آسیب‌شناسی جرم‌انگاری مصادیق فساد اداری در افغانستان؛ با نگاهی به کنوانسیون ملل متحد برای مبارزه با فساد

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکدة حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

2 دانشجوی دکتری حقوق جزا و جرمشناسی دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

چکیده

فساد اداری یکی از چالش‌های اساسی افغانستانِ پساطالبان بوده که به موازات رشد ساختارهای دولتی گسترش یافته است و امروزه با هر معیاری که سنجش شود، افغانستان از جملۀ کشورهای دارای بیشترین نرخ فساد اداری به‌شمار می‌رود. فساد پیامدهای منفی امنیتی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی داشته، برای مبارزه با آن در سال‌های اخیر اقدامات متعددی صورت گرفته که به دلیل کاستی‌های آن، فاقد کارایی لازم بوده است. آسیب‌های جرم‌انگاری مصادیق فساد اداری در افغانستانِ پساطالبان موضوع این تحقیق است. یافته‌های تحقیق بیانگر این است که قوانین پیش از کد جزا جرایمی مانند سوء‌استفاده از نفوذ و افزایش غیرقانونی داراییِ کارکنان دولتی را جرم‌انگاری نکرده و همانند حقوق ایران و برخلاف کنوانسیون ملل متحد برای مبارزه با فساد جرایمی مانند رشوه، اختلاس و جرمِ در حکم اختلاس را منحصر به «موظف خدمات عامه» نموده و کارزار مبارزه با فساد را کم‌بهره و ناکام ساخته بود. کد جزا که در اواخر سال 1396ش لازم‌الاجرا شد، این دو ضعف اساسی را رفع کرد، اما خود در جرم‌انگاری جرایم فساد اداری کاستی‌هایی دارد. همچنین تدوین عبارات مواد مربوط به مصادیق فساد اداری در کد جزا، فاقد انسجام بوده، در مواردی تکراری و دارای ابهام است. این مقاله پیشنهاد می‌کند همچنان که نواقص قوانین پیشین در کد جزا رفع شد، اشکالات موجود در آن نیز در زمان تصویب نهایی در قوۀ مقننه برطرف شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Criminalization Pathology of Corruption rimes in Afghanistan, compare with the United Nations Convention against Corruption.

نویسندگان [English]

  • Seyed Mohammad Hoseini 1
  • Mohammad Yahya Balaghat 2
1 ....
2 Criminal Law & Criminology, faculty of law & Plitical science, Teh Uni, Iran
چکیده [English]

Abstract:
Corruption is one of the main challenges of the post-Taliban Afghanistan, which is developed parallel to the growth of the state structures. and today by any measure, Afghanistan is one of the most corrupt countries in the world.
Corruption has the security, political, economic, and social negative consequences; and recently, some activities have been done to struggle with it, but they were ineffective due to their shortcomings.
Subject of the study is the Criminalization Pathology of Corruption in Afghanistan. Findings of the study indicate that rules before the penal code have had important deficiencies in Criminalization.
The lack of criminalization in crimes, such as misuse of the influence and increase in the assets of state employees, illegally; and also in incomplete criminalization of crimes such as bribery, embezzlement and it`s sentence, which was exclusive to " Public service obligation ", had caused anti-corruption campaign to be inefficient and unsuccessful.
the penal code, which became enforceable in early 2018, eliminated these two basic weaknesses, but it has its own deficiencies.
the penal code in Criminalization of corruption in some cases has a deficiency and vacuum. Also, the determination of articles related to these crimes in the panel Code lacks coherence, and in some case is ambiguous.
The article suggests that as the defects of previous laws in the panel Code are removed, while final approving in legislature, its defects should also be eliminated.

کلیدواژه‌ها [English]

  • corruption
  • criminalization
  • pathology
  • Afghanistan
الف) فارسی و عربی
1. بهره‌مند بگ نظر، حمید (1389)، سیاست جنایی تقنینی ایران در قبال فساد و مطالعۀ تطبیقی آن با کنوانسیون ملل متحد برای مبارزه با فساد. رسالۀ دکتری، دانشگاه تهران.
2. حسینی، سید محمد (بهار و تابستان 1376)، «سیاست جنایی (مفاهیم، مدل‌ها)»، مجلۀ کانون وکلا، ش 11.
3. دادخدایی، لیلا (1390)، فساد مالی- اداری و سیاست جنایی مقابله با آن، چ 1، تهران: میزان.
4. دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد (1387)، رهنمودهای تقنینی جهت اجرای کنوانسیون ملل متحد برای مبارزه با فساد، چ 1، مترجم: حمید بهره‌مند بگ نظر، چ 1، تهران: انتشارات مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
5. شامبیاتی، هوشنگ (1382)، حقوق کیفری اختصاصی، ج 3، چ 4، تهران: انتشارات مجد.
6. عبدالملک، جندی (2008) الموسوعه الجنائیه، ج 4، بی نا.
7. کوشا، جعفر (پاییز 1391)، «اعمال نفوذ برخلاف حق و مقررات قانونی»، فصلنامۀ پژوهش حقوق کیفری، سال اول، ش 1.
8. لاژار، کریستین (1390)، درآمدی بر سیاست جنایی، مترجم: علی‌حسین نجفی ابرندآبادی، تهران: میزان.
9. محسنی، فرید (بهار 1392)، «پیشگیری از فساد اداری با تأکید بر فناوری اطلاعات»، فصلنامۀ دیدگاههای حقوق قضایی، ش 61.
10. محمودی جانکی، فیروز (1382)، «امنیت و ناامنی از دیدگاه سیاست جنایی»، مجلۀ دیدگاههای حقوقی، ش 8.
11. میر محمد صادقی، حسین (1383)، جرایم علیه امنیت و آسایش، چ 4، تهران: میزان.
12. یوناما (2018)، مبارزۀ افغانستان علیه فساد؛ از استراتیژی تا تطبیق، چ 1، افغانستان، یوناما.
ب) انگلیسی
13. Ackerman, Susan Rose (2005), Corruption and Government; Causes, consequences and reform, Cambridge university press.
14. Afzali, Sayed Akram and Timory, Mohammad Naser (2016), Fighting corruption in Afghanistan, Kabul, Integrity Watch Afghanistan.
15. Brussels Conference on Afghanistan 4-5 October 2016 (Self-Reliance Through Mutual Accountability Framework)
16. Building on Success The London Conference on Afghanistan, London 31 January – 1 February 2006 (The Afghanistan Compact)
17. Garner,Brayan (2011), Black,s Law Dictionary, 9the Edition, Khorsandi publishing.
18. World Bank (1997), Helping countries combat corruption.
19. O.E.C.D ( 2008), Corruption, A Glossary of international standards in criminal law.
20. The Asia Foundation (2016), A survey of the Afghan people, Afghanistan, The Asia Foundation.
21. United Nation Convention Against Corruption 2003.
22. United nations Office for drug controlling and crime prevention, Prevention (1999), An Effective Tool to Reduce Corruption, United Nations.
ج) قوانین
23. قانون اشاعه و ثبت دارایی‌های مقامات و کارکنان دولتی 1396ش.
24. قانون اعمال نفوذ برخلاف حق و مقررات قانونی، 1315ش.
25. قانون جزای 1355ش.
26. قانون مبارزه با ارتشا و فساد اداری 1383ش.
27. قانون مجازات اسلامی 1392ش.
28. قانون نظارت بر تطبیق استراتیژی مبارزه علیه فساد اداری 1387ش.
29. کد جزا 1396ش
د) سایت‌ها
33. https://www.bbc.com/persian/afghanistan.39220266, تاریخ مراجعه: 25 شهریور 1396
35. https://www.asiafoundation.org  
36. http://www.transparency.org/what-is-corruption/#define.