مطالعۀ تطبیقی جایگاه حقوق اقلیت‎ها در منشور حقوق شهروندی ایران و اعلامیۀ حقوق اقلیت‎های سازمان ملل متحد

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه حقوق دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

2 دانش آموختۀ کارشناسی ارشد حقوق بین الملل دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

حقوق اقلیت‎ها یکی از جلوه‎های بارز حقوق بشر بوده که همواره مورد توجه نظام‎های ملی و بین‎المللی قرار داشته است. حمایت از حقوق اقلیت‎ها هم به صورت تقنینی و در قالب اسناد حقوقی و هم غیرتقنینی صورت می‎گیرد. مقایسۀ تطبیقی مفاد اعلامیۀ حقوق اقلیت‎ها (1992م) و منشور حقوق شهروندی (1395ش) به‌عنوان اسناد حقوقی غیرالزام‌آور می‎تواند دورنمای حقوق اقلیت‎ها را در دو نظام حقوقی ترسیم کند. این مقایسه نشان می‎دهد که منشور عمدتاً با تصدیق مفاد اعلامیه، به‌ویژه اصول عدم تبعیض، مشارکت و تنوع فرهنگی، در راستای استانداردهای بین‌المللی مندرج در اعلامیه تدوین شده است. البته منشور در مواردی همچون عدم شناسایی برخی تعهدات ایجابی برای دولت در حمایت از بقای اقلیت‎ها و عدم شناسایی ممنوعیت و مجازات برای فعالان حقوق اقلیت‎ها یک گام از اعلامیه عقب است؛ هرچند در مواردی نیز مثل شناسایی ممنوعیت نفرت‎پراکنی از اعلامیه پیشی گرفته است. میزان انطباق قابل توجه مفاد منشور با مفاد اعلامیه نشان می‎دهد منشور به‌طور ضمنی از اعلامیه متأثر بوده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

A Comparative Study between the Status of the Rights of Minorities in the Iranian Charter on Citizens' Rights and the United Nations Declaration on the Rights of Minorities

نویسندگان [English]

  • Hojjat Salimi Turkamani 1
  • Jalil Hazervazifeh Qarabagh 2
1 Assistant Professor, Department of Law, Azarbaijan Shahid Madani University, Tabriz, Iran
2 L.L.M in International Law, Allameh Tabataba'i University (ATU), Tehran, Iran
چکیده [English]

The topic of minorities rights is one of the blatant manifestations of human rights, which has been considered by the national and international legal systems. Protection of minorities rights is to be done in legislative form and through the legal documents and non-legislative form. A comparative analogy between the substance of the UN Declaration on Persons belonging to National or Ethnic, Religious and Linguistic Minorities (1992) and the Iranian Charter on Citizens' Rights (2016) as non-obligatory documents, may picture the panorama of the minorities rights in the two mentioned systems. The comparison reveals that the Charter coincided with the international standards mentioned in the declaration through considering particularly the non-discrimination principle, cultural participation and diversity mentioned in the declaration. It should be mentioned that the Charter has not considered some affirmative obligations of the government in protecting the survival of minorities and non-considering the prohibition and punishment of the minority rights activists. Still the Charter is much more developed than the declaration in some fields like considering the prohibition of hatred speech. The noticeable compatibility of the Charter substance with the declaration reveals that the Charter is implicitly impressed by the declaration.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Minorities Rights
  • the Iranian Charter on Citizens' Rights
  • the United Nations Declaration on Minority Rights
  1. الف) فارسی

    1. احمدی طباطبائی، سید محمدرضا )1388(، «حقوق شهروندی با تأکید بر قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامۀ خط اول، رهیافت انقلاب اسلامی، سال سوم، ش8، ص 18-3.
    2. اخوان، منیره (1395)، «حقوق اقلیتها در حقوق بینالملل و جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامۀ مطالعاتی صیانت از حقوق زنان، سال دوم، ش4، ص.70-47.
    3. اسلامی، رضا و کمالوند، محمد‌مهدی (1393)، «چالشهای آزادی اجتماعات در سیستم حقوقی ایران در پرتو نظام بینالمللی حقوق بشر»، مجلۀ حقوقی بین‎المللی، ش50، ص 222-187.
    4. بیگ‌زاده، ابراهیم و مجدزاده، غزال (1391)، «دولت مدرن، حقوق فرهنگی مردم بومی و اقلیتها»، مجلۀ تحقیقات حقوقی، ویژه‌نامۀ ش8، ص 314-279.
    5. پروین، خیرالله و سپهری‌فر، سیما (1374)، «حقوق اقلیتها در قانون اساسی»، مطالعات حقوق بشر اسلامی، سال سوم، ش6، ص 96-73.
    6. رستمی، ثریا (1392)، «حقوق شهروندی و آزادی‌های مشروع»، پژوهشنامۀ فقه اسلامی و مبانی حقوق، سال 1، ش1، ص 162-141.
    7. زمانی، سید قاسم (1384)، «حمایت از اقلیتها در اسناد جهانی حقوق بشر»، مجلۀ پژوهش حقوق و سیاست، ش16، ص 187-145.
    8. صلاحی، سهراب و بهادری جهرمی، علی (1391)، «ساختارهای اساسی جمهوری اسلامی ایران و جمهوریعراق، مطالعۀ تطبیقی»، مجلۀ حقوق تطبیقی، دورۀ 2، ش2، ص 82-65.
    9. عباسی، بیژن و جعفری، مصطفی (1390)، «بررسی تطبیقی شرایط انتخاب‌کنندگان و انتخاب‌شوندگان در نظام انتخاباتی مجالس ایران و مالزی»، مجلۀ حقوق تطبیقی، دورۀ 2، ش2، ص 132-115.
    10. عزیزی، ستار (1394)، حمایت از اقلیت‎ها در حقوق بین‎الملل، تهران: موسسه مطالعات و پژوهش‎های حقوقی شهر دانش.
    11. کمیسیون حقوق بشر اسلامی ایران (1391)، امور تحقیق و پژوهش، «تعیین مفهوم و دامنه حقوق فرهنگی در موازین بین‌المللی حقوق بشر».
    12. کمیسیون حقوق بشر اسلامی ایران (1392)، امور تحقیق و پژوهش «حقوق اقلیت‎های زبانی».
    13. مظهری، محمد (1395)، «تأملی بر فرایند انتخابات شوراهای شهر و روستا در ایران و فرانسه»، مطالعات حقوق تطبیقی، دورۀ 7، ش2، ص 752-725.

    ب) خارجی

    14. Alam, Aftab, (2015 (, »Minority Rights under International Law«, Journal of the Indian Law Institute, vol. 57, No. 3, p.376-400.

    1. 15.  Burch Elias, Stella, (2010), »Regional Minorities, Immigrants, and Migrants: The Reframing of Minority Language Rights in Europe«, Berkeley Journal of International Law, vol. 28, No. 1, p.261-312.

    16. ECMI, (European Centre for Minority Issues), 2013, »Communities in Kosovo: A guidebook for professionals working with communities in Kosovo«.

    17. Gagliardone, Iginio and Others, (2015), » Countering Online Hate Speech«, UNESCO.

    18. Jabareen, Yousef T., (2012), » Redefining Minority Rights: Successes and Shortcomings of the U.N. Declaration on the Rights of Indigenous Peoples«, University of California, Davis, Vol. 18:1, p.119-161.

    19. Kovačević, Dragana, (2011), » International Minority Protection System«, Ethnicity Research Center, Belgrade, p.1-13.

    20. Kugelmann, Dieter, (2007), »The protection of minorities and indigenous peoples respecting cultural diversity«, Max Planck yearbook of united nation law, vol.11, p.233-263.

    1. 21.  Kumar Das, Jatindra, (2016), » Human Rights Law and Practice«, PHI Learning Pvt. Ltd.
    2. 22.  Macklem, Patrick, (2008), » Minority Rights in International Law«, International Journal of Constitutional Law, Vol. 6, Issue 3-4, p.531-552.

    23. Mcgonagle, T., (2008),  »Minority Rights and Freedom of Expression: A Dynamic Interface«, Ph.D Thesiss, University Of Amsterdam.

    24. Mendel, Toby, (2010), » Hate Speech Rules under International Law«, Executive Director, centre for Law and Democracy.

    1. 25.  O'Connell, Rory, (2006), »the Right to Participation of Minorities and Irish Travellers«, Studies in Ethnicity and Nationalism, Vol. 6, p.2-29.
    2. 26.  Office of the United Nations High Commissioner for Human Rights (OHCHR), (2010), Minority Rights: International Standards and Guidance for Implementation (HR/PUB/10/3).

    27. Papoutsi, Emilia, (2014), »Minorities under International Law: How protected they are? «, Journal of Social Welfare and Human Rights, Vol. 2, No. 1, p.305-345.

    1. 28.  Pentassuglia, Gaetano, (2002), »Minorities in International Law, Council of Europe Publishing«, Germany.
    2. 29.    Petričušić, Antonija, (2005),  »the Rights of Minorities in International Law: Tracing Developments in Normative Arrangements of International Organizations«, Croatian International Relations Review, Vol. 11, No.39/38, p.1-23.
    3. 30.  Thomas White, Benjamin, (2011), the Emregence of Minorities in Middle East, Edinburgh University Press.

    31. Thornberry, Patrick, (2012), »Some Controversies in the Drafting of the Declaration: A Personal Recollection«, presentation delivered in the occasion of the 5th session of the UN forum on minority issues.

    32. UN Office of the High Commissioner for Human Rights (OHCHR), (1998) ,»Minority Rights«, Fact Sheet, No.18 (Rev.1)

    1. 33.  Vijapur, Abdulrahim P., (2006), » International Protection of Minority Right«, International Studies, vol. 4, p.367-394.
    2. 34.  Wheatley, Steven, (2005), Democracy, Minorities and International Law, Cambridge University Press.
    3. 35.  Yupsanis, Athanasios, (2013), »Article 27 of the ICCPR Revisited«, Hague yearbook of International Law, vol. 26, p.358-409.

    ج) اسناد

    1. منشور حقوق شهروندی، 1395ش.
      1.  Declaration on the Rights of Persons Belonging to National or Ethnic, Religious and Linguistic Minorities
      2. The International Covenant on Civil and Political Rights (ICCPR)
      3. Human Rights Committee, General Comment No 23: The Rights of Minorities (Art. 27), UN Doc. CCPR / C / 21 / Rev. 1 / Add.5, 8 April 1994.
      4. UNESCO's work on endangered languages
      5. UNESCO’s Recommendation on the Status of Teachers (1966)
      6.  The International Convention on the Elimination of All Forms of Racial Discrimination (ICERD), (1969).
      7. PCIJ doc. Greco-Bulgarian Communities, Advisory Opinion, )1930(.