تشکیل قرارداد با ایموجی؛ تحلیلی بر رأی دادگاه کانادایی

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسنده

گروه حقوق، دانشکدۀ حقوق و علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران‏

10.22059/jcl.2024.375618.634633

چکیده

در روش نوین با توجه به فراگیر شدن استفاده از اینترنت و شیوع روابط الکترونیکی، قرارداد ممکن است به اشکال تازه ازجمله ابراز اراده به‌وسیلۀ شکلک‌ها منعقد شود. شیوۀ پژوهش در این مقاله تحلیلی- توصیفی و مبتنی بر روش کتابخانه‌ای است؛ چنان‌که مفاد رأی خارجی با استفاده از کتب و مقالات و داده‌های علمی معتبر، تحلیل و به نتایجی برای استفاده در نظام حقوقی ایران منتهی شد. در رأی صادره از یک دادگاه کانادایی، به دلیل اعتقاد دادگاه به قبول ایجاب به‌وسیلۀ یک شکلک (ایموجی) ارسال‌شده در پاسخ به ایجاب خریدار و درنتیجه تشکیل قرارداد، یکی از طرفین ملزم به پرداخت مبلغ قابل‌توجهی به‌عنوان عدم اجرای قرارداد به خریدار شد. شکلک‌ها اعم از ایموتیکان و ایموجی اکنون به دلیل استفادۀ گسترده، یکی از ابزارهای بیان و ازجمله ابراز ارادۀ قراردادی مبنی بر قبول محسوب می‌شوند. چنانچه شکلک مورد استفاده دلالتی واضح بر مفهوم تأیید نماید، قرارداد تشکیل می‌شود، ولی درصورتی که مفهوم رد و عدم قبول داشته باشد، ایجاب را زایل می‌کند. اگر شکلک ارسالی در پاسخ به ایجاب، صرفاً بیان احساس باشد، فاقد اثر بوده، ایجاب پابرجاست تا رد یا قبول شود. اگر متن نوشتاری و شکلک به نحو ترکیبی و در پیام واحد ارسال شود، باید مفهوم ترکیبی آنان را تشخیص و حسب مفهوم به رد یا پذیرش نظر داد. درصورتی که نوشته و شکلک در دو پیام جداگانه صادر گردد، اصولاً پیام اول، خواه تأیید یا رد، مؤثر است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Formation of contract by emoji;‎ An analysis in the Canadian court decision ‎

نویسنده [English]

  • Mohammad shokri
Department of Law, Faculty of Law and Social Sciences, Payame Noor, Tehran, Iran‎
چکیده [English]

In the new way, due to the widespread use of the internet and the widespread use of electronic communications, the contract may be concluded in new forms, including the expression of will through emoticons. The research method is analytical-descriptive and based on the library method; The content of the foreign opinion was analyzed using books and articles and valid scientific data and led to results for use in Iran's legal system. in a decision issued by a Canadian court, due to the court's belief in accepting the request by an emoticon (emoji) sent in response to the request of a grain buyer and as a result of forming a contract, one of the parties is required to pay a significant amount to the buyer as a non-fulfillment of the contract. Emoticons, including emoticons and emojis, are now considered one of the means of expression including the expression of contractual will based on acceptance due to their widespread use. If the emoticon used clearly indicates the concept of approval, the contract will be formed, but if the concept of rejection or non-acceptance, it will invalidate the request. If the emoticon sent in response to the request is merely an expression of emotion, it has no effect and the request remains until it is rejected or accepted. If written text and emoticons are sent in a combined manner and in a single message, their combined meaning should be recognized and rejected or accepted according to the meaning. If the text and emoticon are issued in two separate messages, basically the first message is valid, whether it is confirmation or rejection.

کلیدواژه‌ها [English]

  • contract
  • ‎ contract formation
  • ‎ emoji
  • ‎ smiley
  • ‎ Canadian court decision).‎
  1. الف) فارسی

    1. ابنادریس، محمد‌بن منصور‌بن احمد (1410). السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی. قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیه.
    2. باقری اصل، سعیده (1401). روشهای انصراف از قراردادهای الکترونیکی در قانون تجارت الکترونیکی ایران. حقوق فناوریهای نوین، 3 (5) 121-132.
    3. بنایی اسکویی، مجید (1402). مطالعۀ تطبیقی التزام به شرط حداکثر تلاش متعارف در قراردادهای تجاری بین‌المللی. مطالعات حقوق تطبیقی، 14 (2)، 584-606.
    4. پورنقی، سالار؛ نصیری، مهدی؛ خلیلی‌نژاد، سجاد (1399). مسئولیت مدنی دولت در قبال فیلترینگ (پالایش) فضای مجازی. حقوق و فناوری اطلاعات، 1 (1)، 104-145.
    5. دهقان، علیرضا؛ محبی، نجیبه؛ برکت، محیا (1395). مطالعۀ استیکرهای وایبر و نشانه‌شناسی ایدئولوژیهای آن. مطالعات رسانه‌های نوین، 2 (7)، 1-33.
    6. جدیدالاسلامی، سامره و اربابی، هانی (1400). الگوی مفهومی عوامل مؤثر بر پذیرش فناوری قراردادهای الکترونیکی در ایران. حقوق قراردادها و فناوریهای نوین (اکنون حقوق فناوریهای نوین)، 2 (3)، 159-192.
    7. لالی، گلناز؛ رحیمی، فتح‌الله؛ قناد، فاطمه (1402). مبانی و تشکیل قراردادهای الکترونیکی آتی نفت. حقوق قراردادها و فناوریهای نوین، 1 (2)، 106-132.
    8. حبیب‌زاده، طاهر (1390). حقوق قرارداد در گسترۀ قراردادهای الکترونیکی (مطالعۀ تطبیقی). جلد دوم، تهران: مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی.
    9. حسینی عاملی، سیدجواد‌بن محمد (1419). مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلامة. قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیه.
    10. حسینی مقدم، سید حسن و محمدی، سام (1398). آفرینش اثر حقوقی با اعلام اراده. چاپ اول، تهران: مجد
    11. حلی (فخرالمحققین)، محمد‌بن حسن‌بن یوسف (1387ق). ایضاح الفوائد فی شرح مشکلات القواعد. قم: مؤسسۀ اسماعیلیان.
    12. خادمی کوشا، محمدعلی (1397 الف). شرط قصد و ابراز صریح آن در قراردادهای الکترونیکی از منظر فقه اسلامی. اقتصاد اسلامی، 18 (70)، 205-224.
    13. خادمی کوشا، محمدعلی (1397 ب). شرط توالی در قراردادهای الکترونیک. پژوهشهای فقهی، 14 (3)، 707-730.
    14. رهبری، ابراهیم و رضائی، علی (1390). نقش نمایندگان الکترونیکی در تشکیل قرارداد. فصلنامۀ حقوق دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، 41 (4)، 159-178.
    15. شکری، محمد (1402). چالشهای حقوقی مهریه سکه؛ طرح راهکارهای قانونی. تعالی حقوق، 14 (1)، 259-291.
    16. صفایی، سید حسین (1392). دورۀ مقدماتی حقوق مدنی. جلد دوم، چاپ چهاردهم، تهران: میزان.
    17. فغفوری آذر، پروین و آذری، غلامرضا (1401). بررسی کنشهای غیرکلامی در توئیتهای حاوی ایموجی کاربران ایرانی توئیتر بر اساس نظریۀ سرل. رهپویۀ ارتباطات و فرهنگ، 1 (4)، 95-103.
    18. فیض کاشانی، محمدمحسن (بی‌تا). مفاتیح الشرائع. قم: انتشارات کتابخانۀ آیت‌الله مرعشی نجفی.
    19. قائمفرد، سید محسن و محسنی، فاطمه (1402). تبیین فضای سایبری: ابعاد مفهومی و حقوقی. حقوق فناوریهای نوین، 4(8)، 1-19.
    20. کاتوزیان، ناصر (1385). حقوق مدنی: قواعد عمومی قراردادها. چاپ هفتم، تهران: شرکت سهامی انتشار.
    21. کاتوزیان، ناصر (1384). دورۀ عقود معین. چاپ نهم، تهران: شرکت سهامی انتشار.
    22. کاظمیان، رضا (1400). بررسی تفاوتهای جنسیتی و سنی در کاربرد ایموجی و علل ترجیح آن بر ایموتیکان میان کاربران ایرانی. فصلنامۀ مطالعات رسانه‌های نوین، 7 (26)، 245- 272.
    23. محمدی، ابوالحسن (1387). قواعد فقه. چاپ دهم، تهران: میزان.
    24. مرادی اسلامی، عاطفه و بیات کمیتکی، شهناز (1402). تغییر پارادایم قانونگذاری در دورۀ گذار به عصر دیجیتال. تحقیقات حقوقی، 26 (102)، 301-318.
    25. مراغی، سید میرعبدالفتاح (1417). العناوین الفقیهه. جلد دوم، چاپ اول، بیروت: مؤسسۀ الطبع و النشر.
    26. موسوی الخمینی، سید روح‌الله (1363). البیع. قم: انتشارات اسماعیلیان.
    27. موسوی خویی، سید ابوالقاسم (1412). مصباح الفقاهه فی المعاملات. چاپ اول، بیروت: دارالهادی.
    28. نراقی، ملااحمد (1417). عوائد الأیام فی بیان قواعد الاحکام. چاپ اول، قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
    29. نصراللهی، محمدصادق و بادینفکر، محمدجواد (1398). نشانه‌شناسی فرهنگی- ارتباطی ایموجیها در پیام‌رسان‌های اجتماعی، مورد مطالعۀ فرهنگ خانواده، فرهنگ جنسی، فرهنگ زبان دست. مطالعات رسانه‌های نوین، 5 (17)، 105-107.
    30. همتی، مرتضی (1401). ایموجی‌سازی در شهر؛ نقدی بر ظهور نشانه‌های زبانی نامأنوس در منظر شهری. مجلۀ گردشگری فرهنگ، 3 (11)، 58-63.

     

    ب) انگلیسی

    1. Beale, Hugh; Tallon, Denis (2002). Contract Law, England, Hart Publishing.
    2. Canadian judge rules thumbs-up emoji can represent contract agreement (2023). 6 Jul 2023. https://www.theguardian.com/world/2023/jul/06/canada-judge-thumbs-up-emoji-sign-contract
    3. Dimitrakos, Theo; Golby, David and Kearney, Paul (2009). Towards a Trust and Contract Management Framework for dynamic Virtual Organisations, file:///C:/Users/stock%20bartar/Downloads/download.pdf
    4. Eisner, Ben; Rocktaschel, Tim; Augenstein, Isabelle; Bosnjak, Matko; Riedel, Sebastian (2016), Learning Emoji Representations from their Description, In Proceedings of the 4th International Workshop on Natural Language Processing for Social Media at EMNLP 2016 (SocialNLP at EMNLP 2016: https://doi.org/10.48550/arXiv.1609.08359
    5. Griffel, F.; Boger, M.; Weinreich, H.; Lamersdorf, W.; Merz, M. (1998). Electronic contracting with COSMOS-how to establish, negotiate and execute electronic contracts on the Internet, Proceedings Second International Enterprise Distributed Object Computing (Cat. No.98EX244), Date of Conference: 03-05 November 1998, Date Added to IEEE Xplore: 06 August 2002, Conference Location: La Jolla, CA, USA, DOI: 10.1109/EDOC.1998.723241
    6. Hoffner, Yigal; Field, Simon; Grefen, Paul; Ludwig, Heiko (2001). contract-driven creation and operation of virtual enterprises, computer Networks, 37(2), 111-136. https://doi.org/10.1016/S1389-1286(01)00210-9
    7. Ljubešić, NikolaDarja Fišer (2016). A Global Analysis of Emoji Usage, Proceedings of the 10th Web as Corpus Workshop, August 2016, Berlin, Publisher: Association for Computational Linguistics, pp. 82–89,URL: https://aclanthology.org/W16-2610, DOI: 18653/v1/W16-2610
    8. Miller, H., Thebault-Spieker, J., Chang, S., Johnson, I., Terveen, L., & Hecht, B. (2021). “Blissfully Happy” or “Ready toFight”: Varying Interpretations of Emoji. Proceedings of the International AAAI Conference on Web and Social Media, 10(1), 259-268. https://doi.org/10.1609/icwsm.v10i1.14757
    9. Lee, Ronald M. (1988). A Logic Model for Electronic Contracting, Decision Support Systems, 4 (1), 27-44.
    10. Murray, Timothy MURRAY, HOGUE & LANNIS (2023), Contracting by Emoji, LexisNexis. https://www.lexisnexis.com/community/insights/legal/practical-guidance-journal/b/pa/posts/contracting-by-emoji
    11. South West Terminal Ltd. v Achter Land, Docket: QBG-SC-00046-2022, 2023 SKKB 116, Court of King's Bench for Saskatchewan — Saskatchewan, 2023-06-08. https://www.canlii.org/en/