مطالعۀ تطبیقی تأثیر عرف و عادت در تفسیر قرارداد در کنوانسیون بیع بین‌المللی کالا و حقوق ایران

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه حقوق خصوصی دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه مازندران

2 دکتری حقوق خصوصی دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه مازندران

چکیده

 تفسیر عبارت است از زدودن نکات مبهم و رفع اجمال قرارداد به‌منظور کشف و احراز مقصود گوینده و تشخیص ماهیت و تعیین مفاد و آثار قرارداد که از سوی قاضی یا داور صورت می‌گیرد. در حقوق ایران ارادۀ باطنی طرفین قرارداد اولویت داشته، برای تفسیر قرارداد، معیار شخصی ملاک قرار داده شده است. اما با توجه به اینکه کشف و احراز قصد واقعی افراد اغلب دشوار و یا حتی غیرممکن است و دادرس نمی‌تواند با توجه به اوضاع و احوال به ارادۀ واقعی و درونی اشخاص دست یابد، ناگزیر معنای متعارف الفاظ و اعمال برای تفسیر به‌عنوان معیار قرار می‌گیرد (مادۀ 224 قانون مدنی)؛ مگر اینکه اثبات گردد که قصد واقعی متعاقدین برخلاف آن بوده است. مادۀ 8 کنوانسیون بیع بین‌المللی کالا در تفسیر قرارداد، تلفیقی از دو معیار شخصی و نوعی را پذیرفته است. بر این اساس در درجۀ اول، کشف قصد مشترک طرفین ملاک قرار می‌گیرد و اگر به دلایل متعارف و معقول، این امر قابل احراز نباشد، درنهایت قرارداد بر طبق معیار نوعی تفسیر می‌‌شود؛ یعنی برای رفع نکات مبهم و تاریک از الفاظ و عبارات قرارداد باید وقایع عینی، جنبه‌های بیرونی و استنباط یک فرد متعارف از صنف متعاقدین در اوضاع و احوال مشابه را مورد توجه قرار داد. در این پژوهش برآنیم که نقش عرف را در تفسیر قرارداد در کنوانسیون بیع بین‌المللی کالا مصوب 1980م و حقوق ایران تحلیل و بررسی کنیم.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

THE Comparative Study of the Impact of Practice and Usage in the Interpretation of Contract under Convention on Contracts for the International of Goods and Iranian Law

نویسندگان [English]

  • Fakhroddin Asghary Aghmashhadi 1
  • Mohammadhosein Taghipoor Darzi Naghibi 2
1 Professor of Private Law in Faculty of Law of University of Mazandaran, Sari,Iran.
2 PhD. Student in Private Law in The Faculty of Law of University of Mazandaran, Sari,Iran.
چکیده [English]

The interpretation is removing the vague points and brevity of the contract to discover and finding out the intent of the speaker and recognizing the nature and determining the content and effect of the contract. These tasks are to be performed by a judge or arbitrator. In the Iranian Law, the  internal intent of the parties has priority and the criterion is the Subjective Test for interpretation of the contract. However, given that discovery of the actual intent is  often difficult or even impossible, placed Conventional meaning of the words and acts as a criterion to interpret (Article 224 of the Civil Law), unless it is proved that the real intention of the parties, has been on the contrary. Article 8 of the Convention on the International Sale of Goods, in interpretation of the contract, has accepted the combination of both subjective and objective tests. Accordingly, in the first understanding  of the common intention of the parties is placed criterion and if by reasonable reasons, it would not be established, then, the contract shall be interpreted in accordance with the objective test. Namely, for removing the vague points and brevity of the contract, the contract is to be interpreted according to the understanding that a reasonable person of the same kind as the other party would have had in the same circumstances. This research, attempts to analysis the role of usage in the interpretation of contracts in the Convention on the International Sale of Goods Act 1980 and the Iranian law.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Interpretation of contract
  • Usage and practice
  • Trade usage
  • International sale
  • Objective test

مراجع

  1. الف) فارسی

    1. السان، مصطفی (1385)، «جایگاه قصد در تفسیر قراردادها»، ماهنامۀ کانون، آذر، ش65، ص 28-15.
    2. الماسی، نجادعلی و طباطبایی، سیداحمد (1389)، «شرط ضمنی عرفی مطالعۀ موردی ذیل مادۀ 356 قانون مدنی، قاعده یا استثنا؟»، پژوهش‌نامۀ حقوق اسلامی، سال یازدهم، ش2، ص 206-189.
    3. امامی، سیدحسن (1368)، حقوق مدنی، ج1، چ7، تهران: انتشارات اسلامیه.
    4. ایزدی فرد، علی‌اکبر (1380)، حیله های شرعی، بخش عقود، چ1، مازندران: انتشارات دانشگاه مازندران.
    5. آل‌کجباف، حسین (1393)، «جایگاه عرف در تجارت الکترونیکی بین‌المللی»، دوفصلنامۀ دانش حقوق مدنی، سال سوم، ش2، پاییز و زمستان، (پیاپی 6)، ص 37-29.
    6. جعفری فشارکی، محمد و خالقی‌پور، نرگس (1389)، «مفهوم اصل حقیقت و نقش آن در تفسیر قراردادها»، فصلنامۀ تخصصی فقه و مبانی حقوق اسلامی، سال ششم، ش19، بهار، ص 62-41.
    7. جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1389)، دورۀ حقوق مدنی، حقوق تعهدات، چ4، تهران: کتابخانه گنج دانش.
    8. ------------------------ (1388)، مبسوط در ترمینولوژی حقوق، ج2و4، چ4، تهران: کتابخانه گنج دانش.
    9. حبیبی، محمود (1392)، تفسیر قراردادهای تجاری بین‌المللی، چ2، تهران: نشر میزان.
    10. حبیبی درگاه، بهنام (1389)، اصول حقوق قرارداد اروپا، چ1، تهران: انتشارات مجد.
    11. خسروی‌نیا، بابک (1391)، «قواعد مورد استناد قاضی در تفسیر عقد در فقه اسلامی، حقوق موضوعه ایران، مصر و لبنان»، دوفصلنامۀ دانش حقوق مدنی، ش2، پاییز و زمستان، ص 93-83.
    12. زمانی، محمود (1390)، عرف و عادت در نظم حقوقی ایران، چ1، تهران: انتشارات جاودانه.
    13. عرفانی، توفیق (1386)، «تفسیر قراردادها (بخش اول)»، ماهنامۀ کانون، سال چهل و نهم، مرداد، ش71، ص 28-13.
    14. ------------ (1386)، «تفسیر قراردادها (بخش دوم)»، ماهنامۀ کانون، سال چهل و نهم، شهریور، ش72، 88-80.
    15. ------------ (1386)، «تفسیر قراردادها (بخش سوم)»، ماهنامۀ کانون، سال چهل و نهم، مهر، ش73، 69-36.
    16. علوی، محمدتقی و بابازاده، بابک (1389)، «تفسیر قرارداد در نظام حقوقی کامن‌لا»، دوفصلنامۀ علمی- تخصصی علامه، نامۀ پژوهشی فقه و حقوق (7)، سال دهم، شماره پیاپی 29، پاییز و زمستان، ص 176-149.
    17. فلاحتی شهاب‌الدینی، علی (1384)، «عرف در قلمرو حقوق قراردادها»، فصلنامۀ پژوهش‌های مدیریت راهبردی، سال دوازدهم، ش34، ص 226-193.
    18. قاسم‌زاده، مرتضی (1376)، «حل اختلافات قراردادی»، دیدگاههای حقوق قضایی، ش5و6، بهار، ص 70-57.
    19. قشقایی، حسین (1378)، شیوۀ تفسیر قراردادهای خصوصی در حقوق ایران و نظام‌های حقوقی معاصر، چ1، قم: مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی.
    20. قمی دهنوی، محمدرضا (1378)، عرف و عادت در کنوانسیون بیع بین‌المللی کالا و حقوق ایران، پایان‌نامه برای أخذ درجۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی.
