تبیین اصول و قواعد دادرسی تجاری و ارزیابی کارایی آن از منظر تحلیل اقتصادی حقوق

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استاد دانشکدۀ حقوق دانشگاه شهید بهشتی

2 دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

ویژگی‌ها و ضروریات حاکم بر حقوق تجارت وضع اصول و قواعد خاصی را در حوزۀ حقوق تضمین‌‌کننده برای‌ تحقق کارایی دادرسی ایجاب می‌نماید. در این میان، دسته‌ای از این اصول و قواعد، ناظر به لزوم رسیدگی ساده و سریع به اختلافات تجاری است که نتیجۀ آن افزایش هزینه‌های خطا در تصمیم‌گیری خواهد بود. دادرسی سریع و ساده، نظام اجرای موقت آرا، مرور زمان کوتاه در دعاوی تجاری و همچنین منع اعطای مهلت عادله و ممنوعیت تقسیط دین تجاری، ازجمله قواعد ناظر به این دسته است. دسته‌ای دیگر از اصول و قواعد بر رسیدگی تخصصی با رعایت اصل آزادی ادله تأکید نموده، که باوجود کاهش هزینۀ خطا، متضمن رسیدگی پر‌هزینه‌تر و با تأخیر بیشتر است. برای رفع ناکارآمدی احتمالی ناشی از به‌کارگیری این اصول و قواعد، تحلیل اقتصادی حقوق، ایجاد نوعی تبادل الزامی میان هزینه‌های رسیدگی و هزینه‌های خطا را پیشنهاد می‌نماید. بر این‌ اساس، برای رسیدگی به دعاوی تجاری که مستند آن تحت شمول قاعدۀ اصالت‌بخشی به ظهور می‌باشد، اولویت در دادرسی سریع و ساده بوده، در سایر دعاوی تجاری که اصل آزادی ادله و رسیدگی تخصصی از اولویت برخوردار است، استفاده از روش‌های خاص مانند منفعت پیش از حکم، ای.دی.آر، پیشنهاد حکم، و تودیع درخواست سازش برای افزایش سرعت دادرسی لازم و ضروری می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Principles and Regulations of Commercial Procedure: An Economic Analysis

نویسندگان [English]

  • Goudarz Eftekhar Jahromi 1
  • Seyed Ali Khorasani 2
1 Professor in Faculty of Law and chairman of Private Law Department of Shahid Beheshti University,Tehran,Iran.
2 PhD. Student in Private Law in the Faculty of Law of Shahid Beheshti University,Tehran,Iran.
چکیده [English]

Features and requirements governing the commercial law demands setting specific principles and regulations for the procedure law in realizing an efficient condition. Among them, some of these principles and regulations concern the necessity of fast and simple proceeding of the commercial disputes such as summary proceeding, provisional execution of judgment and short limitation period in commercial claims, leading to a rise in error costs in making decisions. Some other principles and regulations emphasize on specialized proceeding and regarding the principle of Free Consideration of Proof, which despite reducing the error costs of decision leads to more costly and time consuming proceedings. In order to omit possible inefficiency as a result of applying such principles and regulations, the economic analysis of law suggests a trade-off between proceedings costs, error costs and proceedings delay. Therefore, in order to proceed the commercial lawsuits included in the appearance rule, priority is with summary proceeding and in other lawsuits included in principle of Free Consideration of Proof using certain methods is needed, such as Prejudgment Interest, Alternative Dispute Resolution (ADR), Prejudgment Interest or Settlement Escrow which helps to reduce the number of cases and consequently increases the pace of proceeding.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Commercial Court
  • Commercial Procedure
  • Free Consideration of Proof
  • Summary Proceeding
  • Provisional Execution of Judgment
  1. الف) فارسی

    1. اخلاقی، بهروز (1383)، جزوه درس حقوق تجارت (دورۀ کارشناسی ارشد)، تهران: دانشگاه تهران.
    2. دادگر، یدالله (1392)، اصول تحلیل اقتصادی خرد و کلان، تهران: نشر آماره.
    3. دادگر، یدالله (1390)، درآمدی بر تحلیل اقتصادی حقوق، تهران: انتشارات پژوهشکدۀ اقتصاد دانشگاه تربت مدرس و نور علم.
    4. درویشی هویدا، یوسف (1384)، «شیوه‌های جایگزین یا غیرقضایی حل و فصل اختلافات»، مجلۀ قضاوت، ش32، ص39-34.
    5. غمامی، مجید و محسنی، حسن (1392)، اصول آیین دادرسی مدنی فراملی، تهران: شرکت سهامی انتشار.
    6. کریمی، عباس؛ تقی‌زاده، ابراهیم؛ مختاری، رحیم (1391)، « اصول حاکم بر ارزیابی قضایی شرایط عمومی ادله‌ اثبات مدنی»، فصلنامۀ دانش حقوق مدنی، ش2، ص44-31.
    7. لطفی، احسان (1394)، قواعد ویژۀ حاکم بر تعهدات تجاری، رسالۀ دکتری (استاد راهنما: دکتر ربیعا اسکینی)، تهران: دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران.
    8. محسنی، حسن (1394)، آیین دادرسی مدنی فرانسه، ج2، تهران: شرکت سهامی انتشار.
    9. ب) خارجی
      1. Bernstein, Lisa,(1993) "Understanding the Limits of Court-Connected ADR: A Critique of Federal Court Annexed Arbitration Programs", University of Pennsylvania Law Review, Vol. 141, No. 6, pp. 2169- 2259.
      2. CADIET, Loïc,(2011), "Introduction to French Civil Justice System and Civil Procedural Law", Ritsumeikan Law Review, No. 28, pp.331-393.
      3. Dekeuwer-Defossez, Francois(1990), Droit Commercial, Paris: Montchrstien.
      4. Gertner, Robert H. and Miller, Geoffrey P.(1995), "Settlement Escrows", The Journal of Legal Studies, Vol. 24, No. 1 , pp. 87- 122.
      5. Gottwald, Peter (1997), "Civil Procedure Reform in Germany," The American Journal of Comparative Law, Vol. 45, No. 4, pp. 753- 766.
      6. Lariviere, Daniel Soulez,(1997), "Overview of the Problems of French Civil Procedure", American journal of Comparative Law, Vol. 45, pp. 737- 746.
      7. Mazeaud, Henri & Mazeaud, Leon & Mazeuad, Jean & Chabas, Francoise(1998), Lecons de Droit Civil, Tome. 2, Volume. 1, Paris: Montchrestien.
      8. Miller, Geoffrey P.(1986), "An Economic Analysis of Rule 68", The Journal of Legal Studies, Vol. 15, No. 1, pp. 93-125.
      9. Miller, Geoffrey P.(1989), "Comment: Some Thoughts on the Equilibrium Hypothesis", Boston University Law Review, Vol. 69, pp. 562-568.
      10. Miller, Geoffrey P. (1986), "The Legal-Economic Analysis of Comparative Civil Procedure", The American Journal of Comparative Law, Vol. 45, No. 4, pp. 905-918.
      11. Palmer, Dustin K.(2002), "Should Prejudgment Interest Be a Matter of Procedural or Substantive Law in Choice of Law Disputes?", The University of Chicago Law Review, Vol. 69, No. 2, pp. 705-728.
      12. Priest, George L. (1982), "Regulating the Content and Volume of Litigation: An Economic Analysis",Supreme Court Economic Review, Vol. 1, pp. 1-21.
      13. Priest, George L. & Klein, Benjamin (1984), "The Selection of Disputes for Litigation",the Journal of Legal Studies, Vol. 13, No. 1, pp. 1-55.
      14. Rippert, G. & Roblot, R. (2001), Droit Commercial, Tome 1, Volume 1, Paris: L.G.D.I.
      15. Tallon, Denis (1980), International Encyclopedia of Comparative Law,Vol.VIII,Chapter 2:Mohr.
      16. Yoon, Albert & Baker, Tom (2016), "Offer-of-Judgment Rules and Civil Litigation: An Empirical Study of Automobile Insurance Litigation in the East", pp.1-32 ,accessible at <https://law.utexas.edu/wpcontent/uploads/sites/25/yoon_offer_judgment_rules_civil_litigation> 2016/04/17