ساختارهای اساسی جمهوری اسلامی ایران و جمهوری عراق، مطالعه تطبیقی

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه حقوقِ دانشگاه امام حسین(علیه السلام)

2 دانشجوی دکترای حقوق عمومی، دانشگاه تهران- پردیس قم

چکیده

با وجود مشترکات فراوانی که کشورهای ایران و عراق را به هم پیونده داده است و وجود وجه تشابه‌هایی در ساختار حکومتی آنها، همچون جمهوری بودن و تا حدودی اسلامی بودن نظامهای حقوقی- سیاسی، تفاوت‌های نسبتاً زیادی در ساختار حقوقی و نظام حاکم بر دو کشور به چشم می­خورد که به نظر می­رسد ریشه در شرایط و اوضاع و احوال بسیار متفاوت حاکم بر کشورها در زمان تدوین قوانین اساسی جدید آنها داشته باشد. عوامل دیگری همچون پیشینه‌یتاریخی متفاوت حکومت‌های دو کشور، وضعیت سیاسی قبلی متفاوت و بسیاری تفاوت‌های ساختاری دیگر در دو کشور نیز موثر بوده‌اند. این عوامل موجب گشته است که قانون اساسی ایران، برخلاف میل و آرمان مدونانش، توفیق چندانی از جهت الگودهی به کشور همسایه‌ی خود نداشته باشد. نتیجه‌ی عملی این اختلاف­های قوانین اساسی، در سه محور حقوقی قابل‌مشاهده است که عبارت‌اند از: تفاوت در مبانی و روح حاکم بر قوانین اساسی، ساختارهای کلان حقوقی- سیاسی متمایز که تا حد بسیط بودن ایران در مقابل فدرالی بودن نظام حاکمیتی عراق پیش رفته و در نهایت، جایگاه و نقش متفاوت قوای سه‌گانه و مسئولین حکومتی دو کشور که از شرح وظایف و مسئولیت‌ها و نحوه‌ی انتخاب و انتصاب آنها مستفاد است.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Constitutional Structures of Islamic Republic of Iran and Republic of Iraq: a Comparative Study

نویسندگان [English]

  • Sohrab Salahi 1
  • Ali Bahadori Jahromi 2
1 Assistant Professor, Department of Law, University of Imam Hossein, Tehran, Iran
2 Ph.D Student of Public Law, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

Although Iran and Iraq have so many aspects in common –such as: both governments are "republic", and they both have some Islamic implications in their political-legal systems- there is many differences between their legal structure and dominant systems; which can have roots in differences of different conditions under which the constitutions were written, as well as other elements such as: different histories of states, previous political status, and other structural differences. These factors caused Iranian constitution –against its writers' will- to be unsuccessful in leading neighbor countries.
We can see the differences in three legal aspects: differences in dominant foundations and spirit of constitution law, different legal-political macro-structures – which lead Iranian dominant system to be simple, versus Iraqi dominant system that is federal-; and finally different status and rule of three powers and officials; that can be derived from their job description, tasks and the procedure of application
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Constitution. macro structures. republic. federal. Islamic