وضعیت علم حقوق در ایران بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، با جهت‌گیری آینده

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

2 استادیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

چکیده

وضعیت علم حقوق در ایران، طی دوره‌های مختلف، قابل بررسی است. از بدو ورود اسلام به ایران تا انقلاب مشروطیت و ایجاد نظام حقوق موضوعه در ایران، و سپس تا پیروزی انقلاب اسلامی در مقاله‌ای مستقل بررسی شده است. اما بررسی تحول علم حقوق بعد از انقلاب اسلامی موضوع این مقاله است. با پیروزی انقلاب اسلامی، دگرگونی های شگرفی در نظام حقوقی ایران پدید آمد که بیشتر در راستای انطباق قوانین و مقررات با موازین شرعی و فقهی بوده است. در برنامه ها و محتوای کتب درسی نیز، تجدید نظر شده است ولی روش جذب دانشجوی حقوق وتدریس حقوق، تغییر قابل ملاحظه‌ای نیافته است. حتی تغییرات منفی نیز صورت گرفته است،که روش امتحان تستی، تکیه بر محفوظات دانشجویان و بیگانگی با مسایل عملی حقوقی از جمله آنهاست. در حال حاضر نظام آموزش و پژوهش حقوق در ایران، از جهات مختلف دارای آسیب‌ها و ضعف‌های بسیاری است که در این مقاله بررسی شده و در حد توان راه حل رفع آن‌ها ارائه گردیده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Etude de la situation de la science du droit en Iran apres la Revolution Islamique avec regard à son orientation future

نویسندگان [English]

  • S. Hossein Safai 1
  • Mahmoud Kazemi 2
1 Professeur à la Faculté de Droit de l'Université de Téhéran
2 Professeur assistant à la Faculté de Droit de
چکیده [English]

Nous avons etudie les deux periodes de l'evolution du droit iranien avant la Revolution Islamique, dans un autre article. Dans cet article, nous proposons d'examiner l'evolution de le droit après la Revolution Islamique.
Après le triomphe de la Révolution islamique,commence la troisième période de l'évolution du droit iranien. De maintes changements et modifications se sont intervenus dans la législation iranienne, en vue de son adaptation aux principes et règles du droit musulman chiite(figh). Les programmes des facultés de droit et le contenu des livres académiques ont étés modifiés pour répondre aux exigences de la nouvelle législation. Le système de l'enseignement et de la recherche  en matière de droit souffre, à l'heure actuelle des inconvénients et insuffisances notables qui sont examinés en cet article proposant en plus certaines solutions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • enseignement du droit
  • Révolution islamique
  • sources du droit
  • évolution du droit
  1. الف- کتب و مجلات

    1. آنکه فرکمان، توماس وگریش،(1382)، دادگستری در آلمان، مترجم، محمد صابری و حمید بهره مند، سمت.
    2. امین، سید حسن، (1382)،تاریخ حقوق ایران، انتشارات دائره المعارف  ایران، تهران.
    3. آمار آموزش عالی ایران، سال تحصیلی 57-1356، انتشارات مرکز برنامه ریزی آموزش عالی.
    4. آمار آموزش عالی ایران، (1366)، سال تحصیلی 65-1364، جلد دوم، انتشارات مرکز برنامه ریزی آموزشی.
    5. بادینی، حسن، زمستان 85، «آیا حقوق دانش مستقلی است؟» مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، ش 74.
    6. پیام حوزه شماره 8، زمستان 1374.
    7. حوزه و روحانیت در آینه رهنمودهای رهبری،ج2،؛ (به نقل از: ویژگیهای نظام آموزشی در حوزه).
    8. ، خاور، سیدمحمد، (1352)، در حاشیه سفر ژاپن، مجله حقوقی وزارت دادگستری، دوره جدید شماره 7.
    9. سنجابی، کریم، (1351)، تحقیقی در باره‌ی روشهای آموزش عالی، بدون نام انتشارات، 12.
    10. سلجوقی، محمود، (1352)، تعلیمات حقوق در کشورهای مختلف جهان، مجله حقوقی دادگستری، دوره 3.
    11. شیخ طوسی، المبسوط،فی فقه الامامیه،تحقیق: سید محمدتقی کشفی، مکتبه المرتضویه الاحیاء الآثار الجعفریه، چاپ سوم.
    12. شریعتمداری،علی، (1385)، آموزش در حوزه و دانشگاه، تهران، انتشارات زهد.
    13. شریعتمداری، علی، (1374)،رسالت تربیتی و علمی مراکز آموزشی، تهران، انتشارات سمت.

    14. شیرازی،صدرالدین (ملاصدرا)، (1377)،الحکمه المتعالیه فی اسفار الاربعه، به نقل از: رضا مختاری، سیمای فرزانگان، چاپ دوازدهم، قم، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی.

    1. صفایی، سید حسین، (1375)، مقالاتی در حقوق مدنی و حقوق تطبیقی، تهران، نشر میزان.
    2. صفایی، سید حسین، (1375)، شرح و نقدی بر ماده‌ی 1210 اصلاحی قانون مدنی، مقالاتی در حقوق مدنی و حقوق تطبیقی، تهران، نشر میزان.
    3. صافی گلپایگانی، (1379)، سیره حوزه های علمی شیعه، دفتر انتشارات اسلامی.
    4. . عاقلی، باقر، داور و عدلیه، بی نام، بی تاریخ؛ به نقل از عباس مبارکیان، چهره ها در تاریخچه نظام آموزش عالی حقوق و عدلیه نوین.
    5. فاضل لنکرانی، محمد جواد، (1381)، تاثیرالزمان و المکان فی الفقه، مندرج در: مسائل فی الفقه و الاصول، قم، انتشارات عقل سرخ.
    6. کاتوزیان، ناصر، (1377)، قواعد عمومی قراردادها، جلد دوم، انعقاد و اعتبار عقد، انتشارات بهنشر.
    7. کاتوزیان، ناصر، (1352)، فلسفه حقوق، ج دوم، شرکت سهامی انتشار.
    8. کاتوزیان، ناصر ،(1376)، مقدمه علم حقوق، تهران، شرکت سهامی انتشار.
    9. کاتوزیان، ناصر، (1374)، ج 1، الزامات خارج از قرارداد: ضمان قهری، انتشارات دانشگاه تهران،
    10. گرجی، ابوالقاسم، (1375)، رابطه حقوق و فقه، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، ش36.
    11. گرجی، ابوالقاسم، (1369)، «قانون و حکومت در اسلام»، مقالات حقوقی، انتشارات دانشگاه تهران، ج دوم.
    12. گرجی، ابوالقاسم، قواعد فقه و حقوق اسلامی، جزوه پلی کپی کارشناسی ارشد حقوق خصوصی.
    13. گرجی، ابوالقاسم، (1372)، «قیاس در حقوق اسلامی» مندرج در مقالات حقوقی، انتشارات دانشگاه تهران.
    14. لنگرودی، محمدجعفر، (1382)، صد مقاله در روش تحقیق در حقوق، تهران، انتشارات گنج دانش.
    15. مبارکیان، عباس، (1377)، چهره‌ها در تاریخچه‌ی نظام آموزش عالی حقوق و عدلیه‌ی نوین، تهران، نشر پیدایش.
    16. مطهری، مرتضی، (1385)، ده گفتار، انتشارات صدرا.
    17. مظفر، شیخ محمد رضا، (1386)، اصول الفقه، ج 2 دارالنعمان، نجف.