مفهوم بشریت در آیینۀ مکاتب حقوق بین الملل؛ جدال رویکرد مدیریت گرا در برابر طرح انسانی شدن

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استاد حقوق بین الملل دانشگاه شهید بهشتی

2 دانش آموختۀ دکتری حقوق بین الملل دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

در ادبیات حقوقی معاصر اختلاف نظر بسیاری پیرامون مفهوم بشریت وجود دارد. هریک از مکاتب و رویکردهای حقوقی با توجه به مبنای مورد قبول خود، نسخه‌ای متفاوت با مفهوم بشریت و جایگاه آن در حقوق بین‌الملل را به‌تصویر می‌کشند. مکاتب حقوق طبیعی و پوزیتیویستی و نرماتیویستی برداشت موردنظر خود را بر این مفهوم حقوقی تحمیل می‌کنند. از سوی دیگر، نگرش انتقادی به حقوق بین‌الملل نارسایی‌های این اندیشه‌ها را بیان می‌کند. نکتۀ قابل تأمل در این خصوص، تأثیر جدال‌های نظری موجود در خصوص ظرفیت این مفهوم در تغییر روند تحولات حقوق بین‌الملل است؛ وگرنه در چارچوب تحلیل‌های فنی در خصوص صورت حقوقی بالفعل این مفهوم، مناقشۀ چندانی وجود ندارد. در این پژوهش با روش تحلیلی- توصیفی، بشریت بر اساس معیارها و ضوابط حاکم بر چارچوب‌های فکری مکاتب عمدۀ حقوق بین‌الملل مورد سنجش قرار خواهد گرفت تا تصاویر مختلفی که از مفهوم بشریت در قالب تئوری‌های حقوقی ترسیم شده است، تحلیل شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Reflection of the concept of Humanity in international law: controversy between managerialism and humanization

نویسندگان [English]

  • Esmaeil Tavar 1
  • Ebrahim Beigzadeh 2
1 ICLA coordinator
2 lecturer at Shahid Beheshti University
چکیده [English]

The concept of Humanity is one of the most controversial concepts in the contemporary international law legal literature. Every legal school of thoughts and legal approaches present a different version of the concept and its statues in international law, according to their pre-approved premises. Natural law school along with positivists and normativist are imposing their own stablished readings on this concept, but on the other hand, critical theorist of international law (CIL) have exposed their theoretical deficiencies and flaws. The core of this discourse has been focused on the potentials of the concept of humanity on diverging the trends of evolution in international law, although in a positivistic view, there is not that much controversy. This study will evaluate the concept of humanity based on the diverse criteria of aforementioned schools of thoughts, in order to depict and analyze the diversity of different version of the concept of Humanity in legal theories.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Concept of Humanity
  • Réductionnisme
  • critical approach to International law(CIL)
  1. الف) فارسی

    1. احمد، رشید (1353)، دروس لاهه:اسلام و حقوق بینالملل عمومی، مترجم: حسن سیدی، تهران.
    2. آلبر کلییار، کلود (1371)، سازمان‌های بین‌المللی از آغاز تا امروز: (همبستگی بین‌المللی)، مترجم: هدایت‌الله فلسفی، ج 2، چ 1، تهران: انتشارات نشر فاخته.
    3. بیگ‌زاده، ابراهیم (1382)، تقریرات حقوق بین‌الملل عمومی (نسخۀ چاپی)، دانشکدۀ حقوق دانشگاه شهید بهشتی.
    4. تروپه، میشل (1386)، فلسفۀ حقوق، مترجم: مرتضی کلانتریان، تهران: نشر آگه.
    5. تیبیت، مارک (1386)، فلسفۀ حقوق، مترجم: حسن رضایی خاوری، چ 2، مشهد: مؤسسۀ فرهنگی قدس.
    6. ذوالعین، پرویز (1377)، مبانی حقوق بین‌الملل عمومی، چ 1، تهران: مؤسسۀ چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه.
    7. ریموند، ویکس(1389)، فلسفۀ حقوق: از حقوق طبیعی تا پسامدرنیسم، مترجم: فاطمه آبیار، چ 1، تهران: نشر رخ داد نو.
    8. شریف ، محمد (1393)، گذار از حقوق بین‌الملل به حقوق بشر، تهران: مؤسسۀ مطالعات و پژوهش‌های حقوقی.
    9. عمید زنجانی، عباسعلی (1362)، حقوق اقلیت‌ها بر اساس قانون قرارداد ذمه، بررسی گوشه‌هایی از مفاهیم حقوق بین‌الملل از نظر فقه اسلامی، تهران: دفتر نشر و فرهنگ اسلامی.
    10. فلسفی، هدایت‌الله (1392)، صلح جاویدان و حکومت قانون: دیالکتیک تفاوت و همانندی، تهران: نشر فرهنگ نو.
    11.  فوکو، میشل (1384)، اراده به دانستن، مترجمان: نیکو سرخوش و افشین جهان‌دیده، چ 3، تهران: نشر نی.
    12.  کاظمی، سید علی‌اصغر (1370)، نظریۀ همگرایی در روابط بین‌الملل (تجربۀ جهان سوم)،چ 1، تهران: نشر قومس.
    13. کویره، الکساندر (1360)، سیاست از نظر افلاطون، مترجم: رامین جهانبگلو، تهران: انتشارات خوارزمی.
    14. مونیک شیمیلیه-ژانرو (1382)، بشریت و حاکمیتها: سیری در حقوق بینالملل، مترجم: مرتضی کلانتریان، چ 1، تهران: انتشارات آگاه.
    15. فلسفی، هدایت‌الله (1392)، «تفکر حقوقی در ایران فلج است؛ گفتوگو با دکتر هدایت‌الله فلسفی»، مهرنامه، ش 37.
    16. کرسگارد، کریستین (1390)، «سرچشمۀ ارزش از نظر ارسطو و کانت»، مترجم: محسن جوادی، از مجموعۀ مقالات فلسفۀ اخلاق، چ 3، فصلنامۀ ارغنون 16، تهران: سازمان چاپ و انتشارات.

    ب) خارجی

    - Books & Articles

    1. Allott, Philip (2002), The Health of Nations: the law beyond the State, Cambridge University Press.
    2. B. Fine et al. (eds.) (1979), ‘Law and Class’, Capitalism and the Rule of Law, Hutchinson, London.
    3. B. S. Chimni (1993), International Law and World Order: a critique of contemporary approaches, Sage Publications.
    4. Bianchi, Andrea (2012), International Law Theories, (Course materials, Vol. II), The Graduate Institute, Geneva.
    5. Brownlie, I. (1998), Principles of Public International Law, Clarendon Press, Oxford.
    6. Buchanan, A. (2004) Justice, Legitimacy, and Self-Determination: Moral Foundations for International Law, Oxford: Oxford University Press.
    7. Butler, Christopher (2002), Postmodernism: A Very Short Introduction, Oxford University Press.
    8. Cançado Trindade, Antônio Augusto (2006), International Law For Humankind: Towards A New Jus Gentium (I), General Course on Public International Law, Volume 316 (2005), Martinus Nijhoff Publishers Leiden.
    9. Collins, Hugh (2012), Law as an Instrument of Class Oppression, Oxford Scholarship Online.
    10. Collins, Hugh (2012), The Marxist Approach to Law, Oxford Scholarship Online.
    11. C. Douzinas (2007), Human Rights and Empire: The Political Philosophy of Cosmopolitanism, New York, Routledge-Cavendish,.
    12. C. Schmitt (2007), The Concept of the Political: Expanded Edition, University of Chicago Press.
    13. Dupuy,P.-M, (1993) Droit international public, 3ème édition, Dalloz-Sirey.
    14. Durand, A.( 1981), The International Committee of the Red Cross, ICRC, Geneva.
    15. K. Marx & F. Engels (1970), Selected Works, Vol. III, Moscow, Progress Publishers.
    16. Lyotard, Jean-François, the Postmodern Condition: A Report on Knowledge, Manchester University.
    17. Kelman, Mark (1987), A Guide to Critical Legal Studies, Cambridge University Press.
    18.  Koskenniemi, Marti(2006), From Apology to Utopia: The Structure of International Legal Argument, Cambridge University Press.
    19. Koskenniemi, Marti (2001), The Gentle Civilizer of Nations. The Rise and Fall of International Law 1870-1960, Cambridge Universty Press.
    20. Koskenniemi, Martti (2011),“ International  Community” From Dante to Vattel, Vattel’s International law from a XXI Century Perspective , Leiden, Brill.
    21. Lasswell, H., & S. McDougal, Myres (1992), Jurisprudence For A Free Society: Studies In Law, Sciense And Policy, New Haven Studies in International Law and World Public Order,  Springer.
    22. Legros, Robert (1990), L'idée d'humanité. Introduction à la phénoménologie, Paris.
    23. Miéville, China (2005), Between Equal Rights: a Marxist theory of international law, Historical materialism book series,Koninklijke Brill NV, Leiden.
    24. Pictet, J. (1956), Red Cross Principles, ICRC, Geneva,
    25. Tomuschat, Christian (1999), International Law: Ensuring the Survival of Mankind on the Eve of a New Century, General Course on Public International Law, Collected Courses, Volume 281, Martinus Nijhoff Publishers.
    26. Wenar, L. (2001)‘Contractualism and Global Economic Justice’. in T.W. Pogge (ed.),Global Justice, Oxford: Blackwell.
    27. A. A. Cançado Trindade (1981), "The Voluntarist Conception of International Law: A Re-Assessment", 59 Revue de droit international de sciences diplomatiques et politiques.
    28. Butkevych Olga V.( 2003), "History of Ancient International Law: Challenges and Prospects", Journal of the History of International Law, 5.
    29. Coupland, Robin (2001), "Humanity: What is it and how does it influence international law?", IRRC December, Vol. 83 No 844..
    30. Fitzmaurice,  G.(1958), "Some Problems Regarding the Formal Sources of International Law", Symbolae Verzijl présentées au Professeur J. H. W. Verzijl à l’occasion de son LXXe anniversaire, The Hague, M. Nijhoff,.
    31. Foucault, Michel (2003), society must be defended:  Lectures at the Collège de France, London: Penguin.
    32. Juan Antonio Carrillo Salcedo (1997), Reflections on the Existence of a Hierarchy of Norms in International Law, 8 EJIL.
    33. Kennedy, Duncan (1979), "The Structure of Blackstone’s Commentaries", 28, Buffalo review 205.
    34. Koskenniemi, Marti (1990), "The Politics of International law", I EJIL.4.
    35. Koskenniemi, Martti (2011), "Between Apology and Utopia: The Politics of International Law" in the Politics of International Law, Hart Publishing.
    36. Land, Molly (2014), "Reflections on the New Haven School", New York Law School Law Review, Vol. 58.
    37. McDougal (1953), "International Law, Power and Policy, A Contemporary Conception", 82 Collected Courses, Volume 137.
    38. McDougal, Myres S. W. Michael Reisman & Andrew R. Willard, "The World Community: A Planetary Social Process", 21 U.C. DAVIS L. REV.
    39. Pogge, T.W (2001), "Priorities of Global Justice", Oxford: Blackwell.
    40. R. Ticehurst (1997), "The Martens Clause and the Laws of Armed Conflict", IRRC, No. 317, March-April.
    41. Rasolov, Akbar (2006), international law and poststructuralist challenge, Leiden journal of international law, 19.
    42. Reisman, W. Michael (1992), "The View From The New Haven School Of  International Law", American Society of International Law Proceedings, Vol. 86.
    43. Simpson, John and Weiner, Edmund (eds.) (1989), Oxford English Dictionary, 2nd ed., Oxford University Press. Clarendon Press.
    44. Zagor, Matthew (2012), "Elementary Considerations of Humanity", ANU College of Law Research Paper No. 12-19.

    - Miscellaneous

    1. Declaration Renouncing the Use, in Time of War, of Explosive Projectiles under 400 Grammes Weight. Saint Petersburg, 29 November / 11 December 1868.
    2. 1907 Hague Convention (IV) respecting the Laws and Customs of War on Land, preambular paragraph.
    3. Protocol Additional to the Geneva Conventions of 12 August 1949, and relating to the Protection of Victims of International Armed Conflicts (Protocol I), 8 June 1977.
    4. Human Development Report, UNDP, New York, 1994,