معرفی و نقد نظریۀ اعتماد متعارف

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسنده

استادیار حقوق خصوصی، دانشکدۀ حقوق، دانشگاه قم

چکیده

بر اساس قواعد کامن‌لای انگلستان، تعهد شخص در صورتی لازم‌الاجرا است که یا طرف مقابل عوضی برای آن تعهد فراهم کند یا اینکه قرارداد با تشریفات خاصی منعقد شود. در برخی کشورهای کامن‌لا مانند استرالیا، کانادا و ایالات متحدۀ امریکا، نظریة دیگری با عنوان اعتماد متعارف مطرح شده است که می‌تواند در ردیف عوض یا جایگزین آن قرار گیرد، اما دادگاه‌های انگلستان هنوز چنین کارکردی را برای این نظریه به‌رسمیت نشناخته‌اند. برابر این نظریه، فعل یکی از طرفین درصورتی که مورد اعتماد طرف مقابل قرار گرفته باشد، موجب پیدایش تعهد الزام‌آور بر فاعل آن می‌‌شود. این نظریه نکات مشترکی با قواعد غرور و استیفا از مال یا عمل غیر در فقه و حقوق ما دارد و بررسی آن، زمینة فکری مناسبی را برای تطبیق و مقایسة کامن‌لا و فقه و حقوق ایران در بخش کوچکی از حقوق تعهدات فراهم می‌سازد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A review of the doctrine of reasonable reliance

نویسنده [English]

  • Esmail Nematollahi
Assistant Professor, Faculty of Law, Qom University, Qom, Iran
چکیده [English]

According to Common Law Rules of England, obligation by one party is enforceable when the other has provided a consideration or the contract has been put in a deed. In some common law jurisdictions, such as Australia, Canada and the United States, another doctrine, named Reasonable Reliance, has developed, which could act as surrogate for the doctrine of consideration. English courts, however, have not been prepared to accept such function for this doctrine. According to the doctrine, act of one party when it has been relied by the other, may give rise to an obligation on the first party. This doctrine has been criticized in Common Law countries and may be criticized from the Iranian law viewpoint. However, it has many points in common with some rules in Islamic jurisprudence and Iranian law, and review of this doctrine could prepare a suitable ground for the comparison between Common Law and Islamic jurisprudence and Iranian law in a small part of the law of obligations.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Common law
  • Consideration
  • Iranian Law
  • Islamic jurisprudence
  • reasonable reliance

مراجع

  1. الف) فارسی و عربی

    1. امامى، سید حسن (1389)، حقوق مدنى، ج1، تهران: انتشارات اسلامیة.
    2. انصارى‌، مرتضى (1415)، کتاب المکاسب، ج6، قم: کنگره شیخ انصارى‌.
    3. تنک، آندره (1374)، حقوق ایالات متحده آمریکا، ترجمۀ سیدحسین صفائی، تهران: دانشگاه تهران.
    4. حلّى، محمد بن منصور (ابن ادریس) (1410)، السرائر، ج2، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
    5. شهیدی، مهدی (1380)، تشکیل قراردادها و تعهدات، تهران: مجد.
    6. شهیدی، مهدی (1383)، آثار قراردادها و تعهدات، تهران: مجد.
    7. عاملى، زین الدین (شهید ثانى) (1410)، الروضة البهیة، ج4، قم: کتابفروشى داورى.‌
    8. کاتوزیان، ناصر (1371)، قواعد عمومی قراردادها، ج2، تهران: شرکت سهامی انتشار.
    9. کاتوزیان، ناصر (1380)، قواعد عمومی قراردادها، ج4، تهران: شرکت سهامی انتشار.
    10. کاتوزیان، ناصر (1389)، عقود معین، ج4، تهران: شرکت سهامی انتشار.
    11. گلپایگانى، سیدمحمدرضا (1409 الف)، مجمع المسائل، ج2، قم: دار القرآن الکریم‌.
    12. گلپایگانى، سید محمدرضا (1409 ب)، مجمع المسائل، ج3، قم: دارالقرآن الکریم‌.

    ب) انگلیسی

    1. Atiyah, P S (1986), Essays on Contract, Oxford University Press
    2. Barnett, Randy E., (1986), “A Consent Theory of Contract”, Columbia Law Review, March, 269-320
    3. Fridman, G. H. L. (1974), “The Basis of Contractual Obligation: An Essay in Speculative Jurisprudence”, Loyola of Los Angeles Law Review, vol. 7, No 1. Available at: http://digitalcommons.lmu.edu/llr/vol7/iss1/1
    4. Gold, Andrew S., (2009), “A Property Theory of Contract”, Northwestern University Law Review, Vol. 103, No. 1
    5. Golding, Martin P. and William A. Edmundson, (2005), Philosophy of Law and Legal Theory, Blackwell Publishing Ltd
    6. Hogg, Martin, (2011), Promises and Contract Law, Comparative Perspectives, Cambridge University Press

     http://www.nesl.edu/userfiles/file/lawreview/vol33/2/jackson.pdf.

    1. Jackson, Craig Leonard, (1998) “Traditional Contract Theory: Old and New Attacks and Old and New Defenses”, New England Law Revew, Vol. 33:1, available at:
    2. Kronman, Anthony Townsend, (1981), “Book Review: Contract as Promise” Faculty Scholarship Series. Paper 1067. available at: http://digitalcommons.law.yale.edu/fss_papers/1067
    3. McKendrick, Ewan, (2000), Contract Law, Palgrave
    4. Smith, Adam,Lectureson Jurisprudence, Oxford University Press, 1978
    5. Stone, Richard, The Modern Law of Contract, (2009), Routledge-Cavendish
مطالعات حقوق تطبیقی
دوره 7، شماره 2
پاییز و زمستان
مهر 1395
صفحه 785-803

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار