ماهیت حقوقی قرارداد تأمین مالی فاکتورینگ (مطالعۀ تطبیقی حقوق آمریکا، انگلیس، فرانسه و ایران)

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه حقوق دانشگاه علامۀ طباطبایی

2 کارشناس ارشد حقوق تجارت بینالملل دانشگاه علامۀ طباطبایی

چکیده

فاکتورینگ به‌عنوان یکی از شیوه‌های مهم تأمین مالی در دنیای تجارت بین‌الملل، روش غالب تأمین مالی مبتنی بر دارایی برای مؤسسات تجاری کوچک و متوسط می‌باشد. تأمین مالی به شیوۀ یادشده در قالب قراردادی میان عامل و طلبکار صورت می‌گیرد و تعیین ماهیت حقوقی قرارداد پیش‌گفته به لحاظ شناسایی و تعیین آثار آن مهم است. در همین راستا مقاله حاضر ماهیت حقوقی این نهاد را به روش تطبیقی در قوانین ملی کشورهای پیشرفته و در سیستم حقوقی ایران بررسی کرده است. غالب کشورهای جهان به جز فرانسه قالب قراردادی انتقال طلب را برای توجیه حقوقی تأمین مالی فاکتورینگ به‌کار می‌برند. در حوزۀ داخلی نیز ازآنجایی که اساس تأمین مالی فاکتورینگ مبتنی بر انتقال طلب است، ایران همانند کشورهایی که قوانین خاصی ندارند، می‌تواند از قالب‌های قراردادی که در آن انتقال طلب انجام می‌گیرد، استفاده کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Legal nature of factoring financing agreement (With Comparative study of American, England, French and Iranian law)

نویسندگان [English]

  • Gholam nabi Fayzi chekab 1
  • Ali Darzi 2
1 Assistant Professor of law at allameh Tabatabaee University,Tehran, Iran.
2 Master of art in international trade law at allameh Tabatabaee University,Tehran, Iran.
چکیده [English]

In the context of international trade factoring as one of the important ways of financing, is a dominant method of asset based financing for small and medium enterprises. Financing through factoring be done in the form of a contract between the creditor and factor, and determining the legal nature of this contract is important to identify and determine its effects. With this regard, this paper studied comparatively the legal nature of factoring financing in the national laws of developed countries and Iran’s legal system. Most countries except France use Contractual form of assignment of debt for Legal justification of factoring financing. As the basis of factoring financing based on transfer of debt, In the domestic level Iran similar to others countries like itself that has no specific rules about can also use contractual frame works in which the transfer of debt is possible.

کلیدواژه‌ها [English]

  • sale of debt"
  • International trade"
  • finance"
  • factoring "
  • private contract
  1. الف) فارسی:

    1. امامی، حسن (1378)، حقوق مدنی ، ج 1، چاپ بیستم، تهران: انتشارات اسلامیه.
    2. اسکینی، ربیعا (1386)، حقوق تجارت (برات، سفته، قبض انبار، اسناد در وجه حامل و چک)، چاپ یازدهم، تهران: انتشارات سمت.
    3. بخشی، لطفعلی (1391)، مالیه و تضمین‌های بازرگانی (فورفایتینگ)، جزوۀ درسی، تهران: دانشگاه علامۀ طباطبایی.
    4.  جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1369)، حقوق تعهدات، جلد 1، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
    5. توکلی کرمانی، سعید (1389)، انتقال تعهد در حقوق ایران، تهران: انتشارات جاودانه.
    6. کاتوزیان، ناصر (1386)، حقوق مدنی نظریۀ عمومی تعهدات، تهران: بنیاد حقوقی میزان.
    7. کاتوزیان، ناصر (1387)، دورۀ مقدماتی حقوق مدنی درسهایـی از عقود معین، جلد اول، چاپ یازدهم، تهران: گنج دانش.
    8. منصور ، جهانگیر (1387)، قانون مدنی،  چاپ چهل‌و‌ششم، تهران: نشر دیدار.
    9. ملاکریمی، فرشته (1391)، بررسی فقهی عقود مرابحه، خرید دین و استصناع، تهران: تازه‌های اقتصاد، شمارۀ 133، سال نهم، ص46-40.
    10. نوری، محمدعلی (1380)، عقود و تعهدات قراردادی بطور کلی و الزامات بدون قرارداد از قانون مدنی فرانسه، تهران: گنج دانش.
    11. یزدانیان، علیرضا و بزرگمهر، داوود (1390)، «بررسی فقهی- حقوقی طرق انتقال ارادی طلب با نگاهی تطبیقی به حقوق فرانسه»، مجلۀ علمی- پژوهشی حقوق خصوصی، دورۀ هشتم، شمارۀ اول، بهار و تابستان 1390، ص24-5.
    12. نظریۀ شورای نگهبان در خصوص مجاز بودن استفاده از عقد خرید دین ناشی از معاملات واقعی ، قابل دسترسی در:

    http://www.dadkhahi.net,20013/5/4

    1. دستور‌العمل اجرایی عقد خرید دین، 1390، قابل دسترسی در:

    http://www.cbi.ir/page/8425.aspx,20013/6/10

    ب)انگلیسی:

    1. 14.   Boughida, Sabah (2011), »Lending and taking security in France: overview«, available at: http://uk.practicallaw.com.
    2. 15.  Baker, H.R.Marie and associates(2004),»Financing small and medium –size enterprises with factoring: Global growth in factoring- and its potential in Eastern Europe«,World Bank.
    3. 16.  Beale, Hugh and Gullifer,Louise,»Contractual clauses prohibiting the assignment of receivables: a Study for the Asset Based Finance Association«, available at:  www2.warwick.ac.uk.
    4. 17.   BCR Publishing (2012), »World Factoring Yearbook 2012«, available at: factorscan.com.
    5. 18.   Contessi, Silvio and de Nicola, Francesca (2012),»the role of financing in international trade during good times and bad«, the Regional Economist.
    6. 19.   Dimitrova, Emilia P (2011), »The Economic Nature of Factoring and its Legal Manifestation in the Bulgarian Legislation and the Convention on International Factoring«, ACTAUNIVERSITATIS DANUBIUS, AUDJ, vol. VII, no. 1, pp. 52-64.
    7. 20.     Fontaine, M (1999), »ASSIGNMENT OF CONTRACTUAL RIGHTS AND DUTIES«, Unidroit.
    8. 21.   Joubert, Nereus(1987), »THE LEGAL NATURE OF THE FACTORING CONTRACT«, Rand Afrikaans University, HeinOnline (http://heinonline.org), pp. 88-103.
    9. 22.   Kothari, Vinod (2011),»Law of Assignment of Receivables«, Vinod Kothari & Company.
    10. 23.   Lee Ager, Robert (1962), »the Doctrine of Subrogation Pro Tanto«, Insurance Counsel Journal. p. 462.
    11. 24.   Glinavos, Ioannis, (2002), »An Introduction to International Factoring & Project Finance«, Law & Finance in International Trade, availabe at http://mpra.ub.uni-muenchen.de/854/.
    12. 25.   McGuire woods (2002), »Security Interests in Accounts Receivable and Inventory in Common Law and Civil Law Jurisdictions«, Banking & Financial Institutions Group Newsletter.
    13. 26.   Osma, Alejandro (2010), »SPAIN IS DIFFERENT" OR IS ITNOT? A COMPARATIVE REVIEW OF THE LEGAL REGULATION ON FACTORING IN SPAIN AND IN THE 1988 UNIDROIT CONVENTION OF INTERNATIONAL FACTORING«, HeinOnline (http://heinonline.org), pp. 3-21.
    14. 27.    PLANK, THOMAS E (2007), »Assignment of Receivables under Article 9: Structural Incoherence and Wasteful Filing«, OHIO STATE LAW JOURNAL, Vol. 68, pp.231-271.
    15. 28.   PHILBRICK ,WILLIAM C (1994), »THE USE OF FACTORING IN INTERNATIONAL COMMERCIAL TRANSACTIONS AND THE NEED FOR LEGAL UNIFORMITY AS APPLIED TO FACTORING TRANSACTIONS BETWEEN THE UNITED STATES AND JAPAN«, COMMERCIAL LAW JOURNAL, HeinOnline (http://heinonline.org), No. I, Vol.99, pp.141-156.
    16. 29.   POSEL, SIDNEY (1982), »FACTORING ACCOUNTS RECEIVABLE IN FRANCE: SOME LEGAL ASPECTS AND AMERICAN COMPARISONS«, TULANE LAW REVIEW, HeinOnline (http://heinonline.org), Vol.57, pp.292-327.
    17. 30.   Reczei, Laszlo, »on factoring operations«, available at: biblio.juridicas.unam.mx.
    18. 31.     UNIDROIT (1976), »Report on the contract of factoring«, Available at:http://www.unidroit.org/english/studies/study58/main.htm.
    19. 32.   VioricaZurcu, Adina (2010), »Financing through Factoring: Mechanisms, Costs and Risks«, Doctoral thesis, UniversiteaBabaes-Bolyai.
    20. 33.   Weiler, Robert K (2006), »BASICS OF CREATION AND PERFECTION OF SECURITY INTERESTS UNDER ARTICLE 9 OF THE UNIFORM COMMERCIAL CODE«, Onondaga County Bar Association.
    21. 34.   Section 136 Law of property act 1925 available at: http://www.legislation.gov.uk. 20013/6/1
    22. 35.   Article 9 of Uniform Commercial Code available at: http://www.law.cornell, edu, 20013/5/3
    23. 36.   http://en.wikipedia.org/wiki/Uniform_Commercial_Code, 20013/5/20