مطالعۀ تطبیقی اجرای اقدامات تأمینی و تربیتی نسبت به کودکان و نوجوانان درحقوق ایران و مصر

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه حقوق کیفری و جرم‏شناسی دانشکدۀ حقوق دانشگاه شهید بهشتی (ره)

2 دانشجوی دکتری حقوق کیفری و جرم‏شناسی دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی (ره)

3 دانشجوی دکتری حقوق کیفری و جرم‏شناسی دانشکدۀ حقوق دانشگاه شهید بهشتی (ره) دانشجوی کارشناسی ارشد فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشکدۀ الهیات دانشگاه امام صادق (علیه‏السلام)

چکیده

کودکان و نوجوانان به ‏لحاظ سنی و شخصیتی در برابر وقایع اجتماعی ازجمله انحراف و بزهکاری در معرض آسیب بیشتری قرار دارند. به‏عبارت بهتر، صغر سن با آنکه از موانع مسئولیت کیفری به‏شمار می‏آید، اما حیاتی بودن دوران کودکی و نوجوانی، قانون‏گذار را بر آن داشته است تا قواعد مربوط به عوامل رفتاری و تربیتی کودک و نظام پاسخ‏دهی به این رفتارهای ناسازگار اجتماعی را در یک نظام حقوقی افتراقی طراحی کند. قانون‏گذار ایران در پی نیل به هدف یادشده، قوانین را ذیل فصل دهم قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 با عنوان مجازات‏ها و اقدامات تأمینی و تربیتی اطفال و نوجوانان به‏تصویب رساند. در قانون آیین دادرسی کیفری 1392 نیز ذیل فصل اجرای احکام، قوانینی را به‏صورت محدود برای نهاد اجرای احکام اطفال و نوجوانان مقرر نموده است. این پژوهش در پی دستیابی به پاسخ‏های این مسئله است که اگرچه مواد تقنینی در خصوص کودکان و نوجوانان می‏تواند در بازپروری و رشد آنان مؤثر باشد، اما در نظام کیفری ایران،چه راهکارهای اجرایی برای این مقررات پیش‏بینی شده و این مقررات در مرحلۀ تحقق غرض قانون‏گذار که همان اجرای احکام کیفری است، با چه چالش‏های اجرایی مواجه است؟ در این راستا، به مقایسۀ اقدامات تأمینی و تربیتی و نظام اجرای احکام کیفری کودکان و نوجوانان در حقوق ایران و مصر با نگاهی آسیب‏شناسانه به حقوق ایران پرداخته می‏شود تا از این رهگذر بتوان در جهت اصلاح نظام اجرای احکام کیفری کودکان و نوجوانان ایران، پیشنهادهایی کارآمد را ارائه نمود. شایان ذکر است که این پژوهش با روش توصیفی‏- تحلیلی انجام شده و در جمع‏آوری منابع از روش کتابخانه‏ای استفاده شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A comparative study of " execution of probation for children and adolescents" in Iranian and Egyptian law

نویسندگان [English]

  • Bagher Shamloo 1
  • Hossein Sobhani 2
  • Mahdi Hosseini 3
1 Associate Professor, Department of Criminal Law and Criminology, Faculty of Law, Shahid Beheshti University
2 PhD student in Criminal Law and Criminology, Faculty of Law and Political Science, Allameh Tabatabaei University
3 PhD Student in Criminal Law and Criminology, Shahid Beheshti University, Faculty of Law, and Master of Jurisprudence and Fundamentals of Islamic Law, Faculty of Theology, Imam Sadegh (AS) University
چکیده [English]

Children and adolescents are more likely to be harmed by others in terms of age and personality against social events, including deviance and delinquency.In fact, despite the fact that it is one of the Barriers tocriminal liability,But the vital and criticality of childhood and adolescence has led the legislatorTo design the rules among the child's behavioral and pedagogical factors and the system for responding to these social incompatibility behaviors in a special and differential legal system.Our lawmakers in the Islamic Penal Code of 2013, in pursuit of this goal, have enacted the following laws under Chapter 10 of the Law on the penalties and measures for the education of children and adolescents.In the Criminal Procedure Code of 2013, the title of the chapter on the enforcement of laws is limited to children and the institution implementing the judgments of children and adolescents.This study seeks to investigate the fact that although legislated materials for children and adolescents can be effective in the rehabilitation and development of children and adolescents, but in the Iranian penal system, what executive solutions are provided for these regulations and what are the executive challenges that they may face with in the implementation of criminal sentences. In this regard, the system of execution of criminal sentences of Iranian and Egyptian law is compared with a pathological view of Iranian law in order to provide effective suggestions for reforming the system of execution of criminal sentences of children and adolescents in Iran. It should be noted that this research has been done by descriptive-analytical method and in the collection of resources, the library method has been used.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Children and adolescents
  • Egyptian criminal law
  • Execution of criminalsentences
  • Iranian criminal law
  • pathology

مراجع

  1. الف) فارسی

    1. احمدی، حبیب (1384). جامعه‏شناسی انحرافات، تهران: سمت.
    2. باهری، محمد و داور، میرزا علی‏اکبرخان (1380). نگرشی بر حقوق جزای عمومی، تهران: مجد.
    3. رفیعیان، لیلی (1390). موانع اجرای احکام در حقوق کیفری ایران، پایان‏نامه برای أخذ مدرک کارشناسی ارشد، به راهنمایی محمود آخوندی، دانشکدۀ حقوق دانشگاه قم.
    4. سبحانی، حسین و امیرحسینی، امین ( 1396). «رویکردی نوین به مسئولیت مدنی سرپرست در قبال بزهکاری اطفال در نظام حقوقی ایران با نگاهی به فقه امامیه»، فصلنامۀ مطالعات پلیس زن، ش 6.
    5. سگل، لری (1379).«نظریه واکنش اجتماعی برچسب زنی و تعارضی»، ترجمۀ جعفر محمدپور، مجلۀ امنیت، ش 11 و 12.
    6. شاملو، باقر و حسینی، انسیه (1399). «حق بر سلامت روان کودکان و نوجوانان بزهکار در پرتو عدالت کیفری افتراقی»، فصلنامة تحقیقات حقوقی، ش 92.
    7. خاطری، برهان (1395). فرایند دادرسی اطفال و نوجوانان بزهکار در رویکرد جدید قانون‏گذاری، تهران: انتشارات خرسندی.
    8. مدنی قهفرخی، سعید و زینالی، امیرحمزه (1390). آسیب شناسی حقوق کودکان در ایران، چ1، تهران: نشر میزان.
    9. مهرا، نسرین (1384). «حمایت‏های حقوقی- کیفری از اطفال در برابر بزهکاری در حقوق ایران»، مجلۀ تحقیقات حقوقی، ویژۀ نکوداشت استاد دکتر مهدی شهیدی.
    10. مهرا، نسرین (1385). «قوانین و مقررات کیفری ایران در قبال اطفال و نوجوانان بزهکار حال و آینده»، الهیات و حقوق، ش 20.
    11. هاشمی خانعباسی و سید علی وروکا، حامد (1393). «بررسی مبانی فقهی حقوقی مجازت‏های جایگزین اطفال بزهکار و تطبیق با اسناد بین‏المللی»، فقه و تاریخ تمدن ملل اسلامی، ش 39.

     

    ب) عربی

    1. احمد عوین، زینب (2009م). قضاء الأحداث دراسه المقارنه، عمان: دار الثقافه.
    2. بسیسو، الدکتور سعدی (بی‏تا). «ابحاث الحقوقیه تقریر الجنه الأجتماعیه للاحداث»، مجلۀ القانون، العدد 11.
    3. جمعه، رابع لطفی (1397). «قانون الاحداث الجدید»، مجله الأمن العام، شوال 1397.
    4. راشد، محمدطاهر (1927م). «اقتراحات و تعلیقات علی قوانین الاحداث الجنائیه فی مصر»، مجله المحاماه، السنه السابعه، ابریل 1927.
    5. رضا اسماعیل، حمید (1397). «المراقبه الإجتماعیه و الرعایه الاحقه الأحداث»، الأمن العام، العدد 6.
    6. عازر، عادل (1971م). «حول مشروع قانون الأحداث»، مجله جنایته القومیه، العدد 2.
    7. العانی، شاکر (1951م). «محکمه الأحداث»، مجله القضاء، السنه التاسعه.
    8. عبدالتواب، الدکتور معوض (1997م). شرح قانون الأحداث المصری، الطبعه اثالثه، الإسکندریه.
    9. عبدالحلیم، احمد (1938م). حقوق الطفل العربی، المستقبل العربی، العدد 49.
    10. العوجی، الدکتور مصطفی (1986م). الحدث المنحرف أو المهدد باانحراف فی التشریعات العربیه، بیروت.
    11. عویس، سید (1969م). «دراسات تطبیقیه تشریعات الحداث فی مصر من جهت نظر علم الاجتماع القانونی» ، مجله الجنائیه القومیه، المجلد الثانی‏عشر.
    12. المحامی، سید الدکتور هاشم خالد (1988م). «تنفیذ الاحکم الاجنبیه فی مصر»، مجله المحامات، العدد 3 و 4.
    13. طلعت عیسی، محمد؛ فتح‏الباب، عبدالعزیز؛ سلیمان، عدلی (بی‏تا). الرعایه الاجتماعیه لأحداث المنحرفین، القاهره.
    14. المرصفی، فتح‏الله (1955م). «دوره تربیه الأحداث فی مصر»، مجله التربیه الحدیثه، السنه التاسعه و العشرون.
    15. منصور، احمد جاد (1421ق). «حمایه حقوق الاحداث و توفیر الرعایه اللاحقه للمفرح عنهم و أسرهم فی أطار حمایه حقوق الإنسان» مجله الأمن العام، العدد 8.
    16. المیدانی، ریاض (1954م). «أبحاث الحقوقیه محاکم الأحداث»، مجله حقوق القانون، العدد 2.
    17. نشأت ابراهیم، دکتور اکرم (1981م). «جنوح الأحداث عوامله الوقائیه و العلاجیه لمواجهه»، مبحث البحوث الاجتماعیه و الجنائیه، عدد 1.
مطالعات حقوق تطبیقی
دوره 13، شماره 1
بهار و تابستان 1401
تیر 1401
صفحه 209-236

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار