مسئولیت مدنی آمر در قبال اقدامات نمایندۀ تجاری با تأکید بر اختیارات ظاهری و اصیل پنهان؛ مقایسۀ تطبیقی حقوق ایران، انگلستان و اسناد بین‌المللی

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشکدۀ حقوق دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب، تهران، ایران.

10.22059/jcl.2022.296052.633949

چکیده

گسترش روابط تجاری و اقتصادی بین‌المللی باعث شده است قسمت اعظم معاملات و مبادلات تجاری از سوی نمایندگان تجاری انجام گیرد. در معاملاتی که نمایندگان تجاری انجام می‌دهند، به‌طور معمول رشته‌ای از روابط حقوقی بین آمر، ثالث و نماینده به‌وجود می‌آید که ممکن است باعث ایجاد مسئولیت مدنی بین اصیل، ثالث و نماینده گردد. بحث مسئولیت مدنی در معاملاتی که از جانب نماینده صورت می‌گیرد زمانی پیچیده‌تر می‌شود که معاملات انجام‌شده با اتکا به اختیارات ظاهری صورت گرفته و یا نماینده در ظاهر به نام خود، ولی در عالم واقع به حساب آمر (اصیل پنهان) اقدام کرده باشد. در این مقاله تلاش شده است مبانی مسئولیت اصیل در این‌گونه معاملات، اعم از مسئولیت قراردادی و مسئولیت مدنی به مفهوم عام، در حقوق ایران، انگلستان و اسناد بین‌المللی مورد بررسی قرار گیرد. درمجموع در حقوق ایران، انگلستان و اسناد بین‌المللی، آمر به‌عنوان مسئول اعمال نماینده در نمایندگی ظاهری و نیز اصیل پنهان مورد پذیرش قرار گرفته است.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Civil liability of principal against apparent authority of Agent and undisclosed principal - comparative study of Iran England law and International Documents

نویسنده [English]

  • Mohammad Ali Alayeefard
Assistant Professor, Faculty of Law, Islamic Azad university, south Tehran branch, Tehran, Iran
چکیده [English]

Expansion of international commercial and economic relations has led to the majority of commercial transactions being carried out by commercial agents.In the majority of transactions which are held out by commercial agents plenty of legal relations between principal, agent and third party are created. It may be ended to civil liability between principal, agent and the third party.The question of civil liability in contracts held by agents gets complicated when contracts that are held according to apparent authority of agents and in the case that agents have concluded the contracts apparently in his name, but actually on account of the principal.In this research the basis of principal's liability in such contracts have been compared in law of Iran, England and International documents. in sum, both the legal system of Iran and England have accepted civil liability of principal in such cases but with different approaches. Also under the convention on Agency in the International Sales of Goods 1983 this liability has been accepted.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Apparent agent
  • apparent authority
  • civil liability undisclosed principal
  1. الف) فارسی

    1. احمدی سجادی، سید علی (1377). ماهیت حقوقی نمایندگی تجاری و مصادیق آن در حقوق ایران. مجلۀ مجتمع آموزش عالی قم، سال اول، ش 1.
    2. اسمیت اُف، کلایو .ام (1378). حقوق تجارت بین‌المللی، ترجمۀ بهروز اخلاقی و همکاران، ج 1، تهران: انتشارات سمت.
    3. اعلائی فرد، محمدعلی (1396). حقوق تجارت بین‌الملل، تهران: نشر جاویدان.
    4. افتخار جهرمی، گودرز و شهبازی‌نیا، مرتضی (1383). بررسی قاعدۀ استاپل در حقوق انگلستان و امریکا. مجلۀ حقوقی، دفتر خدمات حقوقی بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران، ش 38.
    5. امیر معزی، احمد (1388). نیابت در روابط تجاری و مدنی، تهران: نشر دادگستر.
    6. امیری قائم‌مقامی، عبدالحمید (1364). حقوق تعهدات، ج 2، انتشارات دانشگاه تهران.
    7. امینی، منصور و عبدی، مونا (1393). بررسی تطبیقی نظریۀ نمایندگی ظاهری. مجلۀ حقوقی دادگستری، ش 88.
    8. پورارشد، نادر و دیگران (1389). نظریۀ ظاهر، مطالعۀ حقوق خارجی و ایران. مجلۀ پژوهش‌های حقوق تطبیقی، ش 4.
    9. حبیبی، محمود (1396). نمایندگی در اسناد تجاری، چ 3، تهران: نشر میزان.
    10. شهیدی، مهدی (1385). تشکیل قراردادها و تعهدات، چ 5، تهران: انتشارات مجد.
    11. صفائی، سید حسین (1388). معاملۀ وکیل به نام خود در حقوق ایران با بررسی تطبیقی، از کتاب بر منهج عدل، حسن جعفری‌تبار، انتشارات دانشگاه تهران.
    12. کاشانی، محمود (1388). حقوق مدنی، قراردادهای ویژه، تهران: نشر میزان.
    13. لطفی، احسان (1396). گفتاری در نقد و بررسی نظریۀ حقوقی عمل به ظاهر. فصلنامۀ مطالعات حقوق خصوصی، دورۀ 47، ش 2.
    14. مافی، همایون (1395). مجموعۀ مقالات منتخب در حقوق تجارت بین‌الملل، مجمع علمی و فرهنگی مجد.
    15. نصیری، مرتضی (1364). نظریۀ اصیل واقعی. مجلۀ حقوقی، دفتر خدمات حقوقی بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران، ش 2.
    16. مجموعه آراء دیوان داوری دعاوی ایران و ایالات متحده، 1369 تا 1373، معاونت تدوین، تنقیح و انتشار قوانین و مقررات ریاست جمهوری .
    17. هین کوتر (1395). حقوق قراردادهای اروپائی، ترجمۀ اصغر محمودی و دیگران، مجمع علمی و فرهنگی مجد.

     

    ب) انگلیسی

    1. A. West Brook, David (2012). a Shallow Harborand Cold Tlorigon. The Promise of Modern.
    2. C.H.L. Fridman (1996). The Law of Agency, 7the ed. London- Butterworth Agency Law, Seattle University Law Review, Vol. 35 .
    3. Furmston , Michael (2001). Principles of Commercial Law, Second Edition, Cavendish Publishing.
    4. Johston, David (1995). Limiting Liability Under Civil Law and Roman Law Tradition. Chicago kent law Review, Vol. 70.
    5. R. Mechem, Floyd. (1910). The Liability of Undisclosed Principal. Harvard Law Review, Vol. 23.
    6. Rasmusen, Eric (2001). Agency Law and Contract Formation. Discusssion paper, No.323, Harward law school.
    7. Restatement of Agency (2006).
    8. S. Masur, Jonathan and A. Posner, Eric (June 2018). Cost-Benefit Analysis and the Judicial Role. The University of Chicago Law Review, Vol. 85, No. 4.