    21. سلجوقی، محمود (1388)، نقش عرف در حقوق مدنی ایران و مطالعۀ اجمالی آن در نظام های بزرگ حقوقی، چ1، تهران: نشر میزان.
    22. سلطان احمدی، جلال (1389)، تأثیر عرف در تفسیر قرارداد، چ1، تهران: انتشارات جنگل جاودانه.
    23. شعاریان، ابراهیم و رحیمی، فرشاد (1393)، حقوق بیع بین‌المللی، شرح کنوانسیون بیع بین‌المللی کالا در پرتو دکترین و رویۀ قضایی، چ1، تهران: مؤسسۀ مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش.
    24. شهیدی، مهدی (1388)، حقوق مدنی، اصول قراردادها و تعهدات، ج2، چ5، تهران: مجد.
    25. شیخ انصاری، مرتضی (1415ق)، کتاب المکاسب المحرمة و البیع و الخیارات، ج3، چ1، قم: کنگرۀ جهانی بزرگداشت شیخ انصاری.
    26. صفایی، حسین (1392)، دورۀ مقدماتی حقوق مدنی، قواعد عمومی قراردادها، ج2، چ14، تهران: نشر میزان.
    27. صفایی، حسین؛ کاظمی، محمود؛ عادل، مرتضی؛ میرزانژاد، اکبر (1392)، حقوق بیع بین‌المللی، بررسی کنوانسیون بیع بین‌المللی 1980، با مطالعۀ تطبیقی در حقوق ایران، فرانسه، انگلیس و امریکا، چ4، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
    28. طاهری، حبیب‌الله (1418ق)، حقوق مدنی، ج2، چ2، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم.
    29. علومی یزدی، حمیدرضا و بابازاده، بابک (1389)، «شیوه‌‌های تفسیر قرارداد در نظام حقوقی ایران و انگلستان»، فصلنامۀ پژوهش حقوق، سال دوازدهم، ش29، تابستان، ص 270-225.
    30. کاتوزیان، ناصر (1385)، فلسفۀ حقوق، منابع حقوق، ج2و3، چ3، تهران: شرکت سهامی انتشار.
    31. ------------ (1384)، «تفسیر قرارداد»، مجلۀ دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، ش70، ص 309-277.
    32. ------------ (1387)، قواعد عمومی قراردادها، آثار قرارداد، ج3، چ5، تهران: شرکت سهامی انتشار.
    33. ------------ (1388)، مقدمۀ علم حقوق و مطالعه در نظام حقوقی ایران، چ73، تهران: شرکت سهامی انتشار.
    34. گوود، روی ام (1386)، «عرف و پذیرش آن در حقوق بازرگانی فراملی»، مترجم: حمیدرضا علومی یزدی، مجلۀ حقوقی، نشریۀ مرکز امور حقوقی بین‌المللی معاونت حقوقی و امور مجلس ریاست‌جمهوری، بهار و تابستان، ش36، ص 241-201.
    35. میقاتی، علی‌اکبر (1379)، «موارد رجوع به عرف و عادت در قانون مدنی»، ماهنامۀ دادرسی، ش23، سال چهارم، آذر و دی، ص 68-62.
    36. میرزایی، اقبالعلی (1390)، «قانون متروک، مبانی، مفهوم و مصادیق»، مجلۀ حقوقی دادگستری، سال هفتاد و پنجم، تابستان، ش74، ص 102-69.
    37. هانولد، جان او (1394)، حقوق متحدالشکل بیع بین‌المللی کالا طبق کنوانسیون 1980 ملل متحد، مترجم: همایون مافی، نارک امیرخان، محمدکاظم تقدیر، مادح جمشیدی و عقیل حسینی مدقق، چ1، تهران: مجد.
    38. هجده نفر از دانشمندان حقوق (1391)، تفسیری بر حقوق بیع بین‌المللی کنوانسیون 1980 وین، مترجم: مهراب داراب‌پور، ج1، چ2، تهران: گنج دانش.

    ب) خارجی

    39.   Bonell, Michael Joachim(1987), in Bianca-Bonell Commentary on the International Sales Law, Itally., Giuffrè: Milan: A Giuffrè Editore, S.p.A.

    1. Ch. Pamboukis (2005-2006), "The Concept and Function of Usages in The United Nations Convention on The International Sale of Goods", Journal of Law and Commerce, Vol. 25: 107.
    2. Danilenko, G.M (1983), Law-Making in the International Community, Dodrecht, Boston, London: Martinus Nijhoff Publishers.
    3. Enderlein, Fritz & Dietrich Maskow (1992), International Sale Law: United Nations Convention on Contracts for the International Sale of Goods : Convention on the Limitation Period in the International Sale of Goods : Commentary, Oceana Publications.
    4. Eörsi, Gyula (1984), International Sales: The United Nations Convention on Contracts for the International Sale of Goods, Matthew Bender, Hungary: Published in Galston & Smit ed, Reproduction authorized by juris publishing.
    5. Fidler, David (1996), Challenging the Classical Concept of Custom, GER. Y.B. INT LL. 198-216/31.
    6. Fiffoot, Cheshire (1992), Law of Contract, 20th edit, London, Batter Worths Pub.
    7. Huber, Peter & Alastair Mullis (2007), The CISG A New Textbook For Students and Practitioners, Mainz and Norwich, June, sellier. European law publishers.
    8. Leng Sun, Chan (2005), Interpreting an International Sale Contract in "Celebrating Success: 25 Years United Nations Convention on Contracts for the International Sale of Goods", (Collation of Papers at UNCITRAL -- SIAC Conference 22-23 September, Singapore), published by the Singapore International Arbitration Centre.
    9. Marie, Diane (2014), International Sale of Goods, Am. Socy Int 1L, Amann ed, in Benchbook on International Law III.C. pp. 1-20.
    10. Mckendrick, Ewan (2002), Contract Law, 4th edit, London, Millan Pub.
    11. Mitchell Catherine (2007), Interpretation of Contract, Routledge Cavendish.
    12. Hart, H. L.A (1997), The Concept of Law, Second Edition, Oxford. U. Press.
    13. Kroll, Stefan, Loukas A. Mistelis & Maria del Pilar Perales Viscasillas (2011), Un Convention on Contracts for the International Sale of goods (CISG), Hart publishers.
    14. Schmitt Hoff, C.Clive M. Schmitt Hoffs (1988), Selected Essays on International Trade Law, London: Stevens & Sons, Brill Publishers.
    15. Schwenzer, Ingeborg, Pascal Hachem & Christopher Kee (2012), Global Sales and Contract Law, Published in the United States by Oxford University Press Inc., New York, First Published.
    16. Vogenauer, Stefan & Jan Kleinheisterkamp (2009), Commentary on the UNIDROIT Principles of International Commercial Contracts(PICC), Oxford University Press, New York.
    17. Wolfke, K (1993), Custom in Present International Law, London: Martinus Nijhoff Publishers.
    18. Zeller, Bruno (2002), "Determining the Contractual Intent of Parties under the CISG and Common Law_ A Comparative Analysis", European Journal of Law Reform Kluwer, Vol. 4, No. 4, pp. 629-634.

    41.   Coetzee, Juana (2015), “The Role and Function of Trade Usage in Modern International Sales Law”, Unif. L. Rev, 10 July, Vol. 20. Pp. 243-270.

    45.   Farnsworth, E. Allan (1987), in Bianca-Bonell Commentary on the International Sales Law, U.S., Giuffrè: Milan: A Giuffrè Editore, S.p.A.

    48.   Ferrari, Franco (2004), Interpretation of Statements: Article 8, The Draft Uncitral Digest and Beyond: Cases, Analysis and Unresolved Issues in the U.N. Sale Convention, edited by Franco Ferrari and Harry Flechtner and Ronald A. Brand, Papers of the Pittsburgh Conference Organized by the Center for International Legal Education (CILE), Seiler. European Law Publishers.

    49.   Ferrari, Franco (2004), Trade Usage and Practices Established Between The Parties: Article 9, The Draft Uncitral Digest and Beyond: Cases, Analysis and Unresolved Issues in the U.N. Sale Convention, edited by Franco Ferrari and Harry Flechtner and Ronald A. Brand, Papers of the Pittsburgh Conference Organized by the Center for International Legal Education (CILE), Seiler. European Law Publishers.

    56.   Kritzer, Albert H (1998), Guide to Practical Applications of the United Nations Convention on contracts for the International Sale of Goods, Deventer, Boston: Kluwer Law and Taxations Publishers.

    58.   Lookofsky, Joseph (2000), The 1980 United Nations Convention on Contracts
    for the International Sale of Goods    , J. Herbots editor / R. Blanpain general editor, International Encyclopaedia of Laws - Contracts, Suppl. 29, December, Denmark/U.S.: Kluwer Law and Taxations Publishers.

    60.   Schlechtriem, Peter (1986), Uniform Sales Law - The UN-Convention on Contracts for the International Sale of Goods, Germany: Published by Manz, Vienna.

    61.   Schlechtriem, Peter (1998), Commentary on the UN Convention on the International Sale of Goods (CISG), Second Edition(in translation), Translated by Geoffrey Thomas, Clarendon Press, Oxford.

    62.   Schwenzer, Ingeborg and Christiana Fountoulakis (2006), International Sales Law, London and New York: Routledge.Cavendish, Taylor & Francis Group.

    67.   Ziegel, Jacob S.(1981), Report to the Uniform Law Conference of Canada on Convention on Contracts for the International Sale of Goods, july, Canada, available at http://www.cisg.law.pace.edu/cisg/text/ziegel8.html

مطالعات حقوق تطبیقی
دوره 8، شماره 2
پاییز و زمستان
مهر 1396
صفحه 413-442

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار