برده‌داری سنتی و مدرن در حقوق بین‌الملل و اندیشۀ اسلامی؛ با نگاهی به وضعیت زنان و کودکان

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه الزهراء (س)

2 دانش‌آموختۀ دکتری حقوق بینالملل عمومی و مدرس دانشگاه

3 دانشجوی دکتری حقوق بینالملل

چکیده

روزگاری«برده‌داری» به‏عنوان یک ارزش آن‌چنان در تمامی جنبه‌های زندگی انسان و شئونات اخلاقی، فرهنگی و اقتصادی جامعۀ انسانی رسوخ‏ کرده ‏بود که انکار آن غیرممکن به‌نظر می‌رسید، ولی در فراز و‏ نشیب حرکت بشر به سوی تکریم انسان و پذیرش حقوق ‎بشر، به‌تدریج این سنت غلط نه‌تنها به یک عمل غیرقانونی تبدیل شد، بلکه جامعۀ جهانی در سایۀ حقوق بین‌الملل «حق به‌‌بردگی کشیده نشدن» را در بالاترین سطوح قواعد بین‌المللیِ مستقر در عرف بین‌المللی و معاهدات بین‌المللی حقوق‏بشری پذیرفت و این درحالی است که امروزه جرم مرکبی با عنوان «قاچاق انسان» در جوامع بشری شایع شده که به‌عنوان نوع مدرنی از برده‌داری نظر محافل حقوقی بین‌المللی را به خود جلب کرده است؛ چراکه در این چارچوب انسان‌ها همچون کالایی که فاقد موضوعیت حقوقی هستند، شمرده ‏می‌شوند و به‌ سخن دیگر بردگانی بیش نیستند. این جنایت بین‌المللی که بیشتر در خصوص زنان و کودکان اعمال می‌شود، به یکی از معضلات جامعۀ جهانی تبدیل ‏شده ‏است. در این میان، برای تبیین مسئلۀ چالشی برده‌داری در اندیشۀ اسلامی، تلاش‏ شده است تا در خلال مباحث ارائه‏شده، دیدگاه اسلام شیعی در خصوص مسائل مطرح‌شده تحلیل و بررسی شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Traditional and modern slavery in international law and slamic opinion with regard to the condition of women and children

نویسندگان [English]

  • Maryam Ahmadinejad 1
  • Yaser Aminroaya 2
  • Mahmoud Ganjbakhsh 3
1 Assistant Professor, Al-Zahra University, Iran
2 PhD in Public International Law, Iran
3 PhD Student in Public International Law, Iran
چکیده [English]

Once upon a time "slavery" was accepted by all human societies as a value and had penetrated in all aspects of human life incloding: ethics, culture and economy in human society to such an extent that it was impossible to deny it. However, during the ups and downs of human movement toward the respect for human and recognition of human rights, gradually, this false tradition became anillegal act. Hence, the International Community under the aegis of International Law accepted "the right not to be held as slaves" at the highest levels of international rules, international custom and international human rights treaties. However, today, the compound crime of "Human Trafficking" has become common in human societies as a modern form of slavery and is being discussed in international legal circles. Because in this framework human beings are regarded as objects and do not have legal subjectivity. In other words, according to this definition, they are considered as "slaves". This international crime often is applied in relation to women and children. It has become one of the problems of international community. In between, the current article also aims to explain the issue of slavery in Islamic thought; moreover, the Shia point of view is analyzed and investigated in relation to the proposed issues.

کلیدواژه‌ها [English]

  • human trafficking
  • International Law
  • Islam
  • women and children
  • slavery
  1. احمدی نژاد، مریم (زمستان1391)، «تعهدات در قبال جامعه بین‌المللی و جایگاه آن در حقوق مسئولیت بین‌المللی دولت»، فصلنامۀ سیاست خارجی، سال 26، ص985-961.
  2. ارسطو (1354)، سیاست، ترجمۀ حمید عنایت، تهران: شرکت سهامی کتابهای جیبی.
  3. اشتری، بهناز (1390)، قاچاق زنان بردگی معاصر، تهران: نشرمیزان.
  4. پاینده، ابوالقاسم (بی تا)، نهج‌الفصاحه (مجموعه کلمات قصار حضرت رسول (ص)، تهران: دنیاى دانش.
  5. جعفری تبریزی، محمدتقی (1370)، تحقیق در دو نظام حقوق جهانی بشر از دیدگاه اسلام و غرب، چاپ اول، تهران: دفتر خدمات حقوقی بین­المللی جمهوری اسلامی ایران.
  6. حبیب‌زاده، محمدجعفر و مقدسی، محمدباقر و جعفری دولت‌آبادی، عباس (زمستان 1388)، «قاچاق انسان در حقوق کیفری ایران»، پژوهشهای حقوق تطبیقی، دوره 13 ، شماره 4، ص123 - 99.
  7. حسینى، سیدابراهیم (1382)، اصل منع توسّل به زور و موارد استثناى آن در اسلام و حقوق بین‌الملل معاصر، قم: نشر معارف.
  8. دورانت، ویل (1370)، تاریخ تمدن، ترجمۀ احمد آرام، امیرحسین آریان‌پور و...، جلد اول (مشرق گهواره تمدن)، چاپ سوم،  تهران: انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی.
  9. طباطبایی، سیدمحمدحسین (بی تا)، ترجمۀ تفسیر المیزان، ترجمۀ سید محمدباقر موسوی همدانی، جلد دوم، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
  10. عرب ابوزیدآبادی، عبدالرضا (زمستان 1385)، «بردگان از جاهلیت تا اسلام (تحلیل و بررسی تاریخی)»، دوفصلنامۀ تاریخ در آینۀ پژوهش، سال سوم، شمارۀ 4(پیاپی 12)، ص 109- 150.
  11. قرشى بنایى، سید علی‌اکبر (1412ق)، قاموس قرآن، جلد پنجم، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
  12. کک دین، نگوین، پاتریک دییه، آلن پله (1382)، حقوق بین­الملل عمومی، ترجمۀ: حسن حبیبی، جلد اول، تهران: انتشارات اطلاعات.
  13. کولایی، الهه (1386)، «عوامل و انگیزه های قاچاق انسان با تأکید بر آسیای مرکزی »، فصلنامۀ سیاست، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، دورۀ 37 ، شماره4، ص153-170.
  14. محقق داماد، مصطفی (1392)، «حق استئسار در حقوق بین‌الملل اسلامی براساس کتاب و سیرۀ نبوی»، اسلام و حقوق بین‌الملل بشردوستانه، تهران: مرکز مطالعات تطبیقی اسلام و حقوق بشردوستانۀ بین‌الملل با همکاری نشر میزان.
  15. مکارم شیرازى، ناصر (اردیبهشت 1338)، «اسلام و بردگی»، نشریۀ مکتب تشیع، پیش شماره.
  16. مکارم شیرازى، ناصر (1371)، اسلام و آزادی بردگان، چاپ هشتم، قم: انتشارات نسل جوان.
  17. مکارم شیرازى، ناصر (1379)، پیام ‏امام ‏شرح ‏تازه‏ و جامعى‏ بر نهج‏­البلاغه، جلد دوم، چاپ اول، تهران: دارالکتب­الإسلامیه.
  18. میر محمد صادقی، حسین (1377)، حقوق جزای بین­الملل، تهران: نشر میزان.
  19. میر محمد صادقی، حسین (1388)، دادگاه کیفری بین­المللی،تهران: نشر دادگستر.
  20. هایلی، الکس (1361)، ریشه‌ها (Alex Haley, Roots)، ترجمۀ محمدتقی کرباسی و حسن مروی، تهران: بدرقه جاویدان.

ب) عربی

  1. 1.        القرآن الکریم .
  2. 2.       النهج ‌البلاغه.
  3. ابن بابویه، محمدبن‌ على (1413‌ق)، مَن لا‌یحضره الفقیه، المجلدالثالث، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
  4. أبی زهره، محمد بن أحمد بن مصطفى بن أحمد (1425ق)، خاتم النبیین صلی الله علیه واله وسلم، المجلد الثانی، القاهره: دارالفکر العربی.
  5. حلوانى، حسین بن محمدبن حسن (1408ق)، نزهه الناظر و تنبیه الخاطر، قم: مدرسه الإمام المهدی(عج).
  6. ‏کلینى، محمدبن­یعقوب (1407ق)، الکافی، المجلدالخامس، تهران: دارالکتب الإسلامیه.
  7. مصطفوى، حسن (1368)، التحقیق فی کلمات القرآن­الکریم، المجلدالعاشر، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
  8. مغنیه، محمدجواد (1999م)، فی‏ظلال ‏نهج‌‏البلاغه: محاوله لفهمٍ جدید، المجلدالأول، بیروت: دارالعلم الملایین.
  9. منسوب به على‌بن موسى علیه‌السلام(1406ق)، الفقه المنسوب إلى الإمام الرضا (ع)‏، مشهد: مؤسسةآل‌البیت علیهم‌السلام‏

ج) انگلیسی

Books and Articles:

  1. Allain,Jean(2008)The Slavery Conventions: The Travaux Préparatoires of the1926 League of Nations Convention and the 1956 United Nations Convention,vol.1, Netherlands:Martinus ­Nijhoff Publishers.
    1. Allain,Jean(2009) “Case Notes R v. TANG  Clarifying the Definition of ‘Slavery’ in International Law”, Melbourne Journal of International Law, Vol.1 , pp. 246-257.
  2. Anne T. Gallagher)2010(The International Law of Human Trafficking, USA: Cambridge University Press.
  3. Bales, Kevin(2005) Understanding Global Slavery: A Reader, University of California Press.
  4. Barcelona Traction, Light and Power Company, Limited (Belgium v. Spain)( 1970) International Court of Justice, Judgment of 5 Feb. 1970.
  5. Bassiouni, M. Cherif )2008( International Criminal Law: International Enforcement, Volume3, Netherlands: Martinus Nijhoff Publishers.

Cases:

  1. Ceccarelli, Nicolò(2013) 2CO Communicating complexity: 2013 Conference Proceedings, Roma: Edizioni Nuova Cultura.
  2. Council of Europe Convention on Action Against Trafficking in Human Beings(2005) by the Committee of Ministers, 16 May 2005,Warsaw.
  3. Council of Europe(2013) Council of Europe Convention on Action Against Trafficking in Human Beings: CETS No. 197 Opened for Signature in Warsaw (Poland) on 16 May 2005 and Explanatory Report, printed at the Council of Europe.
  4. Dred Scott v. Sanford(1857) Judgment in the U.S. Supreme Court, decision in 1857.
  5. Esmeir, Samera(2012)Juridical Humanity: A Colonial History, Stanford(California): Stanford University Press.
  6. European Commission(2013) Trafficking in human beings, Publications Office of the European Union.
  7. European Union(2013) Trafficking in human beings, Publications Office of the European Union.
  8. Galchinsky, Michael(2011) The 'War on Terror' and the Right to Legal Personality, Center for Human Rights and Democracy, Atlanta: Georgia State University.
  9. Graziani-Weiss v. Austria(2011) Eur. Ct. H.R., Application no. 31950/06, Judgment on  18 October 2011.
  10. Gupta, Birendra Kumar(2011)Trafficking and the Law, New Delhi: Human Rights Law Network.
  11. Harrill, James Albert(1998) The Manumission of Slaves in Early Christianity, Second Edition, Mohr Siebeck.
    1. Hartjen, Clayton, S. Priyadarsini(2012), The Global Victimization of Children: Problems and Solutions, springer, New York.
  12. Henner, Peter(2009( Human Rights and the Alien Tort Statute: Law, History, and Analysis, USA: American Bar Association.
  13. Human Rights Committee(1994) General Comment 24(52), General comment on issues relating to reservations made upon ratification or accession to the Covenant or the Optional Protocols thereto, or in relation to declarations under article 41 of the Covenant,UN Doc CCPR/C/21/Rev.1/Add, 6dated 11 November1994.
  14. Human Rights Council(2012) Report of the Working Group on Enforced or Involuntary Disappearances, A/HRC/19/58/Rev.1 , 2 March 2012.
  15. International Labour Office (2012) ILO Global Estimate of Forced Labour Results and methodology, Geneva: ILO publications.
  16. Johnson, Scott Patrick(2011) Trials of the Century: An Encyclopedia of Popular Culture and the Law, vol. 1, USA: Greenwood Publishing Group.
  17. Junius , P Rodriguez(2011) Slavery in the Modern World: A History of Political, Social, and Economic Oppression, vol. 2, USA: ABC-CLIO.
  18. Morsink ,Johannes(2011)The Universal Declaration of Human Rights: Origins, Drafting, and Intent, USA: University of Pennsylvania Press.
  19. Office of the High Commissioner for Human Rights (2003) Human Rights In The Administration of Justice:A Manual on Human Rights For Judges, Presecutors And Lawyers, New York: United Nations Publications.
  20. Prosecutor v. Kunarac, Vukovic and Kovac(2002) International Criminal Tribunal for the former Yugoslavia (ICTY), (Appeals Chamber), judgment of 12 June 2002.
  21. Protocol to prevent, suppress and punish trafficking in persons, especially women and children(2000) supplementing the United Nations Convention against Transnational Organized Crime, 15 November 2000, New York.
  22. Rantsev v. Cyprus and Russia, European Court of Human Rights, Application no. 25965/04, Judgment  on7 January 2010.
  23. Report of the International Law Commission to the General Assembly (1963) UN Doc.A / CN.4 / Ser.A/Add.1.
  24. Rita, Joseph(2009) Human Rights and the Unborn Child, Netherlands: Martinus Nijhoff  Publishers.
  25. Rome Statute of the International Criminal Court(1998), Adopted by the United Nations on 17 July 1998, Entry into force: 1 July 2002, Rome.
  26. Sadat ,Leila Nadya, Michael P. Scharf(2008) The Theory and Practice of International Criminal Law: Essays in Honor of M. Cherif Bassiouni, Netherlands: Martinus  Nijhoff  Publishers.
    1. Sara Dillon(2008), "What Human Rights Law Obscures: Global Sex Trafficking and the Demand for Children", UCLA Women's Law Journal, Vol. 17:121, Escholarship University of Californi, pp. 121-186.
  27. Scarpa, Silvia(2008) Trafficking in Human Beings: Modern Slavery, New York: Oxford University Press.
  28. Slavery Convention (1926) Convention to Suppress the Slave Trade and Slavery, created under the auspices of the League of Nation, Signed at Geneva on 25 September 1926, Entry into force on 9 March 1927.
  29. Smith ,Rhona K.M.(2007) Textbook on International Human Rights, 3rd Edition, New York: Oxford University Press.
    1. Territo, Leonard, George Kirkham(2010), International Sex Trafficking of Women & Children: Understanding the Global Epidemic, Looseleaf Law Publications.
  30. The Protocol against the Smuggling of Migrants by Land, Sea and Air, supplementing the Convention against Transnational Organised Crime”(2000), Entry into force:28 January 2004, New York.

Treaties and Documents:

  1. United Nations Office on Druge and Crime(2010) Combating Trafficking in Persons in Accordance with the Principles of Islamic Law, New York: United Nations publication.
  2. United Nations Office on Drugs and Crime(2014) Global Report on Trafficking in Persons 2014, New York: United Nations publication.
  3. United Nations Office on Drugs and Crime(UNODC))2012)Global Report on Trafficking in Persons 2012, United Nations publication, New York.
  4. Van Der Mussele  v. Belgium, European Court of Human Rights,  Application no. 8919/80, Judgment on  23 November 1983.

Website:

  1. http://en.wikipedia.org/wiki/1926_Slavery_Convention