حق دراختیار گرفتن کالا در کنوانسیون CMR و مقایسۀ آن با قانون تجارت ایران

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه حقوق دانشگاه فردوسی مشهد

2 دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق خصوصی دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

تصرفات حمل‌کننده نسبت به کالا نیابتی است. او در جریان حمل ملزم به اجرای دستورهای قانونی شخص ذی‌نفع است. این حق در تمام متون قانونی بین‌المللی دربارۀ حمل‌و‌نقل کالا و نیز در قانون تجارت ایران بررسی شده است. مقررات حق یادشده در قانون تجارت ایران (ناظر بر حمل‌های ملی) با مقررات مربوط در کنوانسیون CMR که ایران نیز به آن ملحق شده (ناظر به حمل‌های بین‌المللی)، باوجود برخی تشابه‌ها، دارای تفاوت‌هایی است. حق دراختیار گرفتن کالا در اصل متعلق به ارسال‌کننده بوده، گاهی به مرسل‌الیه منتقل می‌شود. درهر‌حال، اعمال آن وابسته به‌وجود شرایطی است. تشخیص ذی‌نفع حق دراختیار گرفتن کالا و شرایط اعمال آن از جهات بسیاری، از جمله مسئولیت حمل‌کننده، دارای اهمیت است. در این مقاله ضمن تبیین ذی‌نفع حق پیش‌گفته و تشریح شرایط اعمال آن، آثار شناسایی دارندۀ حق و ضمانت‌اجرای شرایط اعمال آن بررسی شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Right to dispose of goods according to CMR convention and compare with Iran commercial act

نویسندگان [English]

  • Saeed Mohseni 1
  • Elnaz Nahavandi 2
1 Associate Professor of Law Department of Faculty Economic & Administrative Sciences of Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran.
2 M. A. Student of civil Law of Faculty Economic & Administrative Sciences of Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran.
چکیده [English]

In a contract of carriage, parties have a right which arising out of the contract to give orders to carrier about  stopping goods in transit, delivering the goods to a person other than the consignee shown in the consignment note and etc.This right mostly belong to consigner but sometimes it’s transferred to consignee. It’s possible for the consignee when an entry to this effect made in the consignment note  and for exercising his right of disposal, he should already present the copy of the consignment note.
This right is also provided in Iran commercial act with some similarities and differences. In this article we’ll explain the beneficiary of right and rules of application in CMR and Iran commercial act either.

کلیدواژه‌ها [English]

  • right to dispose of goods
  • consigner
  • consignee
  • Carrier
  • CMR conversion
  1. الف) فارسی:

    1. اخلاقی، بهروز (1372)، «بحثی پیرامون ماهیت قراردادهای حمل ونقل از دیدگاه حقوق مدنی»، مجلۀ دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، دورۀ 2، ص38-1.
    2. اشمیتف، کلایو ام. (1378)، حقوق تجارت بین‌الملل، ترجمۀ بهروز اخلاقی و غیره، جلد2، چاپ1، تهران: سمت.
    3. پاشایی، سجاد (1386)، «موارد معافیت و محدودیت مسئولیت متصدی حمل‌ونقل زمینی در حقوق داخلی و کنوانسیون CMR و COTIF»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد حقوق تجارت بین‌الملل، دانشگاه شهید بهشتی.
    4. صفایی، سیدحسین و غیره (1384)، حقوق بیع بین‌المللی با مطالعۀ تطبیقی، چاب1، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
    5. غلامی (بی‌تا)، «بررسی مواد 9 تا 16 کنوانسیون CMR»، پروژۀ کلاسی، قابل بازیابی در:

    <http://dobareazno.persiangig.com/document/drnikbakht2/Carriage/MissGholamy (H).doc/dl> (11/1/2014)

    1. محسنی، سعید و قبولی ‌درافشان، سیدمحمدمهدی (1391)، «شرایط اعمال کنوانسیون قرارداد حمل‌ونقل بین‌المللی کالا از طریق جاده(CMR)»، فصلنامۀ دیدگاه‌های حقوق قضایی، سال هفدهم، شمارۀ 58، ص214-189.
    2. نقی‌زاده باقی، پیام (1390)، «ماهیت حقوقی قرارداد حمل‌ونقل و مسؤولیت متصدی آن»، تعالی حقوق، سال چهارم، شماره‌های 13 و 14، ص57-39.
    3. یزدانیان، علیرضا (1390)، «مبانی مسؤولیت مدنی متصدی در قراردادهای حمل‌ونقل کالا در حقوق ایران و فرانسه»، مجلۀ حقوقی دادگستری، سال 75، شمارۀ 73، ص35-9.

    ب) انگلیسی و فرانسوی:

    1. Carr, Indira & Stone, Peter (1995) International Trade Law, 4Th edition, London: Cavendish publisher.
    2. Court Case Number 1 ZR 162/03 issued at 2006 BGH <:www.unidroit.info/case.cfm?pid=1&do=case&id=1484&step=Abstract> 24/10/2013.
    3. Court Case Number 40174 issued at 12/11/1996 in Cour d’Appel d’Orléans (France), <http://www.idit.asso.fr/documents/40174.pdf?num=40174> 27/10/2014.
    4. Court Case Number 40493 issued at 18/12/1967 in Cour d'Appel de Liège (Belgium) <http://www.idit.asso.fr/documents/40493.pdf?num=40493> 27/10/2014.
    5. Court Case Number 40755 issued at 01/04/1996 in Legfelsobb Bíróság, Gazdasági Kollégium (Hungary), <http://www.idit.asso.fr/documents/40755.pdf?num=40755> 27/10/2014.
    6. Davies, Martin (2011) “Documents that Satisfy the Requirement of CISG Article 58”, Belgrad law review, no.3, pp.39-66
    7. Decision Number 41151 issued at 26/01/1995 in Corte di Cassazione (Italy), <http://www.idit.asso.fr/documents/41151.pdf?num=41151> 27/10/2014.
    8. Diamond, Anthony (2001) “Right of ControlT Transfer of rights, Obligations of Consignee and Indorsees”, written report for a meeting in British maritime law association.
    9. Jung, Christian (1997) “The Convention on the Contract for the International Carriage of Goods by Road (CMR): Survey, Analysis and Trends of Recent German Case Law” <www.ulr.unidroit.org/index/pdf/ii-1-0148.pdf> 03/11/2013.
    10. Peyrefitte, Léopold (1996) Transport Routier International, Contrat de transport de voyageurs et de marchandises, JurisClasseur Transport, Cote: 06.
    11. Schelin, Johan (2004) “Documents under the UNCITRAL Draft Instrument on Carriage of Good by Sea”, Institute for Scandianvian Law, vol. 46., pp. 192-198
    12. The Law Commission and the Scottish Law Commission (1991)“Right of Suit in Respect of Carriage of Good by Sea, Pursuant to Section 3 (2) of the Law Commissions Act 1965”
    13. United Nations (1975) “Commentary on the Convention 19 May 1956 on the Contract for the International Carriage of Goods by Road”, Geneva.
    14. Yao Yao, Falkanger, Thor (2006) “Right of Control in Respect of Carriage of Goods by Sea”, Master thesis, University Of Oslo, pp. 5-43.