بررسی تطبیقی حقوق بشردوستانۀ اسلامی با کنوانسیون‌های چهارگانۀ 1949 ژنو؛ با تأکید بر رفتار با اسرای جنگی

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه حقوق عمومی دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

2 کارشناسی ارشد حقوق بین‌الملل دانشگاه تهران

چکیده

     یکی از مسائلی که در اغلب جنگ‌ها رخ می‌دهد، به‌اسارت در‌آوردن نیروهای طرف مقابل است. حقوق بشردوستانه به‌عنوان شاخه‌ای از حقوق بین‌الملل معاصر اسلامی از دیرباز به بحث رفتار با اسرا پرداخته است. بررسی تطبیقی حاضر در مجموعۀ مقررات و حقوق جنگ نشان می‌دهد که کنوانسیون‌های چهارگانۀ 1949م ژنو و پروتکل‌های الحاقی 1977م به آن‌ها با قواعد حقوق بشردوستانۀ اسلامی دارای همسویی بالایی است. این موضوع، مبتنی بر این فرض است که قواعد و مقررات مربوط به رفتار با اسرای جنگی در حقوق بشردوستانۀ اسلامی هم وجود دارد. دقت در مجموعۀ مقررات و حقوق جنگ معاصر نشان‌دهندۀ این است که عمق رفتار با اسرای جنگی در حقوق بشردوستانۀ اسلامی، وسیع‌تر، عمومی‌تر و بشردوستانه‌تر از آن چیزی است که حقوق بین‌الملل معاصر به‌آن دست یافته است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A comparative study of Islamic human Rights with the four 1949 Geneva conventions: with emphasis on the treatment of prisoners of war

نویسندگان [English]

  • Seyed Fazlolah Mousavi 1
  • Amir Famil Zavar Jalali 2
1 Professor of Law, University of Tehran, Tehran, Iran
2 M.Sc., Faculty of Law and Political Sciences, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

One of the issues that occur in most wars is the capture of enemy soldiers. International humanitarian law as a branch of contemporary Islamic law has focused on the treatment of prisoners for a long time. Present comparative study in jus ad bellum shows that, the four 1949 Geneva conventions and the 1977 additional protocols compared with the Islamic rules of international humanitarian law, has a high degree of convergence with each other. This is based on the assumption that treatment of P.O.Ws exists in the Islamic humanitarian laws. Focusing on the contemporary jus ad bellum illustrate that treatment of P.O.Ws in Islamic Humanitarian Law is much broader, more general and humanistic than modern International Law represents today.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Armed Conflict
  • Islamic humanitarian law
  • The Geneva Conventions
  • prisoners of war

مراجع

  1.  الف) فارسی و عربی

    1. قرآن کریم.
    2. ابراهیمی، محمد (1391)، اسلام و حقوق بین‌الملل عمومی، جلد دوم، تهران: سمت.
    3. اسدی، علی‌محمد (1363)، احکام جبهه، چاپ دوم، قم: مرکز بررسی و تحقیقات عقیدتی و سیاسی.
    4. امانی‌زاده، علی‌اصغر (1382)، بررسی وضعیت اسرای ایرانی در اردوگاه‌های عراق، تهران: سروش.
    5. برزنونی، محمدعلی (1379)، «آثار حقوقی اعلان جنگ در اسلام و حقوق بین‌الملل معاصر»، مجله حقوقی، شمارۀ بیست و پنجم، ص 275-312.
    6. بو آزار (1369)، اسلام در جهان امروز، ترجمۀ مسعود محمدی، چاپ اول، دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
    7. جعفریان، رسول (1383)، سیره رسول خدا صلی‌الله واله وسلم(تاریخ سیاسی اسلام)، قم: دلیل ما.
    8. جمعی از نویسندگان، زیرنظر آیت‌الله مکارم شیرازی (1371 و 1372)، تفسیر نمونه، جلدهای 8 و 21، تهران: دارالمکتب اسلامیه.
    9. حبیب‌نژاد، سید احمد (1392)، حقوق اسیران جنگی در پرتو آموزه‌های اسلامی با تطبیق بر کنوانسیون سوم ژنو، مجموعه مقالات اسلام و حقوق بین‌الملل بشردوستانه، مرکز مطالعات تطبیقی اسلام و حقوق بشردوستانه بین‌المللی، تهران: میزان.
    10. حجازی، محمدعلی (1387)، حقوق اسیران جنگی، تهران: میزان.
    11. حمیداله، محمد (1380)، سلوک بین‌المللی دولت اسلامی، ترجمه و تحقیق سید مصطفی محقق داماد، تهران: مرکز نشر علوم اسلامی.
    12. خدوری، مجید (1387)، جنگ و صلح در قانون اسلام، ترجمۀ غلامرضا سعیدی و مقدمۀ سید هادی خسروشاهی، تهران: مجمع علمی و فرهنگی مجد.
    13. رنجبریان، امیرحسین (93-1392)، تقریرات درس حقوق جنگ،دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران.
    14. روسو، شارل (1369)، حقوق مخاصمات مسلحانه، ترجمۀ سید علی هنجنی، تهران: دفتر خدمات حقوق بین‌المللی.
    15. داعی، علی (1387)، حقوق اسیران جنگی در حقوق بین‌الملل بشردوستانه، تهران: پیام آزادگان.
    16.  سیاه‌رستمی، هاجر و همکاران (1390)، حقوق بین‌الملل بشردوستانه ناظر بر حمایت از افراد در درگیری‌های مسلحانه (مجموعه اسناد ژنو)، تهران: مؤسسۀ آموزش عالی علمی کاربردی هلال احمر.
    17.  ضیایی بیگدلی، محمدرضا (1366)، «حقوق جنگ و رفتار با اسیران جنگی»، مجلۀ حقوقی، شمارۀ هشتم، ص 157-182.
    18. طباطبایی، محمدحسین (1360)، تفسیر المیزان، ترجمۀ سید باقر موسوی همدانی، جلد 31، تهران: محمد.
    19. عظیمی شوشتری، عباسعلی (1392)، حقوق بین‌الملل اسلام، تهران: نشر دادگستر.
    20. فلک، دیتر (1387)، حقوق بشردوستانه در مخاصمات مسلحانه، گروهی از مترجمان، کمیتۀ ملی حقوق بشردوستانه، تهران: شهردانش.
    21.  محقق داماد، مصطفی (1383)، حقوق بشردوستانۀ اسلامی، رهیافت اسلامی، تهران: نشر علوم اسلامی.
    22.  ممتاز، جمشید و امیرحسین رنجبریان (1387)، حقوق بین‌الملل بشردوستانه مخاصمات مسلحانه داخلی، تهران: میزان.
    23. هنکرتز، ژان ماری و دوسوالدبک، لوئیس (1387)، حقوق بین‌الملل بشردوستانۀ عرفی، ترجمۀ دفتر امور بین‌الملل قوۀ قضائیه جمهوری اسلامی ایران و کمیتۀ بین‌المللی صلیب سرخ، تهران: مجمع علمی فرهنگی مجد.
    24. ابن کثیر، اسماعیل بن عمر (بی‌تا)، البدایه و النهایه، بیروت: دارالفکر.
    25. ابن هشام (بی‌تا)، سیره رسول الله، بیروت: دارالحیاء التراث العربی.

     

    1. احمدی میانجی (1411)، الاسیر فی الاسلام، قم: انتشارات جامعه مدرسین.
    2. ذهبی، احمد بن عثمان (1407)، تاریخ الاسلام، مغازی، چاپ اول، بیروت: دارالکتاب العربی.
    3. عاملی، حر (1403)، وسایل الشیعه، چاپ پنجم، بیروت: دارالحیاء التراث العربی.
    4. عدنان، السید حسین (2010م)، العلاقات الدولیه فی الاسلام ، بیروت، مجد ، چاپ دوم.
    5. کلینی، محمد بن یعقوب (بی‌تا)، الکافی، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
    6. وهبه الزحیلی (1988م)، آثار الحرب فی الفقه الاسلامی، دمشق: دارالفکر.

     ب) انگلیسی

    1. Ameer Ali,(2004), A Short History of the Saracens, the University of California, Kegan Publishing
    2. Hingorani R.C ,(1982) , Prisoners of war, New Delhi , Oxford & IBH Publishing Co
    3. Kyoichi Tachikawa,(2008),The Treatment of Prisoners of War by the Imperial Japanese Army and Navy Focusing on the Pacific War, NIDS Security Reports, no. 9, pp. 45- 90
مطالعات حقوق تطبیقی
دوره 7، شماره 2
پاییز و زمستان
مهر 1395
صفحه 753-783

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار