بررسی تطبیقی تحولات حقوق حاکم بر مسئولیت مبتنی بر تولید

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسنده

استاد گروه حقوق خصوصی دانشکدۀ حقوق پردیس فارابی دانشگاه تهران

چکیده

یکی از مسائل مهم ‌حقوق معاصر، تحولات حقوق حاکم بر  مسئولیت مبتنی بر تولید می‌‌‌باشداست.، چون حقوق حاکم بر مسئولیت مبتنی بر تولید ، با گذشت زمان، ‌در پرتو ‌اهداف آن متحول  شده است. ؛ لذا زمانی که ‌هدف آن، ‌جبران زیان ناشی از مصرف کالای معیوب و حمایت از مصرف‌ کننده بود ، ‌حقوق قراردادها به عنوان حقوق مناسب تشخیص داده شد. با گذشت زمان عدم کارایی حقوق قراردادها در حمایت از مصرف‌ کننده روشن شد و ‌مسئولیت مبتنی بر عیب یا مسئولیت محض با حق دفاعی برای تولید‌ کننده مطرح شدگردید. ولی این قواعد می‌‌‌توانست فقط جبران خسارت مصرف‌ کننده را پوشش دهد. همچنین تحولات  مقولهۀ  قدرت در حقوق عمومی ‌‌‌و تأثیر قدرت اقتصادی بر اقتدار حاکمیت ملی موجب شد که هدف حمایت از منافع ملی  در موضوع تولید مورد توجه قرار گیرد . از‌ این‌رو، قواعد حقوقی مسئولیت مبتنی بر تولید در ساختار حقوق بازار تدوین شد تا تمام اهداف حقوقی را پوشش دهد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Analyzing transitions of law governing product responsibility

نویسنده [English]

  • Alireza Barikloo
چکیده [English]

One of the important issues of contemporary law is the transition of the product responsibility law, since the law of product liability have, over time, evolved in the light of its goals. Therefore, when it was intended to compensate the losses caused by defective goods and consumer protection, contract law was recognized as appropriate. Over time, the inefficiency of contract law in consumer protection was clarified, and liability based on defect or strict liability with some defensive rights for the manufacturer was proposed. But these rules could only cover consumer compensation. Also, developments in the field of power in public law and the impact of economic power on the authority of national sovereignty led to the aim of protecting national interests in the subject of production. Thus, the legal rules of product liability have been developed in the structure of market law to cover all legal goals.
Key words: contract law, strict liability, manufacturer's right to defense, market law

کلیدواژه‌ها [English]

  • contract law
  • strict liability
  • manufacturer's right to defense
  • market law
. امامی‌‌، سید حسن، (1368)، حقوقمدنى، چاپ هشتم 8، تهران:، کتاب فروشى اسلامیه.
2. امینی ، منصور و عنایت‌تبار، رشید (1397)، «بربررسیتطبیقیمسئولیتمدنیسببومباشردرحقوقایرانوعاملمداخله‌گردرحقوقانگلیس» مجله مجلۀ مطالعات حقوقی ، ش 1، ص 472-449..
3. باریکلو، علیرضا، (1394)، حقوققراردادها، تهران ،: بنیاد حقوقی میزان.
4. باریکلو، علیرضا، (1393)،  مسئولیتمدنی، تهران ،: میزان.
5. جعفری تبار، حسن، (1375)، مسئولیتمدنیسازندگانوفروشندگانکالا، تهران:  ،دادگستر.
6. خورسندیان، محمدعلی و امیری میلاد (1397)، «مطالعهمطالعۀتطبیقیتعهداتطرفینقراردادهایخدماتدرحقوقایرانواروپایی»، مجله مجلۀ حقوق تطبیقی، ش 1،ص122-97.
7.  شهیدی، مهدی،(  (1382)، آثارقراردادهاوتعهدات، تهران ،: مجد.
8. صفایی، سید حسین و شعبانی کندسری، هادی (1394)، «مبنایمسئولیتمدنیتولیدکنندگانکالاوارائهدهندگانخدمات؛مطالعهمطالعۀتطبیقیدرحقوقایران،اسلام،امریکاواتحادیهاتحادیۀاروپا»، فصلنامه فصلنامۀ پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب، ش 4، ص43-66..
9. کاتوزیان، ناصر، (1374)، حقوقمدنى: عقودمعیّن، ج‏ 1، تهران ،: شرکت انتشار با همکارى شرکت بهمن برنا انتشارات مدرس.
10. کاتوزیان، ناصر،( (1374).)، ضمانقهرى، تهران ،: مؤسسه مؤسسۀ انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
11. کاتوزیان، ناصر (، 1381)، مسئولیتناشیازعیبتولید، تهران ،: انتشارات دانشگاه تهران.
12 . کاتوزیان، ناصر ،(1376)، قواعد عمومى قراردادها، ج‏ 4، تهران ،: شرکت انتشار با همکارى شرکت بهمن برنا.
ب) عربی
13. اردبیلى، احمد (1403)، مجمعالفائدةوالبرهان، قم ،: دفتر انتشارات اسلامى.
14. انصارى، شیخ مرتضى، (1415)، کتابالمکاسب، قم ،: کنگره کنگرۀ جهانى بزرگداشت شیخ اعظم انصارى.
15. طباطبایى، سید على،( (1418 1418)، ریاض المسائل، قم ،: ‌مؤسسه ‌مؤسسۀ آل البیت علیهم السلام.
16. حرّ عاملى،، محمد بن حسن، (1409)،وسائلالشیعهة، قم ،: مؤسسه مؤسسۀ آل البیت علیهم السلام.
17. صدر، سید محمد باقر، (1417)، اقتصادنا، قم :، دفتر تبلیغات اسلامى.
18. طباطبایى بروجرى، آقا حسین،(  (1429)، منابع فقه شیعه، ‌مترجمان: حسینیان قمى و، مهدى صبورى، تهران ،: انتشارات فرهنگ سبز.
19. طوسى، ابو جعفر، محمد بن حسن ( 1407) ،،تهذیبالأحکام، تهران ،: ‌دار الکتب الإسلامیهة.
20. علامه حلّى، حسن بن یوسف بن مطهر اسدى (1414) ،تذکرةتذکره الفقهاء، قم ،: مؤسسه مؤسسۀ آل البیت علیهم السلام.
21. فخر المحققین ، محمد بن حسن بن یوسف،( (1387 ه‍ ق) ، إیضاحالفوائدفیشرحمشکلاتالقواعد، ج ‌2، چ اولی1، قم ،  : مؤسسه مؤسسۀ اسماعیلیان.
22. کاشف الغطاء، محمد حسین بن على بن محمد رضا،(  (1359 ه‍ ق)،تحریرالمجلةالمجله، ج‌2قسم‌1 ج‌ 2، قسم ‌1، نجف اشرف ،: المکتبة المرتضویهة.
23. کلینى، ابو جعفر، محمد بن یعقوب ( 1407) ، الکافی، تهران ،: دار الکتب الإسلامیهة.
24. منتظرى، حسین على ( 1409) ، دراسات فی ولایة الفقیه و فقه الدولة الإسلامیةالإسلامیه، قم ،: نشر تفکر.
25. نجفى، بشیر حسین ( 1427) ،، بحوثفقهیةمعاصرهة، نجف اشرف ،: ‌دفتر حضرت آیةه‌ الله نجفى.
26. هاشمى شاهرودى، سید محمود، و  جمعى از پژوهشگران ( 1423) ، موسوعةالفقهالإسلامیطبقاالمذهب أهل البیت علیهم السلام، قم ،: ‌مؤسسه ‌مؤسسۀ دائرة‌المعارف فقه اسلامى بر مذهب اهل بیت علیهم السلام.
ج)لاتینانگلیسی
27. Charman, Mary (2007), Contract Law, Culmcott House, Willan Publishing.
28. Cooter, r.c. (1991), "Economic theories of Legal Liability’’ Liability" Journalof Economic Perspectives 5(3), p.11–30)
29. FAIRGRIEVE, DUNCAN, (2005),PRODUCT LIABILITY IN COMPARATIVE PERSPECTIVE Edited, L’exception fran¸caise? The French law of Product liability”, New York, Cambridge University Press.
30. Geoffrey Samuel (2001),Law of Obligations and Legal Remedies, London, Cavendish, Publishing Limited.
31. Goodden, Randall L., (2009), ),Reducing the Risk of Product Liability for Manufacturers, New Jersey, John Wiley & Sons, Inc.
Koziol, Helmut (2015), Basic Questions of Tort Law from a Comparative Perspective, KG Wien, Jan Sramek Verlag.
32. Guest.m. A, A. G (1986), Anson’s law of contract, Oxfford, Clarenden press.
33. Hondius, ‌E. (2004), "The Protection of the Weak Party in a Harmonized European Contract Law: A Synthesis " Journal of Consumer Policy ,27, p. 472–511.
Koziol, Helmut, Steininger, Barbara C., (2009), European Tort Law 2008, European Centre of Tort and Insurance Law, Wien, Springer-Verlag.
34. Koziol, Helmut and Wilcox, Vanessa, (2009),Punitive Damages: Common Law and Civil Law Perspectives, NewYork, SpringerWien.
Moréteau, Olivier, (2015),Basic Questions of Tort Law from a Comparative Perspective, Wien, Jan Sramek Verlag.
35. Kronman, Anthony T. (1980), "Contract Law and Distributive Justice " The Yale Law Journal, Vol.  89(3), p. 472–511.
36. Palmer, V. (1989), "a General theory of the inner structure of strict Liability: common Law, civil Law and comparative Law " TULANE LAW REVIEW, Vol. 62, p.1303-1354.
37. Reich, n. And Micklitz, H-w. (1980), Consumer Legislation in the European Community Countries: A Comparative Analysis, London, VAN NOSTRAND REINHOLD COMPANY.
Stapleton, J. (1994) Product Liability, London: Butterworths.
38. Stapleton, J. (2003), "cause in Fact and the scope of Liability for consequences " the law quarterly review, vol 119, p.388-425.
39. Sterrett, Lauren, (2015), "Product Liablity: Advancements in ‌Europen Union product Liablity ‌ Law ‌and ‌A Comparison between The ‌EU and U.S. Regime " Michigan State International Law Review, Vol. 23.3, p.885-924.
40. Tulibacka, Magdalena, (2009), Product Liability Law in Transition, UK, Oxford University.
Treitel, (1995), the law of contract, London, sweet&Maxwell.
41. VAN DAM, CEES, (2013), European Tort LAW, United Kingdom, Oxford University Press.