تبانی قیمتی الگوریتمی:‏ مطالعۀ تطبیقی در حقوق رقابت امریکا، اتحادیۀ اروپا و ایران

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسنده

گروه حقوق تجارت بین‌الملل و حقوق مالکیت فکری و فضای مجازی، دانشکدۀ حقوق، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.‏

چکیده

کاربرد الگوریتم‌ها و هوش مصنوعی در بازارهای دیجیتال و به‌ویژه در عرصۀ قیمت‌‌گذاری و تبانی بر سر تثبیت قیمت، به چالشی جدی برای بنگاه‌ها، مراجع رقابتی و حقوق‌دانان مبدل شده است. الگوریتم‌ها گاه به‌عنوان وسیله‌ای برای شکل‌گیری و نظارت بر تبانی مطرح و گاه در جایگاه رابط بین رقبا، تسهیل‌کنندۀ تبانی می‌شوند. در موقعیت‌های دیگری نیز بدون برقراری تعاملات، بسترساز رفتارهای هماهنگ، رویه‌های جمعی و تبانی ضمنی در عرصۀ قیمت‌گذاری می‌گردند و حتی شاهد تبانی الگوریتم‌های بسیار هوشمند با یکدیگر هستیم. نگارندۀ این مقاله می‌کوشد تا در یک مطالعۀ تطبیقی در رهیافت‌های حقوق امریکا و اتحادیۀ اروپا، ضمن تبیین جایگاه الگوریتم‌ها در بازارهای دیجیتال، نقش‌های مختلف این دست فناوری‌های نوین را در تبانی قیمتی مورد واکاوی و تحلیل قرار دهد. نوشتار حاضر نشان می‌دهد که چگونه عملکرد هوش مصنوعی مقولۀ تبانی قیمتی را دچار تحولات شگرفی کرده است؛ به‌نحوی که حقوق رقابت در برخی موقعیت‌ها در مواجهه با این دست اعمال نمی‌تواند با قاطعیت به طرد یا تأیید مشروعیت نحوۀ قیمت‌گذاری بپردازد و در میان حقوق‌دانان نیز در تحلیل موضوع اختلاف نظر زیادی به‌چشم می‌خورد. در حقوق رقابت ایران که به‌طورکلی در حل مشکلات رقابتی بازارهای دیجیتال از پشتوانۀ قانونی و تجربۀ عملی بی‌بهره است، موضوع تبانی قیمتی الگوریتمی، به‌ویژه در کارتل‌های ضمنی، با ابهامات مضاعفی روبه‌رو است. یافته‌های حاصل از مطالعۀ تطبیقی حکایت از آن دارد که فارغ از ضرورت تغییر دیدگاه‌ها درخصوص ابعاد رقابتی قیمت‌ها در بازارهای مجازی، توجه به نقش فناوری‌های نوینی نظیر الگوریتم‌ها و عنایت به حق مشروع پلتفرم‌ها و استارت‌آپ‌ها در پایش و تعدیل قیمت‌ها در موارد مظنون به نقض موازین رقابتی، باید معیار اصلی را ورود ضرر به کاربرانی قرار داد که در اثر اقدام الگوریتم‌ها متحمل قیمت‌های فرارقابتی و گزاف می‌شوند. در عین ‌حال، نباید از اتخاذ تمهیدات لازم برای کنترل پیشینی الگوریتم‌ها و توسعۀ معقول مسئولیت بنگاه‌های استخدام‌کننده و توسعه‌دهندگان الگوریتم‌های قیمتی غفلت نمود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Algorithmic Price Fixing: A Comparative Study on US, EU ‎and Iranian Competition Law

نویسنده [English]

  • Ebrahim Rahbari
Department of International Trade Law & Intellectual Property and Cyberspace Law Department, ‎Faculty of Law, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Employing algorithms and AI in digital markets especially in pricing and collusion fields have raised big challenges for undertakings, competition authorities and scholars. Algorithms are sometimes applied as a messenger to form and monitor collusion, and sometimes they facilitate cartel as a hub among competitors. Algorithms in other situations cause parallel conducts, concerted practices and tacit collusion in pricing field and even super intelligent algorithms may collude with each other independently. Having clarified the role of algorithms in digital markets, this paper in a comparative study, is going to analyze EU and US law approaches about the role of such modern technologies in price fixing. The research shows that AI function has changed price fixing dramatically in such a way that in some situations, the competition law confronting such practices, cannot prohibit or approve the legality of pricing method conclusively, and there is a lot of disagreement among the jurists too. In our competition law, which generally suffers from statutory support and impressive precedent in solving the competitive problems of digital markets, the issue of algorithmic price fixing, especially in tacit collusion, confronts double complexities. The findings of current comparative study indicate that regardless of the necessity in revising the approaches regarding the competitive aspects of pricing in virtual markets, special attention to the role of new technologies such as algorithms and considering the legitimate rights of platforms and startups to monitor and adjust prices, in suspected cases of violations of competition law, we should take the criteria of consumer benefits influenced by the anticompetive algorithm conducts which finally result in high prices and eliminationg competitors. Meanwhile taking measures to ex-ante control of algorithms and reasonable extension of responsibility of employer- undertakings and developers have great significance.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Algorithms
  • ‎Artificial ‎intelligence
  • ‎Collusion
  • ‎Competition law
  • ‎ Parallel conducts.‎
  1. الف) فارسی

    1. رهبری، ابراهیم و حسنی، وحید (1398). حقوق رقابت در عرصۀ مالکیت‌های فکری. جلد اول، چاپ اول، تهران: انتشارات سمت.
    2. غفاری فارسانی، بهنام (1393). حقوق رقابت و ضمانت اجراهای مدنی آن. چاپ اول، تهران: نشر میزان.

     

    ب) انگلیسی

    1. Acevedo, Deepa Das (2020). Beyond the Algorithm Qualitative Insights for Gig Work Regulation. UK: Cambridge University Press.
    2. Bhadauria, Sumit & Vyas, Lokesh (2019). Algorithmic Pricing & Collusion; The Limits of Antitrust Enforcement, Nirma University Law Journal, Vol. 8, (2), 87-106.
    3. Colombo, Niccolo (2018). Virtual Competition: Human Liability Vis-à-vis Artificial Intelligence’s Anticompetitive Behaviours. European Competition and Regulatory Law Review, Vol. 2, (1), 11-23.
    4. Derwa, Zirjan (2019). The Canadian Competition Bureau and Big Data. Competition Law International, Vol. 15, (2), 153-160.
    5. Ducci, Francesco (2020). Natural Monopolies in Digital Platform Markets. UK: Cambridge University Press.
    6. Dyal-Chand, Rashmi (2018). Collaborative Capitalism in American Cities Reforming Urban Market Regulations. UK: Cambridge University Press.
    7. Ezrachi, Ariel & Stucke, Maurice (2020). Sustainable and Unchallenged Algorithmic Tacit Collusion. Northwestern Journal of Technology and Intellectual Property, 17, (2), 217-260.
    8. Feiglin, Nathan (2020). Algorithmic Collusion and Scrutiny: Examining the Role of the ACCC’s Information Gathering Powers in the Digital Era. University of New South Wales Law Journal, 43, (4), 1137-1166.
    9. Ghafari Farsani, Behnam (2014). Competition Law and its Civil Remedies. Edition 1, Tehran: Mizan Publication (In Persian).
    10. Ho, Kan (2021). The Faux Pas in Modern Competition Law – Walled Gardens, Data Sharing and Algorithmic Decision Making. Cambridge Law Review, Vol. 3, (1), 113-125.
    11. Horna, Pierre (2020). Fighting Cross-Border Cartels The Perspective of the Young and Small Competition Authorities. UK: Bloomsbury Publishing.
    12. Isgenc, Ilgin (2021). Competition Law in the AI ERA: Algorithmic Collusion under EU Competition. Trinity College Law Review, Vol. 24, 35-54.
    13. Kreighbaum, David (2020). Algorithms Take Flight: Modern Pricing Algorithms’ Effect on Antitrust Laws in the Aviation Industry. Loyola Consumer Law Review, Vol. 32, ( 2), 282-317.
    14. McSweeny, Terrell & O’Dea, Brian (2017). The Implications of Algorithmic Pricing for Coordinated Effects Analysis and Price Discrimination Markets in Antitrust Enforcement. Antitrust, Vol. 32, (1), 75-81.
    15. Modrall, J, (2017). Closer Look at Competition Law and Data. Competition Law International, Vol. 13, (1), 31-54.
    16. Noethlich, Kaylynn (2019). Artificially Intelligent and Free to Monopolize: A New Threat to Competitive Markets around the World. American University International Law Review, Vol. 34, (4), 923-976.
    17. Pais, Sofia (2021). Hub-and-Spoke Agreements and Tacit Collusion: Recent National Decisions and the Competition Market Authority Paper on Algorithms, Competition, and Consumer Harm. Market and Competition Law Review, Vol. 5, (1), 169-196.
    18. Portuese, Aurelien (2022). Algorithmic Antitrust—A Primer Algorithmic Antitrust. Switzerland: Springer.
    19. Poscic, Ana & Martinovic, Adrijana (2020). EU Competition Law in the Digital Era: Algorithmic Collusion as a Regulatory Challenge. EU and Comparative Law Issues and Challenges Series, Vol. 4,. 1016-1039.
    20. Quinn Emanuel Firm (2021). Artificial Intelligence and Antitrust: When Do Algorithms Violate Competition Laws? Available at: https://www.quinnemanuel.com/ media/vdwbb1ag/client-alert-artificial-intelligence-and-antitrust-when-do-algorithms-violate-competition-laws.pdfLast visited: 6/31/2022.
    21. Rahbari, Ebrahim & Hasani Sangani, Vahid (2019). Competition Law in The Realm of Intellectual Properties. Volume 1, Edition 1, Tehran: Samt Publication (In Persian).
    22. Spiridonova, Alena & Juchnevicius, Edvardas (2020). Price Algorithms as a Threat to Competition under the Conditions of Digital Economy: Approaches to Antimonopoly Legislation of BRICS Countries. BRICS Law Journal, Vol. 7, )2), 94-117.
    23. Stella, Dante & Iwrey Howard, (2019). Price Fixing: It Was the Machines, Sarah. The Journal of Robotics, Artificial Intelligence & Law, Vol. 2, (2), 97-108.
    24. Stucke, Maurice (2019). Pricing Algorithms & Collusion. The Tennessee Journal of Business Law, Vol. 20, (3), 1113-1134.
    25. Van Uytsel, Steven (2021). The Digital Economy and Competition Law in Asia. Singapore: Springer.
    26. Weche, John & Weck, Thomas (2021). Tacit Collusion and the Boundaries of Competition Law: The Parallel Case of Common Ownership and Algorithmic Pricing. European Competition and Regulatory Law Review, Vol. 5, (1), 4-10.