مطالعۀ تطبیقی تعهد مدیران تجاری در تقابل با فرصت‌ها و موقعیت‌های ‏شرکتی در نظام‌های حقوقی ایالات متحده، انگلستان و ایران ‏

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 گروه حقوق خصوصی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران‏

2 گروه حقوق تجارت بین‌الملل، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

3 گروه حقوق خصوصی، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران‏

چکیده

روابط شرکت با مدیران خود به دلیل قدرت تفویضی به آنها همواره مستعد سوءاستفاده به‌ویژه در مورد بهره‌برداری از دارایی‌ها، اطلاعات یا فرصت‌ها است. شناخت تعهدات مدیران ذی‌نفع در برخورد با فرصت‌های تجاری یکی از دغدغه‌های مهم حاکمیت شرکتی است. در این میان نظام حقوقی انگلستان و امریکا سال‌هاست به تحلیل این موضوع پرداخته‌اند. نگارندگان این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی و با نگاه تطبیقی اعلام می‌دارند هر زمان که مدیران با فرصت تجاری مواجه گردند، وظیفۀ اصلی آنها اقتضا می‌‌کند آن را به صورت رسمی و با جزئیات افشا نمایند؛ به نحوی که امکان بررسی مناسب در خصوص آن برای شرکت وجود داشته باشد. دادگاه‌ها در نظام حقوقی امریکا ضمن به‌کارگیری آزمون‌های مختلف سعی در شناسایی مالک حقیقی فرصت تجاری داشته‌اند و نظام حقوقی انگلستان قائل به وجود وظیفۀ گسترده‌تری برای افشای فرصت‌ها است که بر اساس آن، همۀ فرصت‌های تجاری باید در اختیار شرکت قرار گیرد. ابطال معاملۀ صورت‌گرفته، ایجاد مسئولیت در زمینۀ جبران خسارت و حتی بازگشت سودهای کسب‌شده، ازجمله ضمانت اجراها و راهکارهای حقوقیِ درنظر گرفته‌شده برای مقابله با مدیران متخلف است. در نظام حقوقی ایران با وجود عدم اشارۀ صریح به موضوع فرصت‌های شرکتی، این مفهوم و محور اصلی آن قابل اثبات است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of Business Directors' Obligation in Contrast with ‎Corporate Opportunities and Situations in the Legal Systems of the ‎United States, England, and Iran

نویسندگان [English]

  • Reza Gholinya 1
  • Esmaeil Shahsavandi 2
  • َAmir Abbas Bozorgmehr 1
  • Alireza Mashhadizadeh 3
1 Department of Private Law, North Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran‎
2 Department of International Trade Law, North Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, ‎Iran‎
3 Department of Private Law, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran‎
چکیده [English]

The company's relationships with its directors are always susceptible to abuse, especially in the exploitation of assets, information or opportunities due to the power of delegation. Recognizing the obligations of interested director in dealing with business opportunities is one of the important concerns of corporate governance. In the meantime, the English and American legal systems have analyzed this issue for years. The authors of this article state with a descriptive-analytical method and with a comparative view that whenever a director is faced with a business opportunity, their main duty is to disclose it officially and in detail; In a way that it is possible for the company to properly investigate it. Courts in the American legal system have tried to identify the real owner of the business opportunity while applying variant tests and the English legal system recognizes the existence of a broader duty to disclose opportunities, according to which all business opportunities must be made available to the company. The sanctions and legal solutions considered to deal with the delinquent directors , including of cancellation of the transaction, creating responsibility in the field of compensation and even the return of the earned profits. In Iran's legal system, despite the lack of explicit reference to the issue of corporate opportunities, this concept and its main axis can be proved.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Disclosure
  • conflict of ‎interest
  • disgorgement of ‎profit
  • corporate ‎opportunity
  • loyalty.‎

مراجع

  1. الف) فارسی

    1. پاسبان، محمدرضا و نیک‌نژاد، جواد (1390). جایگاه حقوقی مدیران در شرکت‌های سهامی. فصلنامۀ تحقیقات حقوقی بین‌المللی، 4 (14)، 9-40.
    2. جنیدی، لعیا و اکبریان طبری، معصومه (1397). رابطۀ امانی مدیران در شرکتهای سهامی: بررسی تطبیقی در حقوق ایران و انگلستان. مجلۀ مطالعات حقوق تطبیقی، 14 (2)، 69-96.
    3. جنیدی، لعیا و نوروزی، محمد ( 1389). شناخت دارندگان اطلاعات نهانی شرکتهای سهامی عـام. فصلنامۀ مطالعات حقوق خصوصی،40 (101)، 51-69.
    4. حیدرپور، البرز (1382). محدودیت‌های مدیران شرکت‌ها در انجام معاملات : بررسی تطبیقی در حقوق ایران و انگلستان. چاپ اول، اهـواز: انتشارات مهزیار.
    5. صادقیان ندوشن، مهرداد و باقری، محمود (1395). تعارض منافع ذی‌نفعان شرکت‌ها و راهکار‌های حل آن. پژوهش‌های حقوق تطبیقی، 20 (3)، 136-163.
    6. محقق داماد، سید مصطفی و درویش‌زاده، محمد (1400). حقوق را جدی بگیریم (جای خالی قانون«مدیریت تعارض منافع» در انتخابات ریاست جمهوری سیزدهم). فصلنامۀ علمی دانشنامه‌های حقوقی، 4 (10)، 130-158.
    7. مقدم، عیسی (1400). مطالعۀ تطبیقی رقابت مدیر شرکت تجاری با شرکت از طریق انجام معاملاتی مشابه معاملات شرکت در حقوق انگلیس و ایالات متحدۀ امریکا و ایران، مطالعات حقوق تطبیقی، 12 (1)، 351-368.
    8. وکیلیان، حسن و درخشان، داور (1399). راهکارهای پیشگیری و مدیریت تعارض منافع در نظام قضایی با رویکرد تطبیقی. مجلۀ حقوقی دادگستری، 84 (109)، 271-291.

     

    ب )خارجی

    1. A) Books
    2. Berle, Adolf & Means, Gardiner (1991). The Modern Corporation and Private Property. New York: ‎
    3. Burrows, Andrew (2013). English Private Law. United Kingdom: Oxford University Press.
    4. Clark, Robert (1986). Corporate Law. Boston: Little, Brown and Company.
    5. Davies, Paul Lyndon & Prentice, Daniel David (1997). Gower's principles of modern company law. London: Sweet & Maxwell.
    6. Haiderpur, Alborz (2003). Limitations of company managers in conducting transactions: a comparative study in Iranian and English law. First Edition. Ahvaz: Mahziar Publications. (In Persian)
    7. Hannigan, Brenda (2021). Company Law. United Kingdom: Oxford University Press.
    8. Kraakman, Reinier & Armour, John & Davies, Paul & Enriques, Luca & Hansmann, Henry & Hertig, Gerard & Hopt, Klaus & Kanda, Hideki& Rock, Edward (2009). The Anatomy of Corporate Law. USA: Oxford University Press.
    9. Mclaughlin, Susan (2013). Unlocking Company Law. London, Hodder education.
    10. Watts, Peter (2015). Directors Powers and Duties. Wellington: LexisNexis NZ Limited.

     

    1. B) Articles
    2. Bainbridge, Stephen Mark (2008). Rethinking Delaware's Corporate Opportunity Doctrine. UCLA School of Law, Law-Econ Research Paper (08-17), 1-16.
    3. Black, Lewis (2007). Why Corporations Choose Delaware. Delaware Department of State Division of Corporations, 1-14
    4. Brudney, Victor & Clark, Robert (1981). A New Look at Corporate Opportunities. 94 Harvard Law Review,94 (5), 997- 1062.
    5. Chew, Pat (1989). Competing Interests in the Corporate Opportunity Doctrine. North Carolina law Review, 67 (2), 435-502.
    6. Cockburn, Tina (1996). Fiduciary Disclosure Obligations in T Cockburn and L Wiseman (eds). Disclosure Obligations in Business Relationships, Federation Press & Centre for C&P Law, Sydney, 38-63.
    7. Conaglen, Matthew (2005). The Nature and Function of Fiduciary Loyalty. Law Quarterly Review, (121), 452–480.
    8. Conaglen, Matthew (2011). The Extent of Fiduciary Accounting and the Importance of Authorization Mechanisms. The Cambridge Law Journal, 70 (3), 548-578
    9. Cooter, Robert & Freedman, Bradley. (1991). The Fiduciary Relationship: Its Economic Character and Legal Consequences. NewYork University Law Review, 66, 1045-1075.
    10. Darian, Ibrahim (2008). Individual or Collective Liability for Corporate Directors? Iowa law Review, (93), 929- 971.
    11. Devonshire, Peter (2010). Account of Profits for Breach of Fiduciary Duty. The Sydney Law Review, 32, 389-410.
    12. Dion, Michel (2016). Agency theory and financial crime: the paradox of the opportunistic executive. Journal of Financial Crime, 23 (3), 574 – 587.
    13. Dobbie, Fraser (2008). Codification of Directors’ Duties: An Act to Follow? Trinity College Law Review,11, 13 - 29.
    14. Dooley, Michael. (1980). Enforcement of Insider Trading Restrictions. Virginia law review, 66, 1-83.
    15. Gelter, Martin & Helleringer, Geneviève (2017). Corporate Opportunities in the US and in the UK. ECGI Working Paper Series in Law – Working Paper No. 346,1-26.
    16. Gormley, Todd & Matsa, David (2016). Playing it safe? Managerial preferences, risk, and agency conflicts. Journal of Financial Economics, 122 (3), 431-455.
    17. Hicks, Andrew (2010). The Remedial Principles of Keeck v Sndford Reconsidered. The Cambridge Law Journal 69 (2), 287-320.
    18. Hirt, Hans (2005). The law on corporate opportunities in the Court of Appeal: Re Bhullar Bros Ltd. Journal of Business Law, (6), 669-689
    19. Jensen, Michael & Meckling, William (1976). A Theory of the Firm: Governance, Residual Claims and Organizational Forms. Journal of Financial Economics, 3(4), 305-360.
    20. Joneidi, La'ya & Akbarian Tabari, Masoumeh (2017). Fiduciary relationship of managers in joint-stock companies: a comparative study British & Iranian Law, Journal of Comparative Law, 14 (2), 69-96. doi:22096/law.2019.34499. (In Persian)
    21. Joneidi, La'ya & Nowrozi, Mohammad (2010). Identification of insiders in public companies. Private Law Studies Quarterly, 40 (101), 51-69. doi:1001.1.25885618.1389.40.101.4.5. (In Persian)
    22. Kershaw, David. (2005). Lost in Translation: Corporate Opportunities in Comparative Perspective. Oxford Journal of Legal Studies, 25(4), 603-627
    23. Licht, Amir (1998). Genie in a Bottle? Assessing Managerial Opportunism in International Securities Transactions. Columbia Business Law Review, 51 (1), 51-109.
    24. Lowry, John & Edmunds, Rod (2000). Reflection on the English and Scottish Law Commissions ‘Proposals for Directorial Disclosure. Deakin Law Review, 5 (1),1-30.
    25. Mohagheghdamad, Mostafa & Darvishzadeh, Mohammad (2021). Let's take rights seriously (Vacancy of the legal of "conflict of interest's management" in the 13th Iranian presidential election). Quarterly of Legal Encyclopedias, 4 (10), 130-158. doi: 10.22034/law.2021.532467.1085. (In Persian)
    26. Mortimore, Saimon (2017). Company Directors: Duties, Liabilities and Remedies. USA: Oxford University Press.
    27. Orlinsky, Eric (1999). Corporate Opportunity Doctrine and Interested Director Transactions: A Framework for Analysis in an Attempt to Restore Predictability. Delaware journal corporate law, (24), 451-526.
    28. Pasban, Mohammad Reza & Niknejad, Javad (2011). The legal status of managers in joint-stock companies. International Legal Research Quarterly, 4 (14), 9-40. (In Persian)
    29. Prentice, Dan (1974). The Corporate Opportunity Doctrine. The Modern Law Review, 37 (4), 464-468.
    30. Sadeghian Nadushan, Mehrdad & Bagheri, Mahmoud (2015). The conflict of interests of companies' stakeholders and its Strategies, Comparative Law Research Quarterly, 20 (3), doi:136-163.20.1001.1.22516751.1395.20.3.5.9. (In Persian)
    31. Salzwedel, Matthew (2002). A Contractual Theory of Corporate Opportunity and a Proposed Statute. Pace Law Review, 23 (1),83 -145.
    32. Sitkoff, Robert (2011). The Economic Structure of Fiduciary Law. Boston University Law Review, 91, 1039-1049.
    33. Slaughter, James (1964). Comment, The Corporate Opportunity Doctrine. SMU Law Review,18 (1), 96 -116.
    34. Turnbull, Stuart (1988). The Doctrine of Corporate Opportunity: An Economic Analysis. Canada-United States Law Journal, 13 (12), 188-195.
    35. Vakilian, Hassan & Derakhshan, Davar (2019). Strategies to prevent and manage conflicts of interest in the judicial system with a comparative approach, Legal Journal of Justice. 84 (109), 291-271. doi:10.22106/jlj.2020.105671. (In Persian)

     

    1. C) Cases
    2. Balston Ltd v. Headline Filters Ltd [1990] FSR 385.
    3. Bell v. Lever Ltd, [1932] AC 161.
    4. Broz v. Cellular Info. Sys., Inc., 673 A.2d 148, 157 (DeL 1996).
    5. Demoulas v Demoulas Super Markets, Inc 677 NE2d 159 (Mass 1997).
    6. Durfee v. Durfee & Canning, Inc., 80 N.E.2d 522, 529 (Mass. 1948).
    7. FHR v Mankarious [2014] UKSC 45.
    8. Guth v. Loft 5 A.2d 503, 505-507 (Del. 1939).
    9. Gwembe Valley Development Co. Ltd v Thomas Koshy [2003] Civ 1048.
    10. Hedger v Adams [2015] EWHC 2540 (Ch); [2016] 1 BCLC 257.
    11. Hely-Hutchinson v Brayhead Ltd [1968] 1 QB 549, 585 (CA).
    12. IDC v. Cooley, [1972] 1 WLR 443, at 451.
    13. Industrial Development Consultants Ltd v Cooley [1972] 1 WLR 443.
    14. Item Software (UK) Ltd v. Fassihi, [2004] EWCA (Civ) 1244.
    15. Kerrigan v. Unity Savs. Ass’n, 317 N.E.2d 39, 43 -44 (Ill. 1974).
    16. Lagarde v Anniston Lime & Stone Co., I26 Ala. 496, 28 So. 199 (I900).
    17. Miller v. Miller, 222 N.W.2d 71, 81 (Minn. 1974).
    18. O’Donnell v Shanahan ([2008] EWHC 1973 (Ch).
    19. Personal Touch Holding Corp. v. Glaubach, C.A.No. 11199-CB (Del. 2019).
    20. Target Holdings Limited v Redferns [1996] 1 AC 421 (HL).
    21. Telxon Corp. v. Meyerson, 802 A.2d 257, 263 (Del. 2001).

     

    1. D) Websites
    2. https://www.investopedia.com
    3. http://s23.q4cdn.com/702696462/files/doc_governance/2021/Corporate-Governance-Code-2021.pdf 2.10.1. (d)
    4. https://law.upenn.libguides.com/biddle_archives/ali.
    5. https://fortune.com

     

    1. E) Thesis
    2. Meurkens, Renée Charlotte. (2014). Punitive damages: the civil remedy in American law, lessons and caveats for continental Europe. [Doctoral Thesis, Maastricht University]. Wolters Kluwer Business. https://doi.org/10.26481/dis.20141219rm

     

    1. F) Acts
    2. ALI Principle of Corporate Governance 2022. (USA)
    3. Companies Act 2006. (United Kingdom)
    4. Delaware General Corporation Law Retrieved 2018. (USA)
    5. The Company, Limited Liability Partnership and Business (Names and Trading Disclosures) Regulations 2015. (United Kingdom)
    6. The United States Corporate Governance Code 2021. (USA)
    7. Uniform Limited Liability Company Act 2006. (USA)
مطالعات حقوق تطبیقی
دوره 15، شماره 1
بهار و تابستان
تیر 1403
صفحه 155-184

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار