مطالعۀ تطبیقی تکالیف سهام‌داران کنترل‌کننده در قبال سهام‌داران اقلیت در حقوق ایران و انگلیس

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه حقوق دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

2 دکتری حقوق خصوصی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه شیراز

3 کارشناسی ارشد حقوق خصوصی، گروه حقوق دانشکده ادبیات و علوم انسانی، پردیس گیلان ایران.

چکیده

امروزه شرکت‌های سهامی و مقررات مربوط به آن‌ها بخشی مهمی از قوانین تجاری کشورها را تشکیل می‌دهند. این قلمرو از حقوق شرکت‌ها، حوزه‌ای پویا و درحالِ ‌تحول است که ازجمله آن‌ها می‌توان به تحولات مربوط به مسئولیت سهام‌داران کنترل‌کننده در شرکت‌های سهامی اشاره کرد. در این خصوص چند چالش اساسی وجود دارد: نخست آنکه چگونه با وجود مدیران در شرکت‌های سهامی، مسئولیتی برای سهام‌داران در خصوص اداره ادارۀ شرکت در نظر می‌توان درنظر گرفت و نیز آنکه این مسئولیت بر چه مبانی‌ای مبنایی استوار بوده و قلمرو آن تا چه میزان است. در مقاله‌ی مقالۀ پیشِ‌ رو، به بررسی این موضوع در حقوق انگلیس و تطبیق آن با حقوق ایران پرداخته‌ایم و نشان داده‌ایم که مسئولیت سهام‌داران کنترل‌کننده مبتنی بر نظام راهبری شرکتی و نظریه نظریۀ منع سوءاستفاده از حق بوده است و. بر این اساس، ایشان آ‌ن‌ها مکلف‌اند تا در اداره‌ی ادارۀ شرکت با حسن‌ نیّت رفتار کرده، به منافع کل شرکت توجه کنند و اطلاعات لازم را در اختیار سهام‌داران اقلیت قرار دهند. در‌ غیر این‌ صورت، و در صورت وجود قدرتِ کنترلِ تصمیمات شرکت و اعمال ناهمسوی این قدرت با منافع شرکت، مسئولیتی مشابهِ مسئولیت مدیران بر ایشان آن‌ها بار خواهد شد

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Assignments of controlling shareholders in Managing business firms In Iranian and England law

نویسندگان [English]

  • ahmad usefzadeh 1
  • soroush rostamzad asli 2
  • mahmod saberi 3
1 Assistant Professor in private law, Shahid Madani University of Azerbaijan.
2 PhD student in private law, Shiraz university law faculty.
3 Master in Private Law, Guilan University
چکیده [English]

Today, stock companies and their related regulations constitute an important part of the countries’ commercial laws. This domain of corporate law is a dynamic and changing law among them one can refer to the responsibilities of controller shareholders in stock companies. In this regard, there are several fundamental challenges: First, despite of the directors’ presence in stock companies, how can one consider the responsibility for shareholders in managing the company? and also, what is the basis of this responsibility and how far does its boundaries extend? In the current article, we want to analyze this issue in English law and its comparison with Iran law and therefore, show that the responsibility of controller shareholders is based on corporate governance system and the theory of the prohibition on abuse of right and accordingly, they are required to act in good faith in the company management, to pay attention to the resources of the entire company and to provide the necessary information to the minority shareholders. Otherwise, if there is control power over company’s decisions and the application of this power uncoordinatedly with the interests of the company, the reasonability will be similar to that managers.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Controller Shareholders
  • Company Governance System
  • the Obligation to Good Faith
  • the obligation to Care

مراجع

  1. الف) فارسی

    1. امینی، منصور، ابراهیمی، یحیی (پاییز و زمستان 1390)، «حسن نیت در قراردادها: از نظریه تا عمل، نگاهی به موضوع در نظام حقوقی کامن‌لا»، مجلۀ حقوق تطبیقی، دورۀ 2، ش 2.
    2. ایزدی‌نیا، ناصر و امیر رسائیان (1389)، «رابطۀ برخی از ابزارهای نظارتی راهبری شرکت و معیارهای اقتصادی و مالی ارزیابی عملکرد»، دانش حسابداری، ش 1.
    3. بدری، احمد (1387)، «مبانی و ضرورت راهبری شرکتی»، مجموعۀ مقالات همایش راهبری شرکتی، شرکت بورس اوراق بهادار تهران.
    4. جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1385)، حقوق تعهدات، چ 5، تهران: گنج دانش.
    5. جنیدی، لعیا (بهار و تابستان 1394)، «اعمال قاعده خرق حجاب شخصیت حقوقی بر مدیران؛ تحلیل مسئولیت مدیران شرکت‌های سرمایه در قبال دیون پرداخت‌نشدۀ شرکت»، مجلۀ حقوق تطبیقی، مقالۀ 6، دورۀ 6، ش 1.
    6. رضائی، علی (بهار و تابستان 1396)، «مبانی مسئولیت شرکت مادر در قبال شرکت تابعه (مطالعۀ تطبیقی در نظام حقوقی فرانسه، بلژیک و ایران)»، مجلۀ حقوق تطبیقی، دورۀ 8، ش 1.
    7. شهبازی‌نیا، مرتضی؛ عیسائی تفرشی، محمد؛ کاویانی، کوروش؛ فرجی، اسماعیل (1390)، «عبور از شخصیت حقوقی شرکت در فرض تقلب شریک در حقوق ایران و انگلیس»، مجلۀ حقوقی دادگستری، ش 74.
    8. شعاریان ستاری، ابراهیم و تفرشی، محمدعیسی (پاییز و زمستان 1381)، سهم و حقوق ناشی از آن در شرکتهای سهامی، ش 7.
    9. طالب احمدی، حبیب (1394)، مسئولیت پیش‌قراردادی، چ 1، تهران: میزان.
    10. عرفانی، محمود (1360)، «بحثی دربارۀ مادۀ 88 قانون اصلاح قسمتی از قانون تجارت مصوب 24 اسفند ماه 1347»، ش 22.
    11. عرفانی، محمود (1388)، حقوق تجارت، ج 2، تهران: انتشارات جنگل.
    12. کاتوزیان، ناصر (1374)، حقوق مدنی، الزامهای خارج از قرارداد (ضمان قهری)، ج 1، تهران: انتشارات دانشگاه حقوق و علوم سیاسی.
    13. کوشا، ابوطالب (1384)، «اصل حداکثر حسن‌نیت در معاملات بیمه و نیم‌نگاهی به آن در سایر عقود و قراردادها»، فصلنامۀ دیدگاه‌های حقوقی، ش 36.
    14. مشکی، سیروس (1358)، سازمان حقوقی مدیریت در شرکت‌های سهامی، رسالۀ دکتری، دانشگاه تهران.
    15. مقصودپور، رسول؛ رستم‌زاد اصلی، سروش؛ عزیزی، ناصر (1396)، «تأملی بر دکترین گذر از شخصیت حقوقی در حقوق کامن‌لا»، مجلۀ پژوهش‌های حقوق خصوصی.
    16. موسوی بجنوردی، سید محمد (تابستان 1375)، «قاعدۀ اقدام»، فصلنامۀ دیدگاه‌های حقوقی، ش 2.

     

    ب) عربی

    1. السنهوری، عبدالرزاق (بی‌تا)، الوسیط فی شرح القانون المدنی، ج 1، الطبعة الاول، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
    2. فرج، توفیق حسن (1988م)، النظریة العامة للحق، الطبعة الاول، بیروت: الدار الجامعیه.
    3. سـراج، محمد عبدالهادی (1984م)، تأثیر الفقه الاسلامی فی القانون الانجلیزی‌، ج 3، مصر: دراسات‌ عربیه و الاسلامیه.

     

    ج) انگلیسی

    1. Allen, William, "Modern Corporate Governance and the Erosion of the Business Judgment Rule in Delaware Corporate Law", CLPE Research Paper No. 06/2008. p. 1-18.
    2. Bainbridge, Stephen (2003) "The Business Judgment Rule as Abstention Doctrine UCLA", School of Law, Law and Econ. Research Paper Vol. 15 No. 03-18, p. 1-52.
    3. Baysinger, Barry and Hoskisson, Robert (1990), "The Composition of Boards of Directors and Strategic Control: Effects on Corporate Strategy", Academy of Management Review 15, No. 1. p. 72-87.
    4. Bell, John & Sophie Boyron, Simon whittaker (1998), Principle of frenchlaw, First Edition, Oxford, oxford University Press.
    5. Berchem, Kerry, Deutsch Ron, Houpt, Nicholas (2012), Duties of Controlling Stockholders - Murky Waters: Tread Carefully, New York, NY: Practicing Law Institute.
    6. Berchem, Kerry, Deutsch, Ron, Houpt, Nicholas (2002), "Duties of Controlling Stockholders", First Edition, London, Murky Waters publisher.
    7. Casenote Legal Briefs Casenote Legal Briefs (2016), Casenote Legal Briefs: Business Organizations keyed to Allen and Kraakman, Wolters Kluwer; 5 editions, September 13.
    8. Chen, Thomas (2010), "Form and substance of the Doctrine of piercing of corporate veil", Mississippi law journal, Vol. 80, p. 498-585.
    9. Coates, John (1999), "Fair Value as an Avoidable Rule of Corporate Law: Minority Discounts in Conflict Transactions", 147 U. PA. L. REv. 1251, p. 1314-1327.
    10. Cohen, zipora (2008), "fiduciary duties of controlling shareholders: a comparative view", University of Pennsylvania Journal of International Law. Vol 12, p. 379-410.
    11. Cronqvist, Henrik, Nilsson, Mattias (2003), Agency Costs of Controlling Minority Shareholders, The Journal of Financial and Quantitative Analysis, Vol. 38, No. 4, p. 695-719.
    12. Dammann, Jens (2008) "The Controlling Shareholder's General Duty of Care. A Dogma That Should Be Abandoned", University of Illinois Law Review, Vol. 12. No. 2, p. 479-506.
    13. Davis, Kenneth (1985),"Judicial Review of Fiduciary Decision-making: Some Theoretical Perspectives", Northwestern University Law Review REV. Vol. 80, No 1. p. 1-99.
    14. Fang, Zhang (1998), the acquisition of the legal system. Law Press, 1th Edition, p. 211-213.
    15. Garner, Bryan (2004), Black’s law Dictionary, 8th edition, Thomson publication, USA.
    16. Graham, Michael and Yawson, Alfred (2008), Do outsider-dominated boards and large board size curtail firm risk taking? in Kellan V. Lowery (ed.) Corporate Governance in the 21st Century, Nova Science Publishers Inc, USA.
    17. Gulati, Mitu, Buchheit, Lee, Thompson, Robert (2007), "The Dilemma of Odious Debts", Duke Law Journal, Vol. 56, N.2, p. 1201-1262.
    18. Norwood P. Beveridge Jr. (1992), "The Corporate Director's Fiduciary Duty of Loyalty: Understanding the Self-Interested Director Transaction", 41 DePaul L. Rev. 655-688.
    19. Powell, Frederick (1931), Parent and subsidiary corporations: Liability of a parent corporation for the obligations of its subsidiary, First Edition, Chicago: Callaghan.
    20. Ramseyer, Mark (2012), Business Organizations, Aspen Publishers.
    21. Sealy, Len (1962), "Fiduciary Relationships", 119 Cambridge Law Journal, Vol. 20, Issue 1, p. 69 - 81.
    22. Shepherd, Jams (1981), Towards a Unified Concept of Fiduciary Relationships, The Law Quarterly Review Journals. Vol 97, p. 23-56.
    23. Walker; David (1980), The oxford companion to law, First edition, Gloucestershire, Clarendon Press oxford.
    24. Zhao, Jinlong (2011), "On Fiduciary Duties of Controlling Shareholders of Targeted Corporation", journal of Politics and Law Vol. 4, No. 2, p. 85-90.
مطالعات حقوق تطبیقی
دوره 10، شماره 1
فروردین 1398
صفحه 363-386

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار