«تحلیل اقتصادی حقوق» در کشاکش مدرنیتۀ حقوقی و پست‌مدرنیتۀ حقوقی

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه حقوق دانشکدۀ علوم اداری و اقتصاد دانشگاه اصفهان

چکیده

تردیدی در واقع‌گرایی «تحلیل اقتصادی حقوق» نیست؛ با‌این‌‌حال، پرسش این است که آیا این واقع‌گرایی در تضاد با ذات‌گرایی مدرنیتة حقوقی است؟ اگر واقع‌گرایی، تفسیر را ارادة معنا تلقی کند، «تحلیل اقتصادی حقوق» به‌عنوان چارچوب نظری تفسیر قاعدة حقوقی، نتیجه‌ای جز نفی ذات‌گرایی و پذیرش کثرت‌گرایی در اعتبار قاعدة حقوقی ندارد؛ همان‌طور که فرمالیسم ماهوی و شکلی نیز اعتباری نخواهد داشت. این نتایج یادآور گفتمان پست‌مدرنیتة حقوقی است. با‌این‌حال، به‌نظر می‌رسد، اگر ذات‌گرایی در «باید خودجوش اجتماعی» تجلی یابد، نماد تعامل متافیزیک و واقعیت است و تحلیل اقتصادی حقوقِ مبتنی بر آن، بازخوانی مدرنیتة مبتنی بر نظم خودجوش خواهد بود. در این صورت، تفسیر نیز کشف معنا خواهد بود تا روش حصول اطلاع اقتصادی به محاق کثرت‌گرایی نرود. اعتبار چنین روش تفسیری به معنای اعتبار فرمالیسم شکلی نیز خواهد بود؛ چراکه حصول اطلاع اقتصادی، حداقلی از این نوع فرمالیسم را اقتضا می‌کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Economic Analysis of Law In the Conflict between Legal Modernity and Legal Postmodernity

نویسنده [English]

  • Mahdi Shahabi
Associate Professor of law, Faculty of Administrative Sciences and Economics, University of Isfahan, Isfahan, Iran
چکیده [English]

There is no doubt  that the economic analysis of the law is realistic. The question, however, is whether or not this realism is in conflict with the fundamentalism of legal modernity? If realism, considers interpretation as the will of  a concept, economic analysis of law as a theoretical framework for the interpretation of the legal rule, leads to the negation of fundamentalism and to the acceptance of pluralism in validity of the legal rule; as substantial and formal formalism will not be valid. These results denoted the paradigm of legal postmodernity, as a pluralistic one. However, it seems, if that fundamentalism is manifested in spontaneous value, it is a symbol of the interaction of reality and metaphysic. Thus, the economic analysis of the law, based on this type of fundamentalism, is only the resurgence of the modernity as the spontaneous order. Consequently, the interpretation will also be confined to the discovery of meaning, so that information has not fallen in the demise of pluralism. Because the acquisition of economic information requires a minimum of this formalism, the validity of this method of interpretation means the validity of formal formalism.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Economic analysis of law
  • Modern Law
  • Postmodern Law
  • Reality
  • Value
  1. الف) فارسی

     

    1. ابدالی، مهرزاد (1389)، «جایگاه اخلاق در تحلیل اقتصادی حقوق»، پژوهش‌های حقوق تطبیقی، ش82، ج6، ش2، ص 126-101.
    2. آقایی طوق، مسلم (1392)، «تحلیل«تحلیل اقتصادی حقوق»»، مطالعات حقوق تطبیقی دانشگاه تهران، دورۀ 4، ش2، ص 17-1.
    3. بابایی، ایرج (1386)، «مبانی نظری رویکرد تحلیل اقتصادی حقوق»، پژوهش حقوق و سیاست، ش23، ص 60-13.
    4. بادینی، حسن (1382)، «مبانی فلسفی نگرش اقتصادی به حقوق»، مجلۀ دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، ش62، ص 136-91.
    5. شهابی، مهدی (1389)، «توجیه و انکار مفهوم حق، تأملی بر تضاد یا تعامل واقعیت و ارزش در نظام حقوقی»، نامۀ مفید، حقوق تطبیقی، ش2، ص 60-43.
    6. شهابی، مهدی (1390)، «تعامل عقلانیت ماهوی و شکلی در نظام حقوق مدنی ایران و فرانسه، تأملی در مبانی نظری شکل‌گیری قانون مدنی»، مجلۀ مطالعات حقوقی؛ دورۀ سوم، ش1، ص 156-123.
    7. شهابی، مهدی (1390)، «فرایند اجتماعی شدن حقوق و تأثیر آن بر نظام حقوقی»، فصلنامۀ حقوق، دورۀ 41، ش1، ص 277ـ259.
    8. شهابی، مهدی (1392)، «از حقوق مدرن تا حقوق پست‌مدرن، تأملی در مبانی تحول نظام حقوقی»، مجلۀ تحقیقات حقوقی، ش61، ص 686ـ637.
    9. شهابی، مهدی (1394)، «قرارداد به مثابۀ قانون طبیعی (عقلی)؛ تأملی در مبنای اعتبار مفاد قرارداد در نظام حقوق قراردادهای ایران و فرانسه»؛ مطالعات حقوق تطبیقی دورۀ 6، ش2، ص 626-604.
    10. کاتوزیان، ناصر (1380)، فلسفه‌ حقوق، ج1، چ2، تهران: شرکت سهامی انتشار.
    11. کیوانفر، شهرام (1390)، مبانی فلسفی تفسیر قانون، چ1، تهران: شرکت سهامی انتشار.
    12. مبلغی، احمد (1382)، «پارادایم‌های فقهی»، مجلۀ کاوشی نو در فقه، ش37 و 38، ص 24-3.

     

    ب) خارجی

     

    1. Binet, Lise, (1990); «La thématique des transformations du droit et le paradigme du droit-phénomène social »; In. Les Cahiers de Droit, vol. 31, n° 3, pp. 917-931
    2. Bentham, Jeremy(1980); «Vue générale d’un corps complet de législation », In. Œuvres; T. I., 1e édition, Bruxelles : Société Belge de Librairie
    3. Borgetto, Michel et Lafore, Robert (2000), La république sociale, Contribution à l’étude de la question démocratique en France, 1e édition, Paris : PUF
    4. Cardozo, Benjamin N (1921); The Nature of the Judicial Process, 1e édition, New Haven: Yale University Press
    5. Chevallier, Jacques (1998), «Vers un droit postmoderne», In. Les transformations de la régulation juridique; Droit et Société, Recherches et Travaux, n° 5, p. 21-46
    6. Cohen, George M. (1985), «Posnerian Jurisprudence and Economic Analysis of Law: The View from the Bench», In. University of Pennsylvania Law Review, Vol. 133, pp. 1117-1166
    7. Coleman, Jules L. (1980), «Efficiency, Utility, and Wealth Maximization», In. Hofstra Law Review, Vol. 8, 1980, pp. 509-551
    8. Comte, Auguste (1929); Système de politique positive; T. I, 5e édition, Paris : Édition Société positiviste
    9. Cotterrell, Roger (1992), The Sociology of Law, second edition, London: Butterworths,
    10. Dabin, Jean (2007), Le droit subjectif, Réimpression de l’édition 1952, Paris : Dalloz.
    11. Deffains, Bruno (2010), Analyse économique du droit et théorie du droit : Perspectives méthodologique, Rapport final de la recherche financée par le GIP, mission droit et justice; Convention de recherche n° 27.10.10.12
    12. Duguit, Léon (1911), Le droit social, le droit individuel et les transformations de l’Etat, 2e édition, Paris : Édition Félix Alcan
    13. Duguit, Léon (1927), Traité de droit constitutionnel; T. I., La règle de droit et le problème de l’Etat, 3e édition en cinq volumes, Paris : Ancienne librairie Fontemoing
    14. Duguit. Léon (1999), Les transformations du droit privé depuis le Code Napoléon, Réimpression de l’édition de Librairie Félix Alcan (1920), Paris : Édition de la Mémoire Du Duguit.
    15. Durkheim, Emile (1987); La science sociale et l’action; 2e édition, Paris : Puf,
    16. Fasso, Guido (1976); Histoire de la philosophie du droit, XIXe et XXe siècle; traduit de l’italien par Catherine Rouffet, 1e édition, Paris: L.G.D.J.
    17. Foucault, Michel (2001), « Qu'est-ce qu'un auteur? », Dits et Écrits 1954-1988,Paris : Éditions Gallimard
    18. Frydman, Benoit (1998); Les transformations du droit moderne; Rapport réalisé à la demande de la Fondation Roi Baudouin dans le cadre de la réflexion prospective « Citoyen, Droit, Société »; Centre de diffusion de la Fondation Roi Baudouin
    19. Frydman, Benoit et Guy Haarscher (2002); Philosophie du droit; 2e édition, Paris : Dalloz
    20. Gény, François (1919), Méthode d’interprétation et sources en droit privé positif, T. I., 2e édition, Paris, L.G.D.J
    21. Gjerdingen, Donald H. (1986), «The Politics of the Coase Theorem and Its Relationship to Modern Legal Thought», In. Buffalo law review, Vol 35,pp. 871-935
    22. Glaudet, Philippe (2004), »Le code Napoléon, fondateur de la Nation française« , In. Répertoire du notariat Defrénois; n° 9, p. 621-632
    23. Gurvitch, Georges (1972), L’idée du droit social, Réimpression de l’édition 1932 chez Recueil Sirey,  Paris : Édition Scientia Verlag
    24. Habermas, Jürgen (2003), L’espace public, Archéologie de la publicité comme dimension constitutive de la société bourgeoise, Traduit en français par Marc B. de Launay, 6e édition, Paris : Éditions Payot
    25. Hayek, Friedrich von (1985); Droit, législation et liberté; Traduit en français par Raoul Audouin, T. I. règles et ordre, 2e édition, Paris : Puf
    26. Holmes, Oliver W (1909); The Common Law; New York: Little Brown
    27. Jacques, Ghestin (1993), Traité de droit civil, La formation du contrat, 3e édition, Paris : L.G.D.J
    28. Jestaz, Philippe (2000), «Jurisprudence et Economie», In. Deffains, Bruno (sous la direction), L’analyse économique du droit dans les pays de droit civil, Actes du colloque organisé par le Centre de Recherches et de Documentation Economiques de l’Université de Nancy 2, les 28 et 29 juin 2000, Avec préface de Guy Canivet, 1e édition, Paris : Editions CUJAS, pp. 73-85
    29. Kelsen, Hans (1999), Théorie pure du droit, Traduit par Charles Eisenmann, 1e édition, Paris : Bruylant et L.G.D.J.
    30. Leff, Arthur A. (1974), «Economic Analysis of Law: Some Realism About Nominalism», In. Virginia Law Review, Vol. 60, pp. 451-482
    31. Lenoble, Jacques (1994), «Crise du juge et transformation nécessaire du droit» ; In. La crise du juge (J. Lenoble éd.), Bruxelles/ Paris, story-scientia/ L.G.D.J., pp. 139-156
    32. Linell E. Cady (1986); «Hermeneutic and Tradition, The role of the paste in Jurisprudence and theology», In. The Harvard theological review; Vol. 79, n° 4, pp. 439-463
    33. Louis Kaplow and Steven Shavelle (2000), Principles of Fairness Versus Human Welfare: On the Evaluation of Legal Policy, Harvard Law School, Law-Econ Discission Paper No. 277: Cf. http://papers.ssrn.com/paper.taf?abstract_id=224946; 20/03/2017
    34.  Mackaay, Ejan, (2000) «L’analyse économique du droit dans les systèmes civilistes», In. Deffains, Bruno (sous la direction), L’analyse économique du droit dans les pays de droit civil, Actes du colloque organisé par le Centre de Recherches et de Documentation Economiques de l’Université de Nancy 2, les 28 et 29 juin 2000, Avec préface de Guy Canivet, 1e édition, Paris : Editions CUJAS, pp. 11-35
    35. Mathis, Klaus (2011), «Consequentialism in Law», In. Law and Philosophy Library, Vol. 98, pp. 3-29
    36. Muir-Watt, Horatia, (2000), «Les forces de résistance à l’analyse économique du droit dans le droit civil», In. Deffains, Bruno (sous la direction), L’analyse économique du droit dans les pays de droit civil, Actes du colloque organisé par le Centre de Recherches et de Documentation Economiques de l’Université de Nancy 2, les 28 et 29 juin 2000, Avec préface de Guy Canivet, 1e édition, Paris : Editions CUJAS, pp. 37-45
    37. Murphy, Jeffery G., and Coleman, Jules L. (1990), Philosophy of Law, An introduction to Jurisprudence, Boulder: Westview Press; Rev edition (December 4, 1989)
    38. Oppetit, Bruno, (1998); Droit et Modernité; 1e édition, Paris : Puf
    39. Pasukanis (E-B.) (1990), La théorie générale du droit et le marxisme, Traduit en français par J-M. Brohm, 2e édition, Paris : EDI
    40. Portalis, Jean-Etienne-Marie (2007); De l’usage et de l’abus de l’esprit philosophique durant le XVIIIe siècle; préface de Joel-Benoît d’Onorio, T. I., reprint de la 3e édition chez Moutardier en 1834, Paris : Dalloz
    41. Posner Richard A.(1975), «The Economic Approach to Law», In. Texas Law Review, Vol. 53, pp. 757-782
    42. Posner, Richard A (2004), The Law and Economics of Contract interpretation, U Chicago Law and Economics, Olin Working. Paper n° 229, pp. 1-51
    43. Posner, Richard A. (1980), «The Ethical and Political Basis of the Efficiency Norm», In. Common Law Adjudication, Hofstra Law Review, Vol. 8, pp. 487-507
    44. Posner, Richard A. (1987), «Legal Formalism, Legal Realism, and the Interpretation of Statutes and the Constitution», In. Case Western Reserve Law Review, Volume 37, n° 2, pp. 179-217
    45. Posner, Richard A. (1987), «The decline of Law as an Autonomous Discipline: 1962-1987», In. Harvard Law Review, Vol 100, 761-780
    46. Posner, Richard A. (1995), Overcoming Law, 1e edition, Cambridge: M A, Harvard University Press, p. 403
    47. Posner, Richard, A. (1979), «Utilitarianism, Economics, and Legal Theory», In. The Journal of  Legal Studies, Vol 8, n° 1, pp. 103-140 
    48. Rosanvallon, Pierre (1992), La crise de l’Etat-providence, 3e édition, Paris : Edition du Seuil
    49. Rosenfeld, Michel, (1998), Just Interpretation, Law Between Ethics and Politics, Berkeley: University of California Press
    50. Taylor, George H. (1998), «Critical Hermeneutics: The Intertwining of Explanation and Understanding as Exemplified in Legal Analysis», In. Chicago-Kent Law Review, Vol. 76, pp. 1101-1123
    51. Troper, Michel (2000), «Une théorie réaliste de l’interprétation», In. Théories réalistes du droit, edition Olivier Jouanjan, Annales de la faculté de droit, vol. 4, pp. 43-62, Strasbourg: Presses Universitaires de Strasbourg
    52. Tumonis, Vitalius (2012), «Legal realism and Judicial Decision-Making», In. Jurisprudence, 19 (4), pp. 1361-1382
    53. Weber, Max (2007); Sociologie du droit; Introduction et traduction par Jacques Grosclaude, 2e édition, Paris : Puf