بررسی تطبیقی ضرورت تجمیع نهادهای معاهده ‏محور جهانی حقوق بشر ذیل شورای حقوق بشر

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی پژوهشکدۀ تحقیق و توسعۀ علوم انسانی (سمت)

2 دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق بشر دانشگاه مازندران

چکیده

به دلیل اهمیت فراوان حقوق بشر و رابطۀ مستقیم آن با حفظ صلح و امنیت جهانی، نهاد‏های معاهداتی برای نظارت و کنترل نحوۀ اجرای موازین معاهدات حقوق بشر پدید آمده ‏اند. این نهادها کمیته‏ هایی هستند که به ‏عنوان رکن نظارتی معاهدات جهانی حقوق بشر عمل می‏ کنند. تاکنون 10 کمیته به این شکل در نظام ملل متحد تأسیس شده ‏اند. این کمیته‏ ها که از طریق سیستم گزارش ‏دهی دولتی عمدۀ فعالیت خود را در این زمینه شکل می‏ دهند، تاکنون آثار قابل ‏توجهی بر نحوۀ اجرای حقوق بشر و اصلاح قوانین ملی کشور‏ها داشته ‏اند. به ‏رغم کلیۀ دستاوردهای مثبت این نهادها واقعیتی منفی در کالبد این سیستم نهفته شده و آن اینکه سیستم یادشده هرگز به ‏طور دقیق و منسجم برنامه‏ ریزی نشده است. این عدم انسجام و برنامه ‏ریزی برای این سیستم تبعات منفی بسیاری ازجمله مشکلات مالی، کمبود نیروی انسانی و عدم اثرگذاری کافی را درپی داشته است. هدف این مقاله بررسی دیدگا‏ه ‏ها و راهکارهای گوناگون برای حل معضل عدم انسجام و اتلاف منابع با طرح این پرسش است که آیا زمان تجمیع این نهادها در شورای حقوق بشر برای رفع مشکلات یاد‏شده فرا رسیده است یا خیر.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

From the Universal Human Rights Treaty-Based Institutions to the Human Rights Council: Comparative Study and Necessity of Consolidation

نویسندگان [English]

  • Abdollah Abedini 1
  • Sahar Hassani 2
1 Faculty Member of the Institution for Research and Development in the Humanities (SAMT), Iran
2 L.L.M Student of Human Rights Law, Mazandaran University, Iran
چکیده [English]

Due to the great importance of human rights and its direct relationship with maintaining international peace and security, treaty institutions have emerged to monitor and control the implementation of human rights treaty standards. Such bodies are committees that act as monitoring bodies for universal human rights treaties. So far, 10 committees have been established in this way in the UN system. The committees, which form their main activities in this field through the State reporting system, have so far had significant effects on the implementation of human rights and the reform of national laws. Despite all the positive achievements of these institutions, there is a negative reality in this system; the system has never been carefully and coherently planned. Such incoherence and planning have led to many negative consequences, including financial problems, lack of staff and, insufficient effectiveness. The purpose of this article is to examine the various ideas and solutions to solve the problem of incoherence and waste of resources by asking whether it is time to consolidate these institutions in the Human Rights Council to solve the problems.

کلیدواژه‌ها [English]

  • United Nations
  • Human Rights Council
  • Human Rights Monitoring Committees
  • UNHCR
  • Treaty-Based Bodies
  1. الف) فارسی

    - کتاب‏ها

    1. میرعباسی، سیدباقر و میرعباسی، رزی (1396). نظام جهانی ارزیابی و حمایت از حقوق بشر، ج. 1، تهران: جنگل.
    2. قاری سید فاطمی، سید محمد (1398). حقوق بشر معاصر، دفتر اول، تهران: نگاه معاصر.

     

    - مقالات

    1. ذاکریان، مهدی و مختاری، بهروز (1398). «تحلیل عملکرد شورای حقوق‏بشر سازمان ملل متحد در سازوکار رویه‏های ویژه بر افزایش احترام به حقوق بشر»، فصلنامۀ سازمان‏های بین‏المللی، ش. 6.
    2. زمانی، سید قاسم (1385). «نظارت جهانی بر اجرای حقوق بشر: از کمیسیون تا شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد»، مجلۀ پژوهش‏های حقوقی، ش. 9.
    3. سادات اخوی، سید علی (1391). «نظام نوین گزارش‏دهی دولت‏ها به کمیتۀ حقوق بشر سازمان ملل متحد»، مجلۀ حقوق و علوم سیاسی دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، ش. 42.
    4. شریفی صدر، منصوره (1397). «بررسی دوره‏ای جهانی شورای حقوق بشر و وضعیت زنان در ایران»، فصلنامۀ مطالعات بین‏المللی، ش. 58.
    5. شیخی، محمدباقر (1389). «نظری بر جایگاه حقوق شورای حقوق بشر ملل متحد»، مجلۀ حقوق و علوم سیاسی دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، ش. 40.
    6. قانعی، محسن (1395). «رویه‏های ویژه»، فصلنامۀ مطالعات صیانت از حقوق زنان، ش 5.
    7. منفرد، مهوش و طباطبایی، سید احمد (1396). «بررسی سازوکارهای نهادهای معاهداتی حقوق بشری»، مطالعات حقوق بشر اسلامی، ش. 12.
    8. نواب دانشمند، فریبا؛ هاشمی، محمد؛ رنجبریان، امیرحسین (1400). «جایگاه و کارکرد کمیتۀ مشورتی شورای حقوق بشر در نظام بین‏المللی حقوق بشر»، فصلنامۀ مطالعات حقوق عمومی، ش. 51.
    9. ولدبیگی، جزا؛ رستمی، ولی؛ توسلی، منوچهر (1398). «تعامل دولت‏ها و سازمان ملل در گسترش الزامات حقوق بشری»، تحقیقات حقوقی آزاد، ش. 12.

     

    ب) خارجی

    - Books

    1. Alston, Philip, Crawford, James (2000). The Future of UN Human Rights Treaty Monitoring, Cambridge: Cambridge University Press.
    2. Megret, Frederic, Alston, Philip (2020). The United Nations and Human Rights, 2th ed., Oxford: Oxford University Press.

     

    - Articles

    1. Nowak, Manfred (2007). “The Need for a World Court of Human Rights”, Human Rights Law Review, Vol. 7, Issue 1, Pages 251–259, Available at: https://doi.org/10.1093/hrlr/ngl026
    2. Tomuschat, Christian (2019). “Universal Periodic Review Procedure: Human Rights Council”, Max Planck Encyclopedia of International Law, at: https://opil.ouplaw.com/view/10.1093/law-mpeipro/e1611.013.1611/law-mpeipro-e1611
    3. Krommendijk, Jasper (2015). “The (in) effectiveness of UN human Rights Treaty Body Recommendation”, Netherlands Quarterly of Human Rights, Vol 33, No. 2, pp 194-223.
    4. Krommendijk, Jasper (2020). “Less Is More: Proposals for How UN Human Rights Treaty Bodies Can Be More Selective”, Netherlands Quarterly of Human Rights, Vol. 38, and Available at: https://journals.sagepub.com/doi/full/ 10.1177/0924051919899636.
    5. Aslan Abashidze (2019). “The Process of Strengthening the Human Rights Treaty Body System: The Road towards Effectiveness or Inefficiency?” Netherlands International Law Review, Vol. 66, pp. 357-389.
    6. Jordan, M. (2003). “New Calls for Reform of UN Human Rights Commission”, The Christian Science Monitor, Available at: https://www.csmonitor.com/2003/ 0507/p07s02-wogi.html.
    7. Alston, Philip (2006). “Future Reconceiving the UN Human Rights Regime: Challenges Confronting the New UN Human Rights Council”, Melbourne Journal of International Law, Vol. 7, No. 1, Available at: http://www5.austlii.edu.au/au/journals/MelbJIL/2006/9.html.
    8. Kanetake, Machiko (2017). “UN Human Rights Treaty Monitoring Bodies Before Domestic Courts”, British Institute of International and Comparative Law, Vol. 67, pp. 201-232.
    9. Lhotský, Jan (2017). “Human Rights Treaty Body Review 2020: Towards an Integrated Treaty Body System”, Global Campus Europe, pp. 3-39, Available at: https://www.geneva-academy.ch/joomlatools-files/docman-files/Jan%20Lhotsk%C3%BD%20-%20Towards%20an%20Integrated%20Treaty%20Body%20System.pdf.
    10. Rodley, Nigel (2011). “Duplication and Divergence in the Work of the United Nations Human Rights Treaty Bodies: A Perspective from a Treaty Body Member”, American Society of International Law Proceedings, Vol. 105.

     

    - Documents

    1. A/66/860, 2012.
    2. A/RES/60/251, 2006.
    3. Academic Platform Report on the 2020 Review (2018). Optimizing the UN Treaty Body System, Geneva Academy of International Humanitarian Law and Human Rights.
    4. Alston, Philip (1996). Final Report on Enhancing the Long-Term Effectiveness of the UN Human Rights Treaty System.
    5. CERD/C/99/3, 2019.
    6. Concept Paper on the High Commissioner’s Proposal for a Unified Standing Treaty Body, HRI/MC/2006/2, 2006.
    7. Final Report on Enhancing the Long-Term Effectiveness of the United Nations Human Rights Treaty System, E/CN.4/1997/74, 1997.
    8. In Larger Freedom: Towards Development, Security and Human Rights for All, A/59/2005, 2005.
    9. Institution building of the United Nations Human Rights Council, A/HRC/RES/5/1, 2007.
    10. Letter from the Permanent Representative of Liechtenstein to the UN addressed to the Secretary-General, A/58/123, 2003.
    11. Pillay, Navanethem (2012). Strengthening the United Nations Human Rights Treaty Body System: A Report by the United Nations High Commissioner for Human Rights.
    12. Report of a Brainstorming Meeting on Reform of the Human Rights Treaty Body System, HRI/ICM/2003/4, 2003.
    13. Report of the Committee on the Elimination of Racial Discrimination, A/67/18, 2012.
    14. Report of the Committee on the Elimination of the Racial Discrimination, A/RES/37/44, 1982.
    15. Status of the Human Rights Treaty Body System, A/71/118, 2016.
    16. Strengthening and Enhancing the Effective Functioning of the Human Rights Treaty Body System, A/RES/68/268, 2014.
    17. Strengthening of the United Nations: An Agenda for Further Change, A_57_387-DE, 2002.

     

    - Websites

    1. https://www.ohchr.org/Documents/HRBodies/CERD/CERD-C-99-3.pdf
    2. https://www.ohchr.org/en/hrbodies/Pages/HumanRightsBodies.aspx
    3. https://www.ohchr.org/Documents/Publications/NgoHandbook/ngohandbook4.pdf
    4. https://www.un.org/sg/en/content/sg/statement/2005-04-07/secretary-generals-address-commission-human-rights
    5. https://www.ohchr.org/EN/HRBodies/HRC/Pages/HRCElections.aspx
    6. https://www.ohchr.org/EN/HRBodies/HRC/Pages/CurrentMembers.aspx
    7. https://www2.ohchr.org/english/bodies/HRTD/docs/LetterfromChairperson _treatybodysubmission.pdf
    8. https://ap.ohchr.org/documents/dpage_e.aspx?si=A/HRC/RES/5/1
    9. https://www.ohchr.org/Documents/AboutUs/CivilSociety/Handbookfor_ Civil_Society_Persian.pdf
    10. https://ijrcenter.org/un-treaty-bodies/
    11. https://www.universal-rights.org/human-rights-rough-guides/a-rough-guide-to-the-human-rights-treaty-bodies
    12. https://www.ohchr.org/Documents/Publications/HR_PUB_15_2_TB%20 Handbook_EN.pdf
    13. https://ap.ohchr.org/documents/E/HRC/resolutions/A_HRC_RES_5_1.doc
    14. https://www.ohchr.org/Documents/HRBodies/SP/CodeOfConduct.pdf
    15. htps://ap.ohchr.org/documents/dpage_e.aspx?si=A/HRC/RES/5/1
    16. https://www.securitycouncilreport.org/un-documents/myanmar
    17. https://www.amnesty.org/en/latest/press-release/2021/03/myanmar-un-resolution -international-resolve-pressure-military-business-links
    18. https://www.ohchr.org/en/hrbodies/hrc/myanmarffm/pages/index.aspx