حمایت دیپلماتیک از تبعه در مقابل دیگر دولت متبوع او در حقوق بین‌الملل در پرتو اعلام حمایت دیپلماتیک بریتانیا از خانم نازنین زاغری

نوع مقاله: مقاله علمی - پژوهشی

نویسنده

دانش‌آموختۀ دکتری حقوق بین‌الملل، دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

حمایت دیپلماتیک دولت از تبعۀ خود در مقابل دیگر دولت متبوع او از مسائل چالش‌برانگیز حقوق بین‌الملل است که اخیراً با اعلام حمایت دیپلماتیک دولت بریتانیا از خانم نازنین زاغری که یک فرد دوتابعیتی ایرانی-بریتانیایی است بسیار برجسته شده است. با اینکه در حقوق بین‌المللِ سنتی اغلب در چنین وضعیت‌هایی عدم مسئولیت دولت متبوع مورد توجه قرار می‌گرفت، امروزه حمایت دیپلماتیک از سوی دولتی که فرد چندتابعیتی، تابعیت غالب و مؤثر او را دارد، علیه دیگر دولت متبوع او امکان‌پذیر است. فارغ از تابعیت غالب خانم زاغری، رفتار دولت بریتانیا که در اقدامات ملی و بین‌المللی آن نمود پیدا کرده، نشان‌دهندۀ این است که این دولت اعتقادی به حمایت دیپلماتیک از تبعۀ خود در مقابل دیگر دولت متبوع او ندارد، جز در مواردی که دیگر دولت متبوع فرد، او را بریتانیایی قلمداد کند؛ بنابراین، بریتانیا ممکن است مأخوذ به شیوۀ عمل خود شود. بریتانیا می‌تواند با توسل به پروتکل اختیاری منضم به کنوانسیون روابط کنسولی (1963م) و ادعای نقض مادۀ 36(1) کنوانسیون از سوی ایران به دیوان بین‌المللی دادگستری مراجعه کند. با ‌این حال، آزادی خانم زاغری که بریتانیا به‌دنبال آن است نتیجۀ مستقیم مراجعه به دیوان نخواهد بود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Diplomatic Protection for the National against another State of Nationality in International Law in the light of the Announcement of UK for Diplomatic Protection for Ms. Nazanin Zaghari

نویسنده [English]

  • Vahid Bazzar
Ph.D of International Law of Allameh Tabataba'i UniversityTehran,Iran
چکیده [English]

The State's diplomatic protection for its national against another State of nationality is the most challenging issue in international law which most recently highlighted by the announcement of the UK for diplomatic protection for Ms. Nazanin Zaghari who is an Iranian-British dual national. Although the non-responsibility of the State of nationality has been frequently taken into account in such situations in traditional international law, it is now possible to have diplomatic protection against another State of nationality by a State that a multiple nationality has its dominant and effective nationality. Regardless of Ms. Zaghari's dominant nationality, UK's practice in its national and international activities shows that it does not believe to do diplomatic protection against another State of nationality, except in cases where the latter consider him British. Therefore, the UK may be affected by its practice. The UK may resort to the International Court of Justice by reference to the optional protocol attached to the Vienna Convention on Consular Relations (1963) and alleging the violation of Article 36(1) of the Convention by Iran. However, Ms. Zaghari's release, which the UK is seeking, will not be a direct result of this resort.

کلیدواژه‌ها [English]

  • diplomatic protection
  • Nazanin Zaghari
  • Iran
  • uk
  • Multi Nationality
  • Predominant and Effective Nationality

مراجع

1. فارسی
  1. ارفع‌نیا، بهشید (1385)، «تابعیت مضاعف در دعاوی ایران و امریکا»، مجلۀ کانون وکلا، ش 194 و 195.
  2. افتخار جهرمی، گودرز و افتخار جهرمی، سارا (1392)، «صلاحیت مراجع قضایی بین‌المللی در رسیدگی به دعاوی اشخاص دارای تابعیت مضاعف علیه یکی از دولت‌های متبوع خود»، فصلنامۀ تحقیقات حقوقی، ش 64.
  3. بذّار، وحید (1397)، تأثیر تقصیر زیان‌دیده بر مسئولیت دولت در حقوق بین‌الملل، رسالۀ دکتری در رشته حقوق بین‌الملل عمومی، دانشگاه علامه طباطبائی.
  4. رشیدی، راشد و مرادی، مریم (1392)، «واکاوی موازین و چالش‌های حاکم بر تابعیت مضاعف»، پژوهش‌های علوم انسانی، سال پنجم، ش 31.
  5. زمانی، سید قاسم و بذّار، وحید (1398)، «نقش زیان‌دیده در بروز خسارت در حقوق مسئولیت بین‌المللی»، فصلنامۀ مطالعات حقوق تطبیقی، دورۀ 10، ش 1.
  6. زمانی، سید قاسم و کیانی، حبیب‌الله (1398)، «رابطۀ حمایت شغلی از کارکنان سازمان‌های بین‌المللی و حمایت دیپلماتیک از اتباع دولت‌ها»، فصلنامۀ مطالعات حقوق عمومی، دورۀ 49، ش 1.
  7. سادات میدانی، سید حسین (1387)، «حمایت دولت‌ها از افراد در حقوق بین‌الملل: یادداشتی بر حمایت از افراد با تابعیت مضاعف در قبال دولت متبوع دیگر»، مجلۀ پژوهش علوم انسانی، ش 2.
  8. سید مرتضی حسینی، راحله (1394،. «حمایت دیپلماتیک؛ تقابل حقوق دولت و فرد»، تهران: انتشارات شهر دانش.
  9. محبی، محسن و بذّار، وحید (1398)، «اقدامات تأمینی (دستور موقت) دیوان بین‌المللی دادگستری: الزام یا توصیه؟ نگاهی دوباره به رأی دیوان بین‌المللی دادگستری در قضیۀ «برادران لاگراند»، فصلنامۀ قضاوت، ش 95.
10.نیاورانی، صابر و ذبیحی شهری، سیده ساناز. (1394)، «حمایت دیپلماتیک در قامت یک حق بشری: مطالعه رویۀ قضایی بین‌المللی و نقد طرح کمیسیون حقوق بین الملل (٢٠٠6)»، فصلنامه مطالعات بین المللی پلیس، سال 6، ش 22.
 
2. خارجی
11. Aghahosseini, Mohsen. (2007). "Claims of Dual Nationals and the Development of Customary International Law: Issues Before the Iran-United States Claims Tribunal", Martinus Nijhoff Publishers.
12. Bauer, Jon. (2014), "Multiple Nationality and Refugees", Vanderbilt Journal of Transnational Law, Vol. 47, pp. 905-1005.
13. Deen-Racsmany, Zsuzsanna. (2002), "Diplomatic Protection and the LaGrand Case", Leiden Journal of International Law, Vol. 15, pp. 87-103.
14. Denza, Eileen. (2018), "Nationality and Diplomatic Protection", Netherlands International Law Review, Vol. 65, pp. 463-480.
15. Donner, Ruth. (2006), "Dual Nationality in International Law", Acta Juridica Hungarica, Vol. 47, No. 1, pp. 15-25.
16. Kannof, Abraham U. (2011), "Dueling Nationalities: Dual Citizenship, Dominant and Effective Nationality, and the Case of Anwar Al-Aulaqi", Emory International Law Review, Vol. 25, pp. 1373-1430.
17. Milanovic, Marko. (2019), "UK’s Position on the Diplomatic Protection of Dual Nationals", www.ejiltalk.org.
18. Peake, Jessica. (2007), "Diplomatic Protection for Dual Nationals: Effective Nationality or Non-Responsibility?", Trinity College Law Review, Vol. 10, pp. 98-119.
19. Shearer, Ivan and Opeskin, Brian. (2012), "Nationality and Statelessness, in Foundations of International Migration Law", edited by Brian Opeskin and Richard Perruchoud and Jillyanne Redpath-Cross, Cambridge University Press, pp. 93-122.
20. Sloane, Robert D. (2009), "Breaking the Genuine Link: The Contemporary International Legal Regulation of Nationality", Harvard International Law Journal, Vol. 50, No. 1, pp. 1-60.
21. Spiro, Peter J. (2011), "A New International Law of Citizenship", American Journal of International Law, Vol. 105, No. 4, pp. 694-746.
22. Spiro, Peter J. (2010), "Dual Citizenship as Human Right", International Journal of Constitutional Law (I•CON), Vol. 8, No. 1, pp. 111-130.
23. Trevisanut, Seline. (2011), "Nationality Cases before International Courts and Tribunals", Max Planck Institute for Comparative Public Law and International Law, pp. 1-9.
24. Worster, William Thomas. (2009), "International Law and the Expulsion of Individuals with More than One Nationality", Journal of International Law & Foreign Affairs, Vol. 14, pp. 423-502.
مطالعات حقوق تطبیقی

دوره 11، شماره 2
پاییز و زمستان 1399
صفحه 431-448

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار