جهانی شدن حقوق اسناد تجاری و تأثیر آن بر مسئولیت جزایی ناشی از چک در نظام حقوقی ایران

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه حقوق دانشگاه اصفهان

2 کارشناس ارشد حقوق دانشگاه اصفهان

چکیده

در راستای یکنواخت کردن مقررات مربو ط به برات و سفته بین­المللی، رفته رفته این تفکر که چک نیز همگام با این دو سند تجاری تحت مقرّرات یکسانی قرار داده شود، تقویت شد. حاصل این تفکر تصویب سه کنوانسیون ژنو راجع به چک در 1931 بود. کنوانسیون مذکور مورد پذیرش اغلب کشورهای جهان ازجمله فرانسه، و ... قرار گرفته است، لیکن ایران به هیچ یک از کنوانسیون‌های مذکور نپیوسته و برخلاف حقوق بسیاری از کشورها، کنوانسیون­ها و اسناد بین­المللی، در جهت حمایت از حقوق دارنده چک، برای این سند ضمانت اجرای کیفری در نظر گرفته است. با این حال، قانونگذار تا حد زیادی مقرّرات چک را تحت تأثیر مقررات بین­المللی مورد اصلاح قرار داده است، به طوری که در مواد قانونی راجع به چک این تأثیرات کاملاً ملموس است. در این مورد حتی اصولی مانند اصل غیر قابل استناد بودن ایرادات وجود دارد که در قانون به صراحت از آنها نامی‌برده نشده ولی پذیرش آنها در دکترین و رویه قضایی کاملاً مشهود است. در واقع دو اصل جهانی شدن و وحدت حقوقی، قانونگذاران را مجبور کرده بسیاری از قوانین را در دو بخش معاملات و تجارت همگون و به سمت یک نظام واحد سوق دهند. با توجه به مطالب فوق و تأسی حقوق ایران از مقرّرات بین­المللی، رفته رفته حقوق راجع به چک در مسیر یکسان شدن با مقرّرات بین­المللی گام بر داشته که حذف ضمانت اجرای کیفری در این خصوص نقش مهمی‌را ایفا می‌نماید

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Globalization of Law of Commercial Papers and Its Impact on Criminal Responsibility Arising from Check in Iranian Legal System

نویسندگان [English]

  • Mohammad Jalali 1
  • Hossein Khakzad 2
1 Assocaite Professor of Law Department, The University of Isfahan, Isfahan, Iran
2 LLM Student, Law Department, University of Isfahan, Isfahan, Iran
چکیده [English]

As a commercial instrument, bank check has an important role in the life of international economy. Therefore, along with unification of international regulations for bill of exchange and promissory note, the idea of applying uniform regulations to the check was gradually improved led to the approval of three Genève conventions in March 1931. The said conventions were accepted by most countries including France, Germany, Austria, Denmark, Brazil, Belgium, Italy, Japan, Switzerland and Sweden. However, Iran has not joined any of the said conventions and- contrary to many other countries' legal systems, international conventions and instruments- has considered a penal sanction for it in order to protect the bearer's rights. However, the legislature has made some reforms and revisions in regulations on bank check to a high extent under international influences which are easily recognized within legal provisions dominating bank checks. Even there are some principles – e.g., the principle of objections uninvokability- which are explicitly not mentioned in the law but are accepted by the juridical doctrine and procedure. Indeed, principles of globalization and legal uniformity have both led the legislature towards unification of many laws in both sectors of transactions and trade, directing them towards a uniform system. Because Iran's legal system is –somewhat- following the international regulations, the check-related laws are gradually moving towards uniformity with these regulations. Elimination of penal sanctions on bank checks will play a significant role in the evolution of Iranian law.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Check. Iranian Legal System. International Commercial Law. Criminal Responsibility. Globalization