1دانشیار گروه حقوق عمومی دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
2دانش‌آموختۀ دکتری حقوق عمومی دانشگاه تهران
چکیده
شهرداری به‌عنوان یکی از مهم‌ترین عناصر مدیریت شهری می‌تواند نقشی تأثیر‌گذار در ارائۀ خدمات عمومی و ادارۀ پاره‌ای از امور محلی داشته باشد. نقش نهاد شهرداری در جریان مدیریت شهری درجات مختلفی دارد که از حاکمیت تام تا ایفای نقش‌های کم‌اهمیت متغیر است. درجۀ اهمیت و جایگاه شهرداری را قوانین و مقررات موضوعۀ نظام حقوقی تببین می‌کنند. در نظام حقوقی ایران، قانون شهرداری مصوب 1334ش قانون معیار است که باوجود رشد و آگاهی سیاسی و مدنی شهروندان، با نسخ مواد متعددی از آن، رویکردی واپس‌گرایانه اعمال شده، به این نحو که اساسی‌ترین وظایف و اختیارات شهرداری از آن ستانده و به دولت واگذار شده است که نتیجۀ آن مشارکت حداقلی شهروندان در ادارۀ امور محلی خویش است. در فرانسه از دهه‌های پیشین واسپاری وظایف از دولت به شهرداری به جدیت پیگیری شده و درنهایت قوانین ویژه‌ای برای این نهاد مهم تقنین یافته است. قانون موسوم به تمرکززدایی مصوب 2 مارس 1982 و قانون عمومی جوامع سرزمینی، جایگاه شهرداری را به مهم‌ترین و مؤثرترین نهاد مدیریت شهری ارتقا داده‌اند. مدیریت واحد شهری در این نظام با محوریت شهرداری در جریان است. به‌نظر می‌رسد نگاه نظام به شهرداری برگرفته از دیدگاه حکومت نسبت به شهروندان است. مهم‌ترین هدف پژوهش حاضر، تبیین جایگاه، وظایف، مسئولیت‌ها و اختیارات شهرداریها به‌عنوان نهادهای رسمی مورد اشاره در دو نظام حقوقی ایران و فرانسه که از حیث نظام اداری از مشابهت زیادی برخوردارند و بررسی تفاوت‌های موجود و بهره‌وری از راهکارها و تجربیات نظام حقوقی فرانسه در باب شهرداری برای ارتقای جایگاه و موقعیت شهرداریها در ایران است.
1Associate Professor, Public Law Department, Faculty of Law & Political Sciences, University of Tehran, Tehran, Iran
2PhD of Public Law, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]
Municipality, as one of the most important legal entities in the urban management, can play an effective role in providing local public services and administration of some local public affairs. The role of the municipality in urban management is different rangin from full authority to implementation of small affairs. The place and importance of the municipality is determined by the laws and legal systems. In Iranian legal system, the Municipal Act 1334 (1955) as the main Act, despite an increase in citizen’s political and civil awareness, with overriding many provision followed a regressive approach; in the way that the most fundamental duties and authorities of the municipality are withdrawn and transferred to the government which resulted in minimal participation of citizens in their local administration affairs. In France, from earlier decades, the assignment of duties from the government to municipality has been seriously monitored, and special rules have been legislated in favor of this important legal entity. “Decentralization Act”, 2 March 1982, and “General Code of Territorial Communities” upgraded the municipality place to the most important and effective urban management legal entity. The municipality is the basic of urban management. It seems that the opinion of government on municipality is based upon the opinion of government on the people. The current study mainly aims for an explanation of the place and duties, responsibilities and powers of the municipalities as the official legal entity in Iran and France which are the same in the administrative system, whilestudying the existing differences, and applying the strategies and experiences of the France legal system relating to municipality to improve the place and position thereof in Iran.
کلیدواژه‌ها [English]
duties of municipality, Local government, Mayor, Municipality, place of municipality
مراجع
الف) فارسی
بهرامی، پورهنگ (1388)، بودجۀ شهرداری و مدیریت بودجه‌ریزی در شهرداری‌های ایران، چاپ دوم، تهران: انتشارات سازمان شهرداریها و دهیاری‌های کشور.
پورموسوی، سید موسی (1391)، «استقرار شوراهای محلی در چارچوب الگوی دولتهای محلی ؛ آسیب‌شناسی حقوقی و راهکارها»، مجموعه مقالات همایش شوراها و مدیریت محلی در افق چشم‌انداز 20 ساله، ص 32-13.
جلیلی، مصطفی (1391)، «چشم‌انداز مدیریت شهری در ایران»، ماهنامۀ شهرداریها، سال دوازدهم، شماره 107، ص 45-42.
دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران (1393)، پیش‌نویس قانون جامع مدیریت شهری، تهران.
دوگنتن، برنارد و دیگران (1381)، نهادهای سیاسی، اداری و قضایی فرانسه، ترجمه سید محسن شیخ الاسلامی، چاپ اول، تهران: نشر میزان.
رضایی زاده، محمدجواد (1390)، حقوق برنامه‌ریزی شهری، چاپ اول، تهران: انتشارات مجد.
زمانیان جهرمی، علی (1390)، حقوق نظارت قدرت عمومی بر شهرداریها، چاپ اول، تهران: دانشگاه امام صادق (ع).
طاهری، ابوالقاسم (1391)، ادارۀ امور سازمانهای محلی، چاپ چهاردهم، تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور.
10. عباسی، بیژن (1387)، «بررسی وظایف و اختیارات شورای شهر و روستا در فرانسه»، فصلنامه حقوق (مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی)، دوره 38، شمارۀ 4، ص 295-281.
کامیار، غلامرضا (1382)، حقوق شهری، چاپ اول، تهران: انتشارات مجد.
12. مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی دفتر مطالعات سیاسی (1389)، مطالعۀ تطبیقی نهادهای محلی در کشورهای مختلف؛ شوراها و شهرداریها (ترکیه، ایتالیا، سوئیس، فرانسه)، کد موضوعی 260، شمارۀ مسلسل ،10517، تهران.
مقیمی، سید محمد (1390)، ادارۀ امور حکومتهای محلی: مدیریت شوراها و شهرداریها، چاپ پنجم، تهران: انتشارات سمت و دانشگاه تهران.
نوروزیفر، عبدالرحیم (1380)، مدیریت سازمانهای محلی و شهرداریها، چاپ اول، تهران: انتشارات بازتاب.
15. نیامی، علی (1349)، مدیریت شهرداری؛ شهرداری در ایران، ج 3، چاپ اول، تهران: چاپخانه بانک بازرگانی.
ب) خارجی
16. Akbar Alikhan, Mohd and Muttalil, M.A (1982), Theory of Local Government, New Delhi, Sterling Publisher Private Limited.
17. Cassia, Paul (2004), Le maire, Agent de l'Etat, Paris, AJDA.
18. Dupuis, George et autre (2007), Droit Administratif, Paris, Dalloz.
19. Fougère, Louis et autre (2002), Les Communes et le Pouvoir. Histoire Politique desCommunes Françaises de 1789 à nos jours, Paris, Presses Universitaires de France.
20. Gaude mt, Yves (2002), Traite de Droit Administratif, Paris, Delta.
21. Gaudin, Jean-Claude (2004), La Contractualisation des Reports entre l'Etat et les Collectivités Locales, Paris, CNRS.
22. Harold, D.Alderfer (1956), American Local Government and Administration, New York, the McMillan Company.
23. Hertzog, Robert (2002), "Le Système Financier Local en France: La décentralisation n'est pas le fédéralisme", Revue Internationale de Droit Comparé, vol.54, No. 2, p.613-638.
24. Marcou, Gérard (2002), La réforme de l'intercommunalité: quelles perspectives pour les agglomérations urbaines, Paris, AJDA.
25. Moreau, Jacques (2004), Administration Régionale, Départementale et Municipale, 10 édition, Paris, Dalloz.
26. Orange, Gérald (2006), "French Territorial Administration and Changes in Public Management", in State and Local Government Reforms in France and Germany, Berlin, Springer VS, p.111-124.
27. Prud'homme, Rémy (2006), "Local Government Organization and Finance: France", in Local Government in Industrial Countries, Washington, the World Bank, p.83-115.
28. United Nations (1996), Local Government Personnel System, New York, United Nation Publication.
29. Wollman, Hellmut (2008), Comparing Local Government Reforms in England, Sweden, France and Germany: Between continuity and change, divergence and convergence, part 4, www.logincee.org/remote_libraryitem/21238>2015-08-29
1. Abbasy, B. (2009), The attributions of the council of the village and city in France, Law quarterly, Journal of the faculty of law and political science, Issue.38, No.4, pp.281-295. (in Persian)
2. Akbar Alikhan, Mohd and Muttalil, M.A (1982), Theory of Local Government, New Delhi, Sterling Publisher Private Limited.
3. Bahrami, P.(2010), Municipal Budgets and Municipal Budgeting Administration in Iran, Tehran, imo.org pub.(in Persian)
4. Cassia, Paul (2004), Le maire, Agent de l'Etat, Paris, AJDA.
5. De Gunten, B. and others (2002), Institutions of France, translator: Sheikholeslami, S.M, Tehran, Mizan pub. (in Persian)
6. Dupuis, George et autre (2007), Droit Administratif, Paris, Dalloz.
7. Fougère, Louis et autre (2002), Les Communes et le Pouvoir. Histoire Politique desCommunes Françaises de 1789 à nos jours, Paris, Presses Universitaires de France.
8. Gaude mt, Yves (2002), Traite de Droit Administratif, Paris, Delta.
9. Gaudin, Jean-Claude (2004), La Contractualisation des Reports entre l'Etat et les Collectivités Locales, Paris, CNRS.
10. Harold, D.Alderfer (1956), American Local Government and Administration, New York, the McMillan Company.
11. Hertzog, Robert (2002), "Le Système Financier Local en France: La décentralisation n'est pas le fédéralisme", Revue Internationale de Droit Comparé, vol.54, No. 2, p.613-638.
12. Islamic Parliament Research Center ; Office of Political studies (2010), Comparative studies of local institutions in different countries: the Councils and Municipalities, Subject code.260, Serial number.10517, Tehran. (in Persian)
13. Jalili, M. (2012), Prospect of Urban Management in Iran, Monthly Journal Shahrdariha, Vol.12, N.107, pp.42-45. (in Persian)
14. Kamyar, Q. (2003), Urban Law, Tehran, Majd pub. (in Persian)
15. Marcou, Gérard (2002), La réforme de l'intercommunalité: quelles perspectives pour les agglomérations urbaines, Paris, AJDA.
16. Moqeemi, S.M. (2012), Local Government Administration ; the Councils and Municipalities, Tehran, SAMT pub and Tehran university. (in Persian)
17. Moreau, Jacques (2004), Administration Régionale, Départementale et Municipale, 10 édition, Paris, Dalloz.
18. Niami, A. (1970), Municipal Administration, Tehran, Commercial bank. (in Persian)
19. Nouroozifar, S.A (2001), Local Government and Municipalities Management, Tehran, Baztab pub. (in Persian)
20. Orange, Gérald (2006), "French Territorial Administration and Changes in Public Management", in State and Local Government Reforms in France and Germany, Berlin, Springer VS, p.111-124.
21. Pourmousavi, S.M. (2012), The establishment of local councils within the framework of local governments, legal pathology and solutions, conference councils and local management in the vision 20 years old, pp.13-32. (in Persian)
22. Prud'homme, Rémy (2006), "Local Government Organization and Finance: France", in Local Government in Industrial Countries, Washington, the World Bank, p.83-115.
23. Rezaei Zadeh, M.J. (2011), Urban Planning Law, Tehran, Majd pub. (in Persian)
24. Saeidi Rezvani, N. (1999), Planning: the future in mirror of today, Monthly Journal Shahrdariha, N.6, pp.13-24. (in Persian)
25. Taheri, A. (2013), Local Organizations Administration, Tehran, Payame Noor university pub. (in Persian)
26. Tehran urban research and planning center (2014), The draft of the Comprehensive Urban Management, Tehran. (in Persian)
27. United Nations (1996), Local Government Personnel System, New York, United Nation Publication.
28. Wollman, Hellmut (2008), Comparing Local Government Reforms in England, Sweden, France and Germany: Between continuity and change, divergence and convergence, part 4, www.logincee.org/remote_libraryitem/21238>2015-08-29
29. Zamanian Jahromi, A. (2011), The law of supervision of public power on municipalities, Tehran, I.S.U.Press. (in Persian)
ابتدای صفحه