حیوانات الکترونیکی؛ بررسی تطبیقی امکان استفاده از چارچوب مسئولیت ‏حیوانات، نسبت به هوش مصنوعی در حقوق ایران و ایالات متحدة امریکا

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 گروه حقوق خصوصی، گروه حقوق، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران

2 گروه حقوق، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران

10.22059/jcl.2024.374755.634626

چکیده

با وجود خدمات شگفت‌انگیز هوش مصنوعی به انسان، می‌تواند عامل ورود خساراتی هم باشد. ازآنجا که توسعة هوش مصنوعی به‌عنوان یک ضرورت شناخته می‌شود، سیستم‌های حقوقی باید اطمینان حاصل کنند هوش مصنوعی موجب خسارات فاجعه‌بار نشود و در صورت ورود خسارت، خسارت زیان‌دیدگان به صورت کامل جبران خواهد شد. از این رو، تعیین شناسایی ماهیت و به تبع آن، نظام مسئولیت مناسب برای هوش مصنوعی ضروری است و در عین حال با چالش‌های فراوانی روبه‌رو است؛ چراکه ویژگی‌های منحصر‌به‌فرد هوش مصنوعی نظیر استقلال در تصمیم‌گیری و یادگیری، ماهیت آن را پیچیده و مبهم می‌کند. در این مقاله با توجه به شباهت‌های عملکردی و ماهیتی میان هوش مصنوعی و حیوانات، امکان استفاده از قواعد حاکم بر مسئولیت ناشی از عملکرد حیوانات نسبت به هوش مصنوعی مورد بررسی قرار گرفته است. مطالعة مقایسه‌ای و توصیفی- تحلیلی در حقوق ایران و امریکا نشان می‌دهد قواعد مسئولیت حیوانات در مورد هوش مصنوعی نیز قابل اِعمال است، اما در مجموع، این نظریه هم خالی از ایراد نیست.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Electronic animals; comparative investigation on the possibility of using ‎the framework of animal responsibility toward artificial intelligence in ‎Iran and U.S.‎

نویسندگان [English]

  • Seyed Amirali Hosseini 1
  • Seyed Alireza Hashemizade 2
1 Department of Private Law, Department of Law, Karaj Branch, Islamic Azad University, Karaj, ‎Iran
2 Department of Law, Karaj Branch, Islamic Azad University, Karaj, Iran
چکیده [English]

In the near future, artificial intelligence (AI) will bring about transformations in fields such as economics, medicine, engineering, and more. Despite the remarkable services AI provides for humans, it will also cause damages. Since the development of AI is recognized as a necessity, legal systems must ensure that AI neither leads to catastrophic damages nor leaves victims uncompensated in case of harm. Thus, identifying the nature of AI and, consequently, establishing an appropriate liability system is essential, though it presents numerous challenges. The unique characteristics of AI, such as autonomous decision-making and learning, make its nature both complex and ambiguous. This article examines the possibility of applying the rules governing animal liability to AI, given the functional and inherent similarities between AI and animals. A comparative and descriptive-analytical study of Iranian and American law indicates that the rules of animal liability can also be applied to AI; however, this theory is not without its flaws.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Artificial Intelligence
  • ‎nature of artificial ‎intelligence
  • civil ‎responsibility of the animal ‎owner
  • electronic animals.‎

مراجع

  1. الف) فارسی

    -   کتاب‌ها

    1. ابوذری، مهرنوش (1400). حقوق و هوش مصنوعی. تهران: نشر میزان.
    2. محمودی، عباسعلی (۱۳۵۱). نطق و شعور جانوران یا اسراری از زندگی حیوانات، تهران: نشر بعثت.
    3. مکارم شیرازی، ناصر) ۱۳74.( تفسیر نمونه. ج 5، چ 26، تهران: دارالکتب الإسلامیه.

     

    -   مقالات

    1. بادینی، حسن؛ شعبانی کندسری، هادی؛ رادپرور، سجاد (1391). مسؤولیت محض؛ مبانی و مصادیق. .مطالعات حقوق تطبیقی، 3 (1)، 19-36.
    2. حکمت‌نیا، محمود؛ محمدی، مرتضی؛ واثقی، محسن (1398). مسئولیت مدنی ناشی از تولید ربات‌های مبتنی بر هوش مصنوعی خودمختار. حقوق اسلامی، 16 (60)، 231-258.
    3. ذاکری‌نیا، حانیه (1402). ماهیت و مبنای مسئولیت مدنی ناشی از هوش مصنوعی در حقوق ایران و کشورهای اتحادیة اروپا. مجلۀ علمی حقوق خصوصی، 20 (1)، 135-152 doi: 10.22059/jolt.2023.356703.1007186
    4. رجبی، عبداله (1398). ضمان در هوش مصنوعی. مطالعات حقوق تطبیقی، 10 (2)، 449-466.
    5. عطازاده، سعید و انصاری، جلال (1398). بازپژوهی مفهوم مسئولیت کیفری هوش مصنوعی در حقوق اسلام، ایران، امریکا و آلمان. پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب، 6(4)، 55-86. doi: 10.22091/csiw.2020.4821.1661
    6. محمدی، مهدی؛ ابدالی، مهرزاد؛ اکبرینه، پروین (۱۳۹۷). مبانی مسؤولیت مدنی ناشی از فعل شیء (ساختمان و حیوان) در حقوق ایران و فرانسه بر اساس قانون مدنی ۲۰۱۶ فرانسه. پژوهش‌های حقوق تطبیقی، 22 (1)، 107-134.
    7. ولی‌پور، علی و اسماعیلی، محسن (1400). امکان‌سنجی مسؤولیت مدنی هوش مصنوعی عمومی ناشی از ایجاد ضرر در حقوق مدنی. اندیشۀ حقوقی معاصر، 2 (3)، 1-8. doi: 10.22034/lth.2021.248596
    8. یزدانیان، علیرضا و نیازی، عباس (1396). بررسی تطبیقی مسئولیت مدنی ناشی از حیوان در حقوق اسلام و غرب. پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب، 4 (4)، 167-192. doi: 10.22091/csiw.2018.2250.1232

     

    ب) عربی

    1. شهید ثانی (1316 ق). مسالک الافهام فی شرح شرایع الاسالم، تهران: نشر کتابفروش.

     

     

    ج) انگلیسی

    -    Books

    1. Abouzari, Mehrnoosh (2020). Law and Artificial intelligence, Tehran: Mizan publishing house (In Persian).
    2. Chopra, Samir & White, Laurence F. (2011). A legal Theory for Autonomous Artificial Agents 130.
    3. Shahid Sani (1316). Masalak al-Afham in Shari'e al-Islam, published by Kitaborush, Tehran (In Persian).
    4. Mahmoodi, abasaali (1972). the speech and consciousness of animals or secrets from the life of animals, Tehran: Ba'ath publishing house (In Persian).
    5. Makarem Shirazi, Nasser (1996). Exemplary commentary, Dar al-Katb al-Islamiyya, twenty-sixth edition, vol. 5 (In Persian).
    6. Mccorduck, Pamela (2004). Machines Who Think a Personal Inquiry into the History and Prospects of Artificial Intelligence, 2nd Edition.
    7. Turner. J. (2019). Robot rules: Regulating artificial intelligence. Palgrave Macmillan.

     

    -     Articles

    1. Atazadeh, S. & ansari, J. (2020). A Review of Concept of Criminal Responsibility for Artificial Intelligence in the Law of Islam, Iran, USA and Germany. Comparative Studies on Islamic and Western Law, 6 (4), 55-86. doi: 10.22091/csiw.2020.4821.1661 (In Persian).
    2. Badini, H; Shabani Kandsari, H; Radparvar, S. (2012). Strict Liability; Foundations and Instances. Comparative Law Review, 3(1), 19-36 (In Persian).
    3. Calo, Ryan, Artificial Intelligence Policy: A Primer and Roadmap (August 8, 2017). //dx.doi.org/10.2139/ssrn.3015350  
    4. Chessman, Christian, Not Quite Human: Artificial Intelligence, Animals, and the Regulation of Sentient Property (June 29, 2018). http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.3200802
    5. Cheney. Dorothy L. (2011). Extent and Limits of Cooperation in Animals, Proceedings of the National Academy of Sciences, Vol. 108, No. Supplement 2, 10902–10909. https://doi.org/10.1073/pnas.110029110
    6. Duffy, Sophia and Hopkins, Jamie, Sit, Stay, Drive: The Future of Autonomous Car Liability (2013). 16 SMU Sci. & Tech. Law Rev. 101 (Winter 2013), Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=2379697.
    7. Floridi, Luciano & Sanders, J.W. (2004). On the Morality of Artificial Agents, 14 Minds & Machines 349. https://doi.org/10.1023/B:MIND.0000035461.63578.9d
    8. Hekmatnia, M; mohammadi, M; vaseghi, M. (2019). Civil Liability for damages caused by robots based on autonomous artificial intelligence. Islamic Law, 16(60), 231-258 (In Persian).
    9. Johnson, N; Zhao, G.; Hunsader, E. et al. (2013). Abrupt Rise of New Machine Ecology beyond Human Response Time, SCI. REPORTS, Sept. 11. https://doi.org/10.1038/srep02627
    10. Lior, Anat (2020). AI Entities as AI Agents: Artificial Intelligence Liability and the AI Respondeat Superior Analogy (August 31, 2019). 46 Mitchell Hamline Law Review, Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=3446115
    11. Maltz, Earl. (1988). the Nature of Precedent, 66 N.C. L. REV. 367, 368. https://scholarship.law.unc.edu/nclr/vol66/iss2/5
    12. Mulheron. (2016). Liability for Animals in Principles of Tort Law, 76, 77.
    13. Mulligan, Christina (2018). Revenge Against Robots (August 9, 2017). 69 South Carolina Law Review 579., http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.3016048.
    14. Rajabi, A. (2019). Liability of Artificial Intelligence; the Reflection of Developments in the Liability Rules. Comparative Law Review, 10 (2), 449-466. doi: 10.22059/jcl.2019.274782.633787 (In Persian).
    15. Restatement (Second) OF Torts § 506 (AM. Law Inset. 1977) (USA).
    16. Restatement (Third) of Torts: Phys & Emot. Harm (2010) (USA).
    17. Scherer, Matthew U. (2019). Of Wild Beasts and Digital Analogues: The Legal Status of Autonomous Systems. Nevada Law Journal, Vol. 19,No.1.
    18. Nichols, Hilyard. (2023) the First Byte Rule: A Proposal for Liability of Artificial Intelligences. Forthcoming, William & Mary Business Law Review (20).
    19. Mohammadi M; Abdali M; Akbarineh P. (2018).The Basis of Civil Liability of harms caused bt one’s property (Building and Animal) In Iranian and french law according to 2016 France civil law. CLR; 22 (1):107-134 (In Persian).
    20. Thomas, N.E. (2021). Animal Ethics and Autonomy, Agency and Selfhood. In: Poff, D.C., Michalos, A.C. (eds) Encyclopedia of Business and Professional Ethics. Springer, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-319-23514-1_1254-1
    21. Valipour, A. & Esmaeili, M. (2021). Feasibility Study of Civil Liability of Artificial General Intelligence Due to Damage in Civil Law. Contemporary Legal Thought, 2(3), 1-8. doi: 10.22034/lth.2021.248596 (In Persian).
    22. Vladeck, David C. (2014). Machines without Principals: Liability Rules and Artificial Intelligence, 89 WASH. L. REV. 117, 122 Available at: https://digitalcommons.law.uw.edu/wlr/vol89/iss1/6.
    23. Wagner, Gerhard (2023). Liability Rules for the Digital Age Aiming for the Brussels Effect. (January 8, 2023). http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.4320285
    24. Yazdaniyan, A. & Niyazi, A. (2018). Comparative Study of Civil Responsibility for Animals in Islamic Law and Law of the West. Comparative Studies on Islamic and Western Law, 4(4), 167-192. (In Persian).
    25. Zakerinia, H. (2023). The Nature and Basis of Civil Liability Arising from Artificial Intelligence in Iranian and EU Members’ Laws. Private Law, 20(1), 135-152. doi: 10.22059/jolt.2023.356703.1007186 (In Persian).

     

    -     Cases

    1. Mc Quaker v. Goddard [1940] 1 K.B. 687.
    2. Richmond v. Knowles, 265 A.2d 53 (Del. Super. Ct. 1970)
مطالعات حقوق تطبیقی
دوره 15، شماره 2
پاییز و زمستان 1403
دی 1403
صفحه 451-471

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار