ORIGINAL_ARTICLE
مطالعۀ تطبیقی مسئولیت مدنی پزشک در برابر اشخاص غیربیمار در حقوق ایران و امریکا
مشروعیت اقدامات درمانی، مشروط به رضایت آگاهانۀ بیمار است و در راستای تأمین أخذ رضایت آگاهانه از بیمار، حقوق پزشکی «تعهد اطلاعرسانی» را در زمرۀ تکالیف پزشک بهرسمیت شناخته است. این تکلیف صرفاً منحصر به ارائۀ اطلاعات به شخص بیمار نیست، بلکه علیرغم اصل رازداری در حقوق پزشکی، در بسیاری از سیستمهای حقوقی این امر پذیرفته شده است که پزشک در راستای حفاظت از اشخاص غیربیمار که از ناحیۀ بیمار در معرض خطر هستند، باید هشدارهای لازم را به خود بیمار یا به اشخاص در معرض خطر ارائه دهد؛ درغیر این صورت، پزشک بابت خساراتی که به اشخاص غیربیمار وارد میشود، مسئول خواهد بود. با توجه به اینکه مسئولیت پزشک در برابر افراد غیربیمار، نخستین بار در حقوق امریکا مطرح شده و از طرفی قوانین و رویۀ قضایی ما در این زمینه دچار خلأ حقوقی است، در مقالۀ حاضر بر اساس روش توصیفی- تحلیلی به بررسی تطبیقی شرایط ایجاد اینگونه مسئولیت در حقوق امریکا و ایران پرداخته میشود تا ابعاد مختلف آن روشن گردد و پیشنهادهایی متناسب با نظام حقوقی ایران ارائه شود. مقالۀ حاضر نشان میدهد که حقوق امریکا و ایران در زمینۀ مسئولیت پزشک در برابر اشخاص غیربیمار دارای مبانی مشترک است و میتوان برای تنظیم قواعد و شرایط مسئولیت یادشده از نظام حقوقی امریکا که پیشرو در این زمینه است، بهره برد.
https://jcl.ut.ac.ir/article_79118_43730d63e70eff319300aae32ea14833.pdf
2021-03-21
1
21
10.22059/jcl.2020.312303.634095
تعهد به اطلاعرسانی
حقوق امریکا
حقوق ایران
اشخاص غیربیمار
مسئولیت مدنی
عاطفه
آجری آیسک
ajori@birjand.ac.ir
1
استادیار گروه حقوق، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران
LEAD_AUTHOR
صدیقه
محمدحسنی
mohamadhasani600@yahoo.com
2
دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشگاه علوم اسلامی رضوی، مشهد، ایران
AUTHOR
الف) فارسی و عربی
1
- کتابها
2
اردبیلی، احمد (1412)، مجمع الفائده و البرهان، ج 10، چ 1، قم: مؤسسۀ نشر اسلامی.
3
بادینی، حسن (1384)، فلسفۀ مسئولیت مدنی، چ 1، تهران: شرکت سهامی انتشار.
4
شبیرى زنجانى، سید موسى (1428ق)، المسائل الشرعیة، قم: مؤسسة نشر الفقاهة.
5
شهید ثانى، زینالدین بن على (1413ق)، مسالک الأفهام، ج 3، قم: مؤسسة المعارف الإسلامیه.
6
شیخ بهایی، محمدبن حسین (1390ق)، الحبل المتین فی أحکام الدین، قم: کتابفروشى بصیرتى.
7
صفایی، حسین (1389)، مسئولیت مدنی (الزامات خارج از قرارداد)، چ 1، تهران: سمت.
8
صفایی، حسین و رحیمی، حبیباله (1397)، مسئولیت مدنی تطبیقی، چ 1، تهران: شهر دانش.
9
عاملی کرکی (محقق ثانی)، علیبن حسین (1414)، جامع المقاصد، ج 3 و 6، چ 2، قم: مؤسسۀ آل البیت.
10
علامه حلی، حسنبن یوسف (1413ق)، قواعد الاحکام، ج 2، چ 1، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
11
علامه حلی، حسنبن یوسف (1414ق)، تذکرة الفقهاء، ج 9، قم: مؤسسۀ آل البیت.
12
عمید زنجانی، عباسعلی (1382)، موجبات ضمان، درآمدی بر مسئولیت مدنی و اسباب و آثار آن در فقه اسلامی، چ 1، تهران: نشر میزان.
13
فخرالمحققین، محمدبن حسن، (1378ق)، إیضاح الفوائد، ج 1، قم: مؤسسۀ اسماعیلیان.
14
قطان حلی، محمدبن شجاع (1424ق)، معالمالدین فی فقه آل یاسین، ج 1، قم: مؤسسۀ امام صادق.
15
کاتوزیان، ناصر (1387)، الزامهای خارج از قرارداد، ج 1، چ 8، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
16
مراغی، سید میرعبدالفتاح (1417)، العناوین الفقهیه، ج 2، چ 1، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
17
مصطفوی، سید مصطفی و امینزاده، سید محمد (1390)، تعدد عوامل موجب خسارت در حقوق ایران و فقه امامیه، چ 1، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق.
18
- مقالات
19
حاجی نوری، غلامرضا (1394)، «نگرشی تطبیقی بر مفهوم معیار تقصیر پزشک»؛ فصلنامۀ پژوهش حقوق خصوصی، ش 11.
20
خادم رضوی، قاسم؛ نوعی، الیاس؛ مهرپویان، آزاده (1394)، «رابطۀ سببیت در مسئولیت ناشی از بیاحتیاطی؛ نگاهی تطبیقی به حقوق مسئولیت مدنی ایران و انگلستان»؛ پژوهش حقوق خصوصی، ش 10.
21
خشنودی، رضا (1392)، «تحول در مفهوم تقصیر پزشکی و مصادیق آن در نظام حقوقی فرانسه»؛ حقوق پزشکی، ش 26.
22
صفایی، حسین (1391)، «مبنای مسئولیت مدنی پزشک با نگاهی به لایحۀ جدید قانون مجازات اسلامی»؛ فصلنامۀ دیدگاههای حقوق قضایی، دورۀ 17، ش 58.
23
فهیمی، عزیزالله (1384)، «قابلیت پیشبینی ضرر در مسئولیت مدنی»، دیدگاههای حقوقی، ش 34-35.
24
قبولی، محمدمهدی؛ شیرخانی، پویا؛ موحدی فرد، محمد (1394)، «مسئولیت مدنی ناشی از همکاری ثالث در نقض تعهدات قراردادی؛ مطالعۀ تطبیقی در حقوق فرانسه، بلژیک و ایران با رویکردی فقهی»، پژوهشنامۀ حقوق اسلامی، ش 44.
25
لطفی، احسان (1388)، «از رضایت آگاهانه تا انتخاب آگاهانه: گفتاری در تعهد به اطلاعرسانی در روابط پزشک و بیمار»، حقوق پزشکی، ش 11.
26
ب) انگلیسی
27
Chamallas, Martha; Wriggins, Jennifer B. (2010), The Measure of Injury: Race, Gender, and Tort Law, New York: New York University Press.
28
Fleming, John G. (2011), Fleming's the law, 10 ed., Australia: Thomson Reuters.
29
Frenkel, Marcel (2000), The legal basis of medical practice: MPM's guide, Greenbranch Pub.
30
Harpwood, Vivienne (2003), Modern Tort Law, ed, London, GP.
31
Honore, A.M. (1983), Causation and Remoteness of Damage International Encyclopedia Comparative Law, V.XI: Torts, Chapter 7, Germany: J.C.B Mohr. P.
32
Johnson, Eric E. (2015), Torts: Cases and Context, V.1, eLangdell Press.
33
Stephenson, Graham (2000), Sourcebook on Torts, 2nd, London: Cavendish.
34
- Articles
35
Adi A, Mathbout M. (2018), “The Duty to Protect: Four Decades After Tarasoff”; American Journal of Psychiatry Residents, 13.
36
Almason, Allison L. (1997), “Implications of the Duty to Warn Are Hard Pills Personal Liability Implications of the Duty to Warn Are Hard Pills to Swallow: From Tarasoff to Hutchinson v. Patel and Beyond”; Journal of Contemporary Health Law & Policy 13 (2).
37
Anfang S.A.; Appelbaum, P.S. (1996), "Twenty years after Tarasoff: Reviewing the Duty to Protect"; Harvard Review of Psychiatry, 2(2).
38
Bal, Sonny B. (2009), “An Introduction to Medical Malpractice in the United States”; Clin Orthop Relat Res, 467(2).
39
Burke, Jacquelyn (2015), “Discretion to Warn: Balancing Privacy Rights with the Need to Warn Unaware Partners of Likely HIV/AIDS Exposure”; Boston College Journal of Law & Social Justice; 35(1).
40
Chaimowitz, Gary A.; Glancy, Graham D.; Blackburn, Janice (2000). “Duty to Warn and Protect-Impact on Practice”, Can J Psychiatry; 45.
41
Eldredge, Laurence H. (1937), “Culpable Intervention as Superseding Cause”; University of Pennsylvania Law Review, 86(2).
42
Gershonowitz, Aaron, The Strict Liability Duty to Warn, Washington and Lee Law Review Vol.44 | Issue.1 Article.6 1-1-1987
43
Giacalone, Robert P. (1989), “Kirk v. Michael Reese Hosp. & Medical Center: The Treatment of a Third Party Plaintiff in a Medical Context”; DePaul Law Review, 38(3).
44
Green, Leon (1961), “Foreseeability in Negligence Law”; Columbia Law Review, 61(8).
45
Hall, Margaret Isabell (2003), “Duty to Protect, Duty to Control and the Duty to Warn”; Canadian Bar Review, 82(3).
46
Harper, Fowler Vincent (1932), “Foreseeability Factor in the Law of Torts”; North Dame Law Review, 7(4).
47
Hermann, Donald H.J.; Gagliano, Rosalind D. (1989), “AIDS, Therapeutic Confidentiality, and Warning Third Parties”; Maryland Law Review, 48(1)
48
Johnson, Rebecca; Persad, Govind; Sisti, Dominic (2014), “The Tarasoff rule: the implications of interstate variation and gaps in professional training”; J Am Acad Psychiatry Law, 42(4).
49
Kelley, Patrick J. (2001), “Restating Duty, Breach, and Proximate Cause in Negligence Law: Descriptive Theory and the Rule of Law”; Vanderbilt Law Review. 54(3).
50
O'Donohue, William T.; Ferguson, Kyle E. (2003), Handbook of professional ethics for psychologists: issues, questions, and controversies. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
51
Owen, David G. (2007), “The Five Elements of Negligence”; Hofstra Law Review, 35(1).
52
Ramanathan, Tara (2019), “Law as a Tool to Promote Healthcare Safety”; Clinical Governance: An International Journal, 19(2):172–80.
53
Scott, Helen (2019), “The History of Foreseeability”; Current Legal Problems, 27(1).
54
Seligman, Brad Stuart (1978), “Untangling Tarasoff: Tarasoff v. Regents of the University of California”; Hastings Law Journal, 29 (1).
55
Watson, Clarence (2005), “The Duty to Warn/Protect Doctrine and Its Application in Pennsylvania”; Jefferson Journal of Psychiatry, 19(1).
56
Wright, Richard W. (195), “Causation in Tort Law”; California Law Review, 73(6).
57
Brady v. Hopper. 570 f. Supp.1333, 1338 (D. Colo. 1983).
58
Davis v. S. Nassau Communities Hospital et al. 119 A.D.3d 512 (2014).
59
DiMarco v. Lynch Homes Chester County, Inc., 384 Pa. Super. 463, 474 n. 3, 559 A.2d 530, 535 n. 3 (1989).
60
DiMarco v. Lynch Homes-Chester Cnty., Inc., 583 A.2d 422 (Pa. 1990).
61
Eckhardt v. Kirts. 179 III. App. 3d 863(1989).
62
Freese v. Lemmon 210 N.W. 2d 576 Iowa (1973).
63
Gammill v. United States 727 F.2d 950 (10th Cir. 1984).
64
Gooden v. Tips 651 S.W. 2d 364 Tex. Ct App. (1983).
65
Kaiser v. Suburban Transp. 65 Wash. 2d 398-461 P. 2d 14 Wash. (1965).
66
Kirk v. Michael Reese Hosp. & Med. Ctr., 483 N.E.2d 906 (Ill. App. Ct. 1985).
67
Myers v. Quesenberry 144 Cal. App 3d 888, 193 Cal. RPtr. 733-738 (1983).
68
Reisner v. Regents of University of California 1995 31 Cal.App.4th 1195.
69
Tarasoff v. Regents of Univ. of Cal., 551 P.2d 334, 342 (Cal. 1976).
70
Thompson v. County of Alameda (1980) 27 Cal.3d 741-758.
71
ORIGINAL_ARTICLE
مطالعۀ تطبیقی شرط تعیین قراردادی خسارت نقض تعهد قراردادی در حقوق ایران و افغانستان
شرط تعیین قراردادی خسارتِ تخلف از اجرای تعهد در نظامهای حقوقی ایران و افغانستان یکی از ضمانتهای اجرای قراردادی نقض قرارداد است که طرفین هنگام انعقاد قرارداد خساراتِ ناشی از نقض را با درنظر داشتن معیارهای متفاوت سنجش نموده، بر مبنای آن توافق میکنند که هرگاه یکی از متعاقدین از اجرای آنچه بهعهدۀ وی گذاشته شده تخلف ورزد، باید میزان خسارتی را که در قرارداد معین شده است بهطرف مقابل پرداخت کند. شرط تعیین قراردادی خسارت نسبت به قرارداد اصلی جنبۀ فرعی و تبعی داشته، لزوم و جواز عقد اصلی به آن سرایت میکند. البته، شرط تعیین قراردادی خسارت بهطور مطلق لازمالوفا است؛ اعم از اینکه عقدی که در آن شرط درج شده است قرارداد لازم باشد یا جایز، و تا زمانی که عقد جایز فسخ نشده، شرط مندرج در آن همچنان لازمالوفا است. در حقوق افغانستان اشتراط شرط تعیین قراردادی خسارت موجب میشود که مشروطعلیه در صورت نقض قرارداد مفاد شرط را اجرا کند و در فرض تخلف از اجرای مفاد شرط، مشروطله میتواند خواستار اجبار مشروطعلیه یا فسخ قرارداد از مقامات قضایی گردد. اما در حقوق ایران مشروطله صرفاً در صورتی میتواند قرارداد را فسخ کند که امکان اجرای مفاد شرط وجود نداشته باشد. از سوی دیگر، فسخ به دلیل عدم اجرای مفاد شرط در حقوق ایران عمل غیرقضایی است و مشروطله بیآنکه به دادگاه مراجعه کند، خود میتواند قرارداد را فسخ نماید.
https://jcl.ut.ac.ir/article_82747_5b72d419d3d098cb9e22e5754542346c.pdf
2021-03-21
23
40
10.22059/jcl.2021.323516.634192
التزام به مفاد شرط
تعهد تبعی
شرط ضمن عقد
فسخ قرارداد
نقض قرارداد
گودرز
افتخار جهرمی
g_eftekhar@sbu.ac.ir
1
استاد دانشکدۀ حقوق دانشگاه شهید بهشتی تهران
AUTHOR
محمد اسحق
رحیمی
ishaq.rahimi64@gmail.com
2
استادیار دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه بلخ، مزار شریف
LEAD_AUTHOR
الف) فارسی
1
امامی، سید حسن (1383)، حقوق مدنی، ج 1، تهران: کتاب فروشی اسلامی.
2
بشله، ماری نوئل؛ شهرجردی، پیام؛ ژوبل، محمد عثمان؛ فائز، عبدالبصیر؛ متین، برات علی؛ نجیب، ظلالرحمن (1392)، دورۀ حقوق وجایب، کابل: انتشارات سعید.
3
پژوهشکدۀ استخراج و مطالعات رویۀ قضایی (1393)، مجموعه آرای قضایی دادگاههای تجدیدنظر استان تهران (حقوقی) سال 1391، تهران: مرکز مطبوعات و انتشارات قوۀ قضائیه.
4
جاکوبسون، سام؛ جانس، کریس؛ آرامش، آرش؛ اوکیون، یان؛ باسو، جوی؛ دی مارکو، پیتر؛ هامیلتون، ایریک؛ ریدیک، ترانه (2014م)، مبادی حقوق وجایب افغانستان، پروژۀ تعلیمات حقوقی افغانستان دانشکدۀ حقوق دانشگاه استنفورد.
5
جعفری لنگرودی، محمدجعفر (بیتا)، دایرهالمعارف حقوق مدنی و تجارت، ج 1، تهران: گنج دانش.
6
خلیل، محمدابراهیم (1393)، «مبانی حقوق التزام در قانون»، مجلۀ قضا، ثور (اردیبهشت).
7
دانش، حفیظالله (1394)، حقوق وجایب، کابل: انتشارات مستقبل.
8
رحیمی، محمد اسحق (1392)، «اصل لزوم قراردادها»، مجلۀ عدالت، ش 123.
9
--------------- (1395)، «ایفای تعهد قراردادی»، مجلۀ عدالت، ش 161.
10
رسولی، عبدالحسین (1391)، قواعد عمومی قراردادها، کابل: انتشارات امیری.
11
شعبانی، قاسم (1385)، تعیین خسارت در قراردادها و تعهدات، تهران: انتشارات اطلاعات.
12
شهیدی، مهدی (1386)، شروط ضمن عقد، تهران: مجد.
13
شیروی، عبدالحسین (1377)، «فسخ قرارداد در صورت امتناع متعهد از انجام تعهد در حقوق ایران»، مجلۀ مجتمع آموزش عالی قم، ش 1.
14
-------------- (1383)، «خیار تعذر تسلیم در فقه امامیه»، مقالات و بررسیها، دفتر 76 (3) فقه.
15
صادقی نشاط، امیر (1388)، «حق فسخ قرارداد با وجود امکان الزام به اجرا در حقوق ایران»، فصلنامۀ حقوق، مجلۀ دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، ش 4.
16
صفایی، سید حسین (1389)، قواعد عمومی قراردادها، ج 2، تهران: نشر میزان.
17
صفایی، سید حسین و الفت، نعمتالله (1389)، «اجرای اجباری عین تعهد و تقدم آن بر حق فسخ قرارداد»، حقوق تطبیقی، ج 5، ش 2.
18
عبدالله، نظامالدین (1387)، حقوق مدنی قواعد عمومی عقود، کابل: انتشارات سعید.
19
عمید زنجانی، عباسعلی (1388)، آیات احکام، تهران: مجد.
20
الفت، نعمتالله (1386)، «تأملی در مبانی و مفاد الزام و التزام در قراردادها»، مجلۀ فقه و حقوق، ش 12.
21
فرهمند، حمیدالله (1387)، موجبات فسخ عقد مطابق حقوق ایران و افغانستان، پایاننامۀ کارشناسی ارشد، تهران، دانشکدۀ حقوق، دانشگاه بینالمللی اهل بیت.
22
قاسمی حامد، عباس (1393)، جزوۀ حقوق مدنی پیشرفته، مقطع دکتری، دانشکدۀ حقوق دانشگاه شهید بهشتی.
23
قویم، احمد فهیم (1390)، «اثر شرط در عقود از دیدگاه فقهای اسلامی و پیامد حقوقی آن»، مجلۀ قضا، ثور (اردیبهشت).
24
کاتوزیان، ناصر (1386)، نظریۀ عمومی تعهدات، تهران: نشر میزان.
25
---------- (1387)، قواعد عمومی قراردادها، ج 5، تهران: شرکت سهامی انتشار.
26
---------- (1387)، قواعد عمومی قراردادها، ج 3، تهران: شرکت سهامی انتشار.
27
محقق داماد، سید مصطفی (1388)، قواعد فقه مدنی، ج 2، تهران: سمت.
28
مناقبی، محمدتقی (1389)، «شرط ضمن عقد و حمایت برتر از حقوق زن در ازدواج»، مجلۀ عدالت، ش 92.
29
ب) عربی
30
قرآن کریم.
31
الجمال، مصطفی؛ ابو السعود، رمضان محمد؛ ابراهیم سعد، نبیل (2006م)، مصادر و احکام الالتزام، بیروت: منشورات الحلبی الحقوقیه.
32
حلی، علامه (بیتا)، تذکرة الفقها، ج 1، تهران: مکتبة الرضویه لاحیاء لآثار الجعفریه.
33
خمینی، سید روحالله (1363)، البیع، ج 5، قم: مؤسسۀ مطبوعاتی اسماعیلیان.
34
خویی، ابوالقاسم (1410ق)، منهاج الصالحین، ج 2، قم: مدینة العلم.
35
شهید ثانی، زینالدینبن علی العاملی (بیتا)، الروضة البهیه فی شرح اللمعة الدمشقیه، ج 3، بیروت: دارالعالم الاسلامی.
36
شهید ثانی، زینالدینبن علی العاملی (1414ق)، مسالک الافهام، ج 3، قم: مؤسسۀ معارف اسلامی.
37
مرعشی، شهابالدین (بیتا)، منهاج المومنین، ج 2، قم: کتابخانۀ عمومی حضرت آیتالله العظمی مرعشی نجفی.
38
نجفی، شیخ محمدحسن (1367)، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، ج 23، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
39
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی قاعدۀ حل تعارض حاکم بر قرارداد وثیقه بر روی طلب پولی در قانون نمونۀ معاملات با حق وثیقۀ آنسیترال؛ راهکارهایی برای بازنگری در حقوق ایران
در قانون نمونۀ معاملات با حق وثیقۀ 2016 آنسیترال، انعقاد قرارداد وثیقه برای ایجاد حق وثیقه بر روی طلب پولی مورد پذیرش قرار گرفته است. طلب پولی به معنای حق مطالبۀ تأدیۀ یک تعهد پولی بوده و به چهار قسم تقسیم شده است که شامل حساب دریافتنی، حق مطالبۀ تأدیۀ طلب مستند به سند تجاری، حق مطالبۀ تأدیۀ وجوه واریزی به حساب بانکی و حق مطالبۀ تأدیۀ اوراق بهادار غیرواسطهای است. برای تعیین قاعدۀ حل تعارض، قرارداد وثیقه به جنبۀ قراردادی و جنبۀ مالی تقسیم شده است. قاعدۀ حاکم بر هریک از این جنبهها با توجه به نوع طلب پولی متفاوت است. این تفکیک بر مبنای حمایت از اصل قطعیت و پیشبینیپذیری، حمایت از انتظارات متعارف اشخاص ذینفع در قرارداد وثیقه و حمایت از حقوق اشخاص ثالث صورت گرفته است. در حقوق ایران قانون حاکم بر قرارداد در مادۀ 968 قانون مدنی و مادۀ 27 قانون داوری تجاری بینالمللی مورد حکم قرار گرفته که در آنها بین جنبۀ قراردادی و جنبۀ مالی قرارداد تفکیکی بهعمل نیامده است. این پژوهش پیشنهاد میکند که در حقوق ایران از روش قانون نمونه برای تعیین قاعدۀ حل تعارض حاکم بر قرارداد وثیقۀ طلب پولی استفاده شود.
https://jcl.ut.ac.ir/article_82748_128cd9ec7ec8bd06eaed589c642c4c9b.pdf
2021-03-21
41
59
10.22059/jcl.2020.309516.634066
تعهد مورد توثیق
جنبۀ قراردادی
جنبۀ مالی
حق وثیقه
حسین
حمدی
std_hamdi@khu.ac.ir
1
دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشگاه خوارزمی تهران
AUTHOR
علیرضا
صالحی فر
salehyfar@gmail.com
2
استادیار دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه خوارزمی تهران
LEAD_AUTHOR
سید علی
خزائی
3
استادیار دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه خوارزمی تهران
AUTHOR
سحر
کریمی
s.karimi.r@gmail.com
4
استادیار دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه خوارزمی تهران
AUTHOR
الف) فارسی
1
الماسی، نجادعلی و حسینزاده، مهدی (1389)، «ضوابط تعیین قانون حاکم بر تعهدات ناشی از اسناد تجاری»، مجلۀ حقوق خصوصی، ش 16.
2
جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1384)، مسائل منطق حقوق و منطق موازنه، تهران: گنج دانش.
3
حبیبا، سعید و شعبانی کندسری، هادی (1395)، «بازپژوهشی نقش قبض در وضعیت رهن؛ مطالعۀ تطبیقی در حقوق اسلام، ایران و فرانسه»، مجلۀ آموزههای فقه مدنی، ش 14.
4
عباسی سرمدی، مهدی و اونق، شهرزاد (1393)، «تبیین قاعدۀ حل تعارض و تطبیق قانون حاکم بر رابطۀ منتقلٌالیه و مدیون در حقوق ایران و قانون متحدالشکل تجاری امریکا در پرتو اسناد بین المللی»، مجلۀ پژوهشهای حقوق تطبیقی، ش 4.
5
عبدیپور فرد، ابراهیم (1394)، مباحثی تحلیلی از حقوق تجارت، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
6
علیپور، حسن؛ عیسائی تفرشی، محمد؛ شهبازینیا، مرتضی؛ صادقی، محمود (1397)، «ضابطۀ نزدیکترین ارتباط در قانون حاکم بر معاملات با حق وثیقه (مطالعۀ تطبیقی در حقوق اتحادیۀ اروپایی، حقوق امریکا و حقوق ایران)»، مجلۀ پژوهشهای حقوق تطبیقی، ش 1.
7
کریمی، سحر (1399)، «بررسی نظریه تقطیع (دپساژ) در قراردادهای تجاری بینالمللی؛ با نگاه تطبیقی به حقوق امریکا و اتحادیۀ اروپا، مجلۀ مطالعات حقوق تطبیقی، ش 1.
8
وحدتی شبیری، سید حسن و فضلیمهر، مرضیه (1395)، «تحول مفهومی ضوابط تعیین قانون حاکم بر قراردادها در حقوق بینالملل خصوصی»، مجلۀ پژوهشهای حقوق تطبیقی، ش 3.
9
ب) خارجی
10
Burnham, Scott J. (2012), The Glannon Guide to Secured Transactions, Harvard: Wolters Kluwer.
11
Byttebier, Koen (2017), Towards a New International Monetary Order, New York: Springer.
12
Chemerinsky, Erwin (2015), Conflict of Laws Cases and Materials, New York: Wolters Kluwer.
13
Cohen, Neil B. (2018), “The Private International Law of Secured Transactions: Rules in Search of Harmonization, Law and Contemporary Problems”, vol 81.
14
European Parlament (2008), Rome I Regulation, Regulation (EC) No 593/2008) of the on the law applicable to contractual obligations, Official Journal of the European Union.
15
Ferrari, Franco& Leible, Stefan (2009), Rome I Regulation The Law Applicable to Contractual Obligations in Europe, Munich: European law publishers GmbH.
16
Furmston, Michael & Chuah, Jason (2013), Commercial Law, Edinburgh: Pearson Education Limited.
17
Hague Conference on Private International Law (2015), Principles on Choice of Law in International Commercial Contracts, Hague, Hcch.
18
Hoffheimer, Michael H. (2019), Conflict of laws, New York: Wolters Kluwer.
19
Kuipers, Jan-Jaap (2012), EU Law and Private International Law The Interrelationship in Contractual Obligations, Biston: Martinus Nijhoff Publishers.
20
Loadsman, Nicholas & Douglas, Michael (2018), “The Impact of the Hague Principles on Choice of Law inInternational Commercial Contracts”, Melbourne Journal of International Law, Vol. 19, No. 1.
21
Miller, Roger LeRoy (2017), Business Law Today The Essentials, New York: Cengage Learning.
22
Moloney, Niamh (2014), EU securities and financial markets regulation, Oxford: Oxford University Press.
23
Mooney Jr, Charles W. (2017), “Choice-of-law Rules for Secured Transactions An Interest-Based and Modern Principles-Based Framework for Assessment”, Faculty Scholarship at Penn Law. 1776.
24
Mishkin, Frederic S. (2019), The Economics of Money, Banking, and Financial Markets, New York: Pearson Education Limited.
25
Nishitani, Yuko (2017), “Cross-border assignment of receivables: conflict of laws in secured transactions”, Uniform Law Review, Vol. 22, Issue 4.
26
Richards, Paul (2017), Law of Contract, London: Pearson Education Limited.
27
Roosevelt, Kermit III. (2019), “Certainty versus Flexibility in the Conflict of Laws” Faculty Scholarship at Penn Law, 2029.
28
Schaeffer, Mary S. (2002), Essentials of Credit, Collections, and Accounts Receivable, New Jersey: John Wiley & Sons Inc.
29
Stone Sweet A & Grisel F. (2017), The evolution of international arbitration, judicialization, governance, legitimacy, Oxford: Oxford University Press.
30
Symeonides, Symeon C. (2016), Choice of law, New York: Oxford University Press.
31
Symeonides, Symeon (2014), “Issue-by-Issue Analysis and Dépeçage in Choice of Law: Cause and Effect”, University of Toledo Law Review, Vol. 45, No. 1. pp 751-765.
32
UNCITRAL (2017), UNCITRAL Model Law on Secured Transactions, United Nations, Vienna.
33
UNCITRAL (2017), UNCITRAL Model Law on Secured Transactions Guide to Enactment, Vienna: United Nations.
34
UNCITRAL (2010), UNCITRAL Legislative Guide on Secured Transactions, New York: United Nations.
35
ORIGINAL_ARTICLE
مطالعۀ تطبیقی حفاظت از بناهای تاریخی دارای مالک خصوصی در نظام حقوقی انگلیس و ایران؛ از مجوزدهی تا اعتراض
حفاظت از میراث فرهنگی از سوی دولت میتواند به محدودیتهای قابلتوجهی در آزادی مالکان خصوصی میراث فرهنگی منجر شود. ممنوعیت از برخی تصرفات در بنای تاریخی ثبتشده در فهرست آثار ملی و یا الزام به أخذ مجوز برای مداخله در بناهای یادشده با اعمال ضوابطی برای حفظ ابنیه، از مهمترین محدودیتهای وارد بر حقوق مالکان خصوصی این نوع از بناها است. بهعبارتی، مالکان چنین بناهایی نمیتوانند مانند صاحبان املاک غیرتاریخی به استناد حقوق مالکانۀ خود تصمیمگیری کنند. در این راستا تمایل مالکان خصوصی بناهای تاریخی به تغییر و دگرگونی در اموال تحت تصرف خود از یک سو و ضرورت حفظ میراث فرهنگی بهمثابۀ خیر جمعی و منفعت عمومی از سوی دیگر، نظام مجوزدهیِ تغییرات را به وجهی مهم از حفاظت از میراث فرهنگی در میان تمامی کشورهای جهان بدل نموده است. درحالی که مرجع صدور مجوزهای تغییر در بناهای تاریخی در انگلستان مقامات محلی هستند، در ایران نظام مجوزدهی در ساختار متمرکز اداری صورت میگیرد. در هر دو کشور، در صورت اعتراض مالکان بناها به تصمیمات مراجع یادشده، مسیرهایی برای رسیدگی به اعتراض پیشبینی شده است. این اعتراض در انگلیس از رهگذر آیین رسیدگی مجدد و در چارچوب نظارت اداری امکانپذیر است، حال آنکه در ایران دیوان عدالت اداری صلاحیت رسیدگی قضایی به چنین اعتراضی را دارد. پرسش اصلی مقاله این است که نظام مجوزدهی در حفاظت از بناهای تاریخی از چه جایگاهی برخوردار است و چگونه و با چه ضوابطی حقوق مالکان این نوع از بناها را تحت تأثیر قرار میدهد؟ نگارندگان این نوشتار درصددند با روشی توصیفی- تحلیلی و از رهگذر مطالعۀ تطبیقی میان انگلیس بهعنوان کشور الگو و ایران به این پرسشها پاسخ دهند.
https://jcl.ut.ac.ir/article_82749_b75720aa77b23d6a800782b3c084f2da.pdf
2021-03-21
61
82
10.22059/jcl.2021.323512.634193
اصول حفاظت
بناهای تاریخی
حقوق مالکانه
مجوزدهی
میراث فرهنگی
فروغ
حیدری شولی
foroogh2007@yahoo.com
1
دانشجوی دکتری حقوق عمومی، گروه حقوق عمومی و بینالملل، دانشکدۀ حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران
AUTHOR
محمد
جلالی
mdjalali@yahoo.fr
2
استادیار، گروه حقوق عمومی، دانشکدۀ حقوق، دانشگاه شهید بهشتی
LEAD_AUTHOR
الف) فارسی
1
کتابها
2
توحیدی، فائق (1381)، آشنایی با میراث فرهنگی، تهران: مدیریت آموزش.
3
صمدی، یونس (1382)، میراث فرهنگی در حقوق داخلی و بینالمللی، ج 1، تهران: سازمان میراث فرهنگی.
4
هداوند، مهدی (1396)، حقوق اداری تطبیقی، ج 1: تهران: انتشارات سمت.
5
مقالات
6
چراغچی، سوسن (1377)، «استانداردها، اصول و منشورهای بینالمللی حفاظت، قوانین و فنون حمایت و حفاظت از آثار باستانی»، نشریۀ اثر، ش 31 و 32.
7
عباسی، بیژن (1399)، «حقوق و تکالیف مالکان خصوصی آثار ثبتشده در فهرست آثار ملی»، پژوهشهای نوین اداری، ش 4.
8
محمودی، محمود؛ بیدرام، رسول؛ اصفهانی، هاجر (1393)، «ارزیابی اثربخشی مشوقهای محرک حفاظت از خانههای باارزش تاریخی»، فصلنامۀ اقتصاد و مدیریت شهری، ش 6.
9
قوانین و مقررات
10
قانون اساسنامۀ سازمان میراث فرهنگی کشور، مصوب 1/2/۱۳۶۷ مجلس شورای اسلامی.
11
قانون ثبت آثار ملی مصوب 1352.
12
قانون حمایت از مرمت و احیای بافتهای فرهنگی و تاریخی مصوب 2/4/1398.
13
قانون راجع به حفظ آثار ملی مصوب 1309.
14
نظامنامۀ اجرایی قانون راجع به حفظ آثار ملی مصوب 1311.
15
آییننامۀ راهکارهای اجرایی حوزههای بخشی قانون برنامۀ سوم توسعه مصوب 21/10/1379.
16
دستورالعمل نحوۀ مشارکت و تعامل نهادهای مردمی با قوۀ قضائیه مصوب رئیس قوۀ قضائیه، اسفند 1398.
17
قانون تعزیرات اسلامی مصوب 1375.
18
سند واحد حفاظت از بافتهای تاریخیـ فرهنگی و رویکردهای کلی حفاظت و احیای محدودههای تاریخی، مصوب شورای عالی شهرسازی و معماری ایران در تاریخ 10/3/1396.
19
آرای قضایی
20
دادنامۀ شمارۀ 9909970902805352 به تاریخ 9/10/1399 صادره از شعبۀ دهم دیوان عدالت اداری ایران.
21
دادنامۀ شمارۀ 9909970904001278 به تاریخ 14/05/1399 صادره از شعبۀ دوم دیوان عدالت اداری ایران.
22
ب) انگلیسی
23
Blake, J. (2015), International cultural heritage law. Oxford University Press, Oxford.
24
Doe, N. (2014), “Law and Religious Cultural Heritage in Europe”: Springer International Publishing Switzerland.
25
Fei Chen, Carol Ludwig & Oliver Sykes (2020), “Heritage Conservation through Planning: A Comparison of Policies and Principles in England and China”, Planning Practice Research.
26
Frank G, Matero (1993), “The Conservation of Immovable Cultural Property: Ethical and Practical Dilemas”, Journal of the American Institute for Conservation, 134.
27
Jureniene, V., & Radzevicius, M. (2014). ” Models of Cultural Heritage”.
28
Salvaguardia Dei Beni Culturali Nel Diritto Hodder, I. (2010), “Cultural heritage rights: From Ownership and Descent to Justice and Well-being”, Anthropological Quarterly, 83(4).
29
Spiridon, P., & Sandu, I. (2009), “Conservation of Cultural Heritage: From Participation to Collaboration”. ENCATC Journal of Cultural Management and Policy, 5(1).
30
Ziegler, Katja (2007), “Cultural Heritage and Human Rights”, in Giuffrè Milano (ed.), Alberico Gentili: La.
31
Acts and Regulations
32
Ancient Monuments and Archaeological Areas Act of 1979.
33
The Protection of Wrecks Act 1973.
34
Historic England, Conservation Principles, Policies and Guidance for the Sustainable Management of the Historic Environment, England Heritage.
35
Arrangements for handling heritage applications Direction 2015 National Social Amenity.
36
Town and Country Planning (Development Management Procedure) (England) Order 2015.
37
Managing Cultural World Heritage, United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization, Paris, 2013.
38
Planning (Listed Buildings and Conservation Areas) Act 1990.
39
Town and Country Planning Act 1990.
40
The Parliamentary Under-Secretary for Communities and Local Government (Nick Boles), House of Commons, 26th October 2012.
41
https://historicengland.org.uk/listing/the-list/about-the-list.
42
https://historicengland.org.uk/listing/what-is-designation/
43
https://www.legislation.gov.uk/ukpga/1990/9/section/1
44
https://historicengland.org.uk/listing/the-list/about-the-list.
45
https://unece.org/DAM/env/pp/compliance/C201161/Communication/Planning_ListedBuildings_ConservationAreas_Regs1990.pdf
46
https://historicengland.org.uk/advice/hpg/hprdefinitions/#cat_L_word_Definition:%20Listed%20Building%20Consent:%20LBC
47
https://historicengland.org.uk/content/docs/legal/appeal-decision-the-hayloft-haldon-road-pdf/
48
https://historicengland.org.uk/content/docs/legal/appeal-decision-nook-end-sowerby-bridge-pdf/
49
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی تطبیقی نسبت ولایت و نمایندگی سیاسی
استقرار نهادهای دولت مدرن در بستر مفاهیم فقهی در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران پرسشهایی را در خصوص ماهیت و آثار برخی از آنها بهوجود آورده است. در این میان، ماهیت «ولایت» که از دیرباز مورد بحث فقهی بوده، در دهههای اخیر ذیل دو نظریة «انتخاب» یا «انتصاب» متجلی شده است. پرسش از ماهیت رابطۀ دولت و مردم در این نظریه یکی از مهمترین سؤالات قابل طرح است. از این رو، بررسی نسبت «ولایت» و «نمایندگی سیاسی» مسئلۀ اصلی و هدف این نوشتار است. این امر با روش تحلیلی، توصیفی و مقایسهای به انجام میرسد. یافتههای این پژوهش نشان میدهد که «ولایت» و «نمایندگی سیاسی» سیر تحول متفاوتی را پشت سر گذارده و ریشه در تاریخ و مبانی ناهمسانی داشتهاند؛ از این رو، از منظر کلامی و فقهی تفاوتهای آشکاری در جنبههای مختلف دارند. اما در منظومة حقوق موضوعه و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران از جهت اتکا به ارادة عمومی و قانونمداری، دارای شباهتهای عمدهای هستند؛ بهگونهای که میتوان نهاد «ولایت» در قانون اساسی را گونهای خاص از نمایندگی سیاسی متعهد و معطوف به زندگی اخلاقی تلقی کرد.
https://jcl.ut.ac.ir/article_82750_75f3ed491779f219c4bf86af2c3ee0ff.pdf
2021-03-21
83
103
10.22059/jcl.2021.302982.634007
حقوق اساسی
فقه سیاسی
قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
نمایندگی سیاسی
ولایت
احمد
دیلمی
a-deylami@qom.ac.ir
1
دانشیار گروه حقوق خصوصی و اسلامی دانشکدۀ حقوق دانشگاه قم، قم، ایران
AUTHOR
عادل
شیبانی
adel.sheibani@yahoo.com
2
دانشجوی دکتری حقوق عمومی، دانشگاه قم، قم، ایران
LEAD_AUTHOR
الف) فارسی
1
اخترشهر، على (1380)، «ولایت فقیه از دیدگاه سید عبدالحسین لارى». فصلنامۀ علوم سیاسی, دورۀ 4، تابستان، سال چهارم، ش 14.
2
انصاری، شیخ مرتضی (1382)، کتاب المکاسب، ج 3، چ 5، قم: مجمع الفکر الاسلامی.
3
اصفهانی، شیخ محمدحسین (1425)، حاشیۀ کتاب المکاسب، چ 1، قم: پایۀ دانش.
4
بحر العلوم، سید محمد (1403)، بلغة الفقیه، ج 3، چ 4، تهران: مکتبة الصادق﴿ع﴾ .
5
برجی، یعقوبعلی (۱۳۸۰)، «سیر تاریخی نظریۀ ولایت فقیه»، پژوهشنامۀ حقوق اسلامی، دورۀ ۳-۴، تابستان و پاییز.
6
بلک، آنتونی (1386)، تاریخ اندیشۀ سیاسی اسلام: از عصر پیامبر تا امروز، مترجم: محمدحسین وقار، چ 2، تهران: انتشارات اطلاعات.
7
بیکس، برایان (1389)، فرهنگ نظریۀ حقوقی، مترجم: محمد راسخ، چ 3، تهران: نشر نی.
8
جهانبزرگی، احمد (۱۳۷۷)، «پیشینۀ تاریخی نظریۀ ولایت فقیه»، فصلنامۀ قبسات، دورۀ ۵، بهار.
9
حقیقت، صادق (1375)، «نگاهی به فلسفۀ سیاسی در اسلام» حکومت اسلامی، دورۀ زمستان، ش 2.
10
خراسانی، محمدکاظم (1406)، حاشیه مکاسب، تصحیح سید مهدی شمسالدین، تهران: انتشارات وزارت ارشاد اسلامی.
11
خسروی، حسن (1397)، «تئوری نمایندگی سیاسی در پرتو فلسفۀ سیاسی و حقوق عمومی»، مجلۀ تحقیقات حقوقی، دورۀ 21، پاییز، ش 83.
12
خمینی، سید روحالله (1324)، کشف الاسرار، بیجا.
13
ـــــــــــــــــــ (1363)، البیع، ج 2، چ 3، قم: مؤسسۀ مطبوعاتی اسماعیلیان.
14
ـــــــــــــــــــ (1369)، صحیفۀ نور، ج ۴، تهران: سازمان مدارک علمی فرهنگی انقلاب اسلامی.
15
ـــــــــــــــــــ (1389)، صحیفۀ نور، ج 14، چ 5، تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س).
16
ـــــــــــــــــــ (1389)، صحیفۀ نور، ج 20، چ 5، تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س).
17
ـــــــــــــــــــ (1389)، صحیفۀ نور، ج 21، چ 5، تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س).
18
ـــــــــــــــــــ (1392)، اجتهاد و تقلید، مترجم: وهاب دانشپژوه، چ 2، تهران: چاپ و نشر عروج (وابسته به مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام).
19
دبیرنیا، علیرضا (1395)، قدرت مؤسس کاوشی در مبانی حقوق اساسی مدرن، چ 2، تهران: مؤسسۀ مطالعات و پژوهشهای حقوقی شهردانش.
20
دبیرنیا، علیرضا، و شیبانی، عادل (1399)، «نمایندهگرایی، نظام نمایندگی پویا و ظرفیتهای قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران»، مجلس و راهبرد، 27(102).
21
دوگی، لئون (1393)، دروس حقوق عمومی، مترجم: محمدرضا ویژه، چ 2، تهران: نشر میزان.
22
دیلمی، احمد (1381)، مقدمهای بر مبانی حقوقیـ کلامی نظام سیاسی در اسلام، تهران: دفتر نشر معارف.
23
رابرت، دال (1378)، دربارۀ دموکراسی، مترجم: حسن فشارکی، تهران: نشر شیرازه.
24
رحمتالهی، حسین (1388)، تحول قدرت، تهران: نشر میزان.
25
رهدار، احمد (1392)، «مناسبات فقه و سیاست از منظر سه دیدگاه وکالت، نظارت و ولایت فقیه با تأکید بر دورة معاصر» حکومت اسلامی، ش 69، پاییز .
26
زارعی، محمد حسین (1394)، گفتارهایی در حقوق عمومی مدرن، حاکمیت قانون و دموکراسی، تهران: انتشارات خرسندی.
27
صانعی، پرویز (1381)، حقوق و اجتماع، تهران: انتشارات طرح نو.
28
صورت مشروح مذاکرات مجلس بررسی نهایی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، (1364)، ج 3، تهران: ادارۀ کل امور فرهنگی و روابط عمومی مجلس شورای اسلامی.
29
طباطبائی، سید جواد (1385)، حکومت قانون، تهران: نشر ستوده.
30
عالم، عبدالرحمن (1390)، بنیادهای علم سیاست، چ 22، تهران: نشر نی.
31
علوی، سید جعفر (۱۳۹۴)، «تزاحم ولایت فقیهان»، نشریۀ آموزههای فقه مدنی، دورۀ ۱۱، بهار و تابستان.
32
فیرحی، داود (1388)، نظام سیاسی و دولت در اسلام، چ 7، تهران: انتشارات سمت.
33
ـــــــــــ (1388)، قدرت، دانش و مشروعیت در اسلام، چ 9، تهران: نشر نی.
34
ـــــــــــ (1396)، فقه و سیاست در ایران معاصر، چ 3، تهران: نشر نی.
35
کمالی اردکانی، علیاکبر (1383)، «مردمسالاری در آرای شیخ محمد مهدی شمسالدین و دکتر مهدی حائری یزدی و مقایسۀ آن با مدل دموکراسی تکاملیافته»، نامۀ مفید، ش 44، مهر و آبان.
36
لاگلین، مارتین (1393)، مبانی حقوق عمومی، مترجم: محمد راسخ، چ 4، تهران: نشر نی.
37
ــــــــــــــ (1395)، مبانی حقوق عمومی در غرب، مترجم: محمد مقتدر، تهران: انتشارات مجد.
38
لاری، سید عبدالحسین (1374)، قانون مشروطه مشروعه، در رسائل مشروطیت، به کوشش غلامحسین زرگرینژاد، تهران: نشر کویر.
39
لاری، سید عبدالحسین (1377)، رسائل سید لاری؛ ولایت فقیه، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
40
محلاتی غروی، محمداسماعیل (1374)، اللئالی المربوطه فی وجوب المشروطه، در رسائل مشروطیت، به کوشش غلامحسین زرگرینژاد، تهران: نشر کویر.
41
مرکزمالمیری، احمد (1394)، حاکمیت قانون: مفاهیم، مبانی و برداشتها (ویراست دوم)، چ 3، تهران: مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی.
42
مصباحیزدی، محمدتقی (1369)، حکومت اسلامی و ولایت فقیه، تهران: سازمان تبلیغات اسلامی.
43
ــــــــــــــــــــــ (1377)، پرسشها و پاسخها، قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
44
منصوریان، ناصرعلی و شیبانی عادل (1395)، «مفهوم منفعت عمومی و جایگاه آن در قانونگذاری ایران»، دیدگاههای حقوق قضایی، سال بیست و یکم، ش 75 (پیاپی ۷۶).
45
منتظری، حسینعلی (1371)، مبانی فقهی حکومت اسلامی، ج 2، چ 2، تهران: انتشارات کیهان.
46
میراحمدی، منصور (1391)، ملاحظاتی بر چالشهای فقه سیاسی، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ واندیشه اسلامی.
47
میرموسوی، سید علی (1383)، «آموزۀ مالکیت مشاع و مردمسالاری» نامۀ مفید، ش 44، مهر و آبان.
48
نائینی، شیخ محمدحسین (1378)، تنبیه الامه و تنزیه المله، چ 9، تهران: شرکت سهامی انتشار.
49
نائینی، میرزا محمدحسین (1421)، منیه الطالب، ج 2، قم: مؤسسۀ نشر اسلامی.
50
نجفی، شیخ محمدحسن (1981)، جواهر الکلام فی شرح الشرایع الاسلام، مجلد ۲۱، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
51
نراقی، احمد (1375)، عوائد الایام، تصحیح دفتر تبلیغات، قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزة علمیۀ قم.
52
نشستهای علمی (1396)، «حقوق مردم و حکومت دینی در اندیشة امام خمینی (ره)»، ج 2، تهران: مؤسسۀ چاپ و نشر عروج.
53
وینسنت، اندرو (1396)، نظریههای دولت، مترجم: حسین بشیریه، چ 12، تهران: نشر نی.
54
هارت، هربرت (1396)، مفهوم قانون، مترجم: محمد راسخ، چ 6، تهران: نشر نی.
55
هابز، توماس (1389)، لویاتان، سی. بی. مکفرسون، مترجم: حسین بشیریه، چ 6، تهران: نشر نی.
56
ب) انگلیسی
57
Ackerman, Bruce (1991), We The People, London: Cambridge, Massachusetts, Volume 1, Foundations.
58
Amar, A. R. (2012), America's unwritten constitution: The precedents and principles we live by. New York: Basic Books.
59
Primus, Richard (1999), American language of rights, Cambridge: Cambridge University Press.
60
Black's Law Dictionary. (2012), 9th edition, on Westlaw, vol. 72, issue 4.
61
Brich, A. H. (1971), Representation (Key Concepts in Political Science), London: MacMillan Press LTD.
62
Dworkin, Ronald (2000), Taking rights seriously, London: Duckworth.
63
Hannum, H. (1990), Autonomy, Sovereignty, and Self-Determination: The Accommodation of Conflicting Rights. University of Pennsylvania Press
64
Galligan, D. (2013), The Sovereignty Deficit of Modern Constitutions. Oxford Journal of Legal Studies, 33(4), 703-732.
65
Manin, B. (1997), The Principles of Representative Democracy, Cambridge: Cambridge University Press.
66
Loghlin, Martin (2013). The Concept of Constituent Power, Critical Analysis of Law Workshop, University of Toronto, available at: https://www.law.utoronto.ca/utfl_file/count/users/mdubber/CAL/12-13/Loughlin-Paper-Constituent%20Power.pdf.
67
Laughlin, Martin, Neil Walker (2007). The Paradox of Constitutionalism: Constituent Power and Constitutional Form, London: Oxford University Press
68
Poole, Thomas (2010) United Kingdom: The royal prerogative, International Journal of Constitutional Law, Volume 8, Issue 1, January, P. 146–155.
69
Pitkin, hanna (1972). The Concept of Representation, Berkeley: University of California Press.
70
Urbinati, Nadia (2006). Representative Democracy Principles and Genealogy, Chicago: The University of Chicago Press
71
Waldham, J. & Mountfield, H. & Gallanghew, C. & Prochaka, E. (1998), Blackstone's Guide to the Human Rights act 1998, Oxford: University press, Fifth edition.
72
Wiener, A. (2008). The Invisible Constitution of Politics: Contested Norms & Internal Encounters. Cambridge University Press.
73
ORIGINAL_ARTICLE
ملاک محاسبۀ نرخ خسارت تأخیر تأدیه ناشی از ارز خارجی در اسناد تجاری بینالمللی با نگاه به رویۀ داوری تجاری بینالمللی ایران
در حقوق ایران موضوع خسارات ناشی از تأخیر در تأدیۀ پول سبقهای دیرینه دارد. با وجود فراز و نشیبهای سالیان متمادی، قانونگذار اسلامی با شرعی یافتن تعلق خسارات، بهصراحت در مادۀ 522 قانون آیین دادرسی مدنی مصوب 1379، مفهومی نزدیک به مفهوم خسارات ناشی از تأخیر را نسبت به وجه رایج داخلی یا همان ریال پذیرفت. با این حال، وجود دیدگاههای متعدد و آرای متشتت پیرامون موضوع تأخیر در پرداخت ارز خارجی همچنان سؤالاتی را بر جای گذارده که مهمترین آنها موضع قانونگذار ایران در خصوص تعلق یا عدم تعلق خسارات به ارزهای خارجی و در صورت تعلق، ملاک محاسبۀ خسارات است؛ موضوعی که قوانین فعلی نسبت به آن سکوت اختیار کرده است، چراکه نهتنها منطوق مادۀ 522 قانون آیین دادرسی مدنی و قوانین تفسیری ناظر بر آن دربرگیرندۀ ارز خارجی نیست، بلکه رأی وحدت رویۀ شمارۀ 90 مورخ ۴ دی ۱۳۵۳ دیوان عالی کشور نیز بهموجب جوابیۀ شورای نگهبان، خلاف شرع انور و غیرقابل استناد شناخته شده است. پژوهش حاضر با اتکا به روش کیفی، توصیفی- تحلیلی و توسل به دادههای کتابخانهای از طریق بررسی دکترین داخلی و مقایسۀ اسناد اساسی تجاری بینالمللی و نیز مطالعۀ موردی رویۀ داوری تجاری بینالمللی موجود در ایران، ضمن مستدل و منصفانه یافتن نظریۀ تعلق خسارات به ارز خارجی، ملاکهایی را برای محاسبۀ خسارات به نظام حقوقی ایران پیشنهاد میدهد. بر اساس یافتههای این پژوهش، مقام رسیدگی، اعم از قاضی یا داور، میبایست ارادۀ ظاهری یا باطنی اشخاص درگیر در تعاملات حقوقی منتهی به تأخیر را تحصیل نماید و آرای خود را بر آن استوار سازد. در فرضی که نتوان ارادۀ اشخاص را تحصیل نمود، مقام رسیدگی میبایست با توجه به نوع ارز و عرف عام یا خاصی که حول آن شکل گرفته است، سنجه و معیار متناسب و عرفی مرتبط با آن نوع ارز را مناط اعتبار آرای خود قرار دهد.
https://jcl.ut.ac.ir/article_80596_00b05483d626454b5a041022c9c7d17a.pdf
2021-03-21
105
127
10.22059/jcl.2021.316622.634134
تحلیل اقتصادی حقوق
تعدیل وجه التزام
حقوق بازرگانی فراملی
عرف و عادت تجاری
مسئولیت مدنی
اویس
رضوانیان
o.rezvanian@imps.ac.ir
1
استادیار گروه حقوق مؤسسۀ عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامهریزی
LEAD_AUTHOR
محمدرضا
شکاری اشکذری
rshekari@ut.ac.ir
2
دانشآموختۀ کارشناسی ارشد حقوق خصوصی دانشگاه تهران
AUTHOR
الف) فارسی
1
- کتابها
2
اخلاقی، بهروز و امام، فرهاد (1393)، اصول قراردادهای تجاری بینالمللی، تهران: انتشارات شهر دانش.
3
امامی، سید حسن (1385)، حقوق مدنی، ج 1، تهران: انتشارات اسلامیه.
4
انصاری، مهدی (1393)، تحلیل اقتصادی حقوق قراردادها، تهران: انتشارات جنگل، تهران.
5
ایرانپور، فرهاد (1397)، مبانی و کاربرد تحلیل اقتصادی حقوق در حقوق خصوصی، تهران: انتشارات دنیای اقتصاد.
6
ــــــــــــــ (1393)، نظام حقوقی حاکم بر قراردادهای تجاری بینالمللی: تحولی از «نظامهای حقوق ملی» بهسوی «نظام حقوق فراملی»، تهران: انتشارات شهر دانش.
7
جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1386)، مبسوط در ترمینولوژی حقوقی، تهران: انتشارات گنج دانش.
8
دادگر، یدالله (1390)، مقدمهای بر تحلیل اقتصادی حقوق، تهران: انتشارات نشر نور علم.
9
رضوانیان، اویس (1399)، گزیدۀ آرای داوری مرکز منطقهای داوری تهران، چ 1، تهران: انتشارات سهامی انتشار.
10
شهیدی، سید مهدی، (1398)، حقوق مدنی، ج 3، تهران: انتشارات مجد.
11
صفایی، سید حسین؛ کاظمی، محمود؛ عادل، مرتضی؛ میرزانژاد، اکبر (1387)، حقوق بیع بینالمللی کالا، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
12
کاتوزیان، ناصر (1398)، قواعد عمومی قراردادها، ج 4، چ 14، تهران: انتشارات سهامی انتشار.
13
ــــــــــــــ (1399)، وقایع حقوقی؛ مسئولیت مدنی، تهران: انتشارات گنج دانش.
14
کاکاوند، محمد (1389)، گزیدۀ آرای داوری مرکز داوری اتاق ایران، تهران: انتشارات شهر دانش.
15
ــــــــــــــ (1393)، گزیدۀ آرای داوری مرکز داوری اتاق ایران، ج 2، تهران: انتشارات شهر دانش.
16
محبی، محسن (1396)، گزیدۀ آرای داوری مرکز داوری اتاق ایران، ج 3، چ 1، تهران: انتشارات شهر دانش.
17
- مقالات
18
آقایی، کامران (1396)، «مادۀ 522 قانون آیین دادرسی مدنی در آیین نظریۀ تعدیل پول»، مجلۀ تحقیقات حقوقی، ش 80.
19
افتخار جهرمی، گودرز و الهویی نظری، مهدی (1398)، «مبانی مسئولیت مدنی ناشی از نقض تعهدات پولی، مجلۀ تحقیقات حقوقی»، ش 86.
20
افتخار جهرمی، گودرز و حسینی پویا، سید محسن (1394)، «تحلیل و نقد اقوال فقهی پیرامون خسارات کاهش ارزش پول پس از تأخیر در تأدیه»، مجلۀ تحقیقات حقوقی، ش 71.
21
بادینی، حسن (1382)، «مبانی فلسفی نگرش اقتصادی به حقوق»، مجلۀ دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، ش 62.
22
باقری، محمود و شیخ سیاه، جواد (2010)، «در جستجوی مطلوبیت: تحلیلی از قضیۀ کاوز در تعامل حقوق و اقتصاد»، فصلنامۀ مطالعات حقوق خصوصی، ش 101.
23
درویشی، ابراهیم (1378)، «مبانی شرعی و قانونی مطالبۀ خسارت تأخیر تأدیه توسط بانکها، نظریه فقها و حقوقدانان»، مجلۀ تازههای اقتصاد، ش 84.
24
شکاری، روشنعلی؛ ملیحی، حمیدرضا؛ ممتازنیا، محمدسعید (1396)، «واکاوی فقهی آیۀ نفی سبیل و ادلۀ همسو و شمول آن نسبت به مناصب انتخابی در دولت مدرن»، پژوهشنامۀ قرآن و حدیث، ش 21.
25
صانعی، یوسف (1396)، «قاعدۀ «نفی سبیل» مفاد و ادله»، مجلۀ مطالعات فقه معاصر، ش 4.
26
عیسایی تفرشی، محمد؛ شهبازینیا، مرتضی؛ اسکینی، ربیعا؛ احمدی، فیروز (1394)، «تعدیل وجه التزام در قراردادهای پیمانکاری بینالمللی»، مجلۀ حقوق تطبیقی، دورۀ 5، ش 1.
27
مقصودی، رضا (1390)، «تعدیل وجه التزام و نتایج آن در حقوق فرانسه، انگلیس و ایران»، پژوهشنامۀ حقوق کیفری، ش 4.
28
مقصودی، رضا و داودی، حسین (1394)، «توافق بر خسارت تأخیر تأدیه با تأکید بر رویۀ قضایی»، مجلۀ رأی، ش 13.
29
موسوی بجنوردی، سید محمد (1382)، «مشروعیت خسارت تأخیر تأدیه»، پژوهشنامۀ متین، ش 19.
30
موسوی بجنوردی، سید محمد و عمرانزاده، عالیه (1395)، «خسارت تأخیر تأدیه اسکناس در فقه و حقوق با رویکردی به مبانی امام خمینی (س)»، مجلۀ پژوهشنامۀ متین، ش 73.
31
موسویان، سید عباس (1384)، «بررسی فقهی- حقوقی قوانین مربوط به جریمه و خسارت تأخیر تأدیه در ایران»، مجلۀ حقوق اسلامی، ش 4.
32
میرشکاری، عباس (1395)، «زیان دیرکرد و وجه التزام»، مجلۀ کانون وکلا، ش 232 و 233.
33
وحدتی شبیری، سید حسن (1382، الف)، «خسارت تأخیر تأدیه وجه نقد»، مجلۀ روششناسی علوم انسانی، ش 36.
34
ــــــــــــــ (1382، ب)، «مطالعۀ تطبیقی خسارت تأخیر تأدیه در حقوق ایران و فقه امامیه»، مجلۀ اقتصاد اسلامی، ش 12.
35
یاوری، فتحالله (1353)، «خسارت تأخیر تأدیه پول خارجی»، مجلۀ کانون وکلا، ش 126.
36
- پایاننامه
37
شکاری اشکذری، محمدرضا (1398)، تحلیل حقوقی- اقتصادی چالشهای انتقال تکنولوژی در قراردادهای نفتی ایران (IPC)، پایاننامۀ کارشناسی ارشد، گرایش حقوق خصوص، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران.
38
- قوانین و اسناد
39
قانون مسئولیت مدنی مصوب 1339
40
قانون آیین دادرسی مدنی مصوب 1318
41
قانون مدنی مصوب 1307
42
قانون پولی و بانکی کشور مصوب 1351
43
قانون داوری تجاری بینالمللی مصوب 1376
44
رأی وحدت رویۀ شمارۀ 90-4/10/1353 هیئت عمومی
45
نظریۀ شمارۀ 1747/92/7 مورخ 09/09/1392
46
جوابیۀ شمارۀ 3845 شورای نگهبان به نامۀ شورای عالی قضایی در تاریخ 12/04/1364
47
نامههای شورای نگهبان به شمارۀ 5938 مورخ 9/2/1356 و شمارۀ 9348 مورخ 24/10/1366
48
- سایر
49
صادقی، محسن (1394)، «اصلسازی؛ شیوهای نوین در تحلیل اقتصادی حقوق (شناسایی و معرفی یک سلسله اصول کلی برای تحلیل اقتصادی حقوق)»، تقریرات مقطع کارشناسی ارشد، گرایش تجاری اقتصادی، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران.
50
ب) انگلیسی
51
Posner, R. A. (1986), Economic analysis of law, Wolters Kluwer, Third edition.
52
- Documents
53
Convention on International Transport of Goods Under Cover of TIR Carnets (TIR Convention), No L 252/2 Official Journal of the European Communities 14. 9. 78.
54
Convention on the Contract for the International Carriage of Goods by Road (CMR Convention) (Geneva, 19 May 1956) United Nations (UN).
55
DEVELOPMENT and PRODUCTION OPERATIONS SERVICE CONTRACT FOR AZADEGAN OIL FIELD (Azadegan Development and Production Operations Service Contract).
56
Ordonnance n° 2016-131 du 10 février 2016 portant réforme du droit des contrats, du régime général et de la preuve des obligations - 11 février 2016 JOURNAL OFFICIEL DE LA RÉPUBLIQUE FRANÇAISE Texte 26 sur 113.
57
Principles of European Contract Law 2002 (Parts I, II, and III) (PECL).
58
Principles, Definitions and Model Rules of European Private Law; Draft Common Frame of Reference (DCFR) Outline Edition, Prepared by the Study Group on a European Civil Code and the Research Group on EC Private Law (Acquis Group) Based in part on a revised version of the Principles of European Contract Law Edited by Christian von Bar, Eric Clive and Hans Schulte-Nölke and Hugh Beale, Johnny Herre, Jérôme Huet, Matthias Storme, Stephen Swann, Paul Varul, Anna Veneziano and Fryderyk Zoll, 2009 by sellier. european law publishers GmbH, Munich.
59
UNIDROIT Principles of International Commercial Contracts (UPICC), Published by the International Institute for the Unification of Private Law (UNIDROIT), 2016, Rome.
60
United Nations Convention on Contracts for the International Sale of Goods (CISG) UNCITRAL secretariat, Vienna International Centre, P.O. Box 500, 1400 Vienna, Austria.
61
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی تطبیقی اخراجهای غیرقانونی در مقررات کار ایران و استرالیا
اخراج ازجمله مسائلی است که ارتباط مستقیمی با کرامت انسانی، معیشت و امنیت شغلی کارگران دارد و نحوۀ قانونگذاری در خصوص آن به جهت تأثیراتی که بر حمایت از کارگران دارد، دارای اهمیت بسزایی است. به این لحاظ که استرالیا کشوری پیشرفته و دارای اقتصادی متعادل است، قانون کار این کشور برای تطبیق با قانون کار ایران انتخاب شده است. در بررسی تطبیقیِ مسئلۀ اخراج میان دو سیستم حقوقی ایران و استرالیا، نقاط مشترک و تفاوتهایی دیده میشود. اخراج غیرقانونی در ایران اخراج «ناموجه» و در استرالیا اخراج «نامنصفانه» نامیده میشود. در ایران اصل بر ناموجه بودن اخراج است، در حالی که در استرالیا اصل و قاعدهای وجود ندارد. در این نوشتار ضمن بررسی قوانین و اسناد مربوطه به روش کتابخانهای، توصیفی- تحلیلی و تطبیقی، به بررسی دو قانون لازمالاجرای کار در کشورهای ایران و استرالیا که به ترتیب قانون کار مصوب 1369 و قانون کار منصفانه مصوب 2009 است، پرداخته میشود. در قانون دو کشور به لحاظ اجتنابناپذیر بودن حدوث اختلاف در خصوص کار، مراجع حل اختلاف پیشبینی شدهاند. از سوی دیگر، سازمان بینالمللی کار نیز در مصوباتش فاکتورهایی را در باب اخراج، تدوین و ارائه کرده است. با تطبیق دو قانون در موارد اخراج و تشریفات و ضمانت اجراهای پیشبینیشده در اخراجهای غیرقانونی، معیار مطلوب بودن مقررات، میزان مطابقت آنها با معیارهای سازمان بینالمللی کار است که ملاحظه میشود هردو کشور در قسمتهایی آنها را رعایت میکنند و در قسمتهایی دارای ضعف هستند. لذا بررسی تطبیقی این نتیجه را بهدست میدهد که قانونگذاران دو کشور میتوانند از نظام حقوقی یکدیگر الگوبرداری نمایند.
https://jcl.ut.ac.ir/article_82751_707294c5e32956753d31e40245dce4c1.pdf
2021-03-21
129
146
10.22059/jcl.2020.301626.633997
اخراج غیرقانونی
اخراج نامنصفانه
تشریفات اخراج
جبران خسارت
مراجع حل اختلاف
نیلوفر
سلیمانی
nino1550@yahoo.com
1
دانشجوی دکتری حقوق عمومی، گروه حقوق عمومی، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران
AUTHOR
محمد جواد
جعفری
dr.jafari@iauksh.ac.ir
2
استادیار، گروه حقوق عمومی، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران
LEAD_AUTHOR
الف) فارسی
1
- کتابها
2
استوار سنگری، کورش (1396)، مقدمۀ حقوق کار، چ 2، تهران: بنیاد حقوقی میزان.
3
بیکس، برایان (1962)، فرهنگ نظریۀ حقوقی، مترجم: محمد راسخ، چ 2، تهران: نشر نی.
4
رفیعی، احمد (1397)، حقوق کار، چ 3، تهران: نشر فکرسازان.
5
رنجبری، ابوالفضل (1389)، حقوق کار، چ 10، تهران: نشر مجد.
6
عراقی، عزتاله (1368)، آیا میدانید حقوق کارگر و کارفرما از چه قرار است؟، چ 2، تهران: نشر پلیکان.
7
----------- (1396)، حقوق کار، چ 18، تبریز: نشر یاران.
8
محمودی، جواد (1394)، گفتارهایی در حقوق کار اتحادیۀ اروپا، چ 1، تهران: نشر مجد.
9
معین، محمدرضا و زراعت، عباس (1389)، حقوق کار 1، چ 1، تهران: نشر اندیشههای حقوقی.
10
هاشمی، سید محمد (1384)، حقوق بشر و آزادیهای اساسی، چ 1، تهران: نشر میزان.
11
- مقالات
12
ابدی، سعیدرضا و ادریسیان، حامد (1395)، «مطالعۀ تطبیقی در ساختار و نظام دادرسی کار ایران و برخی کشورهای اروپایی»، مطالعات حقوق تطبیقی، دورۀ 7، ش 2.
13
پورارشد، نادر (1387)، «فسخ قرارداد کار در حقوق ایران پیش و پس از تصویب قانون رفع برخی از موانع تولید و سرمایهگذاری صنعتی»، مجلۀ پژوهشهای حقوقی، دورۀ 8، ش 16.
14
طاهری، آزادهالسادات (1393)، «ارزیابی تطبیقی علل و تشریفات اخراج کارگر در موازین سازمان بینالمللی کار و حقوق کار ایران»، مجلۀ مطالعات حقوق تطبیقی، دورۀ 5، ش 2.
15
موسوی، سید فضلاله (1379)، «نگاهی به جنبههای عمومی حقوق کار با تکیه بر قانون کار جمهوری اسلامی ایران»، مجلۀ دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، ش 50.
16
هاشمی، سید محمد (1370)، «نگرشی بر قانون جدید کار جمهوری اسلامی ایران»، ضمیمۀ مجلۀ تحقیقات حقوقی دانشگاه شهید بهشتی، ش 9.
17
ب) خارجی
18
Alkiyumi, Fawzi Mubarak (2013), unfair dismissal (study with emphasis of revelance of shari, A, oman, university of Bedfor shire.
19
Craig, john, Lynk, Michael (2006), Globalization and the future of labour law, Cambridge university press.
20
Davies, A.C.L (2004), Prespectives on labour law (law in context), combridge university press.
21
Hodges, jane (2009), international labour reports, volume 25, Martinnus Nijhoff publishers.
22
R, Painter, A, Homles (2002), employment law, Oxford UK university.
23
- Articles
24
Chapman, Anna (2009), “protection in relation to dismissal from the work place relations act to the fair work act”, UNSW law journal, 32(3).
25
Guidice, Geoff (2015), “the right to strike in Australia”, Centre of employment and labour relation law, available: http://www.ILera 2015.com
26
Howe, Joanna (2011), The evolution and development of unfair dismissal law in Britain and Australia, lecture in law, university of adelaide.
27
Malone, Trina (2011), “Vulnerability in the fair workplace: why dismissal laws fail to Adequately protect labour hire employment in Aurtralia”, Centre for employment and labour relation law, No.6.
28
Pierre freyens, Bernoit, Gong, Xiaodong (2016), “Politics, the judiciary and the Arbitration of unfair dismissal disputes”, Centre of law and economics, Australian national university, Act.200.
29
Robertson, nicholas (2018), “The Labour and Employment Disputes Review”, law business research LTD, 25(3): 1-9.
30
- Documents
31
Fair work act 2009.
32
ILO convention (No. 156).
33
ILO convention (No. 158).
34
ILO Recommendation (No. R. 166).
35
Work choices Act 2005.
36
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی ماهیت اعتبار امر مختوم با رویکرد تطبیقی
دکترین اعتبار امر مختوم که از قرنها پیش در میان حقوقدانان روم و متون باستانی هند بهرسمیت شناخته شده، به علت اهمیت به کامنلا راه یافته و جزء جداییناپذیرحقوق کشورهای حقوق نوشته نیز شده است. ازآنجایی که هدف از رسیدگیهای قضایی و داوری قطعیت و لازمالاجرا بودن رأی صادره است، قاضی یا داور با پی بردن به حقیقت مستتر در پرونده، موجبات فصل سریع اختلاف را فراهم میسازد تا احترام به احکام موجب جلوگیری از تکثر آرا و تعارض بین آنها گردد.گرچه آرای صادره بهمحض قطعیت واجد اثر اعتبار امر مختوم میشوند، ولی ماهیت این قاعده در نظامهای حقوقی مختلف متفاوت است. حقوقدانان کشور ما این قاعده را در خصوص آرای قضایی و نیز داوری اماره و یا قاعدۀ ماهوی، که بر اساس ملاحظات اجتماعی وضع شده و همزمان با نظم عمومی مرتبط است، دانستهاند. در کشورهای حقوق نوشته، ماهیت آن امارۀ قانونی تخلفناپذیر است و در کشورهای تحت کامنلا، اعتبار امر مختوم جزئی از قاعدۀ استاپل بوده که ممکن است شامل انسداد ادعا و موضوع گردد، و یک قاعدۀ مطلق حقوق ادله است که گاهی آثاری مشابه قواعد حقوق ماهوی مییابد.
https://jcl.ut.ac.ir/article_82752_47ca52b66bbd0a7f3dcfedd91cfbc241.pdf
2021-03-21
147
167
10.22059/jcl.2021.312251.634092
امارۀ قانونی
قاعدۀ ماهوی
قاعدۀ مربوط به حقوق ادله
قاعدۀ مربوط به نظم عمومی
آزاده
صادقی
azadeh.sadeghi.lawyer@gmail.com
1
دانشجوی دکتری حقوق خصوصی،دانشکدۀ علوم انسانی و اجتماعی واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران
AUTHOR
مسعود
البرزی ورکی
alborzi@soc.ikiu.ac.ir
2
استادیار گروه حقوق، دانشکدۀ علوم اجتماعی، دانشگاه بینالمللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران
LEAD_AUTHOR
الف) فارسی
1
1. احمدی، خلیل (1397)، «اعتبار امر قضاوتشده نسبت به دفاعیات خوانده»، فصلنامۀ مطالعات حقوق خصوصی، دورۀ 48، ش 2.
2
افتخار جهرمی،گودرز و شهبازینیا، مرتضی (1383)، «بررسی قاعدۀ استاپل در حقوق انگلیس و امریکا»، مجلۀ حقوقی نشریۀ دفتر خدمات حقوق بینالملل جمهوری اسلامی، ش30.
3
امامی، سید حسن (1374)، حقوق مدنی، ج 6، چ 6،تهران: انتشارات اسلامیه.
4
امیر معزی، احمد (1387)، داوری بینالمللی در دعاوی بازرگانی، چ 1، تهران: نشر دادگستر.
5
بهرامی، بهرام (1395)، بایستههای ادله اثبات،چ 6، تهران: نشر نگاه بینه.
6
جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1395)، دانشنامۀ حقوقی، ج 1، چ 2، تهران: انتشارات کتابخانۀ گنج دانش.
7
خدابخشی، عبدالله (1387)، «نگرشی تازه به اعتبار امر مختوم در حقوق کیفری»، فصلنامۀ حقوق مجلۀ دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، دورۀ 38، ش 3.
8
خدری، صالح (1394)، «دادرسی منصفانه در داوری تجاری بینالمللی»، نشریۀ مطالعات حقوق تطبیقی، دورۀ 6، ش 2.
9
زندی، محمـدرضا (1393)، داوری در رویۀ قضـایی دادگـاههـای تجـدیـدنظـر استان تـهـران، ج 2، چ 4، تهران: ناشران جنگل و جاودانه.
10
شیروی، عبدالحسین (1395)، داوری تجاری بینالملل، چ 6، تهران: انتشارات سمت.
11
شمس، عبدالله (1383)، آیین دادرسی مدنی، ج 1، چ 6، تهران: نشر دراک.
12
صدرزاده افشار، سید محسن (1376)، آیین دادرسی مدنی و بازرگانی، چ 4، تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی و دانشگاه علامه طباطبایی.
13
صفایی،سید حسین (1375)، «ستناد به استفاده بلاجهت با وجود رابطۀ قراردادی»، مقالاتی دربارۀ حقوق مدنی و حقوق تطبیقی، چ 1، تهران: نشر میزان.
14
غلامی، نبی؛ مقصودپور، رسول؛ حسینی پویا، سید محسن؛ تاجی، احمد (1399)، «ایراد اعتبار امر مختوم قضایی با مطالعۀ تطبیقی نظام حقوقی ایران و لبنان و دعاوی بینالمللی»، فصلنامۀ علمی مطالعات بینالمللی پلیس، دورۀ 11، ش 43.
15
غمامی، مجید و محسنی، حسن (1396)، آیین دادرسی مدنی فراملی، چ 4، تهران: شرکت سهامی انتشار.
16
قائممقام فراهانی، سید عبدالمجید (1384)، ادلۀ اثبات دعوی بینالمللی و داخلی، چ 2، تهران: نشر قائممقام فراهانی.
17
کاتوزیان، ناصر (1376)، اعتبار امر قضاوتشده در امور مدنی، چ 5، تهران: نشر دادگستر.
18
-------------- (1392)، اثبات و دلیل اثبات، ج 2، چ 7، تهران: نشر بنیاد حقوقی میزان.
19
کریمی، عباس (1386)، آیین دادرسی مدنی، تهران: مجمع علمی فرهنگی مجد.
20
گایار، امانویل (1365)، «قاعدۀ استاپل یا منع تناقضگویی به ضرر دیگری»، مترجم: ناصر صبحخیز، مجلۀ حقوقی بینالمللی، دورۀ 6، ش 6.
21
مافی،همایون و روشنایی ،ریحانه (1394)، «آثار رأی داوری»، فصلنامۀ علمی پژوهشی فقه و تاریخ تمدن، سال دوازدهم، ش 46.
22
متین دفتری، احمد (1398)، آیین دادرسی مدنی و بازرگانی، ج 1، چ 6، تهران: انتشارات مجد.
23
مرادیان،علیرضا؛ بهمن پوری،عبداله؛ امیری، مجاهد (1394)، «بررسی اعتبار امر مختومه در امور مدنی در حقوق ایران و فرانسه»، کنفرانس سالانۀ رویکردهای نوین پژوهشی در علوم انسانی.
24
منصوریان، ناصرعلی (1370)، «انصراف از استرداد دعاوی بینالمللی»، مجلۀ حقوقی دفتر خدمات حقوقی بینالملل ، دورۀ 1، ش 15.
25
ناصری، فرجالله (1344)، امارات در حقوق مدنی ایران، تهران: چاپ رنگین.
26
نیازی، عباس (1390)، «اعتبار امر قضاوتشده در رأی داور»، فصلنامۀ دیدگاههای حقوق قضایی، دورۀ 16، ش 55.
27
واحدی، قدرتالله (1386)، آیین دادرسی مدنی، ج 3، چ 4، تهران: بنیاد حقوقی میزان.
28
ب) عربی
29
آشتیانی، محمدحسن (1369ق)، القضا، تهران: چاپ رنگین.
30
السنهوری، عبدالرزاق احمد (1970م)، الوسیط فی شرح القانون المدنی الجدید، ج 2، چ 3، قاهره: نشر دار النهضه العربیه.
31
حرعاملی، محمدبن حسن (1409ق)، وسایل الشیعه، چ 1، قم: مؤسسۀ آل البیت.
32
خمینی، روحالله (1379)، تحریر الوسیله، ج 2، چ 1، تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره).
33
نجفی، محمدحسن (1393ق)، جواهر الکلام، ج 3، چ 6، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
34
ج) انگلیسی
35
Ampthil peerage case (1977), A.C.(H.L) 547 at 575 -76(UK).
36
Arnold v.Nat l west minster Bank (1991), 2AC93 (H.L).
37
Baghshaw, Roderick; Cross & Wilkins (1986), Outlines of the Law of Evidence, 6 Th edn, London: Butler worths.
38
Blonder-Tongue Laboratories v. University of Illinois Foundation,1971 ,US.
39
Bower Spencer; Handly. (2019), Res judicata, 5thedn, London: LexisNexis.
40
38.Brekoulakis,Stavros (2005) “The effect of an Arbitral Award and Third Parties in International Arbitration”, Resjudicata Revisited ,London:Queen mary,university,LL.B(Hons) Athens, LL.M.
41
Brozolo, Luca G Radicati Di. (2011), ”Res Judicata and International Arbitral Awards”, London:for publication in ASA special series publishing co.
42
Campbell, Henry Black M.A. (1990), Blacks Law Dictionary, 6 edn, USA: Westpublishing co.
43
Clermont, Kevin, M. (2016), ”Resjudicata as Requisite for Justic”, vol.68, NewYork: Cornell Law Fculty Publication,68Rutgers university law review.
44
Colin, Tapper (1990), Cross on Evidence, 7th edn, London: Butter Worths.
45
43, Curzon, L. B. (2002), Dictionary of Law, 6th edn, London: Edinburg, Pearson, Education limited.
46
Dely, Filip & Sheppard, rapporteur (2006), “Final Report on Res judicata and Arbitration”, Torento conference.
47
Dely, Filip & Sheppard, Audley, (2004), “Interim Report on Resjudicata and Arbitraion”, International Commercial Arbitration, international law association, Berlin conference.
48
Fleming, James.JR, Geoffrey C.Hazard.JR,John L Eubsdorf, (2001), civil produce, 5edn, Boston:little brown & co; foundation pr.
49
Geny, Francois (2018), Science ET Technique En Droit Prive Positif, vol.3, Paris: Went worth press.
50
Green, Joseph B; Miller, James R. (1972), “Collateral estoppel in Pennsylvania”, Duquesne law review, vol.10, no.4.
51
Henderson v. Henderson (1843), 3Hare 100, 115, 67E.R313, 320.
52
50.HovaGuimian,Pilippe (2017), “TheResjudicata Effect,of Foreign Judgement in Post-Award Proceeding :to bind or not bind?” Netherland, journal of International Arbitration 34, No.1.
53
Fleming, James.JR; Geoffrey C.Hazard.JR;John L Eubsdorf,(2001), Civil produce, 5 edn, Boston:ittle brown & co,foundation pr.
54
Katthleen M. McGinnis (2015), “Revisiting Claim and Issue Preclusion in Washington”, Vol.90.
55
Langan P.ST.J.(1970), Civil Procedure and Evidence, London: sweet & Maxwell.
56
Madden.M.Stauart, (1990), “Issue Preclusion Product Liability”, vol.11, Article3, PaceLaw Review.
57
Makmot Kibwanga,Adams Rajab (2018), The doctrine of Resjudicata in International Commercial Arbitration, Munich: grin Verlag.
58
Martin A.L. (1979), Estoppel en Droit International Public, Paris: ed.a.pedone.
59
Martin, Elizabet.A. (1990), A Concise Dictionary of Law, 2 edn,London: Oxford university press.
60
Ozde, Melis, (2017), “The doctrine of Resjudicata in International Commercial Arbitration”, The Preclusionary Effect of court decisions, 20(6).
61
Parklane Hosiery Co. v. Shore, 1979,US.
62
60. Pilgrim food products company v.Filler products. (1972), 10 duq.L.Rev.650
63
Scelle.Georges. (1950), “Arbitral Procedure”, rapport, du la Dommission du Droit International 1950, vol.II, NewYork.
64
Schaffstein, Silja, (2012), The Doctrine of Res judicata before International Arbitraltribunal, PhD thesis,Queen marry & Westfiled college, university of London & at the faculty of the university of Geneva:
65
Sundra, Revathi N. S, (2017), “Resjudicata”, International Journal of Aadvance Research, ideas and innovation in technology, Kerala.Reva university.
66
Zekos, Georgios.L. (2004), International Commertial and Marine Arbitration, 1 edn, London & Newyork: Routledge Cavendish.
67
د) فرانسوی
68
Lacantinerie, Baudry (1908), G.et.barde, A-Traite the Orique et Pratique de Droit Civil Des obligation, 3e edn.tv.Paris: L.larose let tenin.
69
Petit, Eugene. (2014), Traite Elementaire De Droit Romain, le developpment historique et lexpose general des principles de la legislation Romain, 4th edn,Paris:Hachette Livre BNF.
70
Roland, Henri & stark, boris. (1958), Chose Jugee et Tierce Opposition, Paris:L.G.D.J. maxplanck institute.
71
ه) قوانین
72
بخش دوم قانون مدنی ایران مصوب 1314.
73
قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب ایران مصوب 1379.
74
قانون ثبت اسناد و املاک مصوب 1310.
75
قانون داوری تجاری بینالمللی ایران مصوب 1376.
76
Belgum Code Judiciaire1967, ( Belgum).
77
Code of Civil Procedure, 1981, (France).
78
74. Code of Civil Procedure, Book IV Arbitration, 2011, (France).
79
Code of civil Procedure, 1998, (German).
80
Code of Civil Procedure, 2006, (Italy).
81
Federal Code on Private Internstional Law, 1987, (Switzerland).
82
Restatement Second Conflict of Law the Second, 1971, (USA).
83
و) منابع اینترنتی
84
Syed, Hassan. (2020), International Arbitration and The Doctrine of Lisalibipens, DOI: 10.13140/RG.2.2.36091.46881, https://www.researchgate.net/publication/340550213 .the last visit 17 march 2021.
85
ORIGINAL_ARTICLE
مسئولیت مدنی متصرفان ساختمان در قبال آسیبهای وارده بر مأموران آتشنشان؛ با مطالعۀ تطبیقی حقوق امریکا
بررسی مسئولیت مدنی مالکان در قبال آسیبهای آتشنشانان هنگام عملیات امدادرسانی سابقۀ دیرینهای در ایالات متحدۀ امریکا دارد. در این نظام حقوقی عموماً در پروندههای مطروحه در این خصوص، به قاعدۀ آتشنشان استناد گردیده که بهموجب آن، آتشنشانان از حق دریافت خسارت از مالکان و متصرفانی که تقصیر آنها موجب ایجاد حریق یا حوادث دیگری شده است، ممنوع هستند. لیکن به جهت انتقادات وارده، این قاعده در برخی ایالات نسخ شده یا استثناهایی آن را محدود کرده است. برخلاف ایالتهای امریکا، در حقوق ایران، مطالعات منسجمی در این زمینه صورت نگرفته است. لذا بررسی موضوع تنها باید با توجه به قواعد عمومی مسئولیتمدنی صورت پذیرد. تحلیل این قواعد حاکی از آن است که در موارد تسبیب، آتشنشانِ آسیبدیده بابت صدماتی که مرتبط با علت اصلی حضور وی در صحنۀ حادثه است، حق دریافت خسارت ندارد. لیکن در مورد صدمات غیرمرتبط با علت اصلی حضور وی در حادثه، در صورت ورود آتشنشان به إذن مالک، مسئولیت مالک از نوع مسئولیت محض و در صورت ورود با إذن قانونی، مسئولیت وی مبتنی بر تقصیر خواهد بود.
https://jcl.ut.ac.ir/article_82753_488f4b517fdea2a91934d5939ef39596.pdf
2021-03-21
169
189
10.22059/jcl.2020.305581.634036
آتشنشان
حریق
قاعدۀ آتشنشان
مالکان
مسئولیت مدنی
مهدیه
صادقیان
mahdiye.sad68@yahoo.com
1
دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشگاه اصفهان
AUTHOR
علیرضا
یزدانیان
dr.alireza_yazdanian@yahoo.com
2
دانشیار گروه حقوق خصوصی دانشگاه اصفهان
LEAD_AUTHOR
مرتضی
طبیبی جبلی
3
استادیار گروه حقوق خصوصی دانشگاه اصفهان
AUTHOR
محمد مهدی
الشریف
4
دانشیار گروه حقوق خصوصی دانشگاه اصفهان
AUTHOR
الف) فارسی
1
- کتابها
2
صفایی، سیدحسین و رحیمی، حبیبالله (1398)، مسئولیت مدنی (الزامات خارج از قرارداد)، تهران: انتشارات سمت.
3
قاسمزاده، سیدمرتضی (1387)، مبانی مسئولیت مدنی، چ 5، تهران: نشر میزان.
4
کاتوزیان، ناصر (1390)، الزامهای خارج از قرارداد (مسئولیت مدنی)، ج 1: قواعد عمومی، چ 10، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
5
محقق داماد، سید مصطفی (1390)، قواعد فقه بخش مدنی، چ 30، تهران: مرکز نشر علوم اسلامی.
6
یزدانیان، علیرضا (1386)، حقوق مدنی (قواعد عمومی مسئولیت مدنی)، ج 1، تهران: نشر میزان.
7
- مقاله
8
مبین، حجت و امیری، احمد (1396)، «مطالعۀ تطبیقی مسئولیت مدنی مالک یا متصرف در مقابل واردین مجاز و غیرمجاز در حقوق انگلستان و نظام حقوقی اسلام»، فصلنامۀ پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب، سال چهارم، ش 2.
9
- پایاننامهها
10
خاکسار، فرانک (1387)، بررسی تطبیقی قاعدۀ اقدام در حقوق اسلام با قاعدۀ مشارکت در خطا در حقوق کامنلا، پایاننامۀ کارشناسی ارشد، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه قم.
11
نصیری، هدیه (1394)، پذیرش خطر در مسئولیت مدنی در حقوق انگلیس، فرانسه و ایران، پایاننامۀ کارشناسی ارشد، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی.
12
ب) انگلیسی
13
Johnson, Eric E. (2015), Torts: Cases and Context, Vol. 1, US: CALI eLangdell Press.
14
Varone, J.Curtis. (2007), Legal Consideration for Fire & Emergency Services, US: Delmar, Cengage Learning.
15
- Articles
16
Barker, John C.; Wildman, Stephanie M. (1990), “Time to Abolish Implied Assumption of a Reasonable Risk in California“, University of San Francisco Law Review, Vol.25. pp. 647- 679.
17
Berry, Kiel (2007), ”Espinoza V. Schulenburg: Arizona Adopts the Rescue Doctrine and Firefighter’s Rule“, Arizona Law Review, Vol.49, pp. 171-177.
18
Casselman, Margo R. (2017), ”Re-Examining the Firefighter’s Rule in Arizona“, Arizona Law Review, Vol.59, pp. 263-287.
19
Deniston, Marty K. (1981), ”Hubbard v. Boelt: The Fireman´s Rule Extended“, Energy Law Symposium, Iss.1, Article 7, pp. 197- 231.
20
Fanzlaw, Amy J. (1994), »“A Sign of the Times:” How the Firefighter's Rule and the No-Duty-To- Rescue Rule Impact Convenience Stores' Liability for Failure to Aid a Public Safety Officer«, Stetson Law Review, Vol.XXIII. pp. 843-892.
21
Handley, Cristen C. (2015), ”Back to the Basics: Restoring Fundamental Tort Principles by Abolishing the Professional-Rescuer’s Doctrine“, Arkansas Law Review, Vol.68, pp 489-510.
22
Heidt, Robert H. (2007), ”When Plaintiffs Are Premium Planners for Their Injuries: A Fresh Look at the Fireman's Rule“, Indiana Law Journal, Vol.82, Iss.3, Article 5, pp. 745-808.
23
Hohn, Christopher M., (1994), ”The Missouri Firefighter's Rule“, Missouri Law Review, Vol.59, Iss.2, Article 6, pp. 479-489.
24
Kuklin, B. (2006), ”Peril Invites Rescue: An Evolutionary Perspective“. Hofstra Law Review. Vol.35, pp. 171-215.
25
Mitchell Hamline School of Law. (1981), ”Assumption of the Risk and the Fireman's Rule“, William Mitchell Law Review: Vol.7, Iss.3, Article 5, pp. 749-779.
26
Moss, Michael W. (1975), ”An Examination of the California Fireman's Rule“, McGeorge Law Review, Vol.6, Iss.2, Article 12, pp. 660-682.
27
Palumbo, Julianne. (1987),. ”Equal Protection and the Fireman's Rule in Ohio“, Case Western Reserve Law Review, Vol.38, Iss.1, pp. 123-144.
28
Rev, Minn. L. (1980), ”The New Minnesota Fireman's Rule –An Application of the Assumption of Risk Doctrine: Armstrong v. Mailand“, Minnesota Law Review, Vol. 64, pp. 878-892.
29
Riley, Benjamin K. (1983), ”The Fireman's Rule: Defining Its Scope Using the Cost-Spreading Rationale“, California Law Review, Vol.71, Iss.1, Article 6, pp. 218-252.
30
Ruscus, Stephen E. (1991), ”Empty Pockets: Application of the Fireman's Rule to Emergency Medical Tehnicians“, Journal of Contemporary Health Law and Policy, Vol.7, Iss.1, Article 20, pp. 339-365.
31
Zimmerman, Richard D. (1978),. ”Negligence Actions by Police Officers and Firefighters: A Need for a Professional Rescuers Rule“, California Law Review, Vol.66, Iss.3, Article 4, pp. 585-609.
32
- Documents
33
Armstrong v. Mailand, 284 N.W.2d 343, 348 (1979)
34
Flowers v. Rock Creek Terrace, 308 Md. 432, 520 A.2d361 (1987)
35
Fouch v. Werner, 99 Cal. App. 557, 564, 279 P. 183, 186 (1929)
36
Gibson v. Leonard, 143 Mll. 182, 32 N.E. 182 (1892)
37
In the Supreme Court of the State of Kansas, (2017). No.111,987, Juan A. Apodaca (Appellant) v. Mark Willmore, Matthew Willmore and Oak River Insurance Company (Appellees), Syllabus by The Court.
38
Meiers v. Fred Koch Brewery, 229 N.Y. 10, 127 N.E. 491 (1920)
39
Peterson v. Balach 294 Minn. 161, 199 N.W.2d 639 (1972)
40
Richard White v. State of Maryland, 19 A.3d 369, 419 Md. 265 (2011)
41
Rowland v. Christian, 69 Cal. 2d 108, 443 P.2d 561, 70 Cal. Rptr. 97 (1968)
42
ORIGINAL_ARTICLE
حمایت حقوقی از شخصیتهای خیالی (کاراکترها) در امریکا؛ رهاوردی برای حقوق ایران
استفاده از شخصیتهای خیالی در تبلیغ و ترویج کالاها و خدمات یکی از قدیمیترین و شناختهشدهترین شکلهای تجارت است که سالانه گردش مالی چند میلیون دلاری بههمراه دارد. شهرت و محبوبیت بیشتر شخصیتهای خیالی بسیار فراتر از نقش آنها در آثار اصیلی است که برای نخستین بار در آن جلوهگر شدهاند. بهعلاوه، بسیاری از کاراکترها خارج از چارچوب هر نوع اثر خاص خلق میشوند و در نتیجه، ممکن است بدون سازوکار و حمایت قانون باقی بمانند. بنابراین، تضمین حمایت منصفانه از خالقان و صاحبان آنها در برابر سودجویی غیرمجاز از خلاقیتشان اهمیت مییابد. نوشتار پیش رو در پی پاسخ به این پرسش است که آیا میتوان جایگاهی برای شخصیتهای خیالی بهدنبال زیست مستقلانۀ آنها از آثار اولیه در نظامهای حقوقی ترسیم کرد؟ برای پاسخ به این پرسش تلاش میشود از طریق روش توصیفی- تحلیلی و با تأسی از حقوق امریکا، ضمن بررسی ظرفیت نظامهای حقوقی کپیرایت وعلائم تجاری در حمایت از کاراکترها، وضعیت حمایت از آنها نیز هنگام ورود به قلمرو مالکیت عمومی مورد بررسی قرار گیرد. بدون شک تبیین نحوۀ حمایت از شخصیتهای خیالی و خالقان آنها و نیز بررسی سایر ابعاد مربوط به این حق، مانند تشخیص معیارهای نقض و سهم حوزۀ عمومی از آنها، علاوه بر اینکه یاریگر رویۀ قضایی خواهد بود، سبب اعتلای فعالیتهای فرهنگی شده، بر غنای ادبیات حقوقی ایران خواهد افزود.
https://jcl.ut.ac.ir/article_82754_1c1fc59fe64c491a961ab9f2eb4d56b7.pdf
2021-03-21
191
218
10.22059/jcl.2020.300374.633987
حوزۀ عمومی
شخصیتهای ادبی
شخصیتهای مصور
علامت تجاری
کپیرایت
محمد
صالحی مازندرانی
m_salehimazandarani@yahoo.com
1
دانشیار گروه حقوق خصوصی، دانشکدۀ حقوق، دانشگاه قم، قم، ایران
AUTHOR
عمید
محمدی
amid_mohammadi_gh@yahoo.com
2
دانشجوی دورۀ دکتری حقوق خصوصی، دانشکدۀ حقوق، دانشگاه قم، قم، ایران
LEAD_AUTHOR
الف) فارسی
1
امامی، اسداله (1390)، حقوق مالکیت صنعتی، تهران: نشر میزان.
2
باقرینژاد، زهره (1391)، «آثار تربیتی انیمیشنهای غربی بر تربیت کودکان»، فصلنامۀ علمی- تخصصی پژوهشنامۀ تربیت تبلیغی، سال اول، پیششمارۀ دوم.
3
براهنی، رضا (1368)، قصهنویسی، تهران: نشر البرز.
4
بهزاد، فریال (1385)، «انیمیشن و سینمای کودک»، نشریۀ فرهنگ و هنر، فارابی، دورۀ 16، ش 2.
5
پورنوری، منصور (1383)، حقوق مالکیت معنوی در دادگاه علامت تجاری و اختراعات، اتهران: نتشارات مهد حقوق.
6
حبیبا، سعید و حسینزاده، مجید (1392)، «تحلیل دکترین رقیقسازی (دکترین نقض دوم) در نظام حقوقی حاکم بر علائم تجاری»، فصلنامۀ مطالعات حقوق خصوصی، دورۀ 43، ش 1.
7
زرکلام، ستار (1387)، حقوق مالکیت ادبی و هنری، تهران: انتشارات سمت.
8
صمدی، اعظم (1387)، جایگاه تجارت شخصیتها در حقوق مالکیت فکری، پایاننامۀ کارشناسی ارشد حقوق مالکیت فکری، تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
9
محمدی، عمید و همکاران (1396)، «حمایت از حق شهرت در پرتو حقوق مالکیت فکری با رویکرد تطبیقی»، پژوهشهای حقوق تطبیقی، دورۀ 20، ش 3.
10
ولاستون، آرتوران (1375)، فرهنگ بزرگ کمانگیر انگلیسی- فارسی، تهران: انتشارات کمانگیر.
11
ب) خارجی
12
Ahmad, Tabrez and Mondal, Debmita. (2011), “The Conflicting Interests in Copyrightability of Fictional Characters”, Availableat at:
13
Arrow, Benjamin M. (2011), “Real-Life Protection for Fictional Trademarks”, 21 Fordham Intell. Prop. Media & Ent. L.J. vol.21, No.1, Article 4. pp. 111-171.
14
Available at: http://scholarship.law.marquette.edu/iplr/vol9/iss1/3
15
Available at: http://digitalcommons.lmu.edu/elr/vol11/iss1/10
16
Available at: http://repository.law.miami.edu/umeslr/vol9/iss2/6
17
Available at: https://ecollections.law.fiu.edu/lawreview/vol9/iss2/15
18
Available at: https://ideaexchange.uakron.edu/akronintellectualproperty/vol8 /iss1/4
19
Available at: https://scholarship.kentlaw.iit.edu/cklawreview/vol86/iss3/11
20
Available at: https://scholarship.law.columbia.edu/faculty_scholarship/2072
21
Available at: https://via.library.depaul.edu/jatip/vol9/iss2/4
22
Beach, Stephanie J. (2017), “Fact and Fiction: Amending Right of Publicity Statutes to Include Life Story and Fictional Character Rights”, Seton Hall Legislative Journal, Vol.42, Issue.1. pp. 131-162.
23
Boorstin, Daniel J. (2014), “Fictional Character Merchandising in The United States of America and United Kingdom”, Chaptert 5, pp. 151-192. Available at:
24
Brylawski, E. Fulton (1974), “Protection of Characters—Sam Spade Revisited”, BULL. COPYRIGHT SOC’Y U.S.A. No. 22.
25
Burgunder, Lee B. (2012), “The Scoop on Betty Boop: A Proposal to Limit Overreaching Trademarks”, Loyola of Los Angeles Entertainment Law Review, Vol.32, Available at: http://digitalcommons.lmu.edu/elr/vol32/iss3/1
26
Cariou, Prince (2013), “Copyright Law-Fair-Use-Second Circuit Holds That Appropriation Artwork Need Not Comment on the Original to Be Transformative”, Harvard Law Review, Vol.127, No.4.
27
Chander, Anupam and Sunder, Madhavi (2007), “Everyone's a Superhero: A Cultural Theory of Mary Sue Fan Fiction as Fair Use”, California Law Review, Vol.95, Issue 2, Article7, pp. 597-626. Available at: https://scholarship.law.berkeley.edu/californialawreview
28
Coe, Samuel J. (2011), “The Story of a Character: Establishing the Limits of Independent Copyright Protection for Literary Characters”, CHICAGO-KENT LAW REVIEW. 1305, Vol.86, Issue.3, pp. 1305-1322.
29
Cook, Angela D. (1999), “Should Right of Publicity Protection be Extended to Actors in the Characters Which They Portray”, 9 DePaul J. Art, Tech. & Intell. Prop. L., Vol.9. pp. 309-352.
30
Deamer, Michael (2017), “DC Comics V. Towle: Protecting Fictional Characters Through STEWARDSHIP”, Berkeley Technology Law Journal, Vol.32, pp. 437-468. Available at: https://dx.doi.org/10.15779/Z388W38251
31
Delgado García, Jaime (2018), “Immortality Through Trademarks: A Study of Fictional Characters Under US Trademark Law”, Available at: SSRN: https://ssrn.com/abstract=3335132or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.3335132
32
Elliott, Joanne Catherine (1997), “Character Merchandising in New Zealand: The Validity of A Distinction Between 'Real' and 'Fictional' Characters”, LLB(HONS) Research Paper Intellectual Property Law. pp. 1-49.
33
Feldman David B. (1990), “Finding a Home for Fictional Characters: A Proposal for Change in Copyright Protection”, California Law Review, Berkeley; Vol.78, pp. 687-720.
34
Foley, Kathryn M. (2009), “Protecting fictional characters: Defining the elusive trademark-copyright divide”, Connecticut Law Review, Vol.41, No.3.
35
Ginsburg, Jane C. (2017), “Intellectual Property as Seen by Barbie and Mickey: The Reciprocal Relationship of Copyright and Trademark Law, Journal of the Copyright Society of the USA”, Vol.65, Columbia Public Law Research Paper No.14-567.
36
Goldberger, Benjamin A. (2003), “How the Summer of the Spinoff Came to Be: The Branding of Characters in American Mass Media”, Loyola of Los Angeles Entertainment Law Review, Vol.23. Available at: http://digitalcommons.lmu.edu /elr/vol23/iss2/3
37
Heitmann, Michael (2015), “Have You Seen Sam Spade?: How Literary Characters Are Denied Proper Copyright Protection”, Law School Student Scholarship. Seton Hall Law. pp. 1-28. http://scholarship.shu.edu /student_scholarship/794
38
Helfand, Michael Todd (1992), “When Mickey Mouse Is as Strong as Superman: The Convergence of Intellectual Property Law to Protect Literary and Pictorial Characters”, STAN. L. REV. Vol.44.
39
Joshua, Jessica (2009), “Fictional Characters and the Right of publicity: Policies, History, and Conflict”, Entertainment Law, Vol.21. pp. 1-29.
40
Kate, ONeill (2003), Against Dicta: “A Legal Method for Rescuing Fair Use from the Right of First Publication”, California Law Review, Vol.89, No.2.
41
Kellman, Leon (1958), “The Legal Protection of Fictional Characters”, Brooklyn Law Review Journal, Vol.25.
42
Kewalramini, Nishant and Hedge, Sandeep (2012), “Character Merchendising” Journal of Intellectual Property Right, Vol.17.
43
Koller, Chantal (2019), “Character wars: Trademark and copyright protection for fictional characters”, Online: Available at: https://www.novagraaf.com /en/insights/character-wars-trademark-and-copyright-protection-fictional-characters.
44
Kurtz, Leslie A. (1986), “The Independent Legal Lives of Fictional Characters”, Wis. L. REV.
45
Kurtz, Leslie A. (1994), “The Methuselah Factor: When Characters Outlive Their Copyrights”, Miami Ent. & Sports L.Rev.Vol.11, Iss.2, pp. 437-452. Available at: http://repository.law.miami.edu/umeslr/vol.11/iss2/
46
Lim, Tze Ping (2018), “Beyond Copyright: Applying a Radical Idea-Expression Dichotomy to the Ownership of Fictional Characters”, VAND. J. ENT. & TECH. L., Vol. No.21, 95-144.
47
Mariani, Jyme (2015), “Lights! Camera! Infringement? Exploring the Boundaries of Whether Fan Films Violate Copyrights”, Akron Intellectual Property Journal: Vol.8: Iss.1 , Article 4. pp. 117-170.
48
McCutcheon, Jani (2018), “Works of Fiction: The Misconception of Literary Characters as Copyright Works”, Journal of the Copyright Society of the USA (Forthcoming). Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=3263155or http:// doi.org/10.2139/ssrn.3263155, pp. 1-38.
49
McKay, Kate and Brett (2013), “A Man's Life, Character, On Manhood, On Virtue: What Is Character? Its 3 True Qualities and How to Develop It”, Online, Available at: https://www.artofmanliness.com
50
Metsola, Asko (2016), “So Tarzan, Zorro, and Mickey Mouse went to a bar”- Trademark protection of public domain characters, Department of Accounting and Commercial Law, Hanken School of Economics.
51
Nickles, Christine (1999), “The Conflicts Between Intellectual Property Protections when a Character Enters the Public Domain”, UCLA Entertainment Law Review, Vol.7(1). 133-168.
52
Niro, Dean D. (1992), “Protecting Characters through Copyright Law: Paving a New Road upon Which Literary”, Graphic, and Motion Picture Characters Can All Travel, DePaul L. Rev, Vol.41, Issue 2, Article.6, 359-394. Available at: https://via.library.depaul.edu/law-review/vol41/iss2/4
53
Port, Kenneth L. (1998), “Copyright Protection of Fictional Characters in Japan: The Popeye Case - It's Not Just a Mick[e]y Mouse Affair”, Wisconsin International Law Journal, Vol.7, No.1 pp. 205-229
54
Provenzano, Annie (2014), “How to Protect a Literary Character Through Copyright and Trademark”, The Faculty of the Journalism Department, California Polytechnic State University, San Luis Obispo, pp. 1-31.
55
Robinson, David Alain (1991), \’A Fair Use Analysis of Trademark Parody: Cliffs Notes”, Inc. v. Bantam Doubleday Dell Publishing Group, Loy. L.A. Ent. L. Rev, Vol.11.
56
Said, Zahr K. (2013). “Fixing Copyright in Characters: Literary Perspectives an A Legal Problem”, Cardozo Law Review, Vol.35. pp. 769-829.
57
Sander, J. C., (2012). “The end of arbitrary findings of secondary meaning: call for the expansion of trademark status of literary characters”, Intellectual Property Law, Bulletin, No. 17,(1).
58
Saval, Joshua, (2014). “Copyrights, Trademarks, and Terminations: How Limiting Comic Book Characters in the Film Industry Reflects on Future Intellectual Property Issues for Character Law”, FIU L. Rev, Vol.9, No.2, Article 15.
59
Schienke, Gregory S., (2005). “The Spawn of Learned Hand-A Reexamination of Copyright Protection and Fictional Characters: How Distinctly Delineated Must the Story Be Told?”, Intellectual Property L. Rev. Vol.9, Issue 1, Article 3.
60
Schreyer, Amanda, (2015). “An Overview of Legal Protection for Fictional Characters: Balancing Public and Private Interests”, CYBARIS®, AN INTELLECTUAL PROPERTY LAW REVIEW, Vol.6: Iss.1, Article.3. pp.49-95.
61
Schwabach, Aaron, (2011). Fan Fiction and Copyright: Outsider Works and Intellectual Property Protection, Thomas Jefferson School of Law, USA, Ashgate Publishing Limited.
62
Shaffy, Kourosh, (2018): “Can Stephen Colbert Bring Back Stephen Colbert? Alternate, Fictional Personas in Copyright”, Columbia Journal of Law & The Arts, Vol.41, No.4. pp. 289-317.
63
Skoller, Jenna, (2015). “Sherlock Holmes and Newt Scamander: Incorporating Protected Nonlinear Character Delineation into Derivative Works”, COLUMBIA JOURNAL OF LAW & THE ARTS, No.38. pp. 557-600.
64
Smith, Carrie Ayn, (2014). “A Character Dilemma: A Look into Trademark Protections for Characters from Creative Works”, Law School Student Scholarship. Seton Hall Law. pp. 1-28. https://scholarship.shu.edu/student_scholarship/579
65
Spahn, Kenneth E, (1992). “The Legal Protection of Fictional Characters”, University of Miami Entertainment & Sports Law Review, Vol.9, Iss.2, pp. 331-348.
66
SSRN: https://ssrn.com/abstract=1839361or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.1839361
67
Webster’s Unabridged Dictionary, (1998). Random House, 2d ed.
68
WIPO, (1994), “Character Merchandising”, Report prepared by the International Bureau, WO/INF/108, pp. 1-34.
69
Wollaston, A. (1996), The large Kamangir dictionary English– Persian, Kamangir publication, Tehran.
70
Wood, Ann Christelle. (2014), “The Idea/Expression Dichotomy in Copyright Law as related to Fictional Characters”, Faculty of Law, University of Johannesburg, A dissertation submitted in partial fulfilment for the degree], pp. 1-57.
71
Zecevic, Jasmina, (2006), “Distinctly Delineated Fictional Characters that Constitute the Story Being Told: Who Are They and Do They Deserve Independent Copyright Protection?”, 8 VAND. J. ENT. & TECH. L.
72
Zissu, Leonard (1981), “Whither Character Rights: Some Observations”, The Eleventh Donald C. Brace Memorial Lecture, J. Copyright Soc'y U.S.A., Vol.29.
73
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی تطبیقی مؤلفههای برتری کنوانسیون حقوق دریاها بر قوانین دولت ساحلی در اعمال صلاحیت کیفری در مناطق دریایی
مبنای ممنوعیت دولت ساحلی در اعمال صلاحیت کیفری بر امور کشتی خارجی در منطقۀ انحصاری اقتصادی و منطقۀ نظارت ناشی از مقررات کنوانسیون حقوق دریاها است؛ چنانکه دولت ساحلی تبعیت از مقررات کنوانسیون حقوق دریاها را با عضویت در آن میپذیرد و از اجرا یا تصویب قوانین داخلی مخالف با الزامات آن پرهیز میکند. بررسی ابعاد این تئوری با اتکا بر اختلاف دولت ساحلی و دولت صاحبپرچم در وضعیت کشتی اِنریکالِکسی در منطقۀ نظارت از اهداف و موضوع این نوشتار است تا به پرسشهای مرتبط پاسخ داده شود؛ اول اینکه الزامات کنوانسیون حقوق دریاها در خصوص مناطق دریایی و صلاحیت کیفری دولت ساحلی در منطقۀ نظارت چیست؟ دوم اینکه مؤید برتری الزامات کنوانسیون حقوق دریاها بر قوانین داخلی دولت ساحلی نسبت به دولت صاحبپرچم چیست؟ یافتههای پژوهش نشان میدهد که محدودۀ مناطق دریایی تابع مقررات مواد 3، (2)33 و 57 کنوانسیون حقوق دریاها هستند و امکان جابهجایی یا ادغام آنها در قوانین داخلی دولت ساحلی وجود ندارد. از این حیث، چارچوب صلاحیت کیفری دولت ساحلی نسبت به وقایع حادث در منطقۀ نظارت و دخیل شدن کشتی خارجی در آن، تابع مقررات مواد (a)(1)33، (2)58، (7)94 و (1)97 کنوانسیون حقوق دریاها است. لذا اعتقاد دولت ساحلی به داشتن صلاحیت کیفری در مقابل دولت صاحبپرچم با نادیده گرفتن الزامات حاکم بر محدودۀ مناطق دریایی مختلف و مؤلفههای اعمال صلاحیت کیفری دولتهای ساحلی و صاحبپرچم در قوانین داخلی آنها ناکارآمد است. الزام محاکم کیفری دولت ساحلی در تبعیت از قوانین داخلی بهجای مقررات کنوانسیون حقوق دریاها و شروع رسیدگیهایی بر این اساس، مؤثر و قابل اعتنا نیست.
https://jcl.ut.ac.ir/article_82755_c00f0b208293a67d1462c30baaea720f.pdf
2021-03-21
219
238
10.22059/jcl.2020.300082.633985
اعمال صلاحیت کیفری
دولت ساحلی
دولت صاحب پرچم
کشتی خارجی
کنوانسیون حقوق دریاها
منطقۀ انحصاری اقتصادی
منطقۀ نظارت
جواد
صالحی
javadsalehi@pnu.ac.ir
1
دانشیار گروه حقوق دانشگاه پیامنور، تهران، ایران
LEAD_AUTHOR
الف) فارسی
1
ابراهیمگل، علیرضا و عطار، محمدصالح (1398)، «مبانی نظری قاعدۀ آمره در حقوق بینالملل»، فصلنامۀ دیدگاههای حقوق قضایی، ش 87، پاییز.
2
صالحی، جواد (1398)، «رویکرد دولت ساحلی در پرتو اصول و اسناد بینالمللی در مواجهه با عملکرد کشتی خارجی»، فصلنامۀ پژوهش حقوق عمومی، ش 63، تابستان.
3
صالحی، جواد (1399)، «اقدامات موقت و بایستههای آن در رویۀ قضایی دیوان بینالمللی حقوق دریاها؛ جلوهای از نفی تحقق ملاحظات حقوق بشری متهم با هدف رعایت مصلحت بزهدیده»، مجلۀ مطالعات حقوق تطبیقی، ش 1، بهار و تابستان.
4
مقصودی، رضا (1393)، «دستاوردهای حقوق بینالملل عمومی در زمینۀ تعارض دادگاهها»، مجلۀ حقوقی بینالمللی، ش 50، بهار و تابستان.
5
ب). خارجی
6
Gandhi, Manimuthu (2013), “The Enrica Lexis Incident: Seeing Beyond the Grey Areas of International Law”, Indian Journal of International Law, Vol. 53(1).
7
International Court of Justice (1949), Corfu Channel Case, Reports, Available at: http://www.icj-cij.org/files/case-related/1/001-19490409-JUD-01-00-EN.pdf., Last Visited 11 July 2020.
8
International Court of Justice (2001), Case Concerning Maritime Delimitation and Territorial Questions between Qatar and Bahrain (Qatar v. Bahrain), Merits, Judgment of 16 March 2001, Available at: https://www.icj-cij.org/files/case-related/87/087-20010316-JUD-01-00-EN.pdf., Last Visited 20 July 2020.
9
International Maritime Organization (1988), Convention for the Suppression of Unlawful Acts against the Safety of Maritime Navigation, Available at: https://treaties.un.org/doc/db/Terrorism/Conv8-english.pdf., Last Visited 22 July 2020.
10
International Tribunal for the Law of the Sea (1995), Reports of International Arbitral Awards, Delimitation of the Maritime Boundary between Guinea and Guinea-Bissau, Order of 8 November 1995, Available at: https://www.icj-cij.org/files/case-related/85/085-19951108-ORD-01-00-EN.pdf., Last Visited 22 July 2020.
11
International Tribunal for the Law of the Sea (1999), Saint Vincent and Grenadines v. Guinea, the M/V “SAIGA”, Report No. 2, Available at: https://www.itlos.org/cases/list-of-cases/case-no-2/., Last Visited 22 July 2020.
12
International Tribunal for the Law of the Sea (2015a), The “Enrica Lexie” Incident (Italy v. India), Provisional Measures, Order, 24 August 2015, Available at: https://www.itlos.org/fileadmin/itlos/documents/cases/case_no.24_prov_meas/24_published_texts/2015_24_Ord_24_Aug_2015-E.pdf., Last Visited 12 July 2020.
13
International Tribunal for the Law of the Sea (2015b), Italy’s Request for the Prescription of Provisional Measures under Article 290(5) of the United Nations Convention on the Law of the Sea, 21 July 2015, Available at: https://www.itlos.org/fileadmin/itlos/documents/cases/case_no.24_prov_meas/Request/Request_of_the_Italian_Republic_r.pdf., Last Visited 12 July 2020.
14
Mouland, T. Satya (2019), “Rethinking Adjudicative Jurisdiction in International Law”, Washington International Law Journal, Vol. 29(1).
15
Permanent Court of International Justice (1927), The Case of the S.S. Lotus, France v. Turkey, Judgment, Twelfth (Ordinary) Session, Available at: http://www.worldcourts.com/pcij/eng/decisions/1927.09.07_lotus.htm., Last Visited 2 July 2020.
16
Piper, I. Danielle (2012), “Extraterritorial Criminal Jurisdiction: Does the Long Arm of the Law Undermine the Rule of Law?”, Melbourne Journal of International Law, Vol. 13(1).
17
Piper, Danielle (2013), “Prosecutions of Extraterritorial Criminal Conduct and the Abuse of Rights Doctrine”, Utrecht Law Review, Vol. 9, p. 68-89.
18
Piper, I. Danielle (2014), “The Enrica Lexie and St. Antony: A Voyage into Jurisdictional Conflict”, Queensland University of Technology Law Review, Vol. 14(2).
19
Purvis, Chelsea (2011), “Coastal State Jurisdiction Under UNCLOS: the Shen Neng 1 Grounding on the Great Barrier Reef”, the Yale Journal of International Law, Vol. 36(1).
20
Ronzitti, Natalino (2012), “The Enrica Lexie Incident: Law of the Sea
21
and Immunity of State Officials Issues”, The Italian Yearbook of International Law, Vol. 22(1).
22
Subramanian, R. S. (2017), “Abuse of Diplomatic Privileges and the Balance between Immunities and the Duty to Respect the Local Laws and Regulations under the Vienna Conventions: The Recent Indian Experience”, The Chinese Journal of Global Governance, Vol. 3.
23
Supreme Court of India (2012), Indian Fishermen Case, Civil Original Jurisdiction, Writ Petition, No. 135.
24
Supreme Court of India (2013a), Republic of Italy thr. Ambassador and Ors. v. Union of India and Ors.; Slp(c) No. 20370, Judgment, Available at: https://indiankanoon.org/doc/78409161/., Last Visited 12 July 2020.
25
Supreme Court of India (2013b), Republic of Italy and Ors. V. Union of India and Ors., Order of the Supreme Court of India, 26 April 2013., Available at: https://law.nus.edu.sg/cmlcmidatabase/republic-italy-v-union-india., Last Visited 20 July 2020.
26
The Territorial Waters, Continental Shelf, Exclusive Economic Zone and Other Maritime Zones Act of India (1976), Available at: https://www.mea.gov.in/acts-legislations-rules.htm?dtl/143., Last Visited 20 July 2020.
27
UN Security Council (2009), Resolution on Acts of Piracy and Armed Robbery Against Vessels in the Waters off the Coast of Somalia, No. S/RES/1897, Available at: http://www.refworld.org/pdfid/4b18cff1d.pdf., Last Visited 22 July 2020.
28
ORIGINAL_ARTICLE
تأملی در کارویژه و اعتبار دیباچههای قوانین اساسی، با تأکید بر دیباچۀ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
امروزه در اغلب نظامهای حقوقی دنیا استفاده از دیباچه برای قوانین مختلف اعم از اساسی و عادی، امری رایج است. قانونگذار اساسی در جمهوری اسلامی نیز با درک ضرورت و اهمیت دیباچهنویسی برای قانون اساسی، نسبت به این موضوع در اثنای تدوین قانون اساسی در سال 1358 اهتمام داشته و دیباچهای نسبتاً مطوّل را در ابتدای قانون اساسی گنجانده است. تدقیق در مفاد یادشده در دیباچۀ قانون اساسی، بهخودی خود مبیّن اهمیت این دیباچه خواهد بود. با این حال، این دیباچه تا به امروز با بیمهری مواجه بوده و همچنان پس از گذشت چهار دهه از تصویب قانون اساسی، آثار مترتب بر آن مغفول مانده است. بهنظر میرسد برخی برداشتهای موجود در خصوص اعتبار حقوقی این دیباچه، همواره سدی در مسیر بررسیهای حقوقی پیرامون دیباچۀ یادشده بوده است. از اینرو، کنکاش در کارویژۀ دیباچۀ قانون اساسی و بررسی ارزش و اعتبار حقوقی آن با سنجۀ تعالیم حقوق اساسی ضروری بهنظر میرسد. قطعاً این بررسی، بدون توجه به جایگاه دیباچههای قوانین اساسی در آموزههای حقوق اساسی تطبیقی، جامع نخواهد بود. لذا پرسش از کارویژه و اعتبار دیباچۀ قوانین اساسی در منظومۀ حقوق اساسی و تطبیق آن بر دیباچۀ قانون اساسی جمهوری اسلامی، مسئلۀ اصلی پژوهش حاضر است که با روش توصیفی- تحلیلی مورد بررسی قرار گرفته و در نهایت، چنین جمعبندی شده که دیباچۀ قانون اساسی ترسیمگر مسیر فهم صحیح و دقیق قانون اساسی و نظام جمهوری اسلامی است؛ به تعبیری، دیباچۀ قانون اساسی، ظرف قانون اساسی است و اعتبار «حقوق اساسی» دارد.
https://jcl.ut.ac.ir/article_82756_b0f3e9561081e6805a77aa89ae02be50.pdf
2021-03-21
239
261
10.22059/jcl.2020.308760.634059
دیباچه
دیباچۀ قانون اساسی
ظرف قانون اساسی
مقدمۀ قانون اساسی
هادی
طحان نظیف
tahan@isu.ac.ir
1
استادیار گروه حقوق عمومی و بینالملل دانشکدۀ معارف اسلامی و حقوق دانشگاه امام صادق (ع)
AUTHOR
حامد
نیکونهاد
hamednikoonahad@gmail.com
2
استادیار گروه حقوق عمومی دانشگاه قم
AUTHOR
رضا
بکشلو
reza_bakeshlou@yahoo.com
3
دانشجوی دکتری حقوق عمومی دانشگاه امام صادق (ع)
LEAD_AUTHOR
الف) فارسی
1
- کتابها
2
افلاطون (1398)، دورۀ آثار افلاطون؛ مترجم: محمدحسن لطفی، چ 1، تهران: شرکت سهامی انتشارات خوارزمی.
3
ایمانی، عباس و قطمیری، امیررضا (1388)، قانون اساسی در نظام حقوقی ایران، تهران: نامۀ هستی.
4
بیگزاده، ابراهیم (1391)، حقوق سازمانهای بینالمللی، چ 2، تهران: مجد.
5
ضیایی بیگدلی، محمدرضا (1395)، حقوق بینالملل عمومی، چ 55، تهران: کتابخانۀ گنج دانش.
6
طباطبایی مؤتمنی، منوچهر (1383)، حقوق اداری، تهران: سمت.
7
طباطبایی مؤتمنی، منوچهر (1385)، حقوق اداری تطبیقی حاکمیت قانون و دادرسی اداری تطبیقی در چند کشور بزرگ، چ 1، تهران: انتشارات سمت.
8
طباطبایی مؤتمنی، منوچهر (1380)، حقوق اساسی، چ 1، تهران: نشر میزان.
9
قاضی، ابوالفضل (1395)، حقوق اساسی و نهادهای سیاسی، تهران: میزان.
10
کسروی، احمد (1379)، تاریخ مشروطه ایران، تهران: امیرکبیر.
11
کعبی، عباس (1394)، مبانی حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، چ 1، تهران: انتشارات بسیج دانشجویی دانشگاه امام صادق (ع).
12
مدنی، جلالالدین (1373)، حقوق اساسی و نهادهای سیاسی جمهوری اسلامی ایران، چ 2، تهران: نشر همراه.
13
مشروح مذاکرات مجلس بررسی نهایی قانون اساسی (1364)، صورت مشروح مذاکرات مجلس بررسی نهایی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، تهران: چاپخانۀ مجلس شورای اسلامی.
14
ملکزاده، محمد (1390)، مبانی دینی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، چ 1، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
15
ورعی، سید جواد (1385)، مبانی و مستندات قانون اساسی به روایت قانونگذار، قم: دبیرخانۀ مجلس خبرگان قانون اساسی.
16
هاشمی، سید محمد (1396)، حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، ج 1 و 2، تهران: میزان.
17
هداوند، مهدی و مشهدی، علی (1391)، اصول حقوق اداری (در پرتو آرای دیوان عدالت اداری)، چ 2، تهران: نشر خرسندی.
18
- مقالات
19
امامی، محمد؛ شاکری، حمید؛ فدایی، علیاصغر (1394، الف)، «بازشناسی اصول کلی حقوقی در دیباچۀ قانون اساسی»، فصلنامۀ حقوقی مجد، ش 32.
20
امامی، محمد (1394، ب)، «هنر حقوقی دیباچۀ قانون اساسی»، مجلۀ علمی تخصصی کانون وکلای دادگستری منطقۀ فارس، ش 9.
21
تقیزاده، جواد (1386)، «مسأله اساسیسازی نظم حقوقی»، پژوهشهای حقوقی، ش 11.
22
حبیبی، حسن (1378)، «زبان حقوقی»، مجلۀ کانون، سال چهل و سوم، ش 16.
23
خلف رضایی، حسین (1393)، «رویکردهای تفسیری قانون اساسی با نگاهی به نظریات شورای نگهبان»، فصلنامۀ دانش حقوق عمومی، ش 7.
24
کاتوزیان، ناصر (1383)، «اصول منطقی حاکم بر تفسیر قانون اساسی»، مجلۀ کانون وکلا، ش 186 و 187.
25
کعبی، عباسعلی؛ اصلزعیم، امیرحسین؛ اصغری محمدرضا (1393)، «نقش مقدمهی قانون اساسی در تفسیر اصول و شناخت اهداف و رسالتهای قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران»، دانش حقوق عمومی، ش 10.
26
گرجی، علیاکبر و سجادی، سید سعید (1397)، «قابلیت استنادپذیری مقدمۀ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، حقوق اساسی»، ش 29.
27
موسیزاده، ابراهیم (1397)، «نقد کتاب مبانی حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران»، پژوهشنامۀ انتقادی متون و برنامههای علوم انسانی، ش 5.
28
نیکونهاد، حامد (1392)، «جایگاه و صلاحیت قوۀ مجریه در نظام حقوق اساسی ایران در پرتو اندیشة قانونگذار اساسی»، مجموعۀ مقالات اولین همایش ملی قوۀ مجریه در حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، تهران: معاونت تدوین تنقیح و انتشار قوانین و مقررات ریاست جمهوری.
29
نیکونهاد، حامد (1398)، «دنبالۀ نانوشتۀ اصول نوشتۀ قانون اساسی؛ نگاهی تحلیلی به پیدایش، اعتبار و مصادیق رویههای اساسی در تجربه حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران»، مجموعۀ مقالات نخستین همایش ملی اصول نانوشته قانون اساسی.
30
واعظی، مجتبی (1383)، «ارزش حقوقی مذاکرات شورای بازنگری قانون اساسی»، فصلنامۀ حقوق اساسی، ش 3.
31
- پایاننامهها
32
سجادی، سید سعید (1391)، بررسی قابلیت استنادپذیری دیباچهی قانون اساسی با تأکید بر مورد ایران و فرانسه، پایاننامۀ کارشناسی ارشد حقوق عمومی، دانشگاه شهید بهشتی.
33
نقیزاده، علی (1394)، کارکردهای عملی مقدمۀ قانون اساسی در قوانین اساسی جمهوری اسلامی ایران و کانادا، پایاننامۀ کارشناسی ارشد حقوق عمومی، دانشگاه علامه طباطبایی.
34
- اسناد
35
روزنامۀ جمهوری اسلامی ایران، به تاریخ 16/5/58.
36
ب) خارجی
37
Cornell Saul (2008), Originalism on Trial: The Use and Abuse of History in District of Columbia v. Heller, Ohio State Law Journal, Vol. 69.
38
Frosini Justin O (2012), Constitutional Preambles At a Crossroads between Politics and Law, ISBN: 978-88-387-6573-1.
39
Tejada Javier Tajadura (1997), El preambulo constitucional, Granada: Comares.
40
Voermans wim; Stremler marten; Cliteur paul (2017), Constitutional Preambles; A Comparative Analysis, Edward Elgar Publishing, ISBN: 9781785368158.
41
- Articles
42
Ginsburg Tom; Foti Nick; Rockmore Daniel (2013),“We the Peoples: The Global Origins of Constitutional Preambles”, The George Washington International Law Review 46/2.
43
Himmelfarb Dan, “The Preamble in Constitutional Interpretation", Seton Hall Constitutional Law Journal 2.
44
Klimas Tadas; Vaiciukaite Jurate (2008), “The Law of Recitals in European Community Legislation”, Journal of International and Comparative Law 15.
45
Leiter Brian; Handler Carole E.; Handler Milton (1990), “A Reconsideration of the Relevance and Materiality of the Preamble in Constitutional Interpretation”, Cardozo Law Review 12.
46
Orgad Liav (2010), “The preamble in constitutional interpretation”, International Journal of Constitutional Law, Vol. 8 No. 4.
47
ORIGINAL_ARTICLE
مبارزۀ کیفری با تقلب در فراورده های پزشکی در اسناد بین المللی و حقوق ایران
تقلب در فراوردههای پزشکی، شامل داروها و تجهیزات پزشکی، رفتاری نامشروع و زیانبار است که بهداشت عمومی و سلامت شهروندان را تهدید میکند و پیامدهای خطرناک این پدیدۀ جناییِ رو به رشد، این پرسش را مطرح میکند که جامعۀ جهانی در سطح اسناد بینالمللی در مقابل این پدیدة جنایی چه واکنشی داشته و مبارزة کیفری ضد آن را به مدد کدامین تدابیر پیگیری کرده است؟ و وضعیت موضوع در حقوق ایران چگونه است؟ یافتههای این پژوهش که از روش توصیفی- تحلیلی بهره گرفته است، نشان میدهد که با وجود اهتمام سازمان بهداشت جهانی و ایجاد ساختارهای ویژه برای مبارزه با پدیدۀ یادشده، انعقاد یک سند در قامت جهانی آن ناکام مانده است. اما شورای اروپا با تمرکز بر بهداشت عمومی و تفکیک آن از مالکیت فکری، با تصویب کنوانسیون مدیکرایم و تدوین راهبردهای پیشگیری، استفاده از حقوق کیفری، حمایت از بزهدیده و همکاری بینالمللی، مبارزه با این پدیده را سامان داد و با تعریف مفاهیم ضروری، دولتهای عضو را به جرمانگاری برخی رفتارها ملزم کرد و با پیشبینی مجازات و برخی تدابیر مؤثر، مناسب و بازدارنده، مبارزۀ کیفری با تقلب و جرایم مشابه متضمن تهدید سلامت عمومی را پیریزی کرد و ضمن ایجاد هماهنگی بین دولتهای عضو، تحولی مهم را در مبارزه با پدیدۀ تقلب در فراوردههای پزشکی ایجاد نمود، ولی تصویب یک سند بینالمللی جدید میتواند برخی کاستیهای آن را جبران کند. در ایران، قوانین مختلف و ناهماهنگی مبارزۀ کیفری با پدیدة یادشده را برعهده دارد و جرمانگاری ناقص، مانند غفلت از تجهیزات پزشکی و برخی اقلام مرتبط، وضع قانون جدیدی را که به موضوعات پزشکی و دارویی اختصاص یابد و از تمامی راهبردهای مبارزه با این پدیدۀ ضد بهداشت عمومی بهره گیرد، ضروری مینماید.
https://jcl.ut.ac.ir/article_82757_2201c182e3010cb2a0622a12fbaabf51.pdf
2021-03-21
263
289
10.22059/jcl.2021.309160.634063
تقلب در فراوردههای پزشکی
جرایم علیه بهداشت عمومی
داروهای تقلبی
کنوانسیون مدیکرایم
محسن
عینی
mohsen.eini@yahoo.com
1
دانشیار گروه حقوق جزا دانشکدۀ علوم اجتماعی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)
LEAD_AUTHOR
الف) فارسی
1
ابراهیمی، شهرام و دانش، مصطفی (1398)، «تحلیل شکلی و ماهوی قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز»، مطالعات حقوق کیفری و جرمشناسی ،ش 2، دورۀ پاییز و زمستان.
2
بیابانی، غلامحسین و نظری، غلامحسین (1391)، «بررسی ابعاد قاچاق کالا و روشهای مبارزه با آن»، دوفصلنامۀ بررسیهای حقوقی، ش 3، دورۀ بهار و تابستان.
3
پایگاه خبری- تحلیلی فرارو (1397)، «پروتز تقلبی در ستون فقرات بیماران واقعی»، 27 بهمن 1397، کد خبر: 390932 ، به آدرس:https://fararu.com/fa/news/390932 : آخرین بازدید 12 آذر ماه 1399.
4
توکلی، احمدرضا و حقشناس، محمدرضا (1393)، «جرائم علیه سلامت عمومی از منظر فقه مقارن و حقوق جزا با تأکید بر جرم تقلب در کالاهای خوراکی»، دوفصلنامۀ فقه مقارن، ش 3، دورۀ بهار و تابستان.
5
جاوید، احسان و نیاورانی، صابر (1392)، « قلمرو حق سلامتی در نظام بینالمللی حقوق بشر»، فصلنامۀ پژوهش حقوق عمومی، ش 41، دورۀ پاییز.
6
دیدهبان شفافیت و عدالت- اخبار دیدهبان (1398)، «پروندههای فساد ... »، 13 مرداد 1398، به آدرس: 2019/08/04 http://daad.ir : آخرین بازدید 12 آذر 1399.
7
7. عباسی، محمود؛ رضایی، راحله؛ دهقانی، غزاله (1393)، «مفهوم و جایگاه حق بر سلامت در نظام حقوقی ایران»، فصلنامۀ حقوق پزشکی، ش30، دورۀ پاییز.
8
متقی، سمیرا؛ سیفی، آناهیتا؛ درودیان، مجید (1396)، «ماهیت حق بر سلامت و جایگاه دولت در تحقق آن»، پژوهشنامۀ حقوق اسلامی، ش 2 (پیاپی 46)، دورۀ پاییز و زمستان.
9
نظریۀ مشورتی شمارۀ 376/94/7 ادارۀ کل حقوقی قوۀ قضائیه، 14/2/1394.
10
نظریۀ مشورتی شمارۀ 316/93/7 ادارۀ کل حقوقی قوۀ قضائیه، 15/2/1393.
11
ب) خارجی
12
Abiri, Armaghan (2018), A critical analysis of the reform of the pharmaceutical sector in Iran, with specific reference to the regulatory framework, PhD thesis, Southern Cross University, Lismore.
13
Abbing, Henriette D.C. Roscam (2018), “European Governance of Health Systems. It Takes Two to Tango: The Council of Europe and the European Union”, European Journal of health law, 2018, Vol. 25, Issue. 2, pp. 121-131
14
Altavilla, Annagrazia (2018), Safe, “Innovative and Accessible Medicines in Europe: A Renewed Strategy for Patients and the Pharmaceutical Sector”,European Journal of Health Law, Vol. 25 , pp. 133-156.
15
Alwon ,Bassam Mohammad (2015), Developing a national strategy for combating counterfeit medicines, thesis, School of Pharmacy ,University of East Anglia.
16
Ambos, Kai (2018), European Criminal Law,United Kingdom,Cambridge university press .
17
Attaran, Amir (2015), “Stopping Murder by Medicine: Introducing the Model Law on Medicine Crime”, The American Journal of Tropical Medicine and Hygiene , Vol. 92 (Suppl 6), pp. 127–132.
18
Attaran,Amir; Bate, Roger; Megan, Dall (2011), “Why and How to Make an International Crime of Medicine Counterfeiting “ , Journal of International Criminal Justice, Vol. 9, pp. 325-354.
19
Babar, Zaheer-Ud-Din (2017), Pharmaceutical Policy in Countries with Developing Healthcare Systems, Springer International Publishing AG, Cham.
20
Bate ,Roger ; Attaran, Amir (2010), “A Counterfeit Drug Treaty: Great Idea, Wrong Implementation “,The Lancet, Vol. 376, No. 9751, pp. 1446-1448.
21
Buckley, Gillian J. and Gostin, Lawrence O.(2013), Countering the Problem of Falsified and Substandard Drugs, Washington, D.C., the National Academies Press.
22
Calderoni, Francesco (2010), Organized Crime Legislation in the European Union, Berlin Heidelberg, Springer.
23
Card, Richard (2006), Criminal Law, 17 ed., New York, Oxford University Press.
24
Casabona, Carlos M. Romeo; Mora, Asier Urruela; Jiménez, Pilar Nicolás; Jiménez. Óscar Alarcón (2017), “International strategies in fighting against medicaments fraud and other similar offences,The MEDICRIME Convention”, Crime Law and Social Change,68, Issue. 1-2, pp. 95-122.
25
Chika,A; Bello, SO; Jimoh, AO;Umar, MT (2011), “The menace of fake drugs: consequences, causes and possible solutions”, Research Journal of Medical Sciences ,Vol. 5, Issue. 5 , pp. 257-261.
26
Council of Europe (2015), Handbook For Parliamentarians (MEDICRIME Convention, CETS No. 211), Strasbourg, Council of Europe .Avilable at:20/06/2020: https://www.edqm.eu/sites/default/files/handbook-for-parliamentarians-medicrime.pdf
27
Council of Europe (CoE), Explanatory Report to the Council of Europe Convention on Laundering, Search, Seizure and Confiscation of the Proceeds from Crime and on the Financing of Terrorism, Strasbourg , Council of Europe, Treaty Office. Avilable at: 20/06/2020: https://rm.coe.int/CoERMPublicCommonSearchServices/DisplayDCTMContent?documentId=09000016800d3813
28
Council of Europe (CoE)(2012) Explanatory Report to the Council of Europe Convention on the counterfeiting of medical products and similar crimes involving threats to public health, Strasbourg , Council of Europe ,Treaty Office. Avilable at: 20/06/2020: https://rm.coe.int/CoERMPublicCommonSearchServices/DisplayDCTMContent?documentId=09000016800d383b
29
Council of Europe ,Treaty Office- Chart of signatures and ratifications of Treaty 211 ( Council of Europe Convention on the counterfeiting of medical products and similar crimes involving threats to public health )
30
Status as of 20/03/2020. Avilable at: 04/04/2020:
31
https://www.coe.int/en/web/conventions/full-list/-/conventions/treaty/211/signatures? p_auth=8kLrbMfB
32
Cvetanovski, Filip; Brezovska ,Katerina; Panovska, Ana Poceva; Acevska, Jelena; Ribarska, Jasmina Tonic; Sterjev, Zoran; Grozdanova, Aleksandra; Netkovska, Katerina Ancevska (2016), “Counterfeiting of medicines as an infringement of the intellectual property rights”, Macedonian pharmaceutical bulletin, Vol. 62, Issue. 1, pp. 85-89.
33
Dégardin, Klara; Roggo, Yves; Margot, Pierre (2014), “Understanding and fighting the medicine counterfeit market”, Journal of Pharmaceutical and Biomedical Analysis, 87, pp. 167-175.
34
European Commission (2017), Handbook on How to Issue and Execute a European Arrest Warrant, Brussels, 28.9.2017 C(2017) 6389 final, Available at : 16.08.2109
35
https://e-justice.europa.eu/fileDownload.do?id=db28c045-9f92-472e-9452-518b4ce84712
36
European Directorate for the Quality of Medicines & HealthCare (EDQM)(2018), the Edqm on the Move, Annual Report, Strasbourg, Council of Europe, Available at: 16.01.2020: https://www.edqm.eu/sites/default/files/medias/fichiers/AboutUs/annual_report_2018.pdf
37
European Medicines Agency ( 2015), European Medicines Agency: Celebrating 20 Years (1995-2005), The editors: Sir Kent Woods & Pharm. Noël Wathion ,Designed & Published by Core Media Services UK Ltd. & Service Point.
38
European Parlement (2012), Everything you need to know about ACTA, Focus, Directorate for the Media ,Director - Spokesperson: Jaume DUCH GUILLOT, Reference No:20120220FCS38611. Available at: 11.01.2020
39
https://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//NONSGML+IM- PRESS+20120220FCS38611+0+DOC+PDF+V0//EN&language=EN
40
Fayzrakhmanov, N.F.(2015), “Fighting trafficking of falsified and substandard medicinal products in Russia”, International Journal of Risk & Safety in Medicine,Vol. 27, pp. 37–40.
41
Gadinis, Stavros; Mangels, Colby (2016), “Collaborative Gatekeepers”, Washington and Lee Law Review, Vol. 73, Issue. 2, pp. 797-914
42
Hamilton, William L; Doyle ,Cormac, Halliwell-Ewen, Mycroft;Gabriel ,Lambert (2016), “Public health interventions to protect against falsified medicines: a systematic review of international, national and local policies”, Health Policy and Planning, Vol. 31, No. 10, pp.1448-1466.
43
IMPACT (2006), Counterfeit Medicines: an update on estimates 15 November 2006, World Health Organization. Available at: (08.01.2020)
44
https://www.who.int/medicines/services/counterfeit/impact/TheNewEstimatesCounterfeit.pdf
45
IMPACT (2011), IMPACT: International Medical Products Anti-Counterfeiting Taskforce: Facts| Activities| Documents Developed by the Assembly and the Working Groups 2006–2010, Milan: IMPACT Secretariat.
46
INTERPOL (2017), Millions of Medicines Seized in Largest INTERPOL Operation against Illicit Online Pharmacies, News and Events, Available at (25.09.2019): https://www.interpol.int/News-and-Events/News/2017/Millions-of-medicines-seized-in-largest-INTERPOL-operation-against-illicit-online-pharmacies
47
INTERPOL (2019). Operation Pangea – shining a light on pharmaceutical crime, Available at: (08.01.2020)
48
https://www.interpol.int/en/News-and-Events/News/2019/Operation-Pangea-shining-a-light-on-pharmaceutical-crime
49
Isles , Mike (2017), “What's in a Word? Falsified/Counterfeit/Fake Medicines - The Definitions Debate”,Medicines Access @ Point of Care, Vol. 1, pp. 40-48.
50
Jalili ,Ronak; Miraghaei, Shahram; Mohamadi, Bahareh; Babaei, Atefeh; Bahrami, Gholamreza ( 2015), “Detection of corticosteroid compounds and phosphodiester inhibitors (PDH-5) as counterfeit in herbal products available in Iranian market by HPLC method”, Journal of Reports in Pharmaceutical Sciences, 2015, Vol. 4, Issue. 1, pp.75-81.
51
Johansson, Monika; Fransson ,Dick; Rundlöf ,Torgny ; Huynh ,Ngoc-Hang; Arvidsson , Torbjörn (2014). “A general analytical platform and strategy in search for illegal drugs”, Journal of Pharmaceutical and Biomedical Analysis ,100, pp. 215–229.
52
Keitel,Susanne (2012), “The MEDICRIME Convention: criminalizing the falsification of medicines and similar crimes”, Generics and Biosimilars Initiative Journal, Vol. 1, Issue. 3-4, pp. 138-141
53
Kohli ,Vishv Priya (2018), Combatting Falsification and Counterfeiting of Medicinal Products in the European Union - A Legal Analysis, Doctoral School Of Business And Management,Copenhagen Business School.
54
Le, Phuong; Grund, Laurie; Marwa, John; Ojo ,Wuraola; Otts Jr., John; Arab, Farhia (2018), “Combating Substandard and Counterfeit Medicines by Securing the Pharmaceutical Supply Chain: The Drug Supply Chain Security Act (DSCSA) of 2013”, Innovations In Pharmacy,Vol. 9, No. 2, Article. 13, pp. 1-11.
55
Lee ,Kah Seng ; Yee ,Siew Mei; Razi Zaidi , Syed Tabish; Patel , Rahul P. ; Yang, Quan ; Al-Worafi ,Yaser Mohammed and Ming, Long Chiau (2017). “Combating Sale of Counterfeit and Falsified Medicines Online: A Losing Battle”, Frontiers in Pharmacology,Vol. 8 , pp. 1-4.
56
Liberman , Jonathan (2012 ), “Combating Counterfeit Medicines and Illicit Trade in Tobacco Products: Minefields in Global Health Governance”, journal of law, medicine & ethics, Vol. 40, Issue. 2, pp. 326-347.
57
Mackey,Timothy Ken (2014), Global Governance and Diplomacy Solutions for Counterfeit Medicines, PhD thesis, San Diego,University of California, San Diego State University.
58
Mydin , Helmy Haja; Stevens, Philip (2013), fake medicine in Asia, EMHN BRIEFING No.1, The Institute for Democracy and Economic Affairs Institute, Avilable at 20/10/2019: https://www.researchgate.net/profile/Helmy_Haja_Mydin/publication/235912758_Fake_medicines_in_Asia/links/02bfe51410e45883f2000000/Fake-medicines-in-Asia.pdf
59
Nayyar, Gaurvika M. L.; Attaran ,Amir; Clark, John P.; Culzoni , M. Julia; Fernandez, Facundo M.; Herrington, James E.; Kendall, Megan; Newton, Paul N.; Breman, Joel G. (2015), “Responding to the Pandemic of Falsified Medicines”, The American Journal of Tropical Medicine and Hygiene ,Vol. 92 (Suppl 6), pp. 113–118
60
Negri ,Stefania (2016), “The Medicrime Convention Combating Pharmaceutical Crimes through”.
61
European Criminal Law and Beyond”, New Journal of European Criminal Law, Vol. 7, Issue. 3, pp. 350-367.
62
Newton,Paul N.; Green, Michael D; Fernandez, Facundo M. (2010), “Impact of poor-quality medicines in the ‘developing’ world”, Trends in Pharmacological Sciences,Vol. 31, No. 3, pp. 99-101.
63
O’Hagan, Andrew ; Garlington , April (2018), “Counterfeit drugs and the online pharmaceutical trade, a threat to public safety”, Forensic Research & Criminology International Journal, Vol. 6, No. 3 , pp. 151-158 .
64
Parliamentary Assembely - Report Committee on Economic Affairs and Development Rapporteur (2007), Need for a Council of Europe convention on the suppression of counterfeiting and trafficking in counterfeit goods , Doc. 11227, Available at: 16.08.2109
65
http://www.assembly.coe.int/nw/xml/XRef/X2H-Xref-ViewHTML.asp?FileID=11474&Lang=EN
66
Pashkov,Vitalii; Soloviov,Aleksey; Olefir, Andrii (2017), “Legal Aspects Of Counteracting The Trafficking Of Falsified Medicines In The European Union”, Wiad Lek, 71, 4, pp. 843-849.
67
Rebiere, Hervé; Guinot ,Pauline; Chauvey, Denis; Brenier, Charlotte (2017), “Fighting falsified medicines: The analytical approach”, Journal of Pharmaceutical and Biomedical Analysis ,Vol. 142 , pp. 286–306.
68
The lancet (2011), Fighting fake drugs: the role of WHO and pharma, Elsevier,p.1. Available at: (08.01.2020)
69
https://www.thelancet.com/pdfs/journals/lancet/PIIS0140-6736(11)60656-9.pdf
70
Valverde, José Luis (2017), “Illegal medicines as threats to public health”, Pharmaceuticals Policy and Law, 19, pp. 1–16.
71
Vermeulen , G.; Beken, T. Vander (1997), “New Conventions on Extradition in the European Union: Analysis and Evaluation”, Penn State International Law Review , Vol. 15: No. 2, pp. 265-300.
72
Warman, Matt (2012), “European Parliament rejects ACTA piracy treaty”, The Telegraph, Available at: (08.01.2020)
73
https://www.telegraph.co.uk/technology/news/9375822/European-Parliament-rejects-ACTA-piracy-treaty.html
74
World Health Organization- Department of Essential Drugs and Other Medicines Counterfeit Drugs (1999), Counterfeit Drugs: Guidelines for the Development of Measures to Combat Counterfeit Drugs, Switzerland, World Health Organization.
75
World Health Organization (2018), WHO Global Surveillance and Monitoring System for substandard and falsified medical products, Switzerland, World Health Organization.
76
World Health Organization (2017), WHO Member State mechanism on substandard/spurious/falsely-labelled/falsified/ counterfeit medical products , Switzerland , World Health Organization.
77
World Health Organization (2017), WHO Global Model Regulatory Framework for Medical Devices including in vitro diagnostic medical devices, Geneva, World Health Organization.
78
World Health Organization (2006), “Fact sheet N°275, Counterfeit Medicines”, Available at: (27.08.2019) www.who.int/mediacentre/factsheets/fs275/en/print.html
79
ORIGINAL_ARTICLE
مطالعۀ تطبیقی آبهای سرزمینی و الزامات حاکم بر آن در کنوانسیون وضعیت حقوقی دریای خزر و کنوانسیون حقوق دریاها
«کنوانسیون وضعیت حقوقی دریای خزر» (آکتائو) از سوی پنج کشور ساحلی این قلمرو آبی در 12 اوت 2018 بهتصویب رسید. این کنوانسیون منطقۀ آبهای سرزمینی را در مادۀ 5 خود بهرسمیت شناخته است. مقررات حاکم بر آبهای سرزمینی در مواد 6، 7، 10، 11 و 13 کنوانسیون یادشده مورد توجه قرار گرفته است.هدف از مقالۀ حاضر تعیین و تدقیق حقوق و تعهدات دولتهای ساحلی از رهگذر مطالعۀ تطبیقی آبهای سرزمینی و الزامات حاکم بر آن در کنوانسیون وضعیت حقوقی دریای خزر و کنوانسیون حقوق دریاها است. با عنایت به اینکه این مقاله میتواند مختصات کنش جمهوری اسلامی ایران در منطقه را مشخص نماید، موضوع مطالعۀ تطبیقی آبهای سرزمینی در «کنوانسیون آکتائو» و «کنوانسیون حقوق دریاها» در مرکز توجه این جستار قرار گرفته است. مطالعۀ حاضر با روش توصیفی-تحلیلی در صدد پاسخگویی به این پرسش است که حقوق و الزامات حاکم بر آبهای سرزمینی در کنوانسیون وضعیت حقوقی دریای خزر در مقایسه با کنوانسیون حقوق دریاها چگونه است؟ نتایج این جستار نشان میدهد که کنوانسیون وضعیت حقوقی دریای خزر در مقایسه با کنوانسیون حقوق دریاها سه رویکرد را اتخاذ کرده است: در رویکرد اول، کنوانسیون وضعیت حقوقی دریای خزر به ابتکاراتی دست زده است؛ در رویکرد دوم، این کنوانسیون مقررات کنوانسیون حقوق دریاها را تأیید کرده است؛ و در رویکرد سوم، کنوانسیون یادشده برخلاف کنوانسیون حقوق دریاها در رویارویی با موضوعهای حقوقی از موضع سکوت برخورد کرده است.
https://jcl.ut.ac.ir/article_82758_6926474665238567cedab749dbe09f94.pdf
2021-03-21
291
311
10.22059/jcl.2020.304382.634019
آبهای سرزمینی
حق عبور بیضرر
حقوق و تعهدات دولت ساحلی عرض آبهای سرزمینی
کنوانسیون وضعیت حقوقی دریای خزر
مصطفی
فضائلی
mfazaeli2002@yahoo.com
1
دانشیار گروه حقوق بینالملل دانشکدۀ حقوق دانشگاه قم
LEAD_AUTHOR
مهدی
کیخسروی
mahdikeykhosravi@gmail.com
2
دانشجوی دکتری حقوق بینالملل دانشکدۀ حقوق دانشگاه قم
AUTHOR
الف) فارسی
1
پیری دمق، مهدی و رزمپا، شبنم (1398)، «بهرهبرداری از منابع نامتعارف نفت و گاز در خلیج فارس در پرتو الزامات کنوانسیون حقوق دریاها و کنوانسیون منطقهای کویت»، فصلنامۀ مطالعات حقوق انرژی، ش 2، دورۀ 5.
2
رضائی، علی (1396)، «حقوق و تعهدات کشورها در بهرهبرداری از انرژیهای تجدیدپذیر دریایی»، فصلنامۀ پژوهش حقوق عمومی، ش 54، دورۀ 18.
3
صالحی، جواد (1399، الف)، «محدودیت اعمال صلاحیت کیفری دولت ساحلی در امورکشتی خارجی در پرتو رویۀ قضایی بینالمللی»، فصلنامۀ مطالعات حقوق عمومی، ش 4، دورۀ 50.
4
صالحی، جواد (1399، ب)، «اقدامات موقت و بایستههای آن در رویۀ قضایی دیوان بینالمللی حقوق دریاها؛ جلوهای از نفی تحقق ملاحظات حقوق بشری متهم با هدف رعایت مصلحت بزهدیده»، فصلنامۀ مطالعات حقوق تطبیقی، ش 1، دورۀ 11.
5
صوفی، فریده (1396)، «تحلیل حقوق بینالملل دریاها با نگاهی بر جایگاه ایران در زمینۀ حقوق بینالملل»، فصلنامۀ قانونیار، ش 2، دورۀ 4.
6
صیرفی، ساسان (1399)، «خط مبدأ در کنوانسیون وضعیت حقوقی دریای خزر»، فصلنامۀ مطالعات حقوق عمومی، ش 1، دورۀ 50.
7
ضیایی بیگدلی، محمدرضا (1391)، حقوق بینالملل عمومی، چ 42، تهران: انتشارات کتابخانۀ گنج دانش.
8
محمودی، سید هادی و راستگو افخم، عارفه (1397)، «تقابل برنامۀ آزادی دریانوردی آمریکا و ادعاهای حاکمیتی چین در دریای جنوبی چین»، مجله مطالعات حقوقی، ش 1، دورۀ 10.
9
ممتاز، جمشید؛ علیزاده، مسعود؛ زرنشان، شهرام (1396)، «حفاظت از محیط زیست دریاهای بسته یا نیمه بسته در خلال مخاصمات مسلحانه: بررسی موردی «خلیج فارس»، فصلنامۀ اقیانوسشناسی، شمارۀ 32، دورۀ 8.
10
موسوی، سید فضلالله؛ موسوی، سید مهدی؛ جدیدی، انسیه (1391)، «تعارضات طرح گسترش امنیت با کنوانسیون حقوق دریاها 1982» مجلۀ مطالعات حقوقی، ش 1، دورۀ 4.
11
ب) خارجی
12
Andreone, Gemma (2017), The Future of the Law of the Sea: Bridging Gaps Between National, Individual and Common Interests, New York, Springer Pulishers.
13
Bowett, D. W.(2010), Self-defence in International Law, Clark, The Lawbook Exchange, Ltd.
14
Churchill, Robin Rolf. Lowe, Alan Vaughan (1988), The Law of the Sea, Manchester, Manchester University Press.
15
Convention on the International Regulations for Preventing Collisions at Sea (1972).
16
Convention on the Legal Status of the Caspian Sea (2018).
17
Crawford, James (2012), Brownlie's Principles of Public International Law, Oxford, Oxford University Press.
18
Dixon, Martin. McCorquodale, Robert. Williams, Sarah (2016), Cases & Materials on International Law, Oxford, Oxford University Press.
19
Fitzmaurice, Malgosia. Andenas, Mads. Tanzi, Attila. Wouters, Jan (2019), General Principles and the Coherence of International Law, Leiden, Brill publisher
20
Fitzmaurice, Malgosia. Attard, David Joseph, Fitzmaurice, M. Martínez Gutiérrez, Norman A (2014), The IMLI Manual on International Maritime Law: The Law of the Sea, Oxford, Oxford University Press.
21
Franckx, Erik (2011), Contemporary Regulation of Marine Living Resources and Pollution: Essays Written by and in Honour of the International Francqui Chairholder Professor Dermott Devine, Rome, Maklu Pulishers.
22
Gharibov, A, A, (2019), ”KEY DISPUTES REMAIN UNSETTLED IN THE CASPIAN SEA DESPITE THE SIGNING OF THE CONVENTION ON LEGAL STATUS“. Institut Für Europäische politik, No.8, Vol, 3, PP. 1-6.
23
Gill, Terry D., Fleck, Dieter (2011), The Handbook of the International Law of Military Operations, Oxford, Oxford University Press.
24
Hadian, Alireza, “The legal system of the world's lakes from the perspective of international law and its compliance with Mazandaran Lake” 2011/01/12, http://hadianalireza.blogfa.com/post/102. Last Visited 2020/05/22.
25
https://orient.tm/en/russia-begins-ratification-process-of-caspian-constitution/
26
International Maritime Organization, “International Convention for the Prevention of Pollution from Ships (MARPOL)”, 2001/03/18, http://www.imo.org/en/About/Conventions/ListOfConventions/Pages/International-Convention-for-the-Prevention-of-Pollution-from-Ships-(MARPOL).aspx, Last Visited 2020/05/23.
27
Gill, Terry D., Fleck, Dieter (2011), The Handbook of the International Law of Military Operations, Oxford, Oxford University Press.
28
Kraska, James & Pedrozo, Raul (2013), International Maritime Security Law, Leiden, Martinus Nijhoff Publishers.
29
Krasnova, Irina (2020), Russian Federation, Oxford, Oxford University Press.
30
O'Brien, John (2017), International Law, Abingdon-on-Thames, Routledge
31
Pozdnakova, Alla (2012), Criminal Jurisdiction over Perpetrators of Ship-Source Pollution: International Law, State Practice and EU Harmonisation, Leiden, Martinus Nijhoff Publishers
32
Rothwell, Donald. Oude Elferink, Alex G. Karen, Nadine Scott. Stephens, Tim (2015), The Oxford Handbook of the Law of the Sea, Oxford, Oxford University Press.
33
Soyer, Baris. Tettenborn, Andrew (2013), Pollution at Sea: Law and Liability, Abingdon-on-Thames, Taylor & Francis Publishers.
34
Tanaka, Yoshifumi (2012), The International Law of the Sea, Cambridge, Cambridge University Press.
35
The Corfu Channel Case (United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland/Albania)(1949), ICJ Reports.
36
United Nations, “International Drug Control Conventions” 2010/12/10, https://www.unodc.org/unodc/en/treaties/illicit-trafficking.html. Last Visited 2020/05/25.
37
Valencia, Mark. Wu & Shicun. Hong, Nong (2016), UN Convention on the Law of the Sea and the South China Sea, Abingdon-on-Thames, Routledge
38
Vrancken, Patrick H.G (2011), South Africa and the Law of the Sea, Leiden, Brill Publishers.
39
Wallace, R (2011), International Law, London, Sweet & Maxwell.
40
Xue, Hanqin (2017), Jurisdiction of the International Court of Justice, Leiden, Brill Publishers.
41
ORIGINAL_ARTICLE
تفهیم اتهام در حقوق کیفری ایران و رویۀ دیوان اروپایی حقوق بشر
اصول دادرسی منصفانه و عادلانه که ازجمله حقوق رویهای و برای صیانت از حقوق ماهویِ پیشبینیشده در اسناد حقوق بشری و قوانین داخلی است، ریشه در ضرورت صیانت از کرامت انسانی دارد که رعایت آنها در جریان تعقیب، تحقیق و دادرسی کیفری ضرورتی اجتنابناپذیر است. اجرای عدالت که هدف هر دادرسی است بدون برقراری محاکمۀ منصفانهای که درآن حقوق و آزادیهای متهم و سایر افراد درگیر در فرایند دادرسی محترم شمرده شود فرصت ظهور نخواهد داشت. تفهیم اتهام ازجمله حقوق اساسی فردی است که درگیر در فرایند دارسی کیفری میشود. عامل اخلاقی تلقی کردن مخاطب قاعدۀ کیفری اقتضا دارد اتهام به مخاطب تفهیم شود تا بتواند آگاهانه از خود دفاع کند. در کنار این مبنا، فرض برائت است که متهم را در مقام دفاع، بیگناه فرض میکند و بار اثبات را برعهدۀ مقام تعقیب قرار میدهد. عدم تعرض به فرد بدون داشتن مدارک کافی و در صورت وجود آن، تفهیم سریع و بدون فاصله و کامل اتهام به شخص متهم از سوی مرجع قضایی بر این مبانی استوار است. این مقاله با بررسی مقررات دیوان اروپایی حقوق بشر و آرای صادره از طرف دیوان اروپایی حقوق بشر از یک سو و حقوق و رویۀ قضایی در ایران از سوی دیگر، درصدد پاسخ به این پرسش مهم است که رویۀ دیوان اروپایی حقوق بشر در مقولۀ تفهیم اتهام به متهم در مقایسه با حقوق کیفری ایران چگونه است؟ پاسخ این است که هرچند تفهیم اتهام و ویژگیها و نتایج آن در چند ماده بهویژه مواد 5 و 6 کنوانسیون شناسایی و تضمین شدند، این دیوان اروپایی حقوق بشر است که به صورت رویهای اقدام به تبیین و تفسیر این حق و اجزای آن و تعیین قلمرو و تکالیف دولتها و نظامهای قضایی کشورهای عضو در قبال این حق اساسی مینماید. از حیث مقایسهای با توجه به گسترۀ رویۀ قضایی دیوان و آرای صادره، حقوق کیفری ایران نیازمند بیان تفصیلیتر از مفهوم و قلمرو حق تفهیم اتهام بهمثابۀ نقطۀ آغاز تعقیب کیفری و نیز پیشبینی تضمینهای قویتری برای رعایت این حق است.
https://jcl.ut.ac.ir/article_82759_5293c8dc6d50bc428eaff182f5a8095d.pdf
2021-03-21
313
329
10.22059/jcl.2021.314125.634110
اصل برائت
تفهیم اتهام
دادرسی عادلانه
دیوان اروپایی حقوق بشر
کنوانسیون اروپایی حقوق بشر
مخاطب حکم کیفری
فیروز
محمودی جانکی
firouzmahmoudi@ut.ac.ir
1
دانشیار گروه حقوق جزا و جرمشناسی دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
علی اکبر
جلیل پیران
jalilpiran.aa@gmail.com
2
دانشجوی دکتری حقوق جزا و جرمشناسی، گروه حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی شهرکرد
AUTHOR
الف) فارسی و عربی
1
- کتابها
2
آشوری، محمد (1392)، آیین دادرسی کیفری ،ج 2 ،تهران: نشر سمت.
3
پرادل، ژان (1393)، حقوق کیفری شورای اروپا، مترجم: محمدآشوری، تهران: انتشارات خرسندی.
4
جزایری، سید عباس (1394)، امنیت قضایی در حقوق کیفری ایران و رویۀ دیوان اروپایی حقوق بشر، تهران: انتشارات سامان دانش.
5
خالقی، علی (1397)، آیین دادرسی کیفری، ج 1، تهران: شهر دانش.
6
سید فاطمی، سید محمد قاری (1397)، حقوق بشر معاصر؛ جستارهایی تحلیلی در حقها و آزادیها، دفتر دوم، تهران: نشر نگاه معاصر.
7
کاشانی، سید محمود (1383)، استانداردهای جهانی دادگستری، نقد و بررسی قانون دادگاههای عمومی و انقلاب، تهران: انتشارات میزان.
8
مقدسی، محمدباقر (1386)، رویکرد حقوق بشری به وظایف و اختیارات پلیس در فرایند کیفری در ایران، پایاننامۀ کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرمشناسی، دانشگاه تربیت مدرس.
9
- مقالات
10
آشوری، محمد (1372)، «اصل برائت و آثار آن در امور کیفری»، نشریۀ دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، ش 39.
11
آشوری، محمد و بهمنی قاجار، محمدعلی (1387)، «رویۀ کمیتۀ حقوق بشر در حمایت از حق آزادی و امنیت شخصی»، فصلنامۀ حقوق، مجلۀ دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، دورۀ 38، ش 3.
12
اردبیلی، محمدعلی (1385)، «تفهیم اتهام یا حق اطلاع از موضوع و دلایل اتهام»، نشریۀ تحقیقات حقوقی، دانشگاه شهید بهشتی، ش 43.
13
اسماعیلپور، حامد (1393)، «حق آزادی و امنیت شخصی در آرای دیوان اروپایی حقوق بشر»، مجلۀ حقوقی دادگستری، دورۀ 78، ش 86.
14
توسلی نایینی، منوچهر؛ خسروشاهی، قدرتالله؛ نصرالهی، زهره (1395)، «اصل برابری سلاحها در مرحلۀ تحقیقات مقدماتی در قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 و اسناد حقوق بشر»، مجلۀ حقوقی دادگستری، سال هشتادم، ش 94.
15
جلالی، محمد و سودبر، سوگل (۱۳۹۹)، «تأثیر دیوان اروپایی حقوق بشر بر نظام حقوق داخلی کشورهای اروپایی»، مطالعات حقوق تطبیقی، دورۀ ۱۱، ش ۱، بهار و تابستان.
16
حیدری، الهام (1394)، «حقوق دفاعی متهم در دوران تحت نظر در قانون آیین دادرسی کیفری و بررسی تطبیقی آن با حقوق انگلستان»، فصلنامۀ دیدگاههای حقوق قضایی، ش 71.
17
ساریخانی، عادل و اکرمی سراب، روحالله (1391)، «مبانی فقهی حق بر اطلاعات»، مجلۀ حکومت اسلامی، سال هفتم، ش 3.
18
قاسمی مقدم، حسن (1394)، «تفهیم حقوق متهمان از سوی ضابطان دادگستری با تأکید بر قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392»، پژوهشنامه حقوق کیفری، سال ششم، ش 2.
19
مدی، بهنام (1392)، «بررسی گسترۀ اعمال فرض برائت توسط دادگاه اروپایی حقوق بشر»، مجلۀ پژوهشهای حقوق جزا و جرمشناسی، مؤسسۀ مطالعات و پژوهشهای حقوقی شهر دانش، سال اول، ش 1.
20
مؤذنزادگان، حسنعلی (1389)، «تضمینات حقوق دفاعی متهمان و امر بازجویی در مرحلۀ تحقیقات مقدماتی»، نشریۀ پژوهش حقوق و سیاست، سال دوازدهم ، ش 28.
21
ناجی زواره، مرتضی (1390)، «تفهیم اتهام در حقوق ایران و اسناد بینالمللی»، مجموعۀ مقالات بزرگداشت دکتر حسن دادبان.
22
نوروزی، نادر (1386)، «تفهیم اتهام در مقررات کیفری ایران»، فصلنامۀ دانش انتظامی، سال نهم، ش 3.
23
ب) انگلیسی
24
Denning, Alfred (1949), Freedom under the Law, London, Stevens and Sons Limited.
25
Joseph, Sara (2000), the International Convention on Civil and Political Rights, Oxford Uuniversity Press.
26
Deweer v. Beljium, Application no. 6903/75, Judgement 27 February 1980.
27
Hermi v. Italy, Application no. 18114/02, Judgement 18 October 2006.
28
Irland v. The United Kingdom, Application no. 5310/71, Judgement 20 March 2018.
29
Lamy v. Belgium, Application no. 10444/83, Judgement 30 March 1989
30
Ludicke, Belkacem and Koç v. Germany, Application no. 6210/73; 6877/75; 7132/75, Judgement 10 March 1980.
31
Mury v. the United Kingdom, Application no. 14310/88, Judgement 28 October 1994.
32
Pelissier and Sassi V. France, Application no. 25444/94, Judgement 25 March 1999Vankuij v. Greece.
33
X V. Federal Republic of GermanySaadi The United Kingdom, Application no. 13229/03, Judgement 29 January 2008.
34
ORIGINAL_ARTICLE
ارزیابی سامانۀ مسئولیت هستهای ژاپن و ایالات متحدۀ امریکا
حوادث تریمایل آیلند و فوکوشیما که به ترتیب در سالهای 1979 و 2011 در ایالات متحدۀ امریکا و ژاپن اتفاق افتاد تاکنون در شمار مهمترین حوادث هستهای تاریخ بهحساب میآیند. در این میان، یکی از مهمترین آثار ناشی از تجربۀ ملموس چنین حوادثی و در پی آن، جبران خسارت ناشی از آنها به ارزیابی و آزمایش نظام مسئولیت مدنی ناشی از حوادث هستهای منصرف میشود. به عبارت روشنتر، وقوع چنین حوادثی بهتر میتواند به این پرسش پاسخ دهد که آیا نظام مسئولیتی موجود با چنین حوادث و خسارتهایی سازگار بوده است یا خیر. آشکار است که چنین کاوشها و ارزیابیهایی میتواند به شناسایی چارچوب یک نظام مسئولیتی متناسب با خسارت هستهای در کشورهایی همچون ایران که از چنین سامانهای بیبهرهاند، بینجامد. به هر روی، در طی جستار حاضر تلاش بر آن است تا با اتکا به روش مطالعۀ توصیفی- تحلیلی، همگام با کاوشی در نظامهای قانونگذاری ژاپن و فدرال ایالات متحدۀ امریکا به تعیین و ارزیابی تأثیر حوادث تریمایل آیلند و فوکوشیما بر سامانۀ مسئولیت مدنی هستهای بهموجب نظامهای تقنینی یادشده مبادرت شود تا سرانجام به ترسیم ابعاد سنجیدهای از نظام مسئولیت متناسب با نوع و میزان خسارتهای هستهای (اَبَر خسارت) پرداخته شود.
https://jcl.ut.ac.ir/article_82760_3b73684184f01dd2569b2e46e6107b3a.pdf
2021-03-21
331
349
10.22059/jcl.2021.319319.634154
اَبَر خسارت
جبران خسارت
حادثۀ هستهای
مسئولیت هستهای
مسئولیت اختصاصی
سید مصطفی
مشکات
mustafameshkat@yahoo.com
1
دانشآموختۀ دکتری حقوق کیفری و جرمشناسی دانشگاه آزاد قشم
LEAD_AUTHOR
- انگلیسی
1
A) Books & Articles
2
Ahn, J, et al. (2014), Reflections on the Fukushima Daiichi Nuclear Accident: Toward Social-Scientific Literacy and Engineering Resilience, Cham, Springer International Publishing.
3
Bignami, F. and D. Zaring (2016), Comparative Law and Regulation: Understanding the Global Regulatory Process, Cheltenham, Edward Elgar Publishing Limited.
4
Black-Branch, J. L. and D. Fleck (2018), Nuclear Non-Proliferation in International Law - Volume IV: Human Perspectives on the Development and Use of Nuclear Energy, T.M.C. Hague, Asser Press.
5
Faure, -. and M. G. Faure (2016), Civil Liability and Financial Security for Offshore Oil and Gas Activities, New York, Cambridge University Press.
6
Heffron, R. J., Ashley, S. F., & Nuttall, W. J. (2016), “The global nuclear liability regime post Fukushima Daiichi.” Progress in Nuclear Energy, 90. Pp. 1-10.
7
Lerner, K., & Tansman, E. (2013), "Making victims whole: Compensation of nuclear incident victims in Japan and the United States." NYUJ Legis. & Pub. Pol'y, 17. pp. 543-594.
8
Lvque, F. (2015), The Economics and Uncertainties of Nuclear Power, Cambridge, Cambridge University Press.
9
Majid, S. M., & Basir, S. M. (2019), “The Lessons Learnt from Japan? s Mechanisms to Compensate Victims of the Fukushima Daiichi Nuclear Accident.” International Journal of Asian Social Science, 9(12). Pp. 752-764.
10
Majid, S. M., & Basir, S. M. (2019), “The Present and Future Prospects of Malaysias Atomic Energy Licensing Act 1984 (Act 304) on Nuclear Liability.” International Journal of Asian Social Science, 9(12). Pp. 691-701.
11
McIntosh, S. (2016), “Nuclear Liability Laws.” (No. IAEA-TECDOC-CD--1792 (PAPERS).
12
Mohan, M. P. R. (2015), Nuclear Energy and Liability in South Asia: Institutions, Legal Frameworks and Risk Assessment within SAARC, London, Springer India.
13
Morhard, R., & Ravi, S. (2012), “The Price-Anderson act and the role of congress in compensating victims after a catastrophic nuclear disaster.” Biosecurity and bioterrorism: biodefense strategy, practice, and science, 10(4). pp. 340-345.
14
Nomura, T. “The japanese experience on compensation of nuclear damage caused by Fukushima accident,” pp. 3-4. It is available at: https://www.jeli.gr.jp. (Accessed: 23 July, 2020).
15
Norio, O., Ye, T., Kajitani, Y., Shi, P., & Tatano, H. (2011), “The 2011 eastern Japan great earthquake disaster: Overview and comments.” International Journal of Disaster Risk Science, 2(1). pp. 34-42.
16
Osaka, E. (2012), “Corporate liability, government liability, and the Fukushima nuclear disaster.” Pac. Rim L. & Pol'y J., 21. pp. 433-459.
17
Shigemura, J. and R. K. Chhem (2015), Mental Health and Social Issues Following a Nuclear Accident: The Case of Fukushima, Springer Japan.
18
Vásquez-Maignan, X. (2011), “Fukushima: liability and compensation.” NEA News, 29(2). pp. 9-11.
19
Weitzdörfer, J. (2014), Liability for nuclear damages under Japanese law: key legal problems arising from the Fukushima Daiichi nuclear accident. In Asia-Pacific disaster management, pp. 119-138, Springer, Berlin, Heidelberg.
20
B) Websites
21
https://www.oecd-nea.org/law/nlparis_conv.html (Accessed: 22 April, 2019)
22
https://www.oecd-nea.org/law/brussels-supplementary-convention.html (Accessed: 22 April, 2019)
23
https://www-pub.iaea.org/MTCD/Publications/PDF/Pub1279_web.pdf (Accessed: 22 April, 2019)
24
https://www-pub.iaea.org/MTCD/Publications/PDF/Pub1593_web.pdf (Accessed: 22 April, 2019)
25
https://www.iaea.org/sites/default/files/infcirc566.pdf (Accessed: 22 April, 2019)
26
https://www.iaea.org/sites/default/files/infcirc567.pdf (Accessed: 22 April, 2019)
27
https://iea.uoregon.edu/treaty-text/2004-protocol-1960-thirdpartyliabilityfieldnuclearenergyentxt (Accessed: 22 April, 2019)
28
https://www.oecd-nea.org/law/brussels-supplementary-convention-protocol.html (Accessed: 22 April, 2019)
29
http://www.oecd-nea.org/law/legislation/ japan-docs/Japan-Nuclear-Damage-Compensation-Act.pdf (translation as of 2009).
30
http://www.oecd-nea.org/law/legislation/japan-docs/Japan-Nuclear%20Liability -Indemnification-Contract-Law.pdf (Accessed: 22 July, 2020)
31
https://www.energy.gov/ia/articles/japanese-ratify-convention-supplementary-compensation-nuclear-damage-csc (Accessed: 22 July, 2020)
32
ORIGINAL_ARTICLE
مطالعۀ تطبیقی رقابت مدیر شرکت تجاری با شرکت از طریق انجام معاملاتی مشابه معاملات شرکت در حقوق انگلیس و ایالات متحدۀ امریکا و ایران
یکی از انواع رقابت مدیر با شرکت تجاری، رقابت از طریق انجام معاملاتی مشابهِ موضوع عملیات آن است. در کشورهای مورد مطالعه هرچند چنین رقابتی ممنوع است، ولی در زمینۀ مسائلی که مطرح میشود وحدت نظر وجود ندارد. مهمترین مسئله این است که آیا صرف انجام معاملاتی مشابهِ موضوع عملیات شرکت بهمنزلۀ رقابت با آن باید محسوب شود یا منوط به عوامل دیگری است؟ در حقوق انگلیس صرف این کار رقابت بهحساب میآید. این دیدگاه دارای این مزیت است که مانع سوءاستفادۀ مدیر از جایگاه خود میگردد، ولی گاه باعث میشود که حق مدیر برای انجام فعالیت تجاری بدون دلیل موجه محدود شود. در حقوق ایالات متحدۀ امریکا و ایران در صورت انجام آن از روی سوءنیت یا زیانآور بودن برای شرکت، ممنوع است. مزیت این دیدگاه آن است که منافع شرکت و مدیر و مصالح اقتصادی را تأمین میکند، اما از نظر پیشگیری از سوءاستفادۀ مدیر، مناسب نیست و باید برای آن راهکاری اندیشیده شود. مسئلۀ دوم، ضمانت اجرای رقابت است. در این خصوص مهمترین دغدغه این است که ضمانت اجرا چگونه طراحی شود که علاوه بر جنبۀ جبران زیان از شرکت، از ویژگی بازدارندگی نیز برخوردار باشد، چون یکی از رویکردهای اصلی در حقوق شرکتهای تجاری در مبحث ضمانت اجرا، جنبۀ بازدارندگی است.
https://jcl.ut.ac.ir/article_82761_02a875eb5f69eeedcfc97397dcb78075.pdf
2021-03-21
351
368
10.22059/jcl.2021.310679.634078
رابطۀ امانی
رقابت
شرکت تجاری
ضمانت اجرا
مدیر
منع مطلق
منع نسبی
عیسی
مقدم
iesa.moghadam@guilan.ac.ir
1
استادیار حقوق خصوصی گروه حقوق دانشگاه گیلان
LEAD_AUTHOR
الف) فارسی
1
اسکینی، ربیعا (1398)، حقوق تجارت، شرکتهای تجاری، ج 2، چ 25، تهران: انتشارات سمت.
2
اصغری آقمشهدی، فخرالدین(1381)، «خسارت عدمالنفع در حقوق ایران و کنوانسیون بیع بینالمللی کالا مصوب 1980»، نامۀ مفید، ش 29.
3
امامی، سید حسن (1353)، حقوق مدنی، ج 1، چ 5، تهران: انتشارات اسلامیه.
4
پاسبان، محمدرضا (1389)، حقوق شرکت های تجاری، چ 4، تهران: انتشارات سمت.
5
حسنزاده، مهدی (1390)، «آثار ید امانی در معاملات مدیران شرکتهای تجاری»، ماهنامۀ کانون، ش 123.
6
جعفرزاده، میرقاسم و شیخی، مریم (1394)، «رابطۀ حقوق رقابت و رقابت غیرمنصفانه: از رویکرد یکسانانگاری تا رهیافت مکمل و استقلالی»، پژوهشنامۀ حقوق تطبیقی، سال اول، ش 2.
7
جنیدی، لعیا و اکبریان طبری، معصومه (1397)، «رابطۀ امانی مدیران در شرکتهای سهامی: بررسی تطبیقی در حقوق ایران و انگلستان»، حقوق تطبیقی، ج 14 ، ش 2.
8
خزاعی، حسین (1385)، حقوق شرکتهای تجارتی، ج 2، چ 1، تهران: نشر قانون.
9
ستوده تهرانی، حسن (1397)، حقوق تجارت، ج 1، چ 37، تهران: نشر دادگستر.
10
عیسائی تفرشی، محمد و اصغری آقمشهدی، فخرالدین (1385)، «ماهیت حقوقی رابطۀ مدیران شرکتهای سهامی با شرکت»، مجلۀ دانشکدۀ علوم اداری و اقتصاد دانشگاه اصفهان، سال هجدهم، ش 2.
11
عرفانی، محمود (1388)، حقوق تجارت، شرکتهای تجاری، چ 1، تهران: انتشارات جنگل- جاودانه.
12
کاویانی، کورش (1389)، حقوق شرکتهای تجاری، چ 2، تهران: انتشارات میزان.
13
نعمتاللهی، اسماعیل، سیدعلی روته، مریم سادات (1399)، «بررسی خسارت اعادة منفعت در حقوق مسئولیت مدنی در حقوق کامنلا و ایران»، مجلۀ حقوق خصوصی، دورة 71، ش 7.
14
ب) خارجی
15
Black, Bernard S.(2001), “The Core Fiduciary Duties of Outside Directors”, Asia Business Law Review, Vol 3, Issu 16, p. 1-35, http://papers.ssrn.com/abstract=270749.
16
Bourne, Nicolas (2000), Essential Company Law, Third edition, London, Cavandish.
17
Bourne,Nicolas (2008), Company law, third ed. London.
18
Chan, andeas & Donald, david (2010), Comprative company law,first edition, Cambridge university press.
19
Dignam, Alan & lowry, Jhon (2012), Company Law, oxford university, 7th.ed.
20
Dine.janet, Koutsias,Mario (2014), company law, Eighth ed, Palagrave macmillan.
21
Griffin, Stephen (2006), Company Law, Harlow: Pearson, forth ed.
22
Fielding, Scott W. (1999), “Free Competition or Corporate Theft?: The Need for Courts to Consider the Employment Relationship in Preliminary Steps disputes”, Vanderbilt Law Review, Vol 52, Issue 1..
23
Hannigan, Brenda (2012), Company law, Oxford University Press, Third ed.
24
Pettet, Ben (2005), company law, Harlow, Pearson, second ed.
25
Poposky, Jodi L. (1982), Corporate Opportunity and Corporate Competition:A Double – Barreled Theory o Fiduciary Liability, Hofstra Law Review, Vol. 10, Issu 4.
26
ramsey, Richard M.(1943), Director’s Power to Compete with his Corporation, Indiana Law Journal , Vol. 18 ,Issu 4.
27
Ridley, Ann, Shepherd, Chris (2015), company law, London, New York, Routledge, First ed. 26.
28
Talbot, LE (2008), Critical company law, first edition, Routledge-Cavandish.
29
Wild, Charles & Weinstein ,Stuart (2013), Smith and Keenan’s Company Law, seventeenth edition, London, New York.
30
Woon, Walter, Company Law, London, Third ed.
31
ORIGINAL_ARTICLE
مطالعۀ تطبیقی هدف از پرداخت خسارت ناشی از نقض قرارداد
پرداخت خسارت یکی از ضمانت اجراهای متداول نقض قرارداد است. از لحاظ نظری، پرداخت خسارت ممکن است یکی از این دو هدف را دنبال کند: قرار دادن زیاندیده در وضعیت پیش از انعقاد قرارداد، و قرار دادن وی در وضعیت فرضیِ پس از اجرای قرارداد. هدف اول به حمایت از منفعت منفی، و هدف دوم به حمایت از منفعت مثبت زیاندیده معروف است. در اصطلاحی دیگر، این دو منفعت به ترتیب، منفعت اعتماد و منفعت انتظار اطلاق میشوند. از لحاظ عملی در مورد اینکه هدف از پرداخت خسارت ناشی از نقض قرارداد، کدامیک از آنهاست، رویکردهای مختلفی در نظامهای حقوقی ملاحظه میشود. طبق رویکردی که میتوان به نظامهای حقوقی رومی- ژرمنی و کامنلایی و اَسناد مهم بینالمللی و اروپایی نسبت داد، هدف از پرداخت خسارت، حمایت از منفعت مثبت یا انتظار است که از مهمترین عناصر آن جبران منافع فوتشده است. در مورد نظام حقوقی کشورمان، با توجه به جایز نبودن مطالبۀ خسارت عدمالنفع، ممکن است تصور شود که هدف از پرداخت خسارت ناشی از نقض قرارداد، حمایت از منفعت منفی یا اعتماد است؛ با این حال، در بسیاری از موارد، هدف از پرداخت خسارت، حمایت از منفعت انتظار یا مثبت زیاندیده است. این مقاله به شیوۀ علمی- پژوهشی و با روش تحلیلی نگارش یافته است.
https://jcl.ut.ac.ir/article_82762_2eefe1d87b53ec9c4795ef5ea65918fc.pdf
2021-03-21
369
396
10.22059/jcl.2020.306369.634042
جبران خسارت
کامنلا
منفعت مثبت
منفعت منفی
نظام حقوقی نوشته
نقض قرارداد
اسماعیل
نعمت اللهی
es.nematollahi@yahoo.com
1
دانشیار دانشکدۀ حقوق، دانشگاه قم
LEAD_AUTHOR
الف) فارسی
1
- کتابها
2
امامی، سید حسن (1389)، حقوق مدنی، ج 1، و 2، چ 22، تهران: اسلامیه.
3
انصاری، شیخ مرتضی (1415)، کتاب المکاسب، ج 5، چ 1، قم: کنگرۀ شیخ انصاری.
4
بروجردی عبده، محمد (1380)، حقوق مدنی، چ 1، تهران: گنج دانش.
5
بیانکا، سی. ام. و همکاران (1374)، تفسیری بر حقوق بیع بین المللی، مترجم: مهراب دارابپور، ج 2 و 3، چ 1، تهران: گنج دانش.
6
جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1382)، مجموعه محشّای قانون مدنی، چ 2، تهران: گنج دانش.
7
حکیم، سیدمحسن طباطبایى (1416 ق)، مستمسک العروة الوثقى، ج 12، چ 1، قم: مؤسسة دارالتفسیر.
8
خوئی، سید ابوالقاسم موسوى (1409 ق)، مبانی العروة الوثقى، مقرر: سید محمدتقى موسوى خویى، ج 1، چ 1، قم: منشورات مدرسة دارالعلم.
9
رهپیک، سیامک (1379)، «خسارت عدمالنفع؛ نظریات و مقررات»، دیدگاههای حقوقی، شمارۀ 19 و 20، صص25-36.
10
سبزوارى، سید عبدالأعلى (1413 ق)، مهذّب الأحکام، ج 19، چ 4، قم: مؤسسه المنار.
11
شعاریان، ابراهیم و ابراهیم ترابی (1395)، حقوق تعهدات؛ مطالعة تطبیقی طرح اصلاحی حقوق تعهدات فرانسه با حقوق ایران و اسناد بینالمللی، چ 2، تهران: شهردانش.
12
شعاریان، ابراهیم و ابراهیمی، فرشاد (1393)، حقوق بیع بینالمللی؛ شرح کنوانسیون بیع بینالمللی،چ 1، تهران: شهردانش.
13
شهیدی، مهدی (1382)، حقوق مدنی 6، چ 1، تهران: مجد.
14
شهیدی، مهدی (1383)، آثار قراردادها و تعهدات، چ 2، تهران: مجد.
15
صفائی، سید حسین (1386)، دورۀ مقدماتی حقوق مدنی، ج 2، چ 1، تهران: میزان.
16
صفائی، سید حسین؛ عادل، مرتضی؛ کاظمی، محمود؛ میرزانژاد، اکبر (1384)، حقوق بیع بینالمللی کالا، چ 1، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
17
قاسمزاده، سید مرتضی (1389)، اصول قراردادها و تعهدات، چ 14، تهران: دادگستر.
18
قاسمزاده، سید مرتضی (1395)، مختصر قراردادها و تعهدات، چ 11، تهران: دادگستر.
19
کاتوزیان، ناصر (1380)، قواعد عمومی قراردادها، ج 4، چ 3، تهران: شرکت سهامی انتشار.
20
کاتوزیان، ناصر (1387)، قواعد عمومی قراردادها، ج 5، چ 5، تهران: شرکت سهامی انتشار
21
نجفی، محمدحسن (1394 ق)، جواهر الکلام، ج 26، چ 7، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
22
هانولد، جان او (1394)، حقوق متحد الشکل بیع بینالمللی کالا طبق کنوانسیون 1980 ملل متحد، مترجم: همایون مافی، چ 2، تهران: مجد.
23
یزدی، سید محمدکاظم طباطبایى (1419 ق)، العروة الوثقى، ج 5، چ 1، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
24
- مقالات
25
شعاریان، ابراهیم و سارا صاحبجمع (1398)، «استانداردهای اثبات خسارت و تعیین میزان آن: مطالعهای تطبیقی در اسناد فراملی و آرای داوری بینالمللی»، فصلنامۀ پژوهش حقوق عمومی، سال 21، ش 56.
26
صفایی، سید حسین و نعمتالله الفت (1389)، «اجرای اجباری عین تعهد و تقدم آن بر حق فسخ قرارداد»، حقوق تطبیقی (نامۀ مفید)، دورۀ 5 (16)، ش 2 (79)،
27
محقق داماد، سید مصطفی؛ عیسایی تفرشی، محمد؛ وحدتی شبیری، سید حسن (1381)، «قلمرو مسؤولیت مدنی ناشی از تخلف از اجرای تعهد»، نامۀ مفید، ش 33.
28
نعمتاللهی، اسماعیل (1395)، «اصالت ضمان قهری و تقدم آن بر مسئولیت قراردادی در فقه امامیه»، حقوق اسلامی، سال سیزدهم، ش 51.
29
وطنی، امیر؛ زمانی، سید قاسم؛ زنگنه شهرکی، جعفر (1394)، «امکان جبران کامل خسارات در اصول قراردادهای تجاری بینالمللی، کنوانسیون قراردادهای بیع بینالمللی کالا و حقوق ایران، فصلنامۀ پژوهش حقوق خصوصی، سال چهارم، ش 12.
30
ب) خارجی
31
Djakhongir, Saidov (2008), The Law of Damages in International Sales The CISG and other International Instruments, Oxford and Portland, Oregon
32
Eisenberg, Melvin A. (2018), Foundational Principles of Contract Law, Oxford University Press
33
Fauvarque-Cosson, Bénédicte and Denis Mazeaud (2008), European Contract Law; Materials for a Common Frame of Reference: Terminology, Guiding Principles, Model Rules, Munich: sellier
34
Garner, Bryan A., Black's Law Dictionary (2009), 9th.ed. Thomson Reuters business
35
Hough, Tracey and Kathrin Kühnel-Fitchen (2017), Optimize Contract Law, 2ed., Routledge
36
International Institute for the Unification of Private Law (UNIDROIT) (2016),. Rome
37
Nicholas, Barry (1992), The French Law of Contract, 2end. ed., Clarendon Press
38
Perillo, Joseph M. (2005), Corbin on Contracts, Damages, Volume 11, Revised Edition, §§ 55-1–60.21
39
Smits, Jan, M. (2014), Contract Law; A Comparative Introduction, Edward Elgar Publishing Limited
40
Tepper, Pamela R. Delmar (2012), The Law of Contracts and the Uniform Commercial Code, 2 ed., USA: Cengage Learning
41
Treitel, G., H. (1988), Remedies for Breach of Contract, Oxford University Press
42
Treitel, G.H. (2015), The Law of Contract, ed. Edwin Peel, 14th. Ed., Thomson Reuters
43
Von Bar, Christian and Eric Clive (2009), Definitions and Model Rules of European Private Law, Draft Common Frame of Reference (DCFR), Full Edition.
44
Zeller, Bruno (2005), Damages under the Convention on Contracts for the Internatioan Sales of Goods, New York, Oceana Publications, Inc.
45
- Articles
46
Farnsworth, E. Allan (1979), “Damages and Specific Relief”, American Journal of Comparative Law.
47
Fuller, LL and William R Perdue Jr (1936), “The Reliance Interest in Contract Damages,” Yale Law Journal, 46.
48
Gotanda, John Y. (2006), ‘Damages in Lieu of Performance because of Breach of Contract’, Villanova University School of Law, Working Paper Series, Paper 53, pp.1-139
49
Schneider, Eric C. (1997), “Measuring Damages under the CISG - Article 74 of the United Nations Convention on Contracts for the International Sale of Goods”, Pace International Law Review, vol. 9, iss1.
50
Sutton, Jeffrey S, “Measuring Damages Under the United Nations Convention on the International Sale of Goods”, Ohio State Law Journal, vol. 50, no. 3.
51
Principles of European Contract Law (PECL)
52
Principles, Definitions and Model Rules of European Private Law; Draft Common Frame of Reference (DCFR)
53
Restatement (second) of Contracts (1981)
54
UNIDROIT Principles of International Commercial Contracts(2016)
55
Uniform Commercial Code (UCC)
56