مقدمه ای بر شناخت مفهوم پلیس اداری در ایران با مطالعۀ تطبیقی در حقوق فرانسه

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه حقوق عمومی دانشکدۀ حقوق دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری حقوق عمومی دانشکدۀ حقوق دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

پلیس اداری به‌عنوان قالبی مفهومی برای تأمین نظم عمومی، مفهومی فرانسوی است که شرایط مناسبی را برای اجرای حق‌ها و آزادی‌ها در جامعه فراهم می‌آورد. دوگانگی نظم عمومی و پذیرش وجود نظم عمومی عام و نظم عمومی خاص، دوگانگی پلیس اداری و تقسیم آن به پلیس عام و پلیس اختصاصی را پایه‌گذاری می‌کند. پلیس اداری در مسیر برآوردن نظم عمومی ناگزیر از محدود نمودن آزادی‌هاست به همین دلیل تعیین مقامات آن برای برقراری سازوکارهای نظارتی از اهمیت برخوردار است. بررسی مسیر تحولات پلیس اداری نشان می‌دهد ایجاد پلیس‌های اختصاصی که هریک زمینه‌های تحقق حق- ادعاهایی را فراهم می‌کنند نیز به دلیل مقید بودن به رعایت تشریفات، گامی در راستای حفظ بهتر آزادی‌های مشروع است. این مقاله با معرفی مقامات پلیس اداری در فرانسه، به شناسایی این مفهوم در خصوص مفاهیم مجاور مانند پلیس قضایی می‌پردازد و با بیان مبانی و موجهات در صدد است ضرورت تمایز میان مقام و مأمور پلیس اداری و همچنین پلیس قضایی و پلیس اداری را روشن سازد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

An Introduction to the Notion of Administrative Police in Iran, with a Comparative Approach to the French Law

نویسندگان [English]

  • Mohammad Jalali 1
  • Meisa Kamyab 2
1 Assistant Professor, Faculty Member of Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
2 PhD Candidate of Public Law, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
چکیده [English]

The administrative police as a function for securing public order is a French notion which provides fundamental conditions for excercising rights and freedoms.  The dualism of public order and the existence of general public order and special public order results in the dualism of administrative police. Hence, both general and special police have been developed. In order to secure public order the administrative police inevitably limits the freedoms, a fact that shows the importance of restricting police authorities so that they can be easily monitored. Coming into existence of special polices which aim at arrangements for right-claims is another step towards more legitimate freedoms since these polices are obliged to follow certain procedures. The article is intended to recognize the notion of administrative police by reffering to its similar concept, namely, judicial police, and seeks to clarify the necessity of distinction between police authority and police agent as well as administrative police and judicial police.

کلیدواژه‌ها [English]

  • administrative police
  • judicial police
  • police authority and police agent
  • Public Order

مراجع

  1. الف) فارسی

    1. امامی، محمد و استوار سنگری، کوروش (1389)، حقوق اداری، ج1، چ13، تهران: نشر میزان.
    2. طباطبایی مؤتمنی، منوچهر (1395)، حقوق اداری، چ16، تهران: انتشارات سمت.
    3. مشهدی، علی (1391)،نظام حقوقی صلاحیت‌های تخییری در قوۀ مجریه،  تهران: معاونت حقوقی رئیس‌جمهوری.
    4. جلالی، محمد (1394)، «اصول کلی راهنمای تمرکززدایی در حقوق فرانسه و مقایسۀ آن با حقوق ایران»، فصلنامۀ پژوهش حقوق عمومی، سال هفدهم، ش47، ص 100-71.
    5. جلالی، محمد (1396-1395)، مقدمۀ حقوق اداری ایران، جزوۀ درسی کارشناسی، دانشکدۀ حقوق دانشگاه شهید بهشتی.
    6. جلالی، محمد و کامیاب، میثا (1394)، «پلیس اداری، قالبی مفهومی برای تأمین نظم عمومی: مطالعۀ مفهوم نظم عمومی در حقوق فرانسه»، حقوق اداری، سال سوم، ش9.
    7. آهنگر، محسن (1395)، نظارت بر اعمال صلاحیت شورای تأمین، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد حقوق عمومی به راهنمایی مهناز بیات کمیتکی، دانشکدۀ حقوق دانشگاه شهید بهشتی.
    8. کامیاب، میثا (1395)، تحول مفهومی پلیس اداری و معیارهای حاکم بر قانونی بودن اقدامات آن با نگاه به حقوق فرانسه، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد به راهنمایی محمد جلالی، دانشکدۀ حقوق دانشگاه شهید بهشتی.

     

    ب) خارجی

     

    1. Aubin, E,. (2004), "Les évolutions récentes de la fonction d'agent des polices municipales", AJDA, N° 22, p.1163-1173.
    2. Bordier, D., (2012), "Le maire officier de police judiciaire", AJDA, N° 4, p.189-195.
    3. Chapus, R., (2001), Droit administratif général, tome 2, 15E édition, Paris : Montchrestien.
    4. De Laubadère, A,Venezia, J & Gaudemet, Y., (2002) Droit administratif, 17E édition, Paris : L.J,D.G.
    5. Delblond, A., (2009), Droit administratif, Bruxelles : Lancier.
    6. Delvolvé, P.,(2006), Le droit administratif, 4E édition, Paris : Dalloz.
    7. Dupuis, G., Guédon, M., & Chrétien, P., (2009), Droit administratif, 11E édition, Paris : Sirey.
    8. Granger, M., (2011), "La distinction police administrative/police judiciaire au sein de la jurisprudence constitutionnelle", RSC, N° 04, p. 273-297.
    9. Gonod, P., Melleray, F. & Yolke, P., (2011), Traité de droit administratif, Paris : Dalloz.
    10. Parizot, R (2015),"surveiller et prevenir… A quel prix?", JCP, No 41, p. 1077.
    11. Petit, Jacques (2013), "Les aspects nouveaux du concours entre polices générales et polices spéciales", RFDA, N° 6, p.1187-1199.
    12. Picard, É., (2013), V "Police in Dictionnaire de la culture juridique", D. Alland, S. Rials (sous dir.( , Paris : PUF.
    13. Roblot-Troizier, A., et Tusseau, G., (2015), "Chronique de jurisprudence Droit administratif et droit constitutionnel", RFDA, N° 03, p.597-613.
    14. Tifine, P., (2014), Manuel Droit administrative Français, 2de  édition, édition juridique franco-allemande (EJFA).
    15. Truchet, D., (2009), Droit administratif, 2de édition, Paris: PUF.
    16. Conseil constitutionnel, 8 juin 2012, N° 2012-253-QPC, Le placement en cellule de dégrisement est une mesure de police administrative, AJDA, 2012, p.1136.
    17. CC, décision No 2003-467 du 13 mars 2003, loi sur la sécurité intérieure.
    18. CE, 16 juillet 1915, Abbé Couvenhes, N° 27355, Publié au recueil Lebon.  
    19. CE, 8 août 1919, Labonne, N° 56377, Publié au Receuil Lebon.
    20. CE, 11 mai 1951, No 2542, Consorts Baud, publié au Recueil Lebon.
    21. CE, 2 mai 1973, Association culturelle des israélites nord-africains de Paris, N° 81861,Publié au recueil Lebon.
    22. CE, 27 mai 1983, Fédération d'études et des sports sous-marines, N° 22687, Publié au recueil Lebon.
    23. CE, 20 décembre 1985, N° 68467, publié au Recueil Lebon
    24. CE, 1 juin 2015, N° 372057, publié au Recueil Lebon.
    25. TA de Montpellier, 19 janvier 2016, N° 1506697, AJCT, 2016, p.275
    26. CAA Nantes 30 mai 2003, N° 2025, Duchemin, JCP, 2003, note de R. Vandermeeren.
    27. Tribunal administratif de Paris 5 juillet 2004, Opérations de police administrative devenues opérations de police judiciaire, AJDA, 2004, p.2013
    28. Décision N° 2005-532 DC du 19 janvier 2006 relative à la loi de lutte contre le terrorisme.
مطالعات حقوق تطبیقی
دوره 9، شماره 1
بهار و تابستان
فروردین 1397
صفحه 67-86

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار