مطالعۀ تطبیقی گسترۀ نظارت نهاد نگهبان قانون اساسی بر قوانین عادی در نظام حقوقی ایران و هند

نوع مقاله: مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه حقوق عمومی دانشکدۀ حقوق دانشگاه شهید بهشتی

2 دانش‌آموختۀ کارشناسی ارشد حقوق عمومی دانشگاه علامۀ طباطبایی

چکیده

برای درک صحیح و جامع از جایگاه قانون اساسی یک کشور به مطالعۀ گسترۀ نظارت نهاد نگهبان قانون اساسی بر قوانین و مقررات عادی ناگزیریم. پرسش اصلی این است که نظارت قانون اساسی بر قوانین عادی مصوب پارلمان چه حوزه‌هایی را دربر می‌گیرد و چه استثناهایی بر این نظارت حاکم است. مطالعۀ دو کشور هند و ایران ما را بر این امر رهنمون ساخته است که با توجه به تأکید چشمگیر قانون اساسی ایران در امر صیانت از هنجارهای معیار بر امر قانون‌گذاری، نسبت به متن مشابه آن در هند، این قانون اساسی هند است که به‌گونه‌ای کارا بر قوانین عادی نظارت دارد و دیوان عالی این کشور به‌عنوان نهاد مفسر قانون اساسی بر گسترۀ این نظارت بسیار تأثیرگذار است. درصورتی که در ایران به دلیل مشکلات ساختاری، بسیاری از قوانین و قواعد در حکم قانون از نظارت نهاد ناظر مصون مانده‌اند و عملکرد شورای نگهبان نیز بر این امر دامن زاده است. همچنین محدودیت‌های واردشده بر صلاحیت نظارتی دیوان عالی هند، اغلب موقتی و استثنایی بوده، درحالی که محدودیت‌های پیش روی نظارت شورای نگهبان ساختاری و دائمی است. پیشنهاد این مقاله، ارائۀ تفاسیر مترقیانه و متناسب با جایگاه هنجار معیار در متون اساسی از سوی شورای نگهبان مانند ارسال پیشینی کلیۀ مصوبات دستگاه‌های شبه قانون‌گذار به شورای نگهبان و ایجاد سازوکارهایی چون تشکیل کارگروه‌های مشورت‌دهنده در جهت اعمال نظارت بر قوانین عادی است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of the Scope of the Supervision of the Constituent Guardian Organization on Ordinary Laws, in the Legal Systems of Iran and India

نویسندگان [English]

  • Aliakbar Gorji Azandariani 1
  • Maziyar khademi 2
1 Associate Professor, Department of Public Law, Faculty of Law, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
2 Master of General Law, Allameh Tabatabaee University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

To understand the integrity of the constitution of a country, we must inevitably study the scope of the supervision of the constituent body on the ordinary laws and regulations. The main question is that which types of ordinary laws that are passed by the parliament are reviewed by the constitution , and what are the exceptions to this surveillance ? The study of the two countries of India and Iran has led us to believe that, there is significant emphasis in the Iranian constitution on protecting the norms of the standard of law. The same text exist in the Indian Constitution too. However, the Indian constitution better provides a review of the ordinary law and the Supreme Court, as the interpreter of the constitution, has greatly influenced the scope of this supervision . In comparison,  in Iran, due to structural problems, many laws and rules are protected by the statutory supervision of the law, and the functioning of the Guardian Council has also contributed to this. Moreover , the limits imposed on the jurisdiction of the Supreme Court of India are often temporary and exceptional, while restrictions on the supervision of the Guardian Council in Iran are structural and permanent. The suggestion of this paper are as follows: providing progressive interpretations of the standard norm in the substantive texts by the Guardian Council, such as the prior submission of all the approvals of the pseudo-legislature to the Guardian Council, and the creation of mechanisms such as the formation of advisory workshops to supervise ordinary laws.

کلیدواژه‌ها [English]

  • “ Fundamental Rights"
  • “ Basic Structure”
  • “Sharia”
  • “Constitutional Review”

مراجع

الف) فارسی

  1. پروین، خیرالله؛ افکار سرند، حمید؛ درویش متولی، میثم (1391)، «حکومت اصل چهارم قانون اساسی بر عموم و اطلاق سایر اصول، قوانین و مقررات»، حکومت اسلامی، سال هفدهم، ش66، ص 132-109.
  2. جمعی از نویسندگان، زیر نظر محمدمهدی غمامی (1393)، «دادرسی اساسی تطبیقی، مطالعه مبانی، ساختارها و صلاحیت‌های نهاد دادرسی اساسی»، پژوهشکدۀ شورای نگهبان.
  3. خامنه‌ای، سید محمد (1369)، «اصل چهارم قانون اساسی»، مجله کانون وکلا، ش153-152، ص 41-11.
  4. خمسه، مرتضی (1393)، «سلسله‌مراتب قوانین در نظام حقوقی ایران»، گزارش پژوهشی، پژوهشکدۀ شورای نگهبان.
  5. درویش متولی، میثم (1393)، «آشنایی با جایگاه و صلاحیت‌های شورای نگهبان، قلمرو نظارت شورای نگهبان بر مصوبات مجلس شورای اسلامی»، گزارش پژوهشی، پژوهشکدۀ شورای نگهبان.
  6. --------------- (1394)، «آشنایی با جایگاه و صلاحیت‌های شورای نگهبان، نظارت بر مراجعه به آرای عمومی»، گزارش پژوهشی، پژوهشکدۀ شورای نگهبان.
  7. غفاری، هدی (1391)، «نسبت حاکمیت شرع و قانون اساسی،» فصلنامۀ پژوهش حقوق، سال چهاردهم، ش36. ص 132-107.
  8. فاورو، لویی (1393) «دادگاه‌های قانون اساسی: الگوی اروپایی دادرسی اساسی»، مترجم: علی‌اکبر گرجی ازندریانی، چ2، تهران: انتشارت جنگل، جاودانه.
  9. فلاح‌زاده، علی‌محمد و درویش متولی، میثم (1392)، «نظارت شورای نگهبان بر قوانین پیشاز انقلاب و شورای انقلاب»، فصلنامۀ دانش حقوق عمومی، سال دوم، ش5، ص122-103.
  10. گرجی ازندریانی، علی‌اکبر (1394 «الف»)، «دادگاه‌های قانون اساسی: الگوی غیراروپایی دادرسی اساسی»، چ3، تهران: انتشارات جنگل، جاودانه.
  11. ---------------------- (1394 «ب»)، «در تکاپوی حقوق اساسی»، تهران: انتشارات جنگل، جاودانه.
  12. مجموعۀ نظریات شورای نگهبان (1381)، مجموعۀ «نظریات شورای نگهبان تفسیری و مشورتی در خصوص اصول قانون اساسی به انضمام استفساریه‌ها و تذکرات»، تهران: مرکز تحقیقات شورای نگهبان.
  13. مهرپور، حسین (1393)، «مختصر حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران»، چ5، تهران: انتشارات دادگستر.
  14. نجابت‌خواه، مرتضی (1394)، «رسیدگی مجدد به آرای هیئت عمومی دیوان عدالت اداری (بررسی مواد 91 و 94 قانون تشکیلات و آیین رسیدگی دیوان عدالت اداری)»، فصلنامۀ دانش حقوق عمومی، سال چهارم، ش12، ص 69-18.
  15. هاشمی، محمد (1386)، «حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران»، ج2، چ18. تهران: نشر میزان.
  16. ویژه، محمدرضا (1390)، «کلیات حقوق اساسی»، تهران: انتشارات سمت.
  17. -------------(1390)، «مبانی نظری و ساختار دولت حقوقی»، تهران: انتشارت جاودانه، جنگل.
  18. -------------(1388)، «تأملی بر سلسله‌مراتب هنجارها در نظام حقوقی ایران»، راهبرد، دورۀ 18، ش50 (ویژۀ بررسی‌های فقهی و حقوقی)، ص 130-101.

ب) خارجی

- کتاب‌ها

  1. Austin, Granville (1999), »The Indian Constitution: Cornerstone of a Nation«. Oxford: Oxford University Press,(original edition, 1966).
  2. Basu, Durga Das (1993), »Introduction to the Constitution of India«, 15th ed. New Delhi: Prentice-Hall of India.
  3. Baxi, Upendra (1985), »The Indian Supreme Court in the Eighties«. Bombay.
  4. Bhandari Renu (2001), »Judicial Control of Legislation in India and USA«, University Book House Pvt. Ltd., Jaipur.
  5. Dhavan, Rajeev (1980), »Justice on Trial: The Supreme Court Today«. Allahabad: Wheeler.
  6. Jain, M.P (2006), »Outlines of Indian Legal and Constitutional History, New Delhi: Wadhwa and Company.
  7. Kulshreshtha, V.D, (2005), Landmarks in Indian Legal and Constitutional History«, 8th ed. Revised by B.M. Gandhi.Lucknow: Eastern Book Company.
  8. Mason, Beaney (1964),» American Constitutional Law«, Prentice-Hall Inc, 3rd, Ed, new jersey.
  9. Nauriya, Anil (1996), »Interception of Democratic Rights in India: Limits and Extent of the Constitutional Discourse«.” In Class Formation and Political Transformation in Post-colonial India, edited by T. V. Sathyamurthy. New Delhi: Oxford University Press.
  10.  Pandey, J.N (2004),» Constitutional Law of India«, 41st ed. Allahabad: Central Law Agency.
  11. Patnaik, Mizoram (2008), »Dimensions and Perspectives: Society, Economy & Polity«. New Delhi: Concept Publishing Co.
  12. Rai, Kailash (2005), »Constitutional Law of India«, 6th ed. Allahabad: Central Law Publication
  13. Roy. Chinmoy (2012), »Judicial Review and the Indian Courts«, National University of Study and Research in Law (NUSRL), Ranchi, January, 2012.
  14. Sathe, S.P (2002), »Judicial Activism in India: Transgressing Borders and Enforcing Limits«, 2nd ed. New Delhi: Oxford University Press.
  15. Thripathi, G.P (2007), »Indian Constitution«, 1st ed. Allahabad: Allahabad Law Agency.
  16. Shukla, V. N (2006), »Constitution of India«, Eastern Book House, 2006.
 

- پرونده‌ها و آرای دیوان عالی هند

  1. A.D.M. Jabalpur v. S. Shukla, AIR 1976 SC 1207.
  2. A.K. Gopalan v. State of Madras, AIR 1950 SC 27.
  3. Bhikaji Narayan v. State of M.P., AIR 1955 SC 781.
  4. Deep Chand v. State of U.P., AIR 1959 SC 648.
  5. Dulare Lodh v. IIIrd Additional District Judge, Kanpur AIR 1984 SC 1260.
  6. Indira Nehru Gandhi v. Raj Narain, AIR 1975 SC 2299.
  7. Kesavananda Bharati v. State of Kerala AIR 1973 SC 1461.
  8. L. Chandra Kumar v. Union of India AIR 1997 SC 1125.
  9. M.D. Ishaq v. State, AIR 1961 All 532.
  10. Maneka Gandhi v. Union of India, AIR. 1978 SC 597.
  11. Mary Roy v. State of KeralaAIR, 1986 SC 1011.
  12. Minerva Mills Ltd. v. Union of India, AIR 1980 SC 1789.
  13. R.M.D.C. v. Union of India AIR 1957 SC 628.
  14. Sajjan Singh v. State of Rajasthan, AIR 1964 SC 854.
  15. Shankari Prasad v.  union of India, AIR 1951 SC 458.
  16. State of Gujarat v. Ambica Mills, AIR 1974 SC 1300.
  17. Tata Cellular v. Union of india AIR 1996 SC 11.

 

مطالعات حقوق تطبیقی

دوره 8، شماره 2
پاییز و زمستان 1396
صفحه 679-709

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار