مطالعۀ تجربی رویۀ قضایی دادگاه‌ها در حوزۀ علائم تجاری با تأکید بر تحلیل مدل‌های آماری

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استاد دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

2 دانش‌آموختۀ کارشناسی ارشد حقوق مالکیت فکری دانشگاه تهران

چکیده

باوجود حجم انبوه پرونده‌های جاری در دادگستری و از طرفی پیشرفت‌های چشمگیر فناوری، در زمینۀ مطالعات تجربی و شناخت علمی و مستند از آنچه در دادگاه‌ها رقم می‌خورد با گسستی مخرب مواجه هستیم که تبعات آن قابل‌ چشم‌پوشی نیست. این کمبود در حوزۀ حقوق مالکیت فکری و علائم تجاری نیز پرسش‌های مهمی را بی‌پاسخ گذاشته است. برای حل این مشکل نیاز بود روش‌های نوآورانه‌ای به‌کار گرفته شود تا با کمّی کردن داده‌های کیفی (Quality Quantifying)، بررسی آرا در مقیاس کلان ممکن گردد. تلاش شد با طراحی پایگاه داده و به کمک نرم‌افزار و فنون داده‌کاوی (Data Mining)، ارکان و اجزای متنوعی از یک رأی استخراج و پردازش شود و از منظر کلان و به کمک مدل‌های آماری، تحلیل‌هایی عینی و بدیع از رویۀ محاکم در حوزۀ علائم تجاری ارائه گردد. در این تحقیق از روش تحلیلی مبتنی بر استفاده از منابع موجود در پژوهشگاه قوۀ قضائیه بهره گرفته شده است. با اینکه حجم کمتر از انتظارِ داده‌ها، محدودیت‌هایی در استفاده از مدل‌های آماری ایجاد ‌کرده، اما استخراج طیف وسیعی ازمتغیرها و مؤلفه‌ها از آرا، این امکان را فراهم آورد تا در قالب آمارهای توصیفی و استنباطی، بخشی از یافته‌ها و نتایج روشنگرانه این پژوهش را ارائه کنیم که طبعاً به درک بهتری از وضعیت رسیدگی دادگاه‌ها می‌انجامد. شایان ‌ذکر است که رهیافت و ثمرۀ اصلی این پژوهش را معرفی و آزمودن روشی ابداعی‌ می‌دانیم که برای نخستین بار در کشور امکان تحلیل کلان آرای قضایی در این پژوهش و همچنین در آثار آتی را میسر نمود. این پژوهش با سؤال‌های محدودی آغاز شد اما در ادامه، زوایای بی‌شمار قابل ‌تحلیل و بررسیِ داده‌های استخراج‌شده، ما را شگفت‌زده کرد. رویۀ محاکم در خصوص موضوعات و متغیرهای مختلف یکسان نیست، پس‌ سنجش و تحلیلی جامع و چندبعدی نیاز بود که جزئیات و برآیند آن در متن بیان شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

An Empirical Study of the Iranian Judicial Precedent on Trademark with an Emphasis on the Statistical Models

نویسندگان [English]

  • Saeed Habiba 1
  • Arya Meshkin Azarian 2
1 Professor, Faculty of Law and Political Science, University of Tehran, Tehran, Iran
2 LL M, Faculty of Law and Political Science, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

Despite the enormous volume of ongoing cases in the judiciary and the recent year's technological developments, empirical studies and credible understanding of the court's adjudication faces with a destructive rupture whose consequences cannot be ignored. This ambiguity has also left important questions unanswered in intellectual property rights and trademarks field. Innovative methods were required to overcome this problem and methodologically, the quality quantifying of the data employed, to enable large-scale analysis. We attempted to extract and process various components of court decisions by designing a database and using data mining techniques, and applying statistic models to produce an enhanced analysis of court procedures from a macro perspective. In this study, the analytical method was utilized based on the use of data available in the Research Center of the Judiciary. Although the less than expected data frequency caused some restrictions on our statistic models, extracting a broad range of variables and components from the cases allowed us to provide some of the findings and enlightening results in the form of descriptive and inferential statistics. It provides, of course, a more thorough understanding of the court proceedings status. It is worth mentioning that the key purpose was to introduce and study the innovative method, which for the first time in the country made it possible to analyze macro-judicial cases in this research as well as in future works. We started with limited questions, but have surprised by the numerous angles that could be analyzed from extracted data .The procedure of the courts is not the same in relation to various issues and variables, more comprehensive and multidimensional analysis was required which has demonstrated in the text.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Data mining
  • Empirical study
  • Intellectual property
  • Precedent
  • Statistic
  • Trademark

مراجع

  1. فارسی

الف) کتاب‌ها و مقالات

  1. اسدی، حمید (1395)، «جهات نقد در آراء قضایی»، دوفصلنامۀ رویۀ حقوق خصوصی، دورۀ 1، ش 1.
  2. پورنوری، منصور (1383)، حقوق مالکیت معنوی در دادگاه علائم تجاری و اختراعات، تهران: مهد حقوق.
  3. جعفری‌تبار، حسن (1395)، دیو در شیشه در فلسفۀ‌ رویۀ‌ قضایی، تهران: حق‌گزاران.
  4. اعظمی چهاربرج، حسین (1391)، «درآمدی بر روش‌شناسی و انواع نقد رای». رویۀ قضایی (فصلنامۀ نقد رأی) دورۀ 1، ش 1.
  5. شمس، عبدالله (1391)، آیین دادرسی مدنی (دوره‌ی پیشرفته) ج 2، چ 30، تهران: دراک.
  6. غمامی، مجید و اشراقی آرانی، مجتبی (1389) «فواید عملی و نظری تفکیک امر حکمی از امر موضوعی در دادرسی مدنی»، مطالعات حقوق خصوصی دورۀ 40، ش 4.
  7. کریمی، محمدحسین و کریمی عباس (1397)، «مطالعۀ تطبیقی شرایط ثبت علامت تجاری». تحقیقات حقوقی تطبیقی ایران و بین الملل، دورۀ 9، ش 32.
  8. محسنی، ‌حسن (1398)، «نفع در دادخواهی‌ها: بررسی دکترین حقوقی و رویۀ قضایی ایران و فرانسه»، مطالعات حقوقی، دورۀ 11، ش 1.
  9. محمدی، محمدرضا (1393)، «نقدی بر شیوۀ استدلال دادگاه‌ها در آرای حقوقی، فصلنامۀ رأی ( مطالعات آرای قضایی)، دورۀ 3، ش 8.
  • مدنی، مهسا و فرخی، زهره (1397)، «مطالعۀ تطبیقی عناصر نقض علامت تجاری در حقوق امریکا و ایران».” پژوهش حقوق خصوصی، دورۀ 7، ش 24.
  • شهبازی‌نیا، مرتضی؛ غمامی، مجید؛ جوان، صدیقه (1396)، «فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات و عدالت قضایی» دیدگاه‌های حقوق قضایی (دیدگاه‌های حقوقی)ش 79 و 80.
  • مرکز مالمیری، احمد و پورسید، بهزاد (1397)، شاخص‌های نظام قضایی برای بهبود محیط کسب و کار، تهران: مرکز مطبوعات و انتشارات قوۀ قضائیه.
  • مشکین آذریان، آریا (1398)، تحلیل رویه‌های قضایی محاکم ایران در حوزۀ علامت‌های تجاری با تأکید بر مدل‌های آماری، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران.

 

ب) مدارک و مستندات

  • دادنامۀ شمارۀ 9409970226300309 مورخ تیر 1394، صادره از شعبۀ سوم مجتمع بهشتی.
  • دادنامۀ شمارۀ 9309970226300332 مورخ تیر 1393، صادره از شعبۀ سوم مجتمع بهشتی.
  1. دادنامۀ شمارۀ 9409970221201364 مورخ دی 1394، صادره از شعبۀ 10 تجدیدنظر استان تهران
  • دادنامۀ شمارۀ 9409970226300190 مورخ خرداد 1394، صادره از شعبۀ سوم مجتمع بهشتی.

 

  1. خارجی
  2. Allison, John R, Mark A Lemley, David L Schwartz, John R Allison, Mark A Lemley, David L Schwartz, David Abrams, et al. (2014), "Understanding the Realities of Modern". Texas Law Review, No. 92, pp. 1768–1801.
  3. Beebe, Barton. (2006), "An Empirical Study of the Multifactor Tests for Trademark Infringement – Dataset". California Law Review 94, No. 6: pp. 1581–1654.
  4. Machina, Lex, "Legal Analytics ® for Trademark Litigation", available at <Conferences.law.standford.edu> visited on 2020/4/16.
  5. Rabinowitz, Aaron B. (2012), "Post-Booker Judicial Discretion and Sentencing Trends in Criminal Intellectual Property Cases: Empirical Analysis and Societal Implications" N.Y.U. Journal of Intellectual Property & Entertaiment Law, Vol. 2, No. 1,  pp. 51–72.
  6. Savela, Antti.(2006), "Evaluation of the Quality of Adjudication in Courts of Law: Principles and Proposed Quality Benchmarks ; Quality Project of the Courts in the Jurisdiction of the Court of Appeal of Rovaniemi", Rovaniemi, Rovaniemi Court of Appeal.
مطالعات حقوق تطبیقی
دوره 11، شماره 2
پاییز و زمستان
مهر 1399
صفحه 501-523

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار