بررسی تطبیقی قوانین مصونیت دولتی جمهوری اسلامی ایران با ایالات متحدۀ امریکا با توجه به دستبرد 2 میلیارد دلاری ایالات متحده بر اموال ایران

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار بخش حقوق بین‌الملل دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه شیراز

2 کارشناس ارشد حقوق بین‌الملل و مدرس بخش الهیات و علوم اسلامی دانشگاه پیام نور شیراز

چکیده

مصونیت دولت ازجمله مباحث مهم حقوق بین‌الملل معاصر تلقی می‌شود. در گذر زمان، این نهاد با توجه به تحولات حقوقی بین‌المللی دچار دگرگونی شده و طی چند دهۀ اخیر به کانون توجه محافل دانشگاهی و محاکم داخلی و بین‌المللی تبدیل شده است. در این مقاله، نویسندگان در پی پاسخ به پرسش‌های چندی هستند؛ ازجمله اینکه اصولاً چه وجوه تشابه و تفاوتی در زمینۀ قوانین مصونیتی دولت‌های جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحدۀ امریکا وجود دارد؟ و دیگر اینکه دستبرد اخیر 2 میلیارد دلاری اموال ایران از سوی ایالات متحدۀ امریکا در این راستا چگونه قابل توجیه است؟ نتیجه پژوهش حاضر به این صورت است که چند تفاوت اصلی میان قوانین مصونیتی جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده وجود دارد که عبارت‌اند از: تفاوت محدودۀ حمایتی از اشخاص مشمول؛ تفاوت منشأ قانون‌گذاری مصونیت در جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحدۀ امریکا؛امکان توقیف اموال دولت محکوم‌علیه در خارج از قلمرو صلاحیتی در قوانین مصونیت ایران و ایالات متحده؛ میزان تأثیر حضور قوۀ مجریه در دعاوی علیه دولت‌های خارجی در هریک از محاکم قضایی دولت‌های ایران و ایالات متحده؛و تأثیر حضور دولت خوانده در روند رسیدگی در دادگاه. همچنین دستبرد اموال ایران از سوی دولت ایالات متحدۀ امریکا مغایر با تعهدات بین‌المللی این کشور بر اساس منشور ملل متحد و قواعد عرف بین‌المللی و عهدنامۀ مودت میان دولت‌های ایران و ایالات متحده می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Comparative analyzing of Islamic Republic of Iran’s and United States of America’s laws on state immunity with regards to the United States recent larceny of Iranian financial assets

نویسندگان [English]

  • Abbas Tadayoni 1
  • Seyed Mostafa Kazerooni 2
1 Assistant Professor, Deparment of Law and Political Sciences, Faculty of Shiraz University, Shiraz , Iran
2 M.A. in International Law and The Lecturer of Shiraz Payam-e-Noor University, Shiraz , Iran
چکیده [English]

State immunity is considered to be one of the most important issues in contemporary International Ltaw. Over time, this concept has been changed due to the evolution of International Law and during recent decades, the focus of academic forums and national  and international courts has been attached to it. In the meantime, several states including the Islamic Republic of Iran and the U.S have approved state immunity laws in their domestic legislation and their legal exceptions. In this article, the authors seek to answer several questions including what the similarities and differences of Iranian and U.S. laws on state immunity are and secondly, how can the U.S. recent confiscation of Iranian financial assets (2 billion Dollars) can be justified. On the other hand, do contemporary International Law developments have had any effect on the Iranian and U.S. immunity laws. The Conclusion of the topic is that the main differences between U.S and Iranian state immunity laws are the differences in scope of protection of subjected persons, differences in source of legislation the possibility of confiscation of properties outside the country, The effect of executive branch presence in claims against foreign governments and finally the effect of foreign defendant State in the course of trial hearing. Also, U.S recent confiscation of Iranian financial assets has been contrary to its international obligations in accordance with the U.N. Charter, International customary law and the mutual Friendship Agreement.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Islamic Republic of Iran’s Courts jurisdiction over Civil Claims against Foreign Governments
  • State Immunity
  • U.S.A Foreign State Immunity Act (FSIA)

مراجع

الف) فارسی
1. بیگدلی، محمدرضا (1380)، «مصونیت کشورها و مقامات حکومتی از دیدگاه حقوق بین‌الملل»، پژوهشنامۀ حقوق و سیاست، شمارۀ 4، صص 93-114.
2. تقی‌پور، بهرام (1393)، «مسئولیت داور در حقوق ایران و برخی کشورها»، فصلنامۀ مطالعات حقوق تطبیقی، دورۀ 5، شمارۀ 1، صص 57-85.
3. خزاعی، حسین (1385)، «مصونیت اجرایی دولت و سازمان مستقل بین‌المللی در مقابل آرای داوری (تفسیر یک رأی داوری)»، مجلۀ حقوقی بین‌المللی، شمارۀ 34، صص 9-32.
4. شریفی طرازکوهی، حسین (1388)، «روندهای سیاسی و فرهنگی در فرآیندهای جهانی شدن حقوق بشر»، فصلنامۀ حقوق دانشگاه تهران، دورۀ 39، شمارۀ 4، صص 277-295.
5. طاهری، ناصر (1381)، «بخش اجتماعی: قانون و حقوق شهروندی (قانون صلاحیت دادگستری جمهوری اسلامی ایران برای رسیدگی به دعاوی مدنی علیه دولت‌های خارجی)»، مجلۀ فردوسی، شمارۀ 2، صص 11-12.
6. طباطبایی‌نژاد، سید محمد (1394)، «داوری تجاری بین‌المللی و چالش اعمال قواعد آمره؛ مطالعۀ موردی داوری در حقوق رقابت»، فصلنامۀ مطالعات حقوق تطبیقی، دورۀ 6، شمارۀ 1، صص 277-300.
7. عبداللهی، محسن (1383)، «خسارات تنبیهی در حقوق بین‌الملل»، مجلۀ حقوق بین‌المللی، شمارۀ 30، صص 85-118.
8. قاسمی حامد و دیگران (1392)، «خسارت‌های تنبیهی در حقوق ایران»، مجلۀ حقوق دادگستری ،سال هفتاد و هفتم، شمارۀ 81، صص 161-187.
9. کدخدایی، عباسعلی و داعی، علی (1389)، «سلب مصونیت دولت ایران در محاکم آمریکا»، مجلۀ حقوقی بین‌المللی، شمارۀ 43، صص 13-38.
ب) انگلیسی
- کتاب‌ها
10. Arnholz, John and Gainor, Edward,(2011)’’ Offerings of Asset Backed Securities’’, Aspen Publishers Online.
11. Bankas, Ernest K.(2005),’’ The State Immunity Controversy in International Law: Private Suits Against Sovereign States in Domestic Courts’’, Springer Science & Business Media.
12. Boas, Gideon,(2012)’’ Public International Law: Contemporary Principles and Perspectives’’, Edward Elgar Publishing.
13. Chamlongrasdr, Dhisadee,(2007)’’ Foreign State Immunity and Arbitration’’, Cameron May.
14. Chernick, Richard; Kolkey, Daniel M. and  Reeves Neal, Barbara,(2012)’’ Practitioner's Handbook on International Arbitration and Mediation - Third Edition’’, Juris Publishing, Inc
15. Crawford, James,(2012)’’ Brownlie's Principles of Public International Law’’, Oxford University Press
16. Elsea, Jennifer K.(2005); Lawsuits Against State Supporters of Terrorism: An Overview’’, CRS Report for Congress
17. Fox, Hazel; Webb, Philippa ,(2013)’’ The Law of State Immunity’’, Oxford University Press.
18. Kittrie, Orde F.,(2016)’’ Lawfare: Law as a Weapon of War’’, Oxford University Press.
19.  Kloth, Matthias,(2010)’’ Immunities and the Right of Access to Court Under Article 6 of the European Convention on Human Rights’’, BRILL.
20. Murphy, Sean D,(2003)’’ United States Practice in International Law: Volume 1, 1999–2001’’, Cambridge University Press,.
21. Newton, Michael A.(2010),’’ Terrorism: International Case Law Reporter 2008, Volume 2’’, Oxford University Press,
22. Norton Moore, John(2013),’’ Foreign Affairs Litigation in United States Courts’’, Martinus Nijhoff Publishers.
23. O'Keefe, Roger; ams, Christian J,(2013)’’ The United Nations Convention on Jurisdictional Immunities of States and Their Property: A Commentary’’, Oxford University Press.

24. U.S House of Representative Committee of Financial Services,(2007)’’ The Need to Extend the Terrorism Risk Insurance Act : field hearing’’, DIANE Publishing,March5, 2007

25. U. s. Department of Homeland Security, Federal Emergency Management Agency,(2013)'' Insurance, Finance, and Regulation Primer for Terrorism Risk Management in Buildings’’,

26. Vital,  David,(2001)’’ Global Politics: Essays in Honour of David Vital’’, Psychology Press.
- مقاله‌ها
27. Elsea, Jennifer K.,’’ Samantar v. Yousef: The Foreign Sovereign Immunities Act (FSIA) and Foreign Officials’’, Congressional Research Service, December 16, 2013,summary.also available on: http://fas.org/sgp/crs/misc/R41379.pdf,pp 1-17.
 
28. Goldsmith,Jackl;Goodman,Ryan,’’U.S .Civil Litigation and  International  Terrsorism’’, http://www.law.harvard.edu/faculty/rgoodman/pdfs/US_Civil_Litigation_n_International_Terrorism.pdf ,pp 109- 151.
29. Kim, Jeewon,(2004)’’ Making  State Sponsors  of Terrorism Pay: A  Separation of Powers Discourse  Under  the Foreign Sovereign  Immunities Act’’, Berkeley Journal of International Law, Volume 22 ,Issue 3.pp 513-540.
30. Wuerth, Ingrid,(2011)’’ Foreign Official Immunity Determinations in U.S. Courts: The Case Against the State Department’’,Virginia Journal of International Law,volume 51,Number 4,pp 915-867.
مطالعات حقوق تطبیقی
دوره 7، شماره 2
پاییز و زمستان
مهر 1395
صفحه 461-491

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار