قلمرو اِعمال قوانین حمایت از مصرف‌کننده و عوامل موثر بر آن

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

2 دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشگاه تهران

چکیده

امروزه در غالب کشورهای جهان، قوانینی از تصویب قوه قانونگذاری آنان گذشته است که اختصاصاً حقوق راجع به مصرف‌کنندگان و قواعد کلی حمایت از آنان را به‌ صورت یک‌جا و جامع، در خود گنجانده‌اند. از همین‌رو، بخش اعظمی از متون حقوقی راجع به حقوق حمایت از مصرف‌کنندگان، به تفسیر و توضیح این قوانین اختصاص یافته است. اما آن‌چه که کمتر مورد توجه نویسندگان داخلی و خارجی این حوزه بوده، موضوع ارکان لازم و اساسی جهت اِعمال قوانین فوق است. ارکانی که مبین قلمرو و شرایط مورد نیاز برای اجرای قوانین مزبور به شمار می‌روند. صرف‌نظر از عوامل اقتصادی، به طور کلی می‌توان گفت تعیین دقیق دامنه شمول قوانین مورد بحث، به سه رکن اساسی و مفهوم آنان وابسته است که عبارتند از: "مصرف‌کننده"، "تولیدکننده" و "عرضه‌کننده". در کنار این ارکان، دانستن "رابطه حقوقی میان آن دو" نیز ضروری است. در مقالة حاضر این ارکان در قالب سه گفتار به همراه مطالعة تطبیقی مورد بررسی قرار خواهند گرفت. مطالعه مزبور می‌تواند قانون‌گذار کشور ما را در وضع قانونی مناسب و هماهنگ با نیازهای این حوزه، یاری رساند. به علت حجم زیاد مطالب، این مقاله در دو بخش (در دو شماره) ارایه می‌گردد. در بخش نخست، در کنار درآمد بحث، گفتار اول آورده شده است و در بخش دوم، به دو گفتار بعدی می‌پردازیم. نتیجه‌گیری مقاله نیز در بخش دوم ارایه خواهد گردید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Consumer Protection Legislations: Their Application and Effective Factors

نویسندگان [English]

  • Morteza Adel 1
  • Behnam Ghafari Farsani 2
1 Assistant Professor, Faculty of Law and Political Science, University of Tehran
2 Ph.D Student at Faculty of Law and Political Science, University of Tehran
چکیده [English]

These days most countries enact comprehensive statutes incorporating regulations for consumer protection together with special rights and liabilities. Many of consumer law texts, unfortunately, are dedicated to explanation and interpretation of these acts and few embark on the description and interpretation of the necessary and substantial concepts in consumer protection, while these concepts determine the scope and limitation of the protection offered to consumers. Apart from economic factors, in legal aspect it can be said that the precise ambit of these acts depend on three elements and their interpretation, i. e., Consumer, Supplier and their Legal Relationship including Consent to Consumption. In this article, each of these elements will be considered with a comparative study. This study will help lawmakers for enacting a suitable and comprehensive act in the field of consumer protection. The present article is rendered in two parts: In the first part, in addition to the preface, the notion of Consumer and effective factors in it will be studied. In the second part, Supplier and consent to Consumption coupled with a brief conclusion will be presented.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Consumer
  • Supplier
  • Consumption Consent
  • Consumer Protection
  • Rights
  • Iranian Law
الف) فارسی
1- سالکی، حسین (1365) حمایت از مصرف‌کننده، تهران: انتشارات پیشبرد.
2- صفائی، سید حسین، عادل، مرتضی، کاظمی، محمود و میرزا نژاد، اکبر (1384) حقوق بیع بین‌المللی؛ با مطالعة تطبیقی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
3- عادل، مرتضی و غفاری فارسانی، بهنام (1387) مصرف‌کننده و حقوق بنیادین او، تهران: طرح پژوهشی انجام شده در موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی.
4- کاتوزیان، ناصر (1380) قواعد عمومی قراردادها، ج 3، چاپ سوم، تهران: شرکت سهامی انتشار.
5- کاتوزیان، ناصر (1382) الزامهای خارج از قرارداد: ضمان قهری، چاپ سوم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
6- کله-الوا، ژان (1379) "تعریف مصرف‌کننده"، ترجمه عبدالرسول قدک، مجله تحقیقات حقوقی، ش 29-30.
 
ب) انگلیسی
1- American Heritage (2000) Dictionary of the English Language, 4th Edition, NewYork: Houghton Mifflin Company.
2- Bergamini, Elisabetta, "Sale of Goods to Consumer- Evolution of Consumer’s Role in International Private Law", Available at:
http.//www. mcmp. gov. mt/pdfs/consumers/Mar05Seminar/Elisabetta_Bergamini. Pdf.
3- Bernitz, Ulf (1978) "On the Consumer Concept and Consumer Protection Priorities: Remarks on the Paper by Reifner", Journal of Consumer Policy, Vol. 2, No. 3.
4- Cartwright, Peter (2001) Consumer Protection and the Criminal Law: Law, Theory and Policy in the UK, Cambridge University Press.
5- Giri, H. N. (1987) Consumers, Crimes and the Law, New Delhi: Ashish Publishing House.
6- Herre, Johnny, Hondius, Ewoud and Alpa, Guido, ˝The Notions of Consumer and Professional and Some Related Questions˝; Available at:
http.//www. sgecc. net/pages/downloads/consumers_and_professionals. Pdf.
7- Hondius, Ewoud (2006) "The Notion of Consumer: European Union versus Member States", Sydney Law Review, Vol. 28, PP. 89-98.
8- Howells, Geraint G. , Micklitz, Hans-W. & Wilhelmsson, Thomas (2006) European Fair Trading Law: The Unfair Commercial Practices Directive, London: Ashgate Publishing Ltd.
9- Mérigeau; Martine (2007) "Health and Consumer Intergroup Meeting on The Revision of the Consumer Acquis European Parliament", Available at:
http.//intergroup.epha.org/IMG/doc/Health_and_Consumer_Intergroup_Meeting_
20_06_ 2007_Merigeau1. doc.
10- Miller, C. J. , Harvey, Brian W. & Parry Deborah L. (1998) Consumer and Trading Law: Text, Cases and Materials, Oxford University Press.
11- http.//www. fr. wikipedia. org/