2024-03-29T02:37:02Z
https://jcl.ut.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=4704
مطالعات حقوق تطبیقی
Comp Law Rev
1735-496X
1735-496X
1392
4
2
تحلیل «تحلیل اقتصادی حقوق»
مسلم
آقایی طوق
تحلیل اقتصادی حقوق، عبارت مبهمی است که از فراوانی کاربرد روشن بهنظر میآید، حال آنکه برداشتهای نادرست در این باب بسیار است. در اغلب موارد اینگونه به نظر میرسد که دو حوزۀ روشی و موضوعی اقتصاد با هم خلط شدهاند. تحلیل اقتصادی حقوق به معنای بهکارگیری روشها و ابزارهای تحلیلی که اقتصاددانان برای تحلیل بازار بهکار میبرند، برای تحلیل موضوعات حقوقی است نه بررسی آثار حقوق بر اقتصاد و یا آثار اقتصادی موضوعات حقوقی. برای تبیین این مسئله، خود عبارت «تحلیل اقتصادی» باید موشکافی شود. تحلیل اقتصادی حقوق به معنای ترجمۀ حقوق به زبان اقتصادی و سپس مطالعۀ آن، مشابه مطالعۀ بازار است.
امپریالیسم اقتصاد
بازار
تحلیل
تحلیل اقتصادی
روش
2014
01
21
1
17
https://jcl.ut.ac.ir/article_36310_a1588af1d6ee20b3f735a6f13858e546.pdf
مطالعات حقوق تطبیقی
Comp Law Rev
1735-496X
1735-496X
1392
4
2
اختیارات و اقتدارات دستگاه مالیاتی؛ زمان و شیوۀ وصول مالیات (مطالعۀ موردی دو کشور ایران و انگلستان)
ولی
رستمی
احمد
کتابی رودی
بهطور کلی مالیات از مظاهر حاکمیت دولت بهشمار میرود و به عنوان مهمترین منبع درآمدهای عمومی نقشی برجسته در تأمین هزینههای عمومی ایفا میکند؛ بهنحویکه میتوان گفت فعالیتهای دولت و استمرار و تداوم آن به وصول مالیات بستگی دارد. به این دلیل مالیات در نزد دولتها از اهمیت و جایگاه بسزایی برخوردار است. در این راستا در حقوق مالیاتی بیشتر کشورها از جمله ایران و انگلستان برای تأمین و تضمین مالیات، اختیارات و اقتدارات گسترده و منحصربهفردی به دستگاه مالیاتی داده میشود تا با توسل به آنها بتواند مالیات را در سریعترین زمان و به مناسبترین شیوه وصول نماید. این حقوق و اختیارات دستگاه مالیاتی که از حاکمیت دولت نشئت میگیرد، در حقوق عمومی اصطلاحاً «امتیازات قدرت عمومی» نامیده میشود و در حقوق مالی و مالیاتی به آن «اعمال قدرت مالیاتی» نیز میگویند. در این پژوهش اقتدارات و اختیارات دستگاه مالیاتی در دو کشور ایران و انگلستان از منظـر زمان و شیوۀ وصـول مالیات بررسی و تحلیل میشوند.
اختیارات و اقتدارات
حقوق مالیاتی
دستگاه مالیاتی
مالیات
وصول مالیات
2014
01
21
19
35
https://jcl.ut.ac.ir/article_36311_2b0ec7c5ba3b0c8ef637b7b550a6f3b1.pdf
مطالعات حقوق تطبیقی
Comp Law Rev
1735-496X
1735-496X
1392
4
2
آموزههای حقوقدانان بینالمللی برجسته
امیر حسین
رنجبریان
حسن
کمالی نژاد
اگرچه منزلت سنتی آموزههای (دکترین) مؤلفان رسالههای حقوقی بینالمللی آنچنانکه در سدههای نخستین پس از زایش حقوق بینالملل از آن برخوردار بودند، در اثر تغییر نگرشها، از منبع اصلی به منبع فرعی احراز قواعد، تنزل یافت و بهظاهر رویۀ قضایی محاکم بینالمللی در نیمۀ اول قرن بیستم اعتنای چندانی به آنها نمیکرد، ولی با پیدایش محاکم بینالمللی جدید در دهههای اخیر، رویکرد رویۀ قضاییِ بیشتر محاکم تغییر چشمگیری یافت؛ چنانکه بسیاری از آنها از استناد آشکار به دیدگاههای نویسندگان برجستۀ حقوق بینالملل برای تشخیص قاعده از غیرقاعده ابایی ندارند. در ضمن بیمیلی دستهای از محاکم مانند دیوان بینالمللی دادگستری نسبت به توسل به آثار حقوقدانان در ظاهر امر است و آرای آنها ریشهای نامرئی در اندیشههای حقوقدانان دارد. دیگر کارکرد ویژۀ آموزههای علمای برجسته، دمیدن روح نوآوری و عنصر ترقی به پیکرۀ حقوق بینالملل و در مواردی ایجاد قاعدههاست.
آموزههای جمعی
آموزههای حقوقدانان بینالمللی برجسته
ابزار احراز قاعدۀ حقوقی
تألیفات حقوقی بینالمللی
محاکم بینالمللی
منبع اصلی قاعدۀ حقوقی
منبع فرعی قاعدۀ حقوقی
2014
01
21
37
56
https://jcl.ut.ac.ir/article_36312_f6bc50b1d3531b7ffc0272cae31cde66.pdf
مطالعات حقوق تطبیقی
Comp Law Rev
1735-496X
1735-496X
1392
4
2
معیار سن کیفری دختران در فقه و حقوق موضوعه
عادل
ساریخانی
سعید
عطازاده
به دلیل لزوم حمایت از صغیر تا رسیدن به بلوغ و نگاه امتنانی شارع مقدس به اعمال ناصواب وی، توجه اصلی در فقه جزا وضعیت حقوقی وی به عنوان مدعیعلیه یا متهم است. فقه پویای اسلام با پذیرش اصل عدم مسئولیت کیفری صغار، درعینحال که از تأدیب ایشان غافل نمانده، با موضوعیت قائل شدن برای امارۀ سنی بلوغ، حسب نظر مشهور که مورد متابعت قانونگذار جمهوری اسلامی ایران نیز قرار گرفته، سبب شده است که این اصل مترقی حقوق کیفری اسلامی، در عمل نمود مناسبی نداشته باشد. لذا فقهای معاصر سعی در مطالعۀ مجدد مبانی نظر مشهور و تعدیل آن در قالب افزایش سن بلوغ دختران و سن مسئولیت کیفری ایشان و یا حذف موضوعیت از معیار سن برای اثبات بلوغ داشتهاند. بهاینترتیب امید است همانگونه که سن نکاح، سن بلوغ سیاسی و سن رشد بدون توجه به نظر مشهور در قوانین مقرر شده است، سن مسئولیت کیفری هم با اصلاح قانون بهگونهای علمی و با توجه به رویکردهای نوین فقهی و دستاوردهای جدید علوم جنایی، تجدیدنظر شود.
احتلام
انبات
معیارهای بلوغ دختر وپسر
2014
01
21
57
79
https://jcl.ut.ac.ir/article_36313_f7cb0b0928101f789d2614b35ce7eab1.pdf
مطالعات حقوق تطبیقی
Comp Law Rev
1735-496X
1735-496X
1392
4
2
مالکیت مستقیم و غیرمستقیم اوراق بهادار
محمود
باقری
نفیسه
شوشینسب
تحولات دنیای مدرن در بازارهای سرمایه نیز ظهور یافته و الکترونیکی شدن اوراق بهادار را به دنبال داشته است. در پی این تحول، مالکیت این اوراق از مستقیم به غیرمستقیم تغییر شکل یافت. نامرسوم بودن استفاده از مالکیت غیرمستقیم در کشورهایی با سیستم حقوقی رومی- ژرمنی از یکسو و مشکلات کاربردی مالکیت مستقیم از سوی دیگر، مطالعه و تبیین ماهیت انواع مالکیت اوراق بهادار را میطلبد. در اینجا مالکیت مستقیم را رابطۀ بیواسطه بین شرکتها و سرمایهگذاران تعریف کردهایم. مالکیت غیرمستقیم نیز رابطۀ بیواسطه میان شرکتها و واسطهها از یکسو و رابطۀ باواسطۀ شرکتها با سرمایهگذاران از سوی دیگر است. سیستم فعلی حاکم بر مالکیت اوراق بهادار در ایران، سیستم مالکیت مستقیم است. باتوجه به سیطرۀ معاملات اوراق بهادار اسلامی (صکوک) در سالهای اخیر، تحلیل مالکیت این اوراق ضروری است. بهنظر میرسد مالکیت غیرمستقیم اوراق بهادار بهتر از دیگر انواع مالکیت پاسخگوی نیازهای بازار سرمایه است.
اوراق بهادار
سپردهگذاری مرکزی
صکوک
مالکیت غیرمستقیم
مالکیت مستقیم
ماهیت
واسطه
2014
01
21
81
96
https://jcl.ut.ac.ir/article_36314_e18b897a16b7c389a6eaa624a7a3368e.pdf
مطالعات حقوق تطبیقی
Comp Law Rev
1735-496X
1735-496X
1392
4
2
بررسی تطبیقی جرمانگاری حاملگی اجباری در دادگاه یوگسلاوی، رواندا و دیوان کیفری بینالمللی؛ حمایت از جنسیت یا دیگر ارزشهای موضوع حقوق بینالملل
محمود
صابر
سپیده
میرمجیدی هِشَجین
باوجود پیشینۀ جرمانگاری حاملگی اجباری با عنوان کلی خشونتهای جنسی، بیتردید آگاهی ضمنی از حاملگی اجباری در قلمرو عمومی، و جدا از دیگر اَعمال خشونت جنسی، نخستین بار پس از بیرحمیهای صورتگرفته در بوسنی در فاصلۀ سالهای 1992- 1995م و در رواندا در سال 1994م شکل گرفت. بااینحال، جرمانگاری صریح حاملگی اجباری با عنوان جنایت ضدبشریت و جنایت جنگی، نخستین تلاش حقوق کیفری بینالمللی است که با بهرسمیت شناختن طیف گستردهای از خشونتهای جنسیتمحور، عدالت را برای بزهدیدگان خشونتهای جنسی در جنگهای مسلحانۀ بینالمللی و غیربینالمللی بهارمغان آورد. بااینهمه، بهنظر میرسد در مقایسه با دادگاه یوگسلاوی و رواندا و تأثیرشان بر اعلامیههای سازمان ملل، سبک بیان و گفتمان حاکم بر جرمانگاری حاملگی اجباری در اساسنامۀ رم بهگونهای است که میتوان این فرضیه را طرح کرد که آنچه در تحقق ارکان جرم یادشده تعیینکننده است، جنسیت نیست، بلکه حمایت از دیگر ارزشهای موضوع حقوق بینالملل، مانند ارزشهای قومی (با استنباط از سطح نخست قصد خاص حاملگی اجباری، یعنی قصد اثرگذاری بر ترکیب قومی بزدهدیده) و یا ارزشهای ملی، نژادی و مذهبی (بهمنزلۀ مصداقهایی از سطح دوم قصد خاص حاملگی اجباری، یعنی نقض فاحش حقوق بینالملل) است که این مسئله دیوان را در مسیر حمایت مؤثر از زنان در مقابل خشونتهای جنسی با چالش مواجه میسازد. بر همین اساس، این مقاله با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، به بررسی جرمانگاری حاملگی اجباری در حقوق بینالملل کیفری و بهویژه در اساسنامۀ دیوان خواهد پرداخت.
جنایت جنگی
جنایت ضدبشریت
جنسیت
حاملگی اجباری
دیوان بینالمللی کیفری
قومیت
مذهب
ملیت
نژاد
نسلکشی
2014
01
21
97
121
https://jcl.ut.ac.ir/article_36315_1bbae37078347fae54841ddb598da8a4.pdf
مطالعات حقوق تطبیقی
Comp Law Rev
1735-496X
1735-496X
1392
4
2
راهنامه در کنوانسیون CMR
سعید
محسنی
حسین
صفوی شاملو
کنوانسیون CMR ناظر به حمل و نقل بینالمللی کالا از طریق جاده است. از موضوعات مهم و پرکاربرد حمل و نقل، مسئلۀ «راهنامه» است که بررسی احکام و مسائل مربوط به آن شایسته مینماید. این جستار درصدد بررسی ماهیت، ویژگیها، شرایط و آثار راهنامه است. با توجه به نتیجۀ این پژوهش، راهنامه که سندی است تجاری، دلیل بر مالکیت کالا نبوده، قابل توثیق و انتقال نیست و همچنین نقشی در تشکیل قرارداد حمل ندارد. البته از سویی راهنامه در مقام اثبات ارزش اماره داشته و از سوی دیگر در مواردی بر حق در اختیار گرفتن کالا و انتقال آن به مرسلٌالیه مؤثر است. همچنین باید توجه داشت که تنظیم راهنامه دارای دو دسته شرایط الزامی و اختیاری است که بسته به مورد از ضمانت اجراهای ویژه برخوردار است.
آثار
راهنامه
شرایط
کنوانسیون CMR
ویژگیها
2014
01
21
123
136
https://jcl.ut.ac.ir/article_36316_2d75a26335d441be9878b1656e325456.pdf
مطالعات حقوق تطبیقی
Comp Law Rev
1735-496X
1735-496X
1392
4
2
ویژگیهای سیاستهای کیفری عوامگرا؛ مطالعۀ تطبیقی
محمد باقر
مقدسی
محمد
فرجیها
پژوهشهای انجامشده در حوزۀ عوامگرایی کیفری در نظامهای کیفری مختلف، دادههای ارزشمندی را برای شناسایی سیاستهای واجد این ویژگی درپی داشته است. یافتههای این مطالعات تطبیقی بیانگر آن است که سیاستهای کیفری عوامگرا معمولاً سختگیرانه، عامهپسند، نمایشی و احساسی بوده و فاقد مبنای نظری و علمی است. در بسیاری از موارد واکنشهای کیفری عوامگرا در فضای احساسی و هیجانی، بهویژه پس از حوادث مهم جنایی، مطرح میشوند و در تلاشاند تا با توسل به تدابیر کیفری شدید، پدیدههای مجرمانه را در کوتاهترین زمان ممکن کنترل کنند. این رویکرد نیازی به شناخت علمی پدیدههای مجرمانه در خود احساس نمیکند و با استناد به تفسیرهای غیرعلمی از خواست و انتظار عمومی، در صدد سرپوش گذاشتن بر ضعف مبنای نظری سیاستهای کیفری است. همچنین این نگرش در پاسخ به عوامل ناکامی سیاستهای کیفری سختگیرانه در کنترل جرم، روش فرافکنی را در پیش گرفته، ریشۀ تداوم ناامنی را مقاومت در برابر اجرای این سیاستها و نیز وجود گروههایِ غیرخودی و ناهمگن با اکثریت جامعه تلقی میکند. نگارندگان این مقاله در تلاشاند تا با جمعآوری و تحلیل جلوههایی از سیاستهای کیفری عوامگرا در نظامهای تطبیقی، با استفاده از روش نمونهپژوهی در قوانین کیفری و تحلیل گفتمان مقامهای رسمی سیاست جنایی در بسترهای سیاسی، اجتماعی و حقوقی مختلف، شاخصهایی را برای شناسایی سیاستهای کیفری عوامگرا معرفی کنند. به نظر میرسد آشنایی با تجربۀ نظامهای کیفری توسعهیافته در زمینۀ فرآیند نفوذ اندیشههای عوامگرایانه به سیاستهای کیفری، فرصت مناسبی را برای دستیابی به درک و شناخت عمیق نسبت به بسترهای ظهور این رویکرد و ضرورت اتخاذ تدابیر لازم برای جلوگیری از سیطرۀ رویکردهای عوامگرایانه بر یافتههای علمی فراهم خواهد ساخت.
جرمشناسی خودی و دیگری
حرکتهای تودهای
عوامگرایی کیفری
فضای احساسی
مطالبۀ عمومی
2014
01
21
137
155
https://jcl.ut.ac.ir/article_36317_b8dfdeff21beb7311f0239031eee8278.pdf