قواعد صلاحیت نسبی دادگاه‌های کیفری در حقوق ایران و انگلستان

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 گروه حقوق جزا، دانشکدگان فارابی، دانشگاه تهران، ایران‏

2 گروه حقوق جزا و جرم‌شناسی، دانشکدگان فارابی، دانشگاه تهران، ایران‏

چکیده

یکی از تقسیم‌بندی‌های صلاحیت محاکم کیفری، تقسیم آنها به کیفری یک و کیفری دو است. صلاحیت نسبی به‌عنوان یکی دیگر از اقسام صلاحیت‌های محاکم کیفری در عرض صلاحیت ذاتی و محلی به بررسی این موضوع می‌پردازد. در صلاحیت نسبی، محاکم کیفری اعم از عمومی و اختصاصی با توجه به نسبت آنها با یکدیگر بر اساس نوع جرم ارتکابی، شدت مجازات و یا تلفیقی از نوع جرم و شدت مجازات به دادگاه‌های درجۀ یک و درجۀ دو دسته‌بندی می‌‌شوند. دادگاه‌های درجۀ یک با تعدد قاضی به جرایم مهم‌تر و دادگاه‌های درجۀ دو با وحدت قاضی به جرایم با اهمیت کمتر رسیدگی می‌کنند. در حقوق ایران مطابق قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392، صلاحیت نسبی محاکم کیفری هم در مورد دادگاه‌های عمومی و هم دادگاه‌های اختصاصی پذیرفته شده است؛ به‌گونه‌ای که دادگاه‌های عمومی به دادگاه کیفری یک و کیفری دو تقسیم می‌‌شوند و دادگاه‌های اختصاصی اعم از انقلاب، نظامی و نظامی زمان جنگ دارای دو درجۀ یک و دو می‌باشند. به‌علاوه، در خصوص جرایم ارتکابی از سوی افراد زیر 18 سال نیز بر اساس صلاحیت نسبی، علاوه بر دادگاه اطفال و نوجوانان، دادگاه کیفری یک ویژۀ رسیدگی به جرایم نوجوانان پیش‌بینی شده است. در حقوق انگلستان نیز صلاحیت نسبی محاکم کیفری مورد پذیرش قرار گرفته به‌گونه‌ای که جرایم بر اساس اهمیت به سه دستۀ جرایم اختصاری، جرایم دووجهی و جرایم قابل کیفرخواست تقسیم شده و بر همین اساس در دادگاه‌های صلح یا دادگاه جزایی مورد رسیدگی قرار می‌گیرند. به‌علاوه، در حقوق هر دو کشور، صلاحیت نسبی در مرحلۀ مجدد رسیدگی نیز پیش‌بینی شده است و این دادگاه‌ها به دو دسته تقسیم می‌‌شوند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Rules of relative jurisdiction of criminal courts in Iranian ‎and English law

نویسندگان [English]

  • Mohammadjavad Fathi 1
  • Mohammad Abbaszadeh 2
1 Department of Criminal Law, Faculty of Farabi, University of Tehran, Iran‎
2 Department of Criminal Law and Criminology, Department of Criminal Law, Faculty of Farabi, ‎University of Tehran, Iran‎
چکیده [English]

One of the divisions of jurisdiction of criminal courts is the division of these courts into Courts grade one and Courts grade two. Relative jurisdiction is studied as another kind of criminal courts jurisdiction beside local and inherent jurisdiction. In Relative jurisdiction, Courts grade one deal with more important crimes by multiple judges and Courts grade two deal with less important crimes by single judge. In Iranian law according to criminal procedure code 1392, Relative jurisdiction is accepted in both general and special courts. In English law, also, Relative jurisdiction of criminal courts accepted such a way that the crimes, based on importance, divided into three parts: Indictable offences, Summary offences and Offences triable and this will be heard either by Magistrates’ Court or crown court accordingly. In addition, in the law of both countries, relative jurisdiction in the retrial is also provided and these courts are divided into two categories.

کلیدواژه‌ها [English]

  • criminal courts
  • ‎ English law
  • ‎ importance of ‎crime
  • ‎ Iran law
  • ‎ Relative jurisdiction.‎

مراجع

  1. الف) فارسی

    1. آخوندی، محمود (1394). شناساییِ آیین دادرسی کیفری، دفتر دوم «سازمان و صلاحیت مراجع کیفری». چاپ چهاردهم، تهران: انتشارات دوراندیشان.
    2. آشوری، محمد (1398). آیین دادرسی کیفری. جلد اول، چاپ 21، تهران: انتشارات سمت.
    3. آشوری، محمد (1398). آیین دادرسی کیفری. جلد دوم، چاپ سیزدهم، تهران: انتشارات سمت.
    4. بروکس، تام (1395). مجازات. ترجمۀ محمدعلی کاظم نظری. چاپ اول، تهران: انتشارات میزان.
    5. پرادل، ژان (1396). تاریخ اندیشه‌های کیفری. ترجمۀ علی‌حسین نجفی ابراندآبادی. چاپ یازدهم، تهران: انتشارات سمت.
    6. جوان جعفری بجنوردی، عبدالرضا و ساداتی، محمدجواد (1394). ماهیت فلسفی و جامعه‌شناختی کیفر (تأملی در چیستی و کارکردهای کیفر). چاپ اول، تهران: انتشارات میزان.
    7. خالقی، علی (1399). آیین دادرسی کیفری (صلاحیت مراجعِ رسیدگی کیفری و دلایل اثبات). جلد دوم، چاپ 42، تهران: انتشارات شهر دانش.
    8. رستگار نامدار، حسین (1356). صلاحیت دادگاهها: صلاحیت ذاتی- صلاحیت محلی و صلاحیت نسبی- صلاحیت اضافی. مهنامۀ قضایی، (134)، 30-16.
    9. شمس، عبدالله (1397). آیین دادرسی مدنی (دورۀ بنیادین). جلد اول، چاپ 56، تهران: انتشارات دراک.
    10. شمس، عبدالله (1398). آیین دادرسی مدنی (دورۀ پیشرفته). جلد اول، چاپ چهلم، تهران: انتشارات دراک.
    11. طهماسبی، جواد (1396). بایسته‌های آیین دادرسی کیفری. چاپ اول، تهران: انتشارات میزان.
    12. گلدوست جویباری، رجب (1394). آیین دادرسی کیفری. چاپ پنجم، تهران: انتشارات جنگل.
    13. مهرا، نسرین (1400). دانشنامۀ حقوق کیفری انگلستان. چاپ دوم، تهران: انتشارات میزان.
    14. مهرا، نسرین (1398). دایرۀ المعارف عدالت کیفری انگلستان. چاپ اول، تهران: انتشارات میزان.
    15. نجفی ابرندآبادی، علی‌حسین و ‌هاشم‌بیگی، حمید (1397). دانشنامۀ جرم‌شناسی. چاپ چهارم، تهران: انتشارات گنج دانش.
    16. هیئت پژوهشگران کاوندیش (1394). نظام حقوقی انگلستان. ترجمۀ نسرین مهرا. چاپ سوم، تهران: انتشارات میزان.
    17. آئین‌نامۀ دادسراها و دادگاههای ویژۀ روحانیت مصوب 1369 با اصلاحات و الحاقات بعدی.
    18. قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 با اصلاحات و الحاقات بعدی.
    19. قانون مجازات اسلامی مصوب 1392.

     

     

    ب) انگلیسی

    1. Elliott, Catherine & Frances Quinn (2016-2017). English Legal System, Seventeenth Edition: Pearson.
    2. Fafinski, Stefan & Emily Finch (2010). English Legal System,3rd Edition: Longman.
    3. Goldson, Barry (2004). Youth Crime and Youth Justice “Restorative and Informal Justice”, Student Handbook of Criminal Justice and Criminology: Cavendish Publishing.
    4. Hanson, Sharon (2016). Learning Legal Skills and Reasoning. Fourth Edition: Routledge.
    5. Huxley-Binns, Rebecca & Jacqueline Martin (2009). Unlocking the English Legal System: Hodder Arnold.
    6. Keenan, Denis (2001). Denith & Keenan English Law. thirteenth Edition: Longman.
    7. Martin, Jacqueline (2007). The English Legal System. 3rd Edition: Hodder & Stoughton.
    8. Partington Martin (2012-2013). Introduction to the English Legal System: Oxford University Press.
    9. Slapper, Gary & David Kelly (2012-2013). The English Legal System. thirteenth Edition: Routledge.
    10. Wilman, John (2005). Brown: GCSE Law. ninth edition: Thomson.
    11. Weigend, Homas (1991). Determining Penalties: Norm Versus Discretion in Sentencing: Isr.L.Rev.
    12. Williams, Glanville (2002). Learning the Law. Twelfth Edition (Edited by A.T.H. Smith): Sweet & Maxwell.
    13. Zander, Michael (2007). Cases and Materials on the English Legal System. Tenth Edition: Cambridge university Press.
    14. Geldart, William (1991). Introduction to English Law. Tenth edition(prepared by D.C.M. Yardley): Oxford University Press.
    15. Harris, Phil (2007). An Introduction to Law. Seventh Edition: Cambridge University press.
    16. Children act 1989 (English)
    17. Children and Young Persons Act 1933 (English)
    18. Courts Act 1971 (English)
    19. Crime and disorder Act 1998 (English)
    20. Criminal Justice Act 1991 (English)
    21. Criminal Procedure and Investigations Act 1996 (English)
    22. Magistrates’ Court Act 1980 (English)
    23. Senior Courts Act 1981 (English)
    24. Theft Act 1968 (English)
مطالعات حقوق تطبیقی
دوره 14، شماره 1
بهار و تابستان 1402
تیر 1402
صفحه 389-410

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار