اعمال قاعدۀ خرق حجاب شخصیت حقوقی بر مدیران؛ تحلیل مسئولیت مدیران شرکت‌های سرمایه در قبال دیون پرداخت‌نشدۀ شرکت

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه حقوق خصوصی دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

2 دکتر حقوق خصوصی دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

چکیده

اعمال قاعدۀ خرق حجاب شخصیت حقوقی بر مدیران، به طلبکاران شرکت‌های تجاری اجازه می‌دهد بدون درخواست ورشکستگی یا انحلال شرکت، خسارت‌های مازاد بر سرمایۀ وارد بر خود را از مدیران مطالبه کنند. قاعدۀ خرق حجاب خود سبب دعوای مجزایی نیست و تنها دادگاه را مجاز می‌سازد در‌حالی که شخصیت حقوقی شرکت باقی است، مدیران را مسئول جبران خسارت‌های جبران‌نشده قرار دهد. بنابراین، مراجعه به مدیران سبب مستقلی نیاز دارد و طلبکاران باید استحقاق خود در مراجعه به مدیران را به اثبات برسانند. در این مقاله، قواعد حاکم بر مبنای مسئولیت مدیران به‌طور کلی و در فرض خرق حجاب شخصیت حقوقی در حقوق ایران، فرانسه و امریکا مطالعه شده است، تا به این ابهام پاسخ داده شود. اصل کلی، مسئولیت مبتنی بر تقصیر مدیر است و در خرق حجاب شخصیت حقوقی نیز اعمال می‌شود؛ مگر در شرایط استثنایی.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Directors’ Liability under thr Doctrine of Piercing the Corporate Veil : The Directors' Liability for Corporate Debt

نویسندگان [English]

  • Laya Joneydi 1
  • Maliheh Zare 2
1 Associate Professor Faculty of Law and Political Science University of Tehran, Tehran
2 PhD ,Faculty of Law and Political Science University of Tehran, Tehran.
چکیده [English]

The doctrine of piercing the corporate veil fascilitated holding directors liable for corporate debt. Nevertheless, the doctrine is not a seperate cause of action. Directors are bound by fiduciary duty, duty of loyalty and duty of care and skill to the corporation and its shareholders. However, there is not such a contractual relationship between directors and creditors. Thus, requiring directors to compensate creditors should be justified on tort law. In the Iranian, French and American legal systems, fault-based liability is the cause of action for directors' liability. The author found that in piercing cases, directors' liability follows the traditional rules of fault-based liability unless specified otherwise by statute as strict liability.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Articles 142 and 143 of Act Modifying Commercial Code
  • Limited liability
  • Separate Legal Personality
  • Director
  • Piercing

مراجع

  1. الف) فارسی:

    1. اسکینی، ربیعا (1383)، شرکتهای تجاری: جلد اول-کلیات، شرکتهای اشخاص و شرکت با مسئولیت محدود، چاپ هفتم، تهران: سمت.
    1. پاسبان، محمدرضا (1389)، حقوق شرکتهای تجاری، چاپ پنجم، تهران: سمت.
    2. حسنی، حسن (۱۳۸۷)، حقوق تجارت مشتمل بر کلیه مباحث، چاپ ششم، تهران: نشر میزان.
    3. شهبازی‌نیا، مرتضی، عیسائی تفرشی، محمد ، کاویانی، کورش و فرجی، اسماعیل (1390)، "عبور از شخصیت حقوقی شرکت در فرض تقلب شریک در حقوق ایران و انگلیس"، مجلۀ حقوقی دادگستری، سال 75، ص39-9.
    4. صفی‌نیا، سید نور‌الدین (۱۳۸۱)، در آمدی بر قانون شرکت‌های تجاری در ایران شامل: نگرش تحلیلی بر اشکالات قانونی پیشنهادهای اصلاحی با مطالعۀ تطبیقی در حقوق آلمان، امریکا، انگلیس، فرانسه و ژاپن، چاپ اول، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
    5. فرجی، اسماعیل (1390)، "نفوذ در پوشش شخصیت حقوقی شرکت تجاری"، دانشگاه تربیت مدرس، رسالۀ دکتری رشته حقوق خصوصی.
    6. قائم‌مقام فراهانی، محمدحسین (1368)، حقوق تجارت: ورشکستگی و تصفیه، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
    7. کاتبی، حسینقلی (1372)، حقوق تجارت، چاپ ششم، تهران: گنج دانش.
    8. کاتوزیان، ناصر (1385)، مقدمۀ علم حقوق و مطالعه در نظام حقوقی ایران، تهران: شرکت سهامی انتشار، چاپ پنجاه و دو.
    9. کاتوزیان، ناصر (1385)، فلسفۀ حقوق: جلد اول- تعریف و ماهیت حقوق، چاپ چهارم، تهران: شرکت سهامی انتشار.
    10. کاتوزیان، ناصر (1385)، فلسفۀ حقوق: جلد دوم- منابع حقوق، چاپ سوم، تهران: شرکت سهامی انتشار.
    11. کاویانی، کورش (1386)، حقوق شرکت‌های تجارتی، چاپ اول، تهران: بنیاد حقوقی میزان.
    12. نوری، اسدالله (1389)، "دکترینAlter Ego  یا آموزۀ «دیگر خود» (خرق حجاب شخصیت حقوقی شرکت‌ها، سازمان‌ها و مؤسسات دولتی ایرانی در محاکم ایالات متحده در دعاوی علیه ایران پس از انقلاب اسلامی 1357)" ، مجموعۀ مقالات صدمین سال تأسیس نهاد داوری در ایران، تهران: موسسۀ مطالعات و پژوهش‌های حقوقی، ص214-183.

    ب) انگلیسی:

    1. Barber, David H. (1980) “Piercing the Corporate Veil”, Willamette Law Review, Volume 17, pp. 371- 404.
    2. Bevans, Neal R.(2007) Business Organiations and Corporate Law, Thomson Delmar Learning.
    3. Cheng, Thomas K.(2011) “The Corporate Veil Doctorine Revisited: A Comaparative Study of the English and the U.S. Corporate Veil Doctrines”, Boston College International and Comparative Law Review, Volume 34, pp. 329-412.
    4. Douglas C., Michael (2000) “To Know a Veil”, Journal of Corporate Law, Volume 26, pp. 41-62.
    5. Epperson, G. Michael and Canny,  Joan M. (1987-1988) “The Capital Shareholder’s Ultimate Calamity: Pierced Corporate Veils and Shareholder Liability in the District of Columbia, Maryland, and Virginia”, Catholic University Law Review, Volume 37, pp. 605-644.
    6. Fischel, Daniel R.(1982) “The Corporate Governance Movement”, Vanderbilt Law Review, Vol. 35, pp.1259-1292.
    7. Glynn, Timothy P. (2004) “Beyond “Unlimiting” Shareholder Liability: Vicarious Tort Liability for Corporate Officers”, Vanderbilt Law Review, Volume 57, pp. 329-434.
    8. Haney, Robert T.(1986-1987) “Mesler v. Bragg Management Co.: A Dramatic Change in the Application of the Alter Ego Doctrine”, Pacific Law Journal, Volume 18, pp. 293- 306.
    9. Hackney, William P. and Benson, Tracey G. (1981) “Shareholder Liability for Inadequate Capital”, University of Pittsburg Law Review, Volume 43, pp. 837- 902.
    10. Johnson, Lyman P. Q. (2005) “Corporate Officers and the Business Judgment Rule”, The Business Lawyer, Vol. 60, pp. 237-256.
    11. Kraakman, Reinier, Davies, Paul, Hansmann, Henry, Herting, Gerard, Hpot, Klaus, Kanda Hideki, and Rock, Edward (eds.)(2009) The Anatomy of Corporate Law, A Comparative and Functional Approach, Second Edition, The United States: Oxford University Press.
    12. Lin, Laura (1993) “Shift of Fiduciary Duty upon Corporate Insolvency: Proper Scope of Directors’ Duty to Creditors”, Vanderbilt Law Review, Vol. 46, pp. 1485- 1524.
    13. Lipson, Jonathan C.(2002-2003) “Directors’ Duties to Creditors: Power Imbalance and the Financially Distressed Corporation”, UCLA Law Review, Vol. 50, pp. 1189-1258.
    14. Lopez, Antoinette Sedillo (1982) “ The Alter Ego Doctrine: Alternative Challenges to the Corporate Form”, UCLA Law Review, Volume 30, pp.129-155.
    15. Matheson, John H.(2004-2005) “The Limits of Business Limited Liability: Entity Veil Piercing and Successor Liability Doctrines”, William Mitchell Law Review, Volume 31, pp.411-450.
    16. Merkt, Hanno and Spindler, Gerald (2006) “Direct Liability of Controlling Parites (Piercing the Corporate Veil) and Related Legal Constellations”, in Marcus Lutter (ed.), Legal Capital in Europe, Walter de Gruyter.
    17. Schifferman, Robert P. (1957) “The Alter Ego”, Journal of Stare Bar of California, Volume 32, pp. 143-165.
    18. Tung, Frederick (2000) “Limited Liability and Creditors’ Rights: The Limits of Risk Shifting to Creditors”, Georgia Law Review, Volume 34, pp. 547-70.

    ج) فرانسوی:

    1. Cozian, Maurice and Viandier, Alain(1992) Droit des scoiété, cinquième édition, Paris: Litec.
    2. Jeantin, Michel(1989) Droit des societes, Paris: Montchrestien.
    3. Jeantin, Michel (2003) Droit commercial: Instruments de paiement et de crédit enterprises en difficulté, 6e édition, Paris: Dalloz.
    4. Oh, Peter B. (2010) “Veil-Piercing”, Texas Law Review, Volume 89, pp. 81-145.
    5. Paerels, Hélène(2008) “Le dépassement de la personnalité morale”, these pour l’obtention du doctorat de droit privé (nouveau régime), université de Lille 2.
مطالعات حقوق تطبیقی
دوره 6، شماره 1 - شماره پیاپی 1
بهار و تابستان
فروردین 1394
صفحه 85-105

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار