دادخواهی‌های حق بر سلامت روان؛ از تکاپو تا حمایت

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

گروه حقوق عمومی، دانشکدۀ حقوق، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

سلامت روان، افزون بر فقدان اختلالات روان، زیست مثمر در محیط اجتماعی را دربر می‌گیرد و یکی از ابعاد مهم سلامت در معنای کلی آن است. حق بر سلامت روان با همراهی دولت‌ها به منصۀ بروز و ظهور می‌رسد و مداخلۀ دولت‌ها نیز به جهت برخورداری از منابع و امکاناتی است که راه دستیابی به این حق را هموار می‌سازد. ناکارآمدی قوای قانون‌گذار و مجری در ایجاد منابع و امکانات و رفع موانع موجود، وظیفۀ دادخواهی از حقوق پایمال‌شدۀ افراد– به‌خصوص بیماران روان- را به دوش دستگاه قضا می‌گذارد. پرسش این پژوهش بر میزان و چگونگی حمایت دستگاه قضا از حق بر سلامت روان افراد استوار است که با بررسی وضعیت بیماران روان در برخورداری از آزادی برابر با دیگران، درمان و ارتقای آن با جستجو در آرای دادگاه اروپایی حقوق بشر، دیوان عالی ایالات متحدۀ امریکا و دادگاه سلامت روان بریتانیا انجام می‌شود. ورود دادگاه اروپایی و دیوان عالی به پرونده‌های این حوزه از باب صلاحیت کلی و در راستای تحقق حق بر دادرسی منصفانه است. در مقابل، دادگاه سلامت روان بریتانیا که مولود قانون سلامت روان این کشور است، به‌عنوان نهادی مستقل در راستای حمایت از حق بر سلامت روان گام برمی‌دارد و راه‌حل‌های نوینی را پیش روی بیماران روان قرار می‌دهد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Lawsuits for the right to mental health; search to support

نویسندگان [English]

  • mohammad Jalali
  • Sediqe Elahyan
Department of Public law, Faculty of law, University of Shahid Beheshti University, Tehran, Iran‎
چکیده [English]

Mental health includes the absence of mental disorders on the one hand and productive life in the social environment on the other hand, and it is one of the important aspects of health in its general meaning. The right to mental health is realized with the cooperation of governments, and its intervention to privilege the resources and facilities that pave the way to achieve this right. The inefficiency of the legislative and executive powers in creating resources and facilities and removing the existing obstacles puts the duty of suing for violated rights of people - especially mental patients - on the board of the judicial system. The question of this research is how the judicial system supports the right to the mental health of people, which is based on examining the situation of mental patients in enjoying equal freedom with others, treatment, and promotion by searching the judgments of the European Court of Human Rights, the Supreme Court of the United States It is done by the United States and the British Mental Health tribunal. The entry of the European Court and the Supreme Court into the cases of this field is due to general jurisdiction and in line with the realization of the right to a fair trial. These two courts have done solve mental patients’ problems properly. In contrast, the British Mental Health Tribunal, which is the birth of this country's mental health law, as an independent institution, takes steps to protect the right to mental health and provides new solutions for mental patients.

کلیدواژه‌ها [English]

  • British Mental Health ‎Tribunal
  • ‎ European Court of ‎Human Rights
  • ‎ judicial procedure
  • ‎ right to mental health
  • ‎ Supreme Court of ‎the United States of ‎America‏.‏

مراجع

  1. الف) فارسی

    1. آجری آیسک، عاطفه و محمدمحسنی، صدیقه (1400). مطالعۀ تطبیقی مسئولیت مدنی پزشک در برابر اشخاص غیربیمار در حقوق ایران و امریکا. نشریه مطالعات حقوق تطبیقی، 12(1)، 21-1.
    2. آل کجباف، حسین (1392). مفهوم و جایگاه حق بر سلامت در اسناد بین‌المللی حقوق بشر. حقوق پزشکی، 7 (24)، 170-139.
    3. جعفری‌تبار، حسن (1383). مبانی فلسفی تفسیر حقوقی. چاپ اول، تهران: سهامی.
    4. جلالی، محمد و سودبر، سوگل (1399). تأثیر دیوان اروپایی حقوق بشر در نظام حقوق داخلی دولت‌های اروپایی. مطالعات حقوق تطبیقی، 11(1)، 79-59.
    5. حاتمی، حسین؛ رضوی، منصور؛ افتخار اردبیلی، حسن (1398). کتاب جامع بهداشت عمومی. جلد سوم تهران: انتشارات ارجمند.
    6. حاجی ‌ملا، هیوا (1399). دادرسی پذیری حق بر سلامت و سازکارهای جبرانی آن. پایان‌نامه برای أخذ درجۀ دکتری حقوق بین‌الملل، دانشگاه شهید بهشتی.
    7. سیفی، سید جمال و حاجی‌ملا، هیوا (1398). رهیافت‌های حاکم بر دادرسی‌پذیری حق بر سلامت در نظام‌های منطقه‌ای حقوق بشر. مطالعات حقوقی، 11 (4)، 194-165.
    8. صدوقی، مجید و تمنایی‌فر، محمدرضا (1389). روانشناسی سلامت. اصفهان: جهاد دانشگاهی.
    9. کیوانفر، شهرام (1399). مبانی فلسفی تفسیر قانون. چاپ دوم، تهران: سهامی انتشار.
    10. نصر اصفهانی، مهدی و عطاری مقدم، جعفر (1387). بستری و درمان اجباری: نگاهی به قوانین بهداشت روان. نشریۀ روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، (52)، 16-4.
    11. هفت جواهریان، محمد (1398). چالش‌های حق بر سلامت در ایران در پرتوی هدف سوم توسعه‌ی پایدار. پایان‌نامه برای أخذ کارشناسی ارشد حقوق بین‌الملل عمومی، دانشگاه شهید بهشتی.

     

    ب) انگلیسی

    1. Agus, Deborah and Krestin E. Schneider (2012). public mental health, edited by William W.Eaton, 1th edition New York: oxford university press.
    2. Ajori Aysak, Atefeh, Mohammad hasani, Sedigheh (2021). A Comparative Study of Physicians Civil Liability to Non-Patients in Iran and U.S.A, number 1. Volume 12, Comparative Law Review: 1-21
    3. Al Kajbaf, Hossein (2012). The concept and position of the right to health in international human rights documents. medical law, , vol. 7, (24): 139-170 (In persian(.
    4. Bartlett Peter, Oliver Lewis, and Oliver Thorold (2007). Mental Disability and the European Convention on Human Rights. International Studies in Human Rights.
    5. Brooks William M. (1991). A Comparison of a Mentally Ill Individual’s Right to Refuse Medication Under the United States and the New York State Constitutions. Touro Law Review.
    6. CESCR General Comment No. 14: The Right to the Highest Attainable. (Geneva: world health organization, 2000
    7. Government of the United Kingdom, An Act to consolidate the law relating to mentally disordered people (1983).
    8. Case of Baxstrom v. Herold 383 U.S. 107 (Supreme Court of the United States 1966).
    9. Case of Claes v Belgium application no. 43418/09 (The European Court of Human Rights 2013).
    10. Case of De donder and de clippel v. Belgium application no. 8595/06 (European Court of Human Rights 2011).
    11. Case of Dybeku v. Albania application no. 41153/06 (European Court of Human Rights 2007
    12. Case of ILNSEHER v. Germany application nos. 10211/12 and 27505/14 (European Court of Human Rights 2018).
    13. Case of Jones vs: US 463 U/S/ 354 (US Supreme Court 1983).
    14. Case of Renni vs.Klein 462 F 1131( US Supreme Court 1978).
    15. Case of Ruiz Rivera v. Switzerland (application no. 8300/06) (European Court of Human Rights 2014).
    16. Case of Strazimiri v. Albania application no. 34602/16 (European Court of Human Rights 2020).
    17. Case No: C1/2005/2080 R (B) v Dr SS [2006] EWCA Civ 28 (England & Wales Courtof Appeal (Civil Division) 2006).
    18. Case of Regina (Wilkinson) v Broadmoor Special Hospital and Others: CA 22 Oct 2001 (2001).
    19. Case of Tees، Esk , Wear Valleys NHS Foundation Trust (19 012 290a) (2017).
    20. Case of Saadi v. United Kingdom, no. 13229/03, 29 January 2008
    21. Cattan, Mima and Sylvia Tilford (2006). Mental Health Promotion a Life Approch open universiry press.
    22. Gerald N. Grob (2008) Mental health policy in the liberal state: The example of the United States. Law and psychiatry 31,no. 1 : 89-100.
    23. Glaessner PO (1981) “Due process in the ‘voluntary’ civil commitment of juvenile wards,” J Leg Med,.
    24. Haft Javaherian, Mohammad (2018). Challenges of the right to health in Iran in the light of the third goal of sustainable development. Master's Thesis of Public International Law, Tehran, Shahid Beheshti University (In persian(.
    25. Haji Molla, Hiva (2019). Jurisdiction of the right to health and its compensatory mechanisms. Ph.D. thesis of international law, Shahid Beheshti University (In persian(.
    26. Hatami, Hossein, Razavi, Mansour, and Efekhar Ardabili, Hassan (2018). Comprehensive book of public health. The third volume, Tehran: Arjmand Publications (In persian(.
    27. Jafari Tabar, Hassan (1383). Philosophical foundations of legal interpretation, first edition, Tehran: Sahami Publishing (In persian(.
    28. Jalali, Mohammad, Soodbar, Sogol(2020). The Impact of European Court of Human Rights on National Legal Order, number 1, volume 11, Comparative Law Review: 59-79 (In persian(.
    29. Jeffrey Cohen (2007). Understanding Treatment Without Consent, 1th edition (London: Routledge.
    30. Kelly, Bernard, (2015). dignity, mental health and human rights coercion and the law, England: Ashgate.
    31. Kiyvanfar, Shahram (2019). Philosophical foundations of legal interpretation, second edition, Tehran: Sahami Publishing (In persian(.
    32. L.A Fond, John Q. and Mary L. Durham (1992). Back to Asylum the future of mental health law and policy in the United States, oxford university press.
    33. Nasr Esafhani, Mehdi, Attari Moghadam, Jafar (1387). Compulsory hospitalization and treatment: a look at mental health laws, No. 52, Iran Journal of Psychiatry and Clinical Psychology: 16-4 (In persian(.
    34. Ochberg Frank M. and Bertram S. Brown (1974). Mental Health and the Law: Partners in Advancing Human Rights, University of Pennsylvania Law Review 123, no. 2: 491–508
    35. Sadouqi, Majid, Tamannai Far, Mohammad Reza (2009). Health Psychology, Isfahan: Jahad daneshgahi publication
    36. Seifi, Seyyed Jamal, Haji Mollah, Hiva (2018). Approaches governing the legality of the right to health in regional human rights systems, legal studies, number 4: 165-194 (In persian(.
    37. Taylo Helen J. (2016). What are best interest? a critical evaluation of best interest decision-making in clinical practice, Med law rev.
    38. The world health report: mental health new understanding, new hope (2001). Geneva: world health organization.
    39. Winick, B. J. (1994). the right to refuse mental health treatment: a therapeutic jurisprudence anyalysis. DOI: 10.1016/0160-2527(94)90039-6
مطالعات حقوق تطبیقی
دوره 14، شماره 1
بهار و تابستان 1402
تیر 1402
صفحه 221-240

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار