بررسی تأسیس Bailment در نظام کامن‌لا و مطالعۀ تطبیقی با حقوق ایران

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه حقوق خصوصی دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری

چکیده

بیلمنت ((Bailment تأسیس خاصی در نظام کامن‌لا است که دربارۀ جایگاه، حدود، احکام و آثار آن اختلاف نظر نسبتاً زیادی میان حقوق‌دانان وجود دارد. گسترۀ بیلمنت به حدی وسیع شده که انتقادات برخی حقوق‌دانان کامن‌لا را برانگیخته است. نتیجۀ این گستردگی، ابهام در دایرۀ شمول آن است. اما رویۀ قضایی این تأسیس را پذیرفته است و به‌عنوان یکی از منابع تعهد در کنار قرارداد و ضمان قهری از آن نام می‌برد. آنچه سبب انتقاد از این تأسیس شده، شمردن آن به‌عنوان یکی از منابع تعهد بوده که نتیجۀ آن، اختلاط و اختلاف در مصادیق هریک از منابع تعهد است. مقایسۀ این تأسیس با نهادهای مشابه در حقوق اسلامی و حقوق ایران، شباهت‌هایی را میان بیلمنت با نهاد ید امانی نشان می‌دهد. عمدۀ این شباهت را می‌توان در مصادیق این دو مشاهده کرد، اما تفاوت‌های زیادی به‌خصوص در آثار دارند. اما متأسفانه در فرهنگ‌های لغت و در برخی آثار ترجمه، معادل امانت و یا ودیعه برای آن به‌کار رفته است که سبب اشتباه در برداشت از این مفهوم می‌شود. در حقوق اسلامی ید امانی نه به‌عنوان منبع تعهد، بلکه وصفی عارض بر تصرفات صاحب ید است که گاه مجازاً وصف قرارداد می‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Bailment in Common law and comparative study in Iran

نویسنده [English]

  • Mohammad Hadi Daraei
Assistant Professor, Judicial Sciences and Administrative Services University
چکیده [English]

Bailment, as a special legal concept in common law, has many controversies over its place, boundary, rule and effects. it has some resemblance to “Yade amani” (Custodial possession) in Islamic law. Most of these similarities are in their items but there are lots of differences in effects. But unfortunately it translated in Persian-English Dictionaries mistakenly as deposit contract or other concepts. This mistake translation could drive to other big errors in legal concepts. So working on this issue needs concentration on concepts, rules, effects and objects.
In common law, bailment sphere is becoming to some extent that arouse criticism of some Common law jurists. Consequence of this extensiveness is ambiguity in coverage. But common law courts accepted it and consider it as a source of obligation besides contract and tort.
In Islamic law, “Yade amani” is not a source of obligation but is a description for possession of possessor which sometimes neglectfully becomes description for contract.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Bailment
  • possession
  • Bailee
  • Bailor
  • Yade amani
الف) فارسی
1. امامی، سید حسن (1391)، حقوق مدنی، ج 2، تهران: انتشارات اسلامیه.
2. جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1378)، مبسوط در ترمینولوژی حقوق، تهران: کتابخانه گنج دانش.
------------------------------- (1386)، الفارق، ج 1، تهران: کتابخانه گنج دانش.
4. کاشانی، سید محمود (1388)، حقوق مدنی- قراردادهای ویژه، تهران، بنیاد حقوقی میزان.
5. قمى (میرزا)، ابوالقاسم گیلانی، ابوالقاسم (1413ق)، جامع الشتات فی أجوبة السؤالات‌، تهران: مؤسسۀ کیهان.
6. محقق داماد، سید مصطفی (1392)، قواعد فقه، تهران: مرکز نشر علوم اسلامی.
 
ب) عربی
7. بجنوردی، سید حسن (1419)، القواعد الفقهیه، قم: نشر الهادی.
8. الزحیلی، وهبه، (2008م)، الفقه الاسلامی و ادلته، دمشق: دار الفکر.
9. شهید ثانی (عاملی- زین‌الدین)، (1410ق)، الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه، قم: کتابفروشی داوری.
 
ج) انگلیسی
کتاب‌ها
10. Beatson-Jack& Burrows-Andrew, Cartwright-John (2010), Anson`s Law of Contract, NewYork, Oxford University Press.
11. Benjamin-Judah Philip (1998), Benjamin`s Sale of Goods, London, Sweet & Maxwell Limited.
12. Birks-Peter (2000), English Private Law, Oxford University Press.
13. Black-Henry Campbell (2009), Black`s Law Dictionary, United states, Thomson Reuters.
14. Bowstead& Reynolds (1996), Bowstead and Reynolds on Agency, London, Sweet & Maxwell Limited.
15. Clarke-Alison &Kohler-Paul (2005), Property Law Commentary and Materials, Cambridge, Cambridge University Press.
16. Dobson-Paul (1997), Charles Worth`s Business Law, London, Sweet & Maxwell, 16th edition, 1997.
17. Cooke- Elizabeth (2007), Modern Studies in Property Law, volume4, UK, HART Publishing.
18. Emerson- Robert W (2004), Business Law, 4th edition, US, BARRON`S.
19. McMeel- Gerard (2004), On the redundancy of the concept of bailment (2004), New Perspectives on Property Law,Obligations and Restitution, Hudson-Alastair, London, Cavendish Publishing Limited, p.247-277
20. Keenan-Denis (2001), Smith & Keenan`s English Law, UK, Longman.
21. Mann &Roberts (1998), Essentials of Business Law and the Legal Environment, US, West.
22. Perillo-Joseph M. (2004), Calamari and Perillo on Contracts, Eagan-US, Westlaw.
23. West's Encyclopedia of American Law (2005), US, Thomson Gale.
 
مقالات
24. Alden-Eric (2016), RETHINKING PROMISSORY ESTOPPEL, NEVADA LAW JOURNAL, Volume16 , 2016, p.659-706.
25. Chambers-Robert (2016), The End of Knowing Receipt, Canadian Journal of Comparative and Contemporary Law, Volume2, p.1-32.
26. Dempster-Hamish (2004), Clearing the Confusion SurroundingBailment: Bailment as an Exercise of Legal Power by the Bailor, COMMON LAW WORLD REVIEW, 2004, p.295-331.
27. Hirschprung-Martin (2016), OWNERSHIP IS NINE-TENTHS OF POSSESSION: HOW DISPARATE CONCEPTS OF OWNERSHIP INFLUENCE POSSESSION DOCTRINES, Vermont Law Review, 2016 Volume 41 ,p.143-175.
28. Laurie-Graeme & Postan-Emily (2013), Rhetoric Or Reality: What Is The Legal Status Of The Consent Form In Health Related Research? , Medical Law Review, 2013, Volume 21, Issue 2, p.371-414.
29. Quigley-Muireann (2009), Property: The Future of Human Tissue?, Medical Law Review, 2009, Volume 17, Issue 3, p.457-466.
30. Rush-Sean (2015), Production and offtake rights in joint operating agreements: lessons from Pohokura, Journal of World Energy Law and Business, 2015, Vol. 8, No. 5. p.439-472.
31. Skene-Loane (2012), Properietary Interests in Human Bodily Material: Yearworth, Recent Australian cases on stored Semen and Their Implications, Medical Law Review, 2012, Volume 20, Issue 2, p.227-245